Samodzielność finansowa jednostek samorządu terytorialnego w państwach Unii Europejskiejprof. dr hab. Adam Czudec
Instytut Ekonomii i Finansów, Uniwersytet Rzeszowski, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-6849-1369
Samodzielność finansowa jednostek samorządu terytorialnego w państwach Unii Europejskiej
Samodzielność finansowa jednostek samorządu terytorialnego jest jedną z priorytetowych zasad gospodarowania finansami samorządowymi, której wdrażanie ma służyć poprawie wykorzystania środków publicznych w wyniku procesu decentralizacji. Celem artykułu jest próba oceny skali zróżnicowania samodzielności finansowej samorządów między poszczególnymi krajami Unii Europejskiej. Jako miary samodzielności finansowej przyjęto wskaźniki ilustrujące poziom samodzielności dochodowej, wydatkowej i zadłużenia jednostek samorządowych w każdym z państw Unii. Stwierdzono bardzo duże zróżnicowanie poziomu samodzielności finansowej samorządów, które nie jest powiązane ani z poziomem rozwoju gospodarczego, mierzonym wielkością PKB w przeliczeniu na jednego mieszkańca, ani liczbą mieszkańców w jednostkach samorządowych.
Słowa kluczowe: samorząd terytorialny, samodzielność finansowa, państwa Unii Europejskiej
Professor Dr Hab. Adam Czudec
Institute of Economics and Finance, University of Rzeszów, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-6849-1369
Financial independence of local authority units in the European Union countries
Financial independence of local authority units is one of the priority principles of managing local authority finance, the implementation of which is to serve the improvement in the use of public funds as a result of the process of decentralization. The objective of the article is to attempt to assess the scale of differentiation of financial independence of local authorities between European Union (EU) countries. Indicators illustrating the level of income, expenditure and debt independence of local authority units in each of the EU countries were adopted as measures of financial independence. Substantial differentiation was found in the level of financial independence of local authorities, which is neither related to the level of economic development, measured by GDP per capita, nor to the number of residents in the local authority units.
Keywords: local authority, financial independence, European Union countries
Bibliografia / References
Baker K., Van de Walie S., Skelcher Ch., Citizen Support for Increasing the Responsibilities of Local Government in European Countries: A Comparative Analysis, “Lex Localis-Journal of Local Self-Government” 2011/1, vol. 9.
Bird R., Are there trends in local finance?, A cautionary note on comparative studies and normative models of local government finance, “Municipal Finance and Governance” 2011/1.
Boex J., Fiscal Decentralization and Intergovernmental Finance Reform as an International Development Strategy', “IDG Working Paper” 2009/2009-06.
Finzgar M., Brezovnik B., Direct international comparison of EU member states fiscal decentralization systems with the conceptual index of fiscal decentralization in the context of European Charter of Local Self-government, “Transylvanian Review of Administrative Sciences” 2019/56.
Hesse J., Sharpe L., Local Government in International Perspective: Some Comperative Observations [w:] Local Government and Urban Affairs in International Perspective, red. J. Hasse, Baden-Baden 1991.
Ivanov S., Comparative Analysis of the Local Finance Systems in the EU Countries – Conclusions and Lessons for Bulgaria, “Economic Studies Journal, Bulgarian Academy of Sciences – Economic Research Institute” 2017, issue 4.
Loughlin J., Hendriks F., Lidstrom A., Introduction: Subnational Democracy in Europe: Changing Backgrounds and Theoretical Models, “The Oxford Handbook of Local and Regional Democracy in Europe”, ed. F. Hendriks, A. Lidstrom, J. Loughlin, 2010.
Patrzałek L., Finanse samorządu terytorialnego, Wrocław 2010.
Patrzałek L., Dług podsektora samorządowego a samodzielność finansowa jednostki samorządu terytorialnego, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego” 2011/682.
Poniatowicz M., Determinanty autonomii dochodowej samorządu terytorialnego w Polsce, „Nauki o Finansach” 2015/1 (22).
Szołna-Koguc J., Samodzielność dochodowa jednostek samorządu terytorialnego – aspekty teoretyczne, „Studia Biura Analiz Sejmowych” 2021/1 (65).
Świaniewicz P., An Empirical Typology of Local Government Systems in Eastern Europe, “Local Government Studies” 2014/2, vol. 40.
Woźnicki M., Samodzielność finansowa jednostek samorządu terytorialnego w Konstytucji RP – wybrane problemy, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2023/ (72).
Wyszkowska D., Samodzielność dochodowa jednostek samorządu terytorialnego – Polska na tle wybranych krajów Unii Europejskiej, „Annales H – Oeconomia” 2017/5.
dr hab. Michał Bitner
Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Warszawski, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-3856-5141
Sądowa kontrola udzielania dotacji w następstwie przeprowadzenia otwartego konkursu ofert
Dotacje udzielane organizacjom pozarządowym po przeprowadzeniu konkursu są jednym z fiskalnie ważniejszych rodzajów dotacji udzielanych z budżetów jednostek samorządu terytorialnego. Prawna konstrukcja aktów udzielania takich dotacji nie przestaje jednak budzić wątpliwości. Krytyczna ocena tez formułowanych w tym zakresie w orzecznictwie jest punktem wyjścia do analizy charakteru prawnego udzielenia dotacji w następstwie przeprowadzenia otwartego konkursu ofert, a w związku z tym udzielenia odpowiedzi na pytanie o możliwość zaskarżenia takiego aktu do sądu administracyjnego. Druga część artykułu została poświęcona kwestii zakresu kontroli sądowej nad aktem udzielenia dotacji w następstwie przeprowadzenia otwartego konkursu ofert. Zasadniczy problem dotyczy swobody organu dokonującego oceny ofert w kontekście zasady równego traktowania. Jakkolwiek przedmiotem przeprowadzanych w tekście analiz są akty udzielania dotacji w trybie ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie, to formułowane wnioski mają charakter bardziej ogólny, odnoszą się bowiem w znacznej części do wszystkich dotacji, których udzielanie nie następuje w realizacji prawa do dotacji wynikającego z przepisów.
Słowa kluczowe: dotacja, organizacja pozarządowa, uprawnienie wynikające z ustawy, kryteria oceny ofert, zasada równego traktowania
Dr Hab. Michał Bitner
Faculty of Law and Administration, University of Warsaw, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-3856-5141
Judicial review of the award of grants through an open bidding competition
Grants awarded to non-governmental organizations on a competitive basis are one of the fiscally more important types of grants provided from local authority budgets. However, the legal structure of the acts of awarding such grants does not cease to raise doubts. The starting point for analysing the legal nature of the award of grants following an open bidding competition is the critical assessment of the theses formulated in this regard in the jurisprudence, and therefore the answer to the question about the possibility of challenging such an act before an administrative court. The second part of the article is devoted to the issue of the scope of judicial review of the act of awarding a grant through an open bidding competition. The fundamental problem here applies to the freedom of the body evaluating the bids in the context of the principle of equal treatment. Although the article presents an analysis of the acts of awarding grants under the Act on Public Benefit Activity and Volunteer Work, the conclusions that have been formulated are of a more general nature, as they largely apply to all grants, which are not awarded as a result of the right to a grant arising from the provisions of the law being exercised.
Keywords: grant, non-governmental organization, entitlement arising from the provisions of the law, bid evaluation criteria, principle of equal treatment
Bibliografia / References
Chmielnicki P., Akty nadzoru nad działalnością samorządu terytorialnego w Polsce, Warszawa 2006.
Czarnow S., Dopuszczalność zaskarżania do sądu rozstrzygnięcia konkursu w sprawie wykonywania zadań publicznych oraz bezczynności organu w tej sprawie. Glosa do wyroku TK z dnia 15 grudnia 2020 r., SK 12/20, „Orzecznictwo w Sprawach Samorządowych” 2021/4.
Daniluk D., Rozstrzygnięcie organu władzy publicznej w przedmiocie otwartego konkursu ofert na realizację zadania publicznego – glosa aprobująca do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 15 grudnia 2020 r. (SK 12/20), „Samorząd Terytorialny” 2023/11.
Dąbek D., Sądowa kontrola prawa miejscowego w świetle projektowanej reformy sądownictwa administracyjnego [w:] Polski model sądownictwa administracyjnego, red. J. Stelmasiak, J. Niczyporuk, S. Fundowicz, Lublin 2003.
Fill W., Glosa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 15.12.2020 r., sygn. akt SK 12/20, „Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego” 2022/6.
Ipsen H.P., Öffentliche Subventionierung Privater, Berlin 1956.
Lewinski K. von, Burbat D., Bundeshaushaltsordnung, BHO § 43 Rn. 1–3, Nomos-BR, 2013.
Łętowska E., Glosa do wyroku NSA z 14 sierpnia 2002 r., II SA/Gd 4182/01, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2003/10.
Łętowska E., Glosa do wyroku NSA z dnia 29 maja 2003 r., II SAB 419/02, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2004/7–8.
Minister Funduszy i Polityki Regionalnej, Wytyczne dotyczące wyboru projektów na lata 2021–2027, Warszawa, 12.10.2022 r.
Minister Inwestycji i Rozwoju, Wytyczne w zakresie trybów wyboru projektów na lata 2014–2020, Warszawa, 13.02.2018 r.
Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Wytyczne w zakresie wyboru projektów w trybie konkursowym, Warszawa, 5.07.2007 r.
Müller H.-M., Richter B., Ziekow J., Handbuch Zuwendungsrecht. Rechtsgrundlagen, Verfahren, Rechtsschutz, München 2017.
Müller R., Gumpert S., Zuwendungsrecht II. Das Zuwendungsverfahren, Brühl 2020.
Sancewicz P., Teoria dwóch stopni w doktrynie niemieckiego prawa publicznego, „Studia Prawa Publicznego” 2013/4.
Tanneberg B., Die Zweistufentheorie, Schriften zum Öffentlichen Recht, Band 1184, Berlin 2011.
Weißenberger Ch., Die Zweistufentheorie in Wirtschaftsverwaltungsrecht, “Gewerbearchiv” 2009/11 i 12.
Woś T., Postępowanie sądowoadministracyjne, Warszawa 2000.
Zimmermann J., Glosa do postanowienia NSA z dnia 24 marca 1998 r., II SA 1155/97, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 1999/9.
Zimmermann J., Z problematyki reformy sądownictwa administracyjnego [w:] Instytucje współczesnego prawa administracyjnego, Księga jubileuszowa profesora zw. dr hab. Józefa Filipka, red. I. Skrzydło-Niżnik, P. Dobosz, D. Dąbek, M. Smaga, Kraków 2001.
dr hab. Renata Przygodzka, prof. Uniwersytetu w Białymstoku
Katedra Ekonomii Politycznej, Wydział Ekonomii i Finansów, Uniwersytet w Białymstoku, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-0488-8097
udział w autorstwie tekstu – 50%
dr Mateusz Łajewski
Katedra Ekonomii Politycznej, Wydział Ekonomii i Finansów, Uniwersytet w Białymstoku, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-9725-7309
udział w autorstwie tekstu – 50%
Wpływ pandemii COVID-19 na rentowność spółek komunalnych w Polsce
Celem artykułu jest zdiagnozowanie wpływu pandemii COVID-19 na rentowność spółek komunalnych w Polsce. Za podjęciem powyższej problematyki przemawia fakt, że podmioty te, podobnie jak wiele innych, odczuły skutki ograniczeń wprowadzonych przez rząd w związku z przeciwdziałaniem rozszerzaniu się pandemii. Skutki te jednak, w przeciwieństwie do sytuacji podmiotów prywatnych, wpływają na finanse jednostek samorządu terytorialnego.
Realizacja celu artykułu wymagała zastosowania takich metod badawczych, jak: studia literatury przedmiotu, analiza wskaźnikowa, analiza porównawcza, metody statystyki opisowej. Źródłem danych wykorzystanych w badaniach były sprawozdania finansowe z lat 2019–2020 publikowane przez spółki komunalne w Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS), dotyczące zwłaszcza przychodów, wyników finansowych netto, aktywów i kapitałów własnych. Bazę danych 2604 spółek komunalnych wygenerowanych z KRS pozyskano dzięki współpracy z wywiadownią gospodarczą MGBI sp. z o.o.
Badania w pierwszej kolejności polegały na sprawdzeniu kompletności danych i wyeliminowaniu w dalszym postępowaniu tych spółek, w przypadku których wystąpiły braki informacji. Następnie spółki zostały uporządkowane według kodów PKD opisujących przeważającą działalność gospodarczą spółek. W tak wydzielonych grupach przeprowadzono wstępną analizę danych finansowych badanych podmiotów, a następnie obliczono dla nich wskaźniki rentowności sprzedaży, kapitału i aktywów za lata 2019–2020.
Z przeprowadzonych badań wynika, że pandemia COVID-19 w istotnym stopniu wpłynęła na rentowność badanych spółek komunalnych, przy czym wpływ ten nie był jednakowy we wszystkich branżach, w których prowadzą one działalność. Wyniki badań potwierdzają hipotezę, że najbardziej odczuwalne skutki pandemia wywołała w spółkach realizujących zadania z zakresu transportu publicznego oraz kultury i sportu.
Słowa kluczowe: spółki komunalne, rentowność, pandemia COVID-19
Dr Hab. Renata Przygodzka, professor of the University of Bialystok
Department of Political Economy, Faculty of Economics and Finance, University of Białystok, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-0488-8097
commitment to the preparation of the article – 50%
Dr Mateusz Łajewski
Department of Political Economy, Faculty of Economics and Finance, University of Białystok, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-9725-7309
commitment to the preparation of the article – 50%
Impact of the Covid-19 pandemic on the profitability of municipal companies in Poland
The objective of the article is to diagnose the impact of the Covid-19 pandemic on the profitability of municipal companies in Poland. This topic was addressed because these entities, like many others, were affected by the impact of the restrictions introduced by the government to counter the spread of the pandemic. In contrast with the situation of private entities, these effects influence the finances of local authority units.
The pursuit of the article’s objective required the use of research methods such as studies of literature on the subject, ratio analysis, a comparative analysis and methods of descriptive statistics. The sources of data used in the research were the 2019–2020 financial statements published by municipal companies in the National Court Register (NCR), especially revenues, net financial results, total assets and equity. A database of 2604 municipal companies generated from the NCR was obtained from the business intelligence company, MGBI sp. z o.o.
The first step of the research involved checking the completeness of the data and eliminating companies with incomplete data from further work. The companies were then ranked in groups according to the Polish NACE codes describing the prevailing business area of the companies. The financial data of the entities studied was initially analysed in these groups, after which return on sales, return on capital and return on assets were calculated for 2019–2020.
It arises from the research that the Covid-19 pandemic significantly affected the profitability of the municipal companies analysed, although this impact was not the same in all sectors in which they operate. The research results confirm the hypothesis that the most tangible effects of the pandemic were caused by companies operating in the public transport, culture and sports sectors.
Keywords: municipal companies, profitability, Covid-19 pandemic
Bibliografia / References
Adamek-Hyska D., System sprawozdawczości samorządowych zakładów budżetowych, „Studia Ekonomiczne” 2015/252.
Agopowicz A., Zarys prawa samorządu terytorialnego, Katowice 1994.
Alfano V., Ercolano S., Cicatiello L., School openings and the COVID-19 outbreak in Italy. A provincial-level analysis using the synthetic control method, “Health Policy” 2021/9 (125), https://doi.org/10.1016/j.healthpol.2021.06.010.
Badanie sytuacji finansowej jednostek samorządu terytorialnego w Polsce w świetle COVID-19, Warszawa 2020.
Bartkowiak P., Borkowski M., Tendencja zmian osobowych w organach spółek z udziałem jednostek samorządu terytorialnego, „Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia” 2013/1 (64).
Blanco R., Mayordomo S., Menéndez Á., Mulino M., Impact of the COVID-19 crisis on Spanish firms’ financial vulnerability, Madrid 2021.
Bojańczyk M., Regresja i korelacja na światowych rynkach – w pułapce metod ilościowych, „Kwartalnik Naukowy Uczelni Vistula” 2013/4 (38).
Carvalho M., Bandeira de Mello Delgado D., Lima K.M. de, Camargo Cancela M. de, Siqueira C.A. dos, Souza D.L.B. de, Effects of the COVID-19 pandemic on the Brazilian electricity consumption patterns, “International Journal of Energy Research” 2021/2 (45), https://doi.org/10.1002/er.5877.
Chmielewski M., Pioch J., Wpływ kryzysu pandemii covid-19 na sytuację finansową przedsiębiorstw w Polsce na przykładzie LPP S.A., „Przestrzeń, Ekonomia, Społeczeństwo” 2020/18.
Chodakowska A., Stanek M., Financial analysis as the measurement tool of the Covid-19 pandemic impact on companies listed on regulated market, „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Zarządzania i Bankowości w Krakowie” 2022/64.
Costa Dias M., Joyce R., Postel-Vinay F., Xu X., The Challenges for Labour Market Policy during the COVID-19 Pandemic, “Fiscal Studies” 2020/2 (41).
Daryanto W.M., Mahardhika M.I.R., Financial performance analysis of construction company before and during COVID-19 pandemic in Indonesia, “International Journal of Business, Economics and Law” 2021/4 (24).
Dębowska-Romanowska T., Komentarz do prawa budżetowego państwa i samorządu terytorialnego wraz z częścią ogólną prawa finansowego, Warszawa 1995.
Dębski D., Ekonomika i organizacja przedsiębiorstw. Część 2, Warszawa 2006.
Dziembowski Z., Komunalne przedsiębiorstwa użyteczności publicznej. Organizacja i zasady finansowania, Warszawa 1991.
Franek S., Konsekwencje kryzysu covid-19 dla finansów jednostek samorządu terytorialnego w krajach UE, „Optimum. Economic Studies” 2022/3 (109).
Fukase Y., Ichikura K., Murase H., Tagaya H., Age-related differences in depressive symptoms and coping strategies during the COVID-19 pandemic in Japan: A longitudinal study, “Journal of Psychosomatic Research” 2022, vol. 155, https://doi.org/10.1016/j.jpsychores.2022.110737.
Galea S., Merchant R.M, Lurie N., The Mental Health Consequences of COVID-19 and Physical Distancing: The Need for Prevention and Early Intervention, “JAMA Intern Medicine” 2020/6 (180).
García R., Gayer Ch., Hölzl W., Payo S., Reuter A., Wohlrabe K., The impact of the COVID-19 crisis on European Businesses – Evidence from surveys in Austria, Germany and Spain, “EconPol Policy Brief” 2020/4.
Gonzalez T., Rubia M.A. de la, Hincz K.P., Comas-Lopez M., Subirats L., Fort S., Sacha G.M., Influence of COVID-19 confinement on students’ performance in higher education, “PLoS ONE” 2020/10, vol. 15, https://doi.org/10.1371/journal.pone.0239490.
Grzymała Z., Wydatki na usługi komunalne w strukturze wydatków mieszkańców gmin, Warszawa 2015.
Herman S., Lach B., Skutki ekonomiczne restrykcyjnego lockdownu jako strategii walki z pandemią, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu” 2022/4 (66).
Hyży M.L., Wpływ pandemii COVID-19 na wyniki finansowe wybranych przedsiębiorstw branży deweloperskiej i motoryzacyjnej, „Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości” 2023/47.
Janik W., Paździor A., Paździor M., Analiza i diagnozowanie sytuacji finansowej przedsiębiorstwa, Lublin 2014.
Kiełbus M., Zamówienia publiczne typu in-house w zakresie odbierania i zagospodarowania odpadów komunalnych [w:] Racjonalizacja gospodarki odpadami komunalnymi w Polsce, red. M. Goleń, Warszawa 2017.
Kłosowska A., Sytuacja finansowa przedsiębiorstw z sektora budownictwo w Polsce w czasie pandemii COVID-19, „Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy” 2022/71.
Kraska E.M., Wpływ pandemii COVID-19 na kondycję finansową przedsiębiorstw w Polsce, „Przegląd Prawno-Ekonomiczny” 2022/2, https://doi.org/10.31743/ppe.13241.
Kumar A., Singh P., Raizada P., Hussain C.M., Impact of COVID-19 on greenhouse gases emissions: A critical review, “Science of the Total Environment” 2022/806, https://doi.org/10.1016/j.scitotenv.2021.150349.
Nazarczuk J.M., Cicha-Nazarczuk M., Szczepańska K., Wrażliwość polskiej gospodarki na zmiany wywołane pandemią COVID-19, Olsztyn 2022.
Nguyen H.T.X., The Effect of COVID-19 Pandemic on Financial Performance of Firms: Empirical Evidence from Vietnamese Logistics Enterprises, “Journal of Asian Finance, Economics and Business” 2022/2 (9).
NIK, Finansowanie i wspieranie działalności spółek z udziałem jednostek samorządu terytorialnego w województwie dolnośląskim, Warszawa 2021.
Nyuymengka Ngalim A., Das Kundu N., COVID-19 Impact on Education and Beyond, Delhi 2021.
Omaliko L.E., Impact of Covid-19 pandemic on liquidity and profitability of firms in Nigeria, “International Journal of Academic Research in Business and Social Sciences” 2021/3 (11).
Palomino J.C., Rodríguez J.G., Sebastian R., Wage inequality and poverty effects of lockdown and social distancing in Europe, “European Economic Review” 2020/129, https://doi.org/10.1016/j.euroecorev.2020.103564.
Piątek S., Przedsiębiorstwo użyteczności publicznej jako instytucja gospodarcza, Warszawa 1986.
Piłat A., Rozkrut M., Samołyk O., Walewski M., Badanie sytuacji finansowej jednostek samorządu terytorialnego w Polsce w świetle COVID-19, Bank Gospodarstwa Krajowego. Biuro Badań i Analiz, Wrzesień 2020.
Pomykalska B., Pomykalski P., Analiza finansowa przedsiębiorstwa, Warszawa 2007.
PwC, Polski mikro, mały i średni biznes w obliczu pandemii COVID-19 – Przychody, płynność i reakcja na wstrząs, prezentacja z 9.04.2020 r.
Pyziak-Szafnicka M., Płaszczyk P., Działalność gospodarcza gmin, a granice sfery użyteczności publicznej, „Finanse Komunalne” 1997/2.
Reimers F.M., Primary and Secondary Education During Covid-19 Disruptions to Educational Opportunity During a Pandemic, Cambridge 2021.
Rudzka-Loretz C., Samorząd terytorialny – założenia i rzeczywistość, „Kontrola Państwowa” 1992/1.
Shafi M., Liu J., Ren W., Impact of COVID-19 pandemic on micro, small, and medium-sized Enterprises operating in Pakistan, “Research in Globalization” 2020/2, https://doi.org/10.1016/j.resglo.2020.100018.
Song H.J., Yeon J., Lee S., Impact of the COVID-19 pandemic: Evidence from the U.S. restaurant industry, “International Journal of Hospitality Management” 2021/92, https://doi.org/10.1016/j.ijhm.2020.102702.
Szczepaniak I., Ambroziak Ł., Drożdż J., Wpływ pandemii COVID-19 na przetwórstwo spożywcze i eksport rolno-spożywczy Polski, „Ubezpieczenia w Rolnictwie – Materiały i Studia” 2020/1 (73), https://doi.org/10.48058/urms/73.2020.3.
Woroniecki P.M., Znaczenie gospodarki komunalnej i prawne aspekty jej prowadzenia przez jednostki samorządu terytorialnego, „Przedsiębiorczość – Edukacja” 2014/10.
Zhang R., Li Y., Zhang A.L., Wang Y., Molina M.J., Identifying airborne transmission as the dominant route for the spread of COVID-19, “Proceedings of the National Academy of Sciences” 2020/26, vol. 117, https://doi.org/10.1073/pnas.2009637117.
Zielińska-Chmielewska A., Ocena poziomu rentowności i stosowanych strategii rentowności giełdowych spółek mięsnych w Polsce, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu” 2017/487.
Żabski Ł., Ocena sytuacji finansowej spółek komunalnych województwa dolnośląskiego, „Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia” 2017/5.
dr Mariusz Charkiewicz
nauczyciel akademicki w WSPiA Rzeszowska Szkoła Wyższa, wykładowca w Krajowej Radzie Doradców Podatkowych, wykładowca w Akademii Nauk Stosowanych w Elblągu; adwokat, Lublin, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-9363-988X
Zasada czynnego udziału stron a brak doręczania pism pełnomocnikowi umocowanemu w sprawie podatkowej
W artykule poruszono problematykę naruszania przez organy podatkowe zasady czynnego udziału stron w postępowaniu podatkowym poprzez brak doręczeń pism umocowanemu profesjonalnemu pełnomocnikowi z uwagi na brak wskazania adresu elektronicznego służącego do doręczeń. Działanie to stanowi jawne nadużycie prawa przez organy podatkowe oraz stoi w sprzeczności z podstawowymi zasadami prawa podatkowego, m.in. z zasadą zapewnienia stronom czynnego udziału w toczącym się postępowaniu. Obowiązujące przepisy wskazują jedynie na obowiązek cyfryzacji podmiotów publicznych, pozostawiając jednocześnie inne możliwości doręczenia. Doręczenia elektroniczne nie są na chwilę obecną bezwzględnie obowiązujące, co potwierdza orzecznictwo.
Słowa kluczowe: adres elektroniczny do doręczeń; czynny udział w postępowaniu podatkowym, doręczenia, pominięcie pełnomocnika
Dr Mariusz Charkiewicz
academic tutor at the WSPiA Rzeszów University, lecturer at the National Council of Tax Advisors, lecturer at the Academy of Applied Sciences in Elbląg; attorney-at-law, Lublin, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-9363-988X
The principle of active participation of the parties and the legal consequences of failing to serve documents to the authorized attorney in a tax case
The article raises the issue of tax authorities breaching the principle of the active participation of the parties in tax proceedings by failing to serve correspondence to an authorized professional attorney because of the failure to give an electronic address for service. This constitutes a clear abuse of the law by the tax authorities and is in conflict with the basic principles of tax law, including the principle of ensuring that the parties actively participate in ongoing proceedings. The applicable regulations only indicate that public entities have a digitization obligation, while leaving other options of service open. Electronic service is not currently absolutely obligatory, which is confirmed by the case law.
Keywords: electronic address for service, active participation in tax proceedings, service, omission of an attorney
Bibliografia / References
Charkiewicz M., Brak adresu do doręczeń elektronicznych a pominięcie pełnomocnika i pozbawienie strony prawa do czynnego udziału w postępowaniu podatkowym, „Doradztwo Podatkowe Instytutu Studiów Podatkowych” 2023/5 (321).
Etel L., Dowgier R., Pietrasz P., Popławski M., Presnarowicz S., Stachurski W., Teszner K., Ordynacja podatkowa, t. 2, Procedury podatkowe. Art. 120–344. Komentarz aktualizowany, red. L. Etel, LEX 2023.
Gomułowicz A., Mączyński D., Podatki i prawo podatkowe, Warszawa 2016.
Wilbrandt-Gotowicz M., Doręczenia elektroniczne w praktyce, Warszawa 2024.
dr Magdalena Ślebocka
Katedra Bankowości Centralnej i Pośrednictwa Finansowego, Uniwersytet Łódzki, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-1957-3717
Wykorzystanie potencjału społecznego w rewitalizacji miast na przykładzie wybranych miast wojewódzkich
W literaturze przedmiotu rewitalizacja rozumiana jest jako wielopoziomowy i wieloetapowy proces mający na celu odbudowę przestrzeni zurbanizowanej. Istotne znaczenie w prawidłowym pojmowaniu tego pojęcia ma społeczny wymiar rewitalizacji, przy wyjściu z założenia, że podmiotem większości działań rewitalizacyjnych jest człowiek, dlatego jego rola i znaczenie wymaga szczególnej uwagi. Partycypacja społeczna postrzegana jest jako gwarancja powodzenia procesu odbudowy zdegradowanej tkanki miejskiej w jego długoterminowej perspektywie. Na społeczeństwo należy patrzeć przez pryzmat możliwości i potencjału, a unikalna, uwzględniająca „indywidualne” potrzeby wiedza, jaką dysponuje ludność lokalna, częstokroć wykracza poza teoretyczne schematy postrzegania działań rewitalizacyjnych.
Celem artykułu jest przedstawienie istoty i znaczenia partycypacji społecznej w procesie rewitalizacji miast. Postawiona została hipoteza badawcza, że partycypacja społeczna, nieograniczająca się wyłącznie do informowania obywateli czy konsultacji społecznych, jest narzędziem sukcesu w odbudowie zdegradowanej tkanki miejskiej. Metody badawcze wykorzystane w artykule to studia literaturowe oraz analiza informacji uzyskanych z autorskiego kwestionariusza badawczego i wywiadu swobodnego przeprowadzonego z pracownikami odpowiedzialnymi za działania polegające na włączeniu społecznym w rewitalizację w wybranych miastach wojewódzkich.
Dzięki przeprowadzonemu badaniu można stwierdzić, że partycypacja społeczna umożliwia dialog i współpracę wszystkich interesariuszy, a w konsekwencji prowadzi do konsensusu oraz wypracowania rozwiązań zadowalających każdą ze stron, począwszy od inicjatorów tego procesu, czyli samorząd terytorialny, na mieszkańcach zdegradowanych terenów skończywszy. We wszystkich poddanych analizie miastach obserwowany jest systematyczny wzrost aktywizacji ludności zamieszkującej zdegradowany obszar. Tym samym wzrasta świadomość znaczenia społeczeństwa lokalnego w procesie rewitalizacji, co czyni partycypację kluczowym i nieodłącznym elementem tego procesu.
Słowa kluczowe: samorząd terytorialny, rewitalizacja, partycypacja społeczna
Dr Magdalena Ślebocka
Department of Central Banking and Financial Intermediation, University of Łódź, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-1957-3717
Exploiting social potential in urban revitalization using the example of selected voivodship cities
The literature on the subject describes revitalization as a multi-level and multi-stage process intended to rebuild urbanized space. The social dimension of revitalization is important for the correct understanding of this concept, under the assumption that the subject of most of the revitalization activities is man, which is why his role and importance require special attention. Public participation is seen as a guarantee of the success of the process of restoring the degraded urban fabric in its long-term perspective. The public should be viewed from the point of view of their opportunities and potential, while the local population’s unique knowledge, taking into account ‘individual’ needs, often extends beyond the theoretical perception of revitalization activities.
The objective of this article is to present the essence and importance of public participation in the urban regeneration process. The research hypothesis is that public participation, which is not limited exclusively to informing the citizens or conducting public consultations, is a tool for success in the reconstruction of degraded urban fabric. The research methods used in the article are book review and analysis of information obtained from the author’s research questionnaire, as well as a free interview conducted with the employees who are responsible for social inclusion activities in revitalization in selected voivodship cities.
The study led to the conclusion that public participation enables dialogue and cooperation between all stakeholders, consequently leading to a consensus and the development of solutions that are satisfactory for each party, from the initiators of the process, namely the local authority, to the inhabitants of degraded areas. A systematic increase in the activation of the population living in a degraded area was observed in all the cities analysed. Similarly, the local community’s awareness of the importance of the revitalization process is growing, making participation a key and integral component of this process.
Keywords: local authority, revitalization, public participation
Bibliografia / References
Arnstein S.R., A Ladder of Citizen Participation, “Journal of the American Institute of Planners” 1969/4 (35) [w:] J. Gaber, Building „A Ladder of Citizen Participation”, “Journal of the American Planning Association” 2019, DOI: 10.1080/01944363.2019.1612267.
Creighton J.L., The Public Participation Handbook. Making Better Decisions Through Citizen Involvement, San Francisco 2005.
DiverCity2, Miasto dla wszystkich. Metody angażowania podmiotów prywatnych, publikacja przygotowana w ramach projektu DiverCity2 finansowanego przez Islandię, Lichtenstein i Norwegię ze środków EOG, Wrocław 2016.
Dymnicka M., Załęcki J., Potencjał lokalnych sieci współpracy w procesie rewitalizacji, „Studia Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN” 2018/192.
Dyskusja na temat założeń nowego projektu ustawy o rewitalizacji obszarów miejskich, „Murator”, 7.08.2003 r., https://www.muratorplus.pl/biznes/prawo/dyskusja-na-temat-zaozen-nowego-projektu-ustawy-o-rewitalizacji-obszarow-miejskich-aa-pTnY-nFhZ-X9GN.html (dostęp: 23.02.2024 r.).
Gasidło K., Błeszczyńska-Koclęga E., Janik M., Opania Sz., Rewitalizacja i rewaloryzacja urbanistyczna w programie studiów na Wydziale Architektury Politechniki Śląskiej, „Zeszyty Naukowe Instytutu Spraw Publicznych Uniwersytetu Jagiellońskiego. Zarządzanie Publiczne” 2010/1–2 (9–10).
Gminny Program Rewitalizacji Łodzi, uchwała nr XXXIV/1122/20 Rady Miejskiej w Łodzi z 24.12.2020 r. zmieniająca uchwałę w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Rewitalizacji miasta Łodzi.
Gminny Program Rewitalizacji Poznania, uchwała nr LVIII/1091/VII/2017 Rady Miasta Poznania z 5.12.2017 r. w sprawie zmiany uchwały w sprawie przyjęcia „Gminnego Programu Rewitalizacji dla Miasta Poznania”.
Gminny Program Rewitalizacji Wrocławia, uchwała nr XLII/1082/21 Rady Miejskiej Wrocławia z 8.07.2021 r. w sprawie przystąpienia do sporządzenia Gminnego Programu Rewitalizacji.
Gralak K., Partycypacja społeczna i jej znaczenie w rozwoju turystyki, Warszawa 2018.
Kalisiak-Mędelska M., Partycypacja społeczna – przymus czy rzeczywista potrzeba, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu” 2011/241.
Kieres L., Europejska Karta Samorządu Lokalnego w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2015/3.
Lisowska A., Ochmański A., Rewitalizacja a rozwój społeczno-gospodarczy miast (wybrane przykłady), „Studia Miejskie” 2016/23, http://www.studiamiejskie.uni.opole.pl/wp-content/uploads/2017/03/S_Miejskie_23_2016-Lisowska.pdf (dostęp 23.02.2024 r.).
Łódź wzorem rewitalizacji dla Europy, https://www.propertydesign.pl/architektura/104/lodz_wzorem_rewitalizacji_dla_europy,21724.html (dostęp: 23.02.2024 r.).
Markowski T., Ekonomiczny wymiar procesów rewitalizacji, wersja finalna, opracowanie przygotowane na potrzeby Raportu „Przestrzeń Życia Polaków” 2014, https://architektura.um.warszawa.pl/documents/12025039/19717181/prof._t._markowski_.pdf/4b2b2ef1-b9ad-9c20-4e30-7516e2df382b?t=1634497932576 (dostęp: 23.02.2024 r.).
Program „Miasto Kamienic”, https://bip.uml.lodz.pl/urzad-miasta/programy-publikacje-raporty/rewitalizacja/program-miasto-kamienic/ (dostęp: 23.02.2024 r.).
Przywojska J., Rewitalizacja miast. Aspekt społeczny, Łódź 2016.
Rajek-Kwiatek M., Partycypacja i inkluzja społeczna jako wymiar polityki rewitalizacji, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska” 2020/1, vol. 27, DOI:10.17951/k.2020.27.1.111-129.
Rewitalizacja po łódzku, https://www2.deloitte.com/pl/pl/pages/public-sector/articles/rewitalizacja-obszarowa-centrum-lodzi.html (dostęp: 23.02.2024 r.).
Siemiński W., Cele i zasady partycypacji społecznej w planowaniu przestrzennym – przegląd literatury, „Człowiek i Środowisko” 2007/1–2 (31).
Skalski K., O budowie systemu rewitalizacji dawnych dzielnic miejskich, Kraków 1996.
Smagacz M., Rewitalizacja – o tęsknocie za utopią [w:] Zmieniając miasto – wokół teorii i praktyki rewitalizacji, red. M. Kowalewski, Poznań 2008.
Stowarzyszenie Forum Rewitalizacji, Założenia do ustawy o rewitalizacji z 2010 r., http://www.forumrewitalizacji.pl/artykuly/43/33/Zalozenia-do-ustawy (dostęp: 23.02.2024 r.).
Strzelecka E., Rewitalizacja miast w kontekście zrównoważonego rozwoju, „Budownictwo i Inżynieria Środowiska” 2011/2.
Ślebocka M., The social aspect of revitalization – the Lodz city case study, „Finanse i Prawo Finansowe” 2021/2 (30), https://czasopisma.uni.lodz.pl/fipf/article/view/10053/9748 (dostęp: 23.02.2024 r.), DOI:10.18778/2391-6478.2.30.10.
Warsza R., Tomczak A., Obszarowe i punktowe sposoby regeneracji tkanki miejskiej na przykładzie Łodzi, „Builder” 2021/11 (292), DOI: 10.5604/01.3001.0015.3858 (dostęp: 23.02.2024 r.).
Wieloletni Plan Inwestycyjny 2015–2019 Wrocławia, uchwała nr VI/41/15 Rady Miejskiej Wrocławia z 15.01.2015 w sprawie zatwierdzenia Wieloletniego Planu Inwestycyjnego Wrocławia na lata 2015–2019.
Waldemar Witalec
Regionalna Izba Obrachunkowa w Rzeszowie, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-9230-8528
Recenzja publikacji „System Prawa Samorządu Terytorialnego. Samodzielność samorządu terytorialnego – granice i perspektywy”, t. III, pod redakcją naukową Ireny Lipowicz, Warszawa 2023, ss. 912
Waldemar Witalec
Regional Chamber of Audit in Rzeszów, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-9230-8528
Review of the publication ‘System of local authority law. Independence of the local authority – limits and perspectives’, vol. III, academic editor Irena Lipowicz, Warsaw 2023, p. 912
prof. dr hab. Krzysztof Surówka
Kierownik Katedry Finansów Publicznych, Instytut Finansów, Wydział Ekonomii, Finansów i Prawa, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-8900-8970
Recenzja publikacji „Meritum. Gospodarka finansowa jednostek samorządu terytorialnego”, pod redakcją Joanny M. Salachny, Warszawa 2023, ss. 420
Professor Dr Hab. Krzysztof Surówka
Head of the Department of Public Finance, Institute of Finance, College of Economics, Finance and Law, Kraków University of Economics, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-8900-8970
Review of the publication ‘Meritum. Financial management of local authority units’, editor Joanna M. Salachna, Warsaw 2023, p. 420
