Organy samorządu gminnego a organ publiczny i podmiot publiczny w RODO
dr Dominika Kuźnicka-Błaszkowska
Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii, Uniwersytet Wrocławski, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-8804-569X
Organy samorządu gminnego a organ publiczny i podmiot publiczny w RODO
Pojęcie podmiotu publicznego i organu publicznego na gruncie RODO ma odmienne, szersze znaczenie niż pojęcie organu samorządu gminnego czy nawet organu administracji publicznej. Chociaż prawodawca unijny nie zdecydował się na zdefiniowanie używanych przez siebie pojęć, praktyka ich interpretowania pokazuje, że powinny one swoim zakresem objąć wszystkie podmioty, które realizują zadania publiczne. Powoduje to istotne konsekwencje po stronie administratorów danych osobowych, konieczne stało się zatem sprawdzenie, czy polski ustawodawca w podobny sposób reguluje pozycję organów samorządu gminnego i organów administracji publicznej.
Słowa kluczowe: gmina, podmiot publiczny, organ publiczny, organ administracji publicznej, RODO
Dr Dominika Kuźnicka-Błaszkowska
Faculty of Law, Administration and Economics, University of Wrocław, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-8804-569X
Municipal government authorities compared to the public authority and public entity in the GDPR
The notion of a public entity and a public authority under the GDPR has a different, broader meaning than the notion of a municipal government authority or even a public administration authority. Although the EU legislator has not defined the terms it uses, the practice of interpreting them shows that they should encompass all entities that perform public tasks. This has significant consequences for personal data controllers, so it became necessary to check whether the Polish legislator regulates the position of the municipal government authorities and public administration authorities in a similar way.
Keywords: municipality, public entity, public authority, public administration authority, GDPR
Bibliografia / References
Adamiak B., Borkowski J., Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2011.
Ciszewski Ł., Frąckowiak J., Grzybek Ł., Jerzmanowski J., Karciarz M., Krysztofiak W., Płonka T., Skrzypiński K., Wróblewska G., Vademecum wójta, burmistrza, prezydenta miasta, red. Z. Jerzmanowski, Warszawa 2018.
Czerniawski M., Kawecki M. (red.), Ustawa o ochronie danych osobowych. Komentarz, Warszawa 2019.
Garlicki L., Zubik M. (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. 2, Warszawa 2016.
Hauser R., Wierzbowski M. (red.), Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Legalis 2020.
Litwiński P., Barta P., Dorre-Kolasa D., Ustawa o ochronie danych osobowych. Komentarz, red. P. Litwiński, Warszawa 2018.
Matyjek S., Prawne i faktyczne warunki realizacji mandatu radnego gminy, „Studia Prawno-Ekonomiczne” 2015, t. XCVII.
Niewiadomski Z., Samorząd terytorialny [w:] System prawa administracyjnego, t. 6, Podmioty administrujące, red. R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, Warszawa 2011.
Safjan M., Bosek L. (red.), Konstytucja RP. Komentarz, t. 2, Legalis 2016.
Sakowska-Baryła M. (red.), Ogólne rozporządzenie o ochronie danych osobowych. Komentarz, Warszawa 2018.
Szewc A., Status prawny wójta i jego zastępcy [w:] A. Szewc, T. Szewc, Wójt, burmistrz, prezydent miasta, Warszawa 2006.
Tuleja P. (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2019.
Luiza Budner-Iwanicka
doktorantka w Katedrze Prawa Finansowego i Gospodarki Narodowej Wydziału Prawa Uniwersytetu Masaryka w Brnie; prezes Regionalnej Izby Obrachunkowej w Gdańsku; przewodnicząca Komisji Analiz Budżetowych Krajowej Rady Regionalnych Izb Obrachunkowych; radca prawny, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-7323-6140
Wykonanie budżetów przez jednostki samorządu terytorialnego w 2023 r.
Opracowanie przedstawia sytuację finansową jednostek samorządu terytorialnego w 2023 r. Tekst powstał na podstawie „Sprawozdania z działalności regionalnych izb obrachunkowych i wykonania budżetu przez jednostki samorządu terytorialnego w 2023 r.”, przedłożonego Sejmowi i Senatowi Rzeczypospolitej Polskiej przez Krajową Radę Regionalnych Izb Obrachunkowych w czerwcu 2024 r.
Słowa kluczowe: budżet jednostek samorządu terytorialnego, dochody i wydatki jednostek samorządu terytorialnego, Krajowa Rada Regionalnych Izb Obrachunkowych, sprawozdanie z działalności regionalnych izb obrachunkowych
Luiza Budner-Iwanicka
PhD student at the Department of Financial Law and National Economy of the Faculty of Law at Masaryk University in Brno, president of the Regional Chamber of Audit in Gdańsk, chairperson of the Budget Analyses Commission of the National Council of the Regional Chambers of Audit, legal counsel, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-7323-6140
Achievement of budgets by local authority units in 2023
The article presents the financial situation of local authority units in 2023. It was based on the ‘Report on the activities of the regional chambers of audit and the achievement of the budget by local authority units in 2023,’ which was submitted to the Sejm and the Senate of the Republic of Poland by the National Council of the Regional Chambers of Audit in June 2024.
Keywords: local authority unit budget, local authority unit income and expenditure, National Council of the Regional Chambers of Audit, report on the activities of the regional chambers of audit
Anna Kawęcka
Katedra Nauki Administracji i Ochrony Środowiska, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-4258-1443
Prawna problematyka klasyfikacji nieruchomości gruntowej na potrzeby opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi
W artykule podjęto problematykę prawnej klasyfikacji nieruchomości gruntowych w kontekście opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi ze szczególnym uwzględnieniem przepisów prawa regulujących obowiązki właścicieli nieruchomości oraz jednostek samorządu terytorialnego – gmin w zakresie utrzymania porządku i czystości. Autorka szczegółowo analizuje przepisy prawne regulujące gospodarkę odpadami, celem uchwycenia specyfiki klasyfikacji nieruchomości, podług których ustawa rozróżnia obowiązki właścicieli różnych typów nieruchomości, w tym zamieszkałych, niezamieszkałych oraz wykorzystywanych sezonowo. Wskazano na istotne problemy aktualnej systematyki nieruchomości gruntowych, nieznanej na gruncie żadnej innej ustawy, stworzonej zaś celowo na potrzeby uiszczania owych opłat. Celem artykułu jest popularyzacja wiedzy o podziale obowiązków pomiędzy właścicieli nieruchomości a gminy oraz analiza prawnych podstaw klasyfikacji nieruchomości na cele ustalenia opłaty za gospodarowanie odpadami oraz analiza zasadności wprowadzenia owej systematyki. Autorka wskazuje na konieczność uporządkowania i ujednolicenia przepisów w celu zapewnienia efektywnego funkcjonowania systemu gospodarowania odpadami i minimalizacji ryzyka powstawania dzikich wysypisk.
Słowa kluczowe: odpady, gospodarka komunalna, ochrona środowiska, nieruchomość
Anna Kawęcka
Department of Administrative Studies and Environmental Protection, Faculty of Law and Administration, Cardinal Stefan Wyszyński University in Warsaw, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-4258-1443
Legal issues of classifying land for the needs of municipal waste management charges
The article deals with the issue of the legal classification of land in the context of municipal waste management fees, drawing particular attention to the provisions of the law regulating the obligations of property owners and local authority units, namely municipalities, to maintain order and tidiness. The author presents a detailed analysis of the provisions of the waste management law to capture the specifics of the classification of real property according to which the law distinguishes between the obligations of owners of various types of real property, including residential and non-residential property, as well as property used seasonally. She points out the significant problems of the current systematics of land, which are not known under any other law, but were created deliberately for the purpose of paying these charges. The objective of the article is to popularize knowledge on the division of responsibilities between property owners and municipalities and to analyse the legal basis of the classification of real property for the purpose of setting the waste management fee, as well as to analyse the rationale for introducing this systematization. The article specifies the need to put order to and standardize the laws to ensure the effective functioning of the waste management system and to minimize the risk of illegal dumps.
Keywords: waste, municipal management, environmental protection, real property
Bibliografia / References
Antonów D., Cechy danin publicznych w polskim systemie prawa, „Annales Univeristatis Mariae Curie-Skłodowska Lublin-Polonia” 2016/LXIII.
Barczak A., Kowalewska E., Zadania samorządu terytorialnego w ochronie środowiska – aspekty materialne i finansowe, Warszawa 2015.
Dzięgiel-Matras A., Olejniczak A. [w:] Utrzymanie porządku i czystości w gminie. Gospodarowanie odpadami komunalnymi. Komentarz, red. A. Kiepas-Kokot, Legalis 2017.
Karczyński Ł., Opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi w świetle wymogów demokratycznego państwa prawa [w:] Prawo finansowe samorządu terytorialnego: Prawo finansowe wobec wyzwań XXI wieku, red. J. Gliniecka, Warszawa 2013
Koperkiewicz-Mordel K., Chróścielewski W., Nykiel W., Polskie prawo podatkowe, Warszawa 2015.
Kawęcka A., Nabycie przez Rządową Agencję Rezerw Strategicznych własności nieruchomości Skarbu Państwa – w trybie art. 75 „nowej” ustawy o rezerwach strategicznych, „Folia Iuridica Universitatis Wratislaviensis” 2022/11.
Kiełbus M., Akty prawa miejscowego w systemie gospodarowania odpadami komunalnymi – zagadnienia wybrane, „Przegląd Prawa Ochrony Środowiska” 2014/2.
Kropiewnicka M., Zasady odbioru i gospodarowania odpadami komunalnymi na gruncie znowelizowanej ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, „Przegląd Prawa Ochrony Środowiska” 2012/4.
Markocki M. [w:] Jezierska-Markocka A., Markocki M., Ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Komentarz, Legalis 2021.
Modrzejewski A., Problemy funkcjonowania nieruchomości niezamieszkałych po wejściu w życie ustawy z 19 lipca 2019 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw, „Zeszyty Prawnicze BAS” 2020/4.
Prus Ł., Opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi w prawie unijnym i polskim, „Przedsiębiorczość i Zarządzanie” 2018/9, tom XIX.
dr hab. Aneta Suchoń, prof. UAM
Zakład Prawa Rolnego, Żywnościowego i Ochrony Środowiska, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-5410-7853
Z prawnej problematyki finansowania i realizacji przedsięwzięć z zakresu ochrony środowiska w gospodarstwie rolnym
Celem artykułu jest po pierwsze, próba określenia, czy i w jakim zakresie regulacje prawne sprzyjają realizacji przedsięwzięć (w tym budowlanych) związanych z ochroną środowiska w gospodarstwach rolnych. Po drugie, artykuł ma na celu wskazanie problemów prawnych związanych z rozpoczęciem tych inwestycji, ich finansowaniem oraz korzystaniem z ulgi inwestycyjnej w podatku rolnym i próbę ich rozwiązania. W pierwszej kolejności rozważania skoncentrowano na zagadnieniu prawnych możliwość realizacji przedsięwzięć na gruntach rolnych wchodzących w skład gospodarstw rolnych, poruszono pojęcie inwestycji na terenie gospodarstwa rolnego oraz zabudowy zagrodowej. W dalszej kolejności w artykule omówiono zagadnienie finansowania przedsięwzięć z zakresu ochrony środowiska ze środków unijnych w gospodarstwie rolnym w obliczu współczesnych wyzwań związanych ze zmianami klimatycznymi i stanem środowiska naturalnego. Nawiązano do rozporządzeń unijnych (w tym nr 2021/2115), Polskiego Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023–2027 oraz wytycznych Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi dotyczących finansowania inwestycji. Ponadto omówiono prawne aspekty prowadzenia robót budowlanych w gospodarstwie rolnym – w tym celu konieczne było nawiązanie do rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle rolnicze i ich usytuowanie oraz ustawy – Prawo budowlane. W artykule wskazano także na problemy związane z ulgą inwestycyjna w podatku rolnym, które często są przedmiotem wyroków sądów administracyjnych. W podsumowaniu autorka podkreśla, że uwarunkowania prawne prowadzenia przedsięwzięć budowlanych z zakresu ochrony środowiska w gospodarstwie rolnym są często skomplikowane, rozproszone w wielu aktach prawnych i dlatego wysunięto wnioski de lege ferenda (czyli postulaty zmian regulacji prawnych).
Słowa kluczowe: grunty rolne, gospodarstwo rolne, przedsięwzięcia w zakresie ochrony środowiska, zabudowa zagrodowa, ulga inwestycyjna w podatku rolnym, inwestycje
Dr Hab. Aneta Suchoń, professor of the Adam Mickiewicz University
Section of Agricultural, Nutrition and Environmental Protection Law, Faculty of Law and Administration, Adam Mickiewicz University in Poznań, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-5410-7853
Legal issues of financing and implementing environmental projects on farms
The objective of the article is, firstly, to try to specify whether and to what extent the legal regulations support the implementation of environmental projects (including construction projects) on farms. Secondly, the article tries to identify and solve legal problems related to the start, financing and use of investment relief in agricultural tax. The considerations first focus on the legal possibility of implementing projects on agricultural land that is a part of a farm. Reference is made to the concept of an investment project on agricultural land and farm buildings. The article then considers the matter of financing environmental projects on farms with EU funds in the light of the current challenges related to climate change and the state of the natural environment. Reference is made to EU regulations (including no. 2021/2115), the Polish Strategic Plan for the Common Agricultural Policy 2023–2027 and the guidelines of the Minister of Agriculture and Rural Development on the financing of investment projects. Additionally, the article discusses the legal aspects of conducting construction works on a farm. For this purpose, reference had to be made to the regulation on the technical conditions to be met by agricultural structures and their location, as well as to the Construction Law. The article also highlights the problems related to investment relief in agricultural tax, which are often subject to decisions of the administrative courts. In conclusion, the author emphasizes that the legal conditions for conducting environmental construction projects on a farm are often complicated and scattered around numerous acts of law, so the author presented de lege ferenda conclusions (namely postulates to change the legal regulations).
Keywords: agricultural land, farm, environmental projects, farm buildings, investment relief in agricultural tax, investment projects
Bibliografia / References
Agenda 2030 na rzecz zrównoważonego rozwoju – implementacja w Polsce, https://www.un.org.pl/files/170/Agenda2030PL_pl-5.pdf (dostęp: 23.05.2024 r.).
Budzinowski R. [w:] Kodeks cywilny, t. 1, Komentarz do art. 1–449, red. M. Gutowski, Legalis 2022.
Bukowski M., Majewski J., Sobolewska A., Stawicka E., Suchoń A., Wybrane ekonomiczne i prawne aspekty wytwarzania energii z instalacji fotowoltaicznych w gospodarstwach rolnych województwa mazowieckiego, Warszawa 2022.
Czy odnawialne źródła energii przyczyniają się do ochrony środowiska?, https://nowa-energia.pl/czy-odnawialne-zrodla-energii-przyczyniaja-sie-do-ochrony-srodowiska/ (dostęp: 23.05.2024 r.).
Czy OZE są ekologiczne?, https://e-magazyny.pl/aktualnosci/oze/czy-oze-sa-ekologiczne/ (dostęp: 29.11.2022 r.).
Danecka D., Radecki W., Ochrona gruntów rolnych i leśnych. Komentarz, Warszawa 2021.
Etel L., Podatek rolny. Komentarz [w:] L. Etel, Podatki od nieruchomości, Warszawa 2009.
Fogel A., 5.2. Decyzja o warunkach zabudowy a ochrona środowiska [w:] A. Fogel, W. Federczyk, A. Kosieradzka-Federczyk, Prawo ochrony środowiska w procesie inwestycyjno-budowlanym, Warszawa 2015.
Geotermia w Polsce, http://www.pga.org.pl/geotermia-zasoby-polskie.html (dostęp: 23.05.2024 r.).
Gieroń K., Wyłączenie gruntów z produkcji rolnej i leśnej w związku z budową linii elektroenergetycznej, LEX 2021.
Gołębiewska B., Pajewski T., Negatywne skutki produkcji rolniczej i możliwości ich ograniczania, „Roczniki Naukowe SERiA” 2016/3.
Kaczor J., Zabudowa zagrodowa – analiza podstawowych problemów, „Nowe Zeszyty Samorządowe” 2013/2.
Kałuża D., 4. Decyzja o warunkach zabudowy na gruntach rolnych [w:] D. Kałuża, M. Płoszka, R. Robaszewska, Decyzja o warunkach zabudowy, Warszawa 2014.
Kosicki A. [w:] Prawo budowlane. Komentarz aktualizowany, red. A. Plucińska-Filipowicz, M. Wierzbowski, LEX 2023.
Kruś M., Tychmanowicz K., Agrofotowoltaika jako narzędzie ochrony gruntów rolnych, „Samorzad Terytorialny” 2022/7–8.
Lozano F.J., Lozano R., Lozano‑García D.F., Flores‑Tlacuahuac A., Reducing energy poverty in small rural communities through in situ electricity generation, „Discover Sustainability Research” 2023/13.
Małysa-Sulińska K., Wydanie decyzji lokalizacyjnej dla zabudowy zagrodowej z pominięciem zasady dobrego sąsiedztwa, „Samorząd Terytorialny” 2014/4.
Michalak P., Agrofotowoltaika szansą nie tylko dla wsi, https://lerta.energy/agrofotowoltaika-szansa-nie-tylko-dla-wsi/ (dostęp: 23.05.2024 r.).
Modzelewski W., Bielawny J., Unisk M., Sik M., Wesołowski P., Zyśk P., Ustawa z 15.11.1984 r. o podatku rolnym. Komentarz, Legalis 2021.
Nowak A., Marczuk P., Miejsce rolnictwa w gospodarce krajów członkowskich Unii Europejskiej, „Agronomy Science” 2021/1 (LXXVI).
Oldeman L.R., Soil degradation: a threat to food security [w:] International Conference on Time Ecology: Time for Soil Culture – Temporal Perspectives on Sustainable Use of Soil, Tutzing Wageningen: ISRIC, 1997.
Plan Strategiczny dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023–2027, s. 32, https://www.gov.pl/web/wprpo2020/zatwierdzony-przez-komisje-europejska-plan-strategiczny-dla-wspolnej-polityki-rolnej-na-lata-2023-2027 (dostęp: 20.11.2022 r.).
Rojas R.V., Achouri M., Maroulis J., Caon L., Healthy soils: a prerequisite for sustainable food security, “Environmental Earth Sciences” 2016/3 (75).
Suchoń A., Inwestycje OZE na gruntach rolnych a bezpieczeństwo żywnościowe – wybrane zagadnienia prawne [w:] Ekonomiczne, prawne i społeczne uwarunkowania produkcji i korzystania z odnawialnych źródeł energii, red. P. Gołasa, P. Litwiniuk, Warszawa 2023.
Suchoń A., Pojęcie nieruchomości rolnej, gospodarstwa rolnego i działalności rolniczej w ustawie o kształtowaniu ustroju rolnego – wybrane kwestie z praktyki notarialnej, „Przegląd Prawa Rolnego” 2019/2.
Suchoń A., Wybrane aspekty podatkowe związane z odnawialnymi źródłami energii [w:] Podręcznik OZE. Ekonomia, technika, prawo, samorząd, społeczeństwo, red. P. Gołasa, Warszawa 2022.
Szewczyk M., 9.3.9.4. Inwestycje zagrodowe związane z gospodarstwami rolnymi o powierzchni powyżej średniej powierzchni gospodarstwa rolnego w danej gminie [w:] M. Szewczyk, M. Kruś, Z. Leoński, Prawo zagospodarowania przestrzeni, LEX 2019.
Świderski K., Pojęcie zabudowy zagrodowej na tle przepisów o zagospodarowaniu przestrzennym, „Przegląd Prawa Rolnego” 2013/1 (12).
Truszkiewicz Z., Nieruchomość rolna i gospodarstwo rolne w rozumieniu U.K.U.R., „Krakowski Przegląd Notarialny” 2016/2.
Wilkin J., Podstawy strategii zintegrowanego rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich w Polsce, Warszawa 2003.
