O spółkach kapitałowych w bieżącym orzecznictwie Sądu Najwyższegodr Paweł Popardowski
Autor jest adiunktem w Instytucie Nauk Prawnych PAN w Warszawie (ORCID: https://orcid.org/0000-0001-7133-5391).
O spółkach kapitałowych w bieżącym orzecznictwie Sądu Najwyższego
W przedstawionym opracowaniu szerszej analizie zostały poddane trzy zagadnienia problemowe związane z funkcjonowaniem spółek kapitałowych, które znalazły swoje odzwierciedlenie w bieżącej działalności orzeczniczej Sądu Najwyższego. W aspekcie merytorycznym dotyczą one zróżnicowanych wątków problemowych występujących przy wykładni i stosowaniu przepisów Kodeksu spółek handlowych, tj. reprezentacji spółki kapitałowej w sprawach o ustalenie nieistnienia uchwały zgromadzenia wspólników (walnego zgromadzenia akcjonariuszy), nabywania przez wspólników (akcjonariuszy) prawa do dywidendy i zakresu sądowej kontroli uchwały w przedmiocie wypłaty zysku wypracowanego przez spółkę oraz obrotu udziałami w spółce z o.o., co do których w umowie spółki zastrzeżono dopuszczalność rozporządzenia od uzyskania zgody ze strony wspólników w postaci podjęcia stosownej uchwały.
Słowa kluczowe: orzecznictwo Sądu Najwyższego, spółki kapitałowe, obrót udziałami w spółce z o.o., reprezentacja spółki kapitałowej, dywidenda
dr Paweł Popardowski
The author is an assistant professor at the Institute of Law Studies, Polish Academy of Sciences in Warsaw, Poland (ORCID: https://orcid.org/0000-0001-7133-5391).
About Companies in the Supreme Court’s Recent Case Law
In the presented study, three problematic issues related to the functioning of companies, which have been reflected in the Supreme Court’s recent case law, will be subjected to a broader analysis. In the substantive aspect, they concern various problem threads appearing in the interpretation and application of the provisions of the Act of 15 September 2000 – Code of Commercial Partnerships and Companies, i.e., representation of a company in actions to determine the non-existence of a resolution of the general meeting, acquisition by shareholders of the right to dividend, and the scope of court jurisdiction to review the resolutions on the payment of profit earned by the company and trading in shares of a limited liability company, in respect of which shares the company’s articles of association stipulated the admissibility of disposal subject to consent of the shareholders in the form of adopting a relevant resolution.
Keywords: Supreme Court’s case law, companies, trading in shares of a limited liability company [Sp. z o.o.], representation of companies, dividend
Bibliografia / References
Borkowski M., Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 16 marca 2006 r., III CSK 32/06, LEX 2010.
Borkowski M., Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 9 lutego 2007 r., III CSK 311/06, LEX 2010.
Dumkiewicz M., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2020.
Frąckowiak J. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 2, Komentarz do art. 151–300, red. A. Kidyba, Warszawa 2018.
Gessel-Kalinowska vel Kalisz B., Udział kapitałowy w spółce z o.o., „Przegląd Prawa Handlowego” 2008/5.
Herbet A., Obrót udziałami w spółce z o.o., Warszawa 2002.
Herbet A. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 17A, Prawo spółek kapitałowych, red. S. Sołtysiński, Warszawa 2010.
Kopaczyńska-Pieczniak K., Ustanie członkostwa w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, Kraków 2002.
Kwaśnicki R.L., Kożuchowski M., Skutki uchylenia uchwały wyrażającej zgodę na zbycie udziałów w spółce z o.o., „Prawo Spółek” 2008/3.
Nowacki A., Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, t. 1, Komentarz. Art. 151–226, Warszawa 2018.
Nowacki A., Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, t. 2, Komentarz. Art. 227–300, Warszawa 2021.
Opalski A. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 2A, Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Komentarz. Art. 151–226, red. A. Opalski, Warszawa 2018.
Osajda K., Zgoda na zbycie udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w orzecznictwie Sądu Najwyższego, „Glosa” 2010/1.
Popardowski P., Wybrane zagadnienia prawne z zakresu prawa spółek handlowych rozpoznawane przez Sąd Najwyższy w latach 2012–2013, „Glosa” 2014/2.
Popiołek W., Nieważność uchwały zgromadzenia wspólników zawierającej zgodę na zbycie udziałów. Glosa do wyroku SN z dnia 16 marca 2006 r., III CSK 32/06, „Glosa” 2007/3.
Radwański Z., Problemy metodologiczne dogmatyki prawa cywilnego [w:] Zagadnienia metodologiczne prawoznawstwa. Materiały z sesji naukowej. Łódź 27–28 marca 1980 r., red. J. Wróblewski, Wrocław 1982.
Sołtysiński S., Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 16 marca 2006 r., III CSK 32/06, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2007/3.
Strzelczyk K. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz. Tytuł III. Spółki kapitałowe. Dział I. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, red. R. Potrzeszcz, T. Siemiątkowski, Warszawa 2011.
Strzępka J.A., Zielińska A. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. J.A. Strzępka, Warszawa 2015.
Tarska M., Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Istota. Ustrój. Funkcjonowanie, Warszawa 2003.
Tarska M., Udziały uprzywilejowane w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, „Prawo Spółek” 1999/12.
Zieliński A., Wyznaczniki reguł wykładni prawa, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1998/3–4.
Ziembiński A., Podstawy sporów o „luki w prawie”, „Państwo i Prawo” 1996/2.
dr hab. Jerzy P. Naworski
Autor jest profesorem Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, sędzią Sądu Okręgowego w Toruniu w stanie spoczynku (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-9014-1338).
Skutki orzeczenia sądu o pozbawieniu członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością pełnienia funkcji zarządcy – glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 22.07.2022 r., II GSK 1377/20
Sądy administracyjne nierzadko rozstrzygają istotne zagadnienia prawne z dziedziny prawa prywatnego. Niektóre z nich, w tym glosowany wyrok, dotyczą reprezentacji spółki kapitałowej niemającej zarządu. Naczelny Sąd Administracyjny trafnie uznał w nim, że orzeczenie sądu upadłościowego zakazujące jedynemu członkowi zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością pełnienia funkcji reprezentanta spółki handlowej powoduje utratę zdolności do jej wykonywania, oraz przedstawił, w świetle teorii organów, skutki występowania takiej spółki w postępowaniu administracyjnym i w procesie sądowym. Wyrok nie tylko z tego powodu zasługuje na uwagę, lecz daje też asumpt do oceny opinii, zgodnie z którą orzeczenie, o którym mowa, nie powoduje wygaśnięcia mandatu zarządcy.
Słowa kluczowe: spółka kapitałowa, teoria organu, funkcja członka zarządu, orzeczenie sądu upadłościowego, wygaśnięcie mandatu
dr hab. Jerzy P. Naworski
The author is a professor of the Nicolaus Copernicus University in Torun, Poland, a retired judge of the District Court in Torun (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-9014-1338).
Effects of a Court Decision Depriving a Member of the Management Board of a Limited Liability Company of the Function of a Manager. Commentary on Judgment of the Supreme Administrative Court of 22 July 2022, II GSK 1377/20
It is not uncommon for administrative courts to decide important legal issues in the field of private law. Some of them, including the commented judgment, concern the representation of a company without a management board. In it, the Supreme Administrative Court correctly held that a bankruptcy court judgment which prohibits a sole member of the management board of a limited liability company (Sp. z o.o.) from acting as a representative of the company results in a loss of capacity to perform this function, and outlined, in light of the theory of governing bodies, the effects of such a company being a party in administrative proceedings and litigation. This is not the only reason why this judgment is noteworthy. It also gives rise to an assessment of the opinion that the judgment in question does not result in the expiration of the manager’s mandate.
Keywords: limited liability company, theory of governing bodies, function of a management board member, judgment of a bankruptcy court, expiration of mandate
Bibliografia / References
Adamus R., Prawo upadłościowe. Komentarz, Warszawa 2019.
Frąckowiak J. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. W. Pyzioł, Warszawa 2008.
Kidyba A. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 1, Komentarz do art. 1–300134, [komentarz do art. 300¹–300134 – M. Dumkiewicz], Warszawa 2022.
Naworski J.P., Przedsiębiorca w polskim prawie cywilnym (materialnym i procesowym) de lege lata i de lege ferenda, Toruń 2011.
Naworski J.P., Zasady reprezentacji spółki akcyjnej – glosa do postanowień Naczelnego Sądu Administracyjnego z 22.10.2020 r., II GZ 302/20 i z 28.09.2021 r., II GZ 305/21, „Glosa” 2022/2.
Naworski J.P. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz. Tytuł III. Spółki kapitałowe. Dział I. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, t. 2, red. T. Siemiątkowski, R. Potrzeszcz, Warszawa 2011.
Olszewski A., Wpływ orzeczenia zakazu prowadzenia działalności gospodarczej na mandat członka zarządu spółki kapitałowej, „Monitor Prawniczy” 2019/1.
Opalski A. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 2A, Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Komentarz. Art. 151–226, red. A. Opalski, Warszawa 2018.
Opalski A. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 3A, Spółka akcyjna. Komentarz. Art. 301–392, red. A. Opalski, Warszawa 2016.
Safjan M. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 1, Prawo cywilne – część ogólna, red. M. Safjan, Warszawa 2007.
Stefański R.A. [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. R.A. Stefański, Legalis 2023.
Suliński G. [w:] J. Bieniak, M. Bieniak i in., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2019.
Szumański A. [w:] S. Sołtysiński, A. Szajkowski, A. Szumański, J. Szwaja, Kodeks spółek handlowych, t. 2, Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Komentarz do artykułów 151–300, Warszawa 2014.
Szumański A. [w:] S. Sołtysiński, A. Szajkowski, A. Szumański, J. Szwaja, Kodeks spółek handlowych, t. 3, Komentarz do artykułów 301–458, Warszawa 2008.
Zimmerman P., Prawo upadłościowe. Prawo restrukturyzacyjne, Warszawa 2018.
dr Paweł Wrzaszcz
Autor jest adiunktem w Katedrze Postępowania Cywilnego na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Jan Pawła II, referendarzem sądowym w wydziale ksiąg wieczystych, ekspertem CEPEJ (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-2062-9004).
„Wyczerpanie trybu określonego ustawą” – rozważania wokół treści art. 145 ust. 1 Prawa upadłościowego – glosa do uchwały Sądu Najwyższego z 9.12.2021 r., III CZP 96/20
Sąd Najwyższy w glosowanej uchwale wypowiedział się w kontekście wpływu postępowania upadłościowego na postępowanie sądowe. Uznał, że dla wyczerpania trybu, o którym mowa w art. 145 ust. 1 ustawy z 28.02.2003 r. – Prawo upadłościowe i naprawcze, konieczne jest zaskarżenie odmowy uznania wierzytelności sprzeciwem do sędziego-komisarza, a w razie nieuwzględnienia sprzeciwu – wniesienie zażalenia do sądu upadłościowego. Tym samym Sąd Najwyższy stanął na stanowisku, że wierzyciel powinien wyczerpać w całości wszystkie środki zmierzające do uznania jego wierzytelności na liście wierzytelności i dopiero w sytuacji ich niepowodzenia ma możliwość kontynuowania postępowania i dochodzenia swoich roszczeń na drodze procesowego postępowania sądowego. Autor w treści artykułu odnosi się do rozważań Sądu Najwyższego, jak również wskazuje swoje spostrzeżenia i uwagi dotyczące wątpliwości interpretacyjnych glosowanej uchwały. Stawia tezę, że jednoczesne prowadzenie postępowania sądowego w postaci procesu cywilnego oraz prowadzenie postępowania upadłościowego może okazać się w wielu przypadkach zbyteczne, gdyż co do zasady zmierza ono do tego samego celu, tj. uzyskania tytułu egzekucyjnego dotyczącego tej samej wierzytelności. Dostrzega, że ustawodawca przewidział mechanizmy uniemożliwiające dublowanie tych postępowań, ale konieczna jest ich właściwa interpretacja i stosowanie tak, aby były one efektywne, co czyni przedmiotem glosy. Finalnie wskazuje na te przepisy prawa procesowego, gdzie ustawodawca powinien podjąć działania legislacyjne tak, aby zasady związane z prowadzeniem jednoczesnego procesowego postępowania sądowego i postępowania upadłościowego były jednoznaczne i klarowne dla stron postępowania, a przede wszystkim dla sądów.
Słowa kluczowe: postępowanie sądowe, postępowanie upadłościowe, zawieszenie postępowania, wyczerpanie trybu przewidzianego ustawą, podjęcie zawieszonego postępowania, wezwanie do udziału w sprawie syndyka
dr Paweł Wrzaszcz
The author is an associate professor at the Department of Civil Procedure, John Paul II Catholic University of Lublin, Poland, a court referendary at the Division of Land and Mortgage Registers, an expert of the CEPEJ (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-2062-9004).
‘Exhaustion of the Procedure Specified in Statute’: Considerations about the Contents of Article 145(1) of the Bankruptcy Law. Commentary on Resolution of the Supreme Court of 9 December 2021, III CZP 96/20
In the resolution of 9 December 2021 (case III CZP 96/20), the Supreme Court commented on the impact of bankruptcy proceedings on court proceedings. It held that in order to exhaust the procedure referred to in Article 145(1) of the Act of 28 February 2003 – Bankruptcy and Restructuring Law, it is necessary to challenge the refusal to recognize the claim by lodging an objection with the judge-commissioner, and if the objection is not upheld – an appeal must be lodged with the bankruptcy court. Thus, the Supreme Court took the position that the creditor should fully exhaust all measures aimed at recognizing their claims on the list of claims and only in the event of failure, do they have the option to continue proceedings and pursue their claims through court proceedings.In the article, the author refers to the considerations of the Supreme Court, as well as indicates his own observations and comments regarding doubts about the interpretation of the commented resolution. He puts forward the thesis that conducting court proceedings in the form of a civil lawsuit and conducting bankruptcy proceedings at the same time may turn out to be unnecessary in many cases, because, as a rule, they have the same aim, i.e., obtaining an enforcement order regarding the same claim. He notices that the legislator has, in principle, provided for mechanisms preventing duplication of these proceedings, but they have to be properly interpreted and applied so that they are effective, which is the subject of the commentary. Finally, the author indicates those procedural law provisions where the legislator should take legislative action so that the rules relating to the simultaneous conduct of court proceedings and bankruptcy proceedings are unambiguous and clear for the parties to the proceedings, and above all for the courts.
Keywords: court proceedings, bankruptcy proceedings, suspension of proceedings, exhaustion of the procedure specified by statute, resumption of suspended proceedings, summoning the receiver to participate in the case
Bibliografia / References
Adamus R., Prawo upadłościowe. Komentarz, Legalis 2021.
Feliga P. [w:] System Prawa Handlowego, t. 6, Prawo restrukturyzacyjne i upadłościowe, red. A. Hrycaj, A. Jakubecki, A. Witosz, Warszawa 2016.
Gurgul S., Prawo upadłościowe. Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz, Legalis 2020.
Hrycaj A., Podjęcie postępowania cywilnego dotyczącego wierzytelności podlegającej zgłoszeniu do masy upadłości zawieszonego wskutek ogłoszenia upadłości pozwanego, „Monitor Prawa Handlowego” 2016/1.
Jakubecki A., Zedler F., Prawo upadłościowe i naprawcze. Komentarz, Warszawa 2010.
Janda P., Prawo upadłościowe. Komentarz, Warszawa 2017.
Machowska A., Pozew w postępowaniu cywilnym po ogłoszeniu upadłości pozwanego, „Monitor Prawniczy” 2017/20.
Wrzaszcz P., Wpływ ogłoszenia upadłości konsumenckiej na toczące się postępowanie sądowe – stan prawny po nowelizacji, „Forum Prawnicze” 2022/3.
Zieliński M., O wymogu „wyczerpania trybu określonego ustawą” w rozumieniu art. 145 ust. 1 Prawa upadłościowego, „Monitor Prawniczy” 2018/24.
Zimmerman P., Prawo upadłościowe. Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz, Warszawa 2022.
dr Michał Hejbudzki
Autor jest adiunktem w Katedrze Prawa Gospodarczego i Prawa Handlowego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie (ORCID: https://orcid.org/0000-0003-0616-3938).
Znaczenie faktycznego stopnia zużycia budynku przy ustalaniu wysokości sumy ubezpieczenia i wysokości szkody w obowiązkowych ubezpieczeniach budynków rolniczych – glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 16.10.2019 r., II CSK 437/18
Zawarty w glosowanym orzeczeniu pogląd Sądu Najwyższego prowadzi do wniosku, że przy ustalania wysokości szkody w obowiązkowych ubezpieczeniach budynków rolniczych nie należy pomniejszać wysokości odszkodowania wyliczonego jako koszty przywrócenia budynku wchodzącego w skład gospodarstwa rolnego do stanu poprzedniego o współczynnik odpowiadający jego wcześniejszemu zużyciu. Szkoda powinna być wyliczona przy uwzględnieniu faktycznego zużycia budynku, jeśli takowe wystąpiło, od dnia rozpoczęcia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń do dnia powstania szkody, a górną granicą odpowiedzialności pozwanego jest suma ubezpieczenia określona w umowie.
Słowa kluczowe: szkoda, odszkodowanie, suma ubezpieczenia, ubezpieczenia obowiązkowe, ubezpieczenie budynków rolniczych, rolnik, gospodarstwo rolne, działalność rolnicza
dr Michał Hejbudzki
The author is an assistant professor at the Department of Economic and Commercial Law, Faculty of Law and Administration, University of Warmia and Mazury in Olsztyn, Poland (ORCID: https://orcid.org/0000-0003-0616-3938).
The Importance of the Actual Degree of Wear and Tear of a Building for Determining the Sum Insured and the Amount of Loss in Compulsory Insurance of Farm Buildings. Commentary on Judgment of the Supreme Court of 16 October 2019, II CSK 437/18
The view of the Supreme Court expressed in the commented judgement leads to the conclusion that when determining the amount of loss in compulsory insurance of farm buildings, reduction of the amount of compensation, calculated as the costs of restoring a building that is part of a farm to its previous condition, by the rate corresponding to its previous wear and tear is inconsistent with the essence of this method of calculating losses and unjustified in the light of applicable law. Loss should be calculated in accordance with Article 68(1)(1) of the Act of 22 May 2003 on Compulsory Insurance, the Insurance Guarantee Fund and the Polish Motor Insurers’ Bureau (if reconstruction, repair or renovation of the building is not undertaken) or in accordance with Article 68(1)(2) of this Act (if reconstruction, repair or renovation of the building is undertaken) and should take into account the actual wear and tear of the building, if any, from the date when the insurance company’s liability commenced to the date of the loss. The upper limit of the defendant’s liability is the sum insured specified in the contract.
Keywords: loss, compensation, sum insured, compulsory insurance, farm building insurance, farmer, farm, agricultural activity
Bibliografia / References
Nawracała J. [w:] Kontrakty na rynku ubezpieczeń. Komentarz do przepisów i warunków ubezpieczenia, red. D. Maśniak, Warszawa 2020.
Skawiński P. [w:] J. Miaskowski, K. Niezgoda, P. Skawiński, Ustawa o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Komentarz, Warszawa 2012.
Stelmachowski A. [w:] Polskie prawo rolne na tle ustawodawstwa Unii Europejskiej, red. P. Czechowski, M. Korzycka-Iwanow, S. Prutis, A. Stelmachowski, Warszawa 1994.
dr Michał Bieniak
Autor jest adwokatem (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-8353-2453).
Klauzula rebus sic stantibus w umowie o roboty budowlane – glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 14.02.2022 r., V AGa 399/20
Zagadnienie waloryzacji zobowiązań lub – szerzej – wpływu zmiany stosunków na istniejące zobowiązania nabiera w dzisiejszych, niespokojnych czasach, coraz większego znaczenia. Przedmiotem rozważań w niniejszym opracowaniu jest przede wszystkim stosunek normy z art. 632 § 2 k.c. do ogólnej klauzuli rebus sic stantibus, znajdującej swój wyraz w art. 3571 k.c. Dokładna analiza prowadzi do wniosku, że – wbrew twierdzeniom glosowanego wyroku i części innych, wcześniejszych wypowiedzi orzecznictwa – art. 632 § 2 k.c. nie jest przepisem szczególnym w stosunku do art. 3571 k.c. W konsekwencji oba przepisy mogą znajdować zastosowanie do umowy o dzieło oraz – per analogiam – umowy o roboty budowlane.
Słowa kluczowe: klauzula rebus sic stantibus, umowa o roboty budowlane, umowa o dzieło, zmiana stosunków
dr Michał Bieniak
The author is an advocate in Poland (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-8353-2453).
The Rebus Sic Stantibus Clause in a Construction Works Contract. Commentary on Judgment of the Court of Appeal in Katowice of 14 February 2022, V AGa 399/20
The issue of the revaluation of obligations or, more broadly, the impact of changing relationships on existing obligations is becoming increasingly important in today’s turbulent times. The subject of consideration in this study is primarily the relationship of the norm expressed in Article 632(2) of the Civil Code to the general rebus sic stantibus principle enshrined in Article 3571 of the Civil Code. A careful analysis leads to the conclusion that – contrary to the assertions in the commented judgment and some earlier statements in case law – Article 632(2) of the Civil Code is not a special provision in relation to Article 3571 of the Code. Consequently, both provisions can be applied to a contract for a specific task and, by analogy, to a construction works contract.
Keywords: rebus sic stantibus clause, construction works contract, contract for a specific task, change of relationship
Bibliografia / References
Brzozowski A., Wpływ zmiany okoliczności na zobowiązania. Klauzula rebus sic stantibus, Warszawa 2014.
Chauvin T., Stawecki T., Winczorek P., Wstęp do prawoznawstwa, Warszawa 2013.
Domański L., Instytucje kodeksu zobowiązań. Komentarz teoretyczno-praktyczny. Część szczególna, t. 2, Warszawa 1938.
Gawlik Z., Klauzula rebus sic stantibus w znowelizowanym kodeksie cywilnym, „Nowe Prawo” 1990/10–12.
Gołaczyński J., Przesłanki stosowania klauzuli rebus sic stantibus obecnie i pod rządami kodeksu zobowiązań, „Przegląd Prawa i Administracji” 1995, t. 31.
Jastrzębski R., Geneza i znaczenie klauzuli „rebus sic stantibus” w polskim prawie prywatnym, „Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego” 2010/13.
Kozieł G. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. M. Załucki, Warszawa 2023, Legalis.
Machnikowski P. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, Warszawa 2021, Legalis.
Malarewicz A., Wpływ zmiany stosunków na wykonanie zobowiązań, cz. 1, „Monitor Prawniczy” 2005/11.
Malarewicz A., Wpływ zmiany stosunków na wykonanie zobowiązań, cz. 2, „Monitor Prawniczy” 2005/12.
Osti G., Scritti giuridici, Milano 1973.
Przybyłowski K., Klauzula „rebus sic stantibus” w rozwoju historycznym, Lwów 1926.
Radwański Z., Olejniczak A., Zobowiązania – część ogólna, Warszawa 2020.
Robaczyński W., Powrót klauzuli rebus sic stantibus, „Palestra” 1991/11–12.
Robaczyński W., Sądowa zmiana umowy, Warszawa 1998.
Rosenblüth I. [w:] J. Korzonek, I. Rosenblüth, Kodeks zobowiązań. Komentarz, Kraków 1936.
Saczywko M. [w:] Kodeks cywilny, t. 2, Komentarz. Art. 353–626, red. M. Gutowski, Warszawa 2022, Legalis.
Strugała R., Ingerencja sądu w stosunek zobowiązaniowy na podstawie art. 3571 kc, „Państwo i Prawo” 2010/8.
Strugała R. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. P. Machnikowski, Warszawa 2022, Legalis.
Wiśniewski T. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Księga trzecia. Zobowiązania, t. 1, red. G. Bieniek, Warszawa 2007.
Artur Hammermeister
Autor jest prawnikiem w międzynarodowej kancelarii (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-0081-1765).
Rezygnacja członka zarządu wieloosobowego a powstanie zarządu jednoosobowego – glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z 27.05.2020 r., V CZ 22/20
Sąd Najwyższy w glosowanym orzeczeniu stawia kontrowersyjną tezę, wedle której rezygnacja jednego z dwóch członków zarządu dwuosobowego nie prowadzi do powstania zarządu jednoosobowego, nawet jeżeli w umowie spółki jest on dopuszczalny. Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego zarząd taki powstałby dopiero w momencie powołania zarządu w składzie jednoosobowym. Ze względu na potencjalnie negatywny wpływ komentowanego orzeczenia na praktykę obrotu należy postawić tezę – popartą szczegółową analizą poglądów doktryny i orzecznictwa – że w przypadku dopuszczenia przez umowę spółki zarządu w składzie jednoosobowym rezygnacja pozostałych członków zarządu wieloosobowego skutkuje automatycznie powstaniem zarządu jednoosobowego. Celem publikacji jest zaprezentowanie tezy, że przyjęcie wykładni przedstawionej przez Sąd Najwyższy stanowi nietrafne rozszerzenie pojęcia zarządu kadłubowego jako niezgodnego z uchwałą wspólników, mimo zgodności z umową spółki.
Słowa kluczowe: zarząd kadłubowy, zarząd jednoosobowy, rezygnacja członka zarządu
Artur Hammermeister
The author is a lawyer at an international law firm (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-0081-1765).
Resignation of a Member of a Multi-Member Management Board and the Creation of a Single-Member Board. Commentary on Decision of the Supreme Court of 27 May 2020, V CZ 22/20
In the commented judgment, the Supreme Court puts forward a controversial thesis that the resignation of one member of a two-member management board does not lead to the creation of a single-member management board, even if it is permitted in the articles of association. According to the Supreme Court, such a board would only come into existence when a single-member board were appointed. In view of the potentially negative impact of the commented judgment on legal practice, it is necessary to posit the thesis – supported by a detailed analysis of views expressed in legal scholarship and case law – that where the articles of association allow for a single-member management board, resignation of the remaining members of a multi-member management board automatically results in a single-member management board being created. The aim of this publication is to present the thesis that adopting the interpretation put forward by the Supreme Court constitutes a mistaken extension of the concept of non-quorum management board as being incompatible with the general meeting’s resolution, despite its compliance with the articles of association.
Keywords: non-quorum management board, single-member management board, resignation of a management board member
Bibliografia/References
Kidyba A. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 2, Komentarz do art. 151–300, red. A. Kidyba, Warszawa 2018.
Kurpyjańczyk D. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. Z. Jara, Warszawa 2020.
Nowacki A., Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, t. 1, Komentarz. Art. 151–226 KSH, Warszawa 2018.
Opalski A. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 2A, Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Komentarz. Art. 151–226, red. A. Opalski, Warszawa 2018.
Opalski A., Pabis R. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 2B, Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Komentarz. Art. 227–300, red. A. Opalski, Warszawa 2018.
Oliwier Nowak
Uniwersytet Warszawski (ORCID: https://orcid.org/0009-0005-1007-7743).
Wymagalność roszczenia z tytułu zapłaty droit de suite – glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 26.05.2021 r., I ACa 106/21
Celem glosy jest zajęcie stanowiska względem wykładni przepisów polskiego prawa autorskiego w zakresie wymagalności roszczenia o zapłatę droit de suite, dokonanej przez Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z 26.05.2021 r., I ACa 106/21. Zgodnie z orzeczeniem o powstaniu należności decyduje zawarcie umowy zobowiązującej do przeniesienia własności za zapłatą ceny, a nie jej wykonanie. Zdaniem autora argumentację Sądu należy ocenić krytycznie z uwagi na pominięcie wykładni celowościowej i językowej, które przemawiają za uznaniem, że uprawnienie droit de suite aktualizuje się dopiero w następstwie wykonania umowy odsprzedaży dzieła sztuki.
Słowa kluczowe: droit de suite, prawo autorskie, odsprzedaż utworu
Oliwier Nowak
University of Warsaw, Poland (ORCID: https://orcid.org/0009-0005-1007-7743).
Enforceability of a Claim for the Payment of a Droit de Suite Royalty. Commentary on Judgment of the Court of Appeal in Warsaw of 26 May 2021, I ACa 106/21
The purpose of the commentary is to take a position on the interpretation of the provisions of Polish copyright law concerning the enforceability of a claim for the payment of a droit de suite royalty, made by the Court of Appeal in Warsaw in its judgment of 26 May 2021, I ACa 106/21. According to the judgment, it is the entry into a contract creating the obligation to transfer ownership against the payment of a price, and not its performance, that determines the creation of a receivable. In the author’s opinion, the Court’s reasoning should be criticised because it disregards purposive and linguistic interpretation, both of which support the view that the droit de suite only materializes following the performance of the contract for the resale of the artwork.
Keywords: droit de suite, copyright law, resale of a work
Bibliografia / References
Grzeszak T. [w:] Komentarz do ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych [w:] Ustawy autorskie. Komentarze, t. 1, Prawo autorskie i prawa pokrewne. Ochrona baz danych. Zbiorowe zarządzanie prawami autorskimi i prawami pokrewnymi, red. R. Markiewicz, Warszawa 2021.
Kozek-Kapuścińska A., Czy naliczanie droit de suite do ceny „spod młotka” jest zgodne z prawem?, https://prawochronisztuke.pl/czy-naliczanie-droit-de-suite-do-ceny-spod-mlotka-jest-zgodne-z-prawem/ (dostęp: 16.06.2023 r.).
Niewęgłowski A. [w:] Prawo autorskie. Komentarz, Warszawa 2021.
Rudak O., Wynagrodzenie z tytułu droit de suite przysługuje od sprzedaży dzieł – nie od tego, że sprzedający otrzymał cenę od kupującego, https://czasopismo.legeartis.org/2021/10/wynagrodzenie-droit-suite-sprzedazy--egzemplarzy-utworow-uzyskania-naleznosci-sprzedajacego/ (dostęp: 16.06.2023 r.).
Traple E. [w:] Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Komentarz, red. J. Barta, R. Markiewicz, Warszawa 2011.
Tomasz Kolanowski
Autor jest sędzią Naczelnego Sądu Administracyjnego (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-0439-4241).
Skutki podatkowe uznania uchwały zgromadzenia wspólników o podziale zysku i wypłacie dywidendy za nieistniejącą – wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 4.04.2023 r., II FSK 1481/22
Prezentowane orzeczenie odnosi się do wielokrotnie poruszanego w orzecznictwie zagadnienia skutków podatkowych czynności prawnych dokonywanych w sferze prawa prywatnego. W tym przypadku sporna kwestia dotyczyła konsekwencji podatkowych uznania uchwały zgromadzenia wspólników o podziale zysku i wypłacie dywidendy za uchwałę nieistniejącą. W świetle art. 22 ust. 1 i art. 26 ust. 1 ustawy z 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych podatek od dywidendy ma charakter zryczałtowany, a jego wyrażona w pieniądzu kwota zależy od uzyskanego dochodu. Podatek co do zasady podlega pobraniu przez płatnika będącego podmiotem dokonującym wypłaty dywidendy. O wysokości i warunkach wypłaty dywidendy rozstrzygają – w świetle art. 193 § 1–4 ustawy z 15.09.2000 r. – Kodeks spółek handlowych postanowienia uchwały zgromadzenia wspólników spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. W poniżej zaprezentowanym orzeczeniu Naczelny Sąd Administracyjny zajmował się zagadnieniem skutków podatkowych nieistniejącej uchwały zgromadzenia wspólników. Sąd uznał ją za nieistniejącą ze względu na to, że została podjęta z udziałem podmiotów, które nie mogły być uznane za wspólników tej spółki. Wcześniejsza umowa nabycia przez nich udziałów spółki z o.o. była bowiem nieważna z powodu braku po stronie nabywców wymaganego w ich przypadku zezwolenia ministra właściwego do spraw wewnętrznych, na podstawie art. 3e ust. 2 i art. 6 ust. 1 ustawy z 24.03.1920 r. o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców. Przedmiotem rozważań w uzasadnieniu wyroku stały się w szczególności podstawy stwierdzenia nieistnienia uchwały oraz odróżnienia tego przypadku od kategorii uchwały nieważnej.
Słowa kluczowe: podatek dochodowy, podział zysków, wypłata dywidendy, nieważność uchwały zgromadzenia wspólników, nieistniejąca uchwała zgromadzenia wspólników
Tomasz Kolanowski
The author is a judge of the Supreme Administrative Court of Poland (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-0439-4241).
Tax Consequences of Declaring a General Meeting Resolution on Profit Distribution and Dividend Payment Non-Existent. Judgment of the Supreme Administrative Court of 4 April 2023, II FSK 1481/22
The judgment presented here relates to the issue of tax consequences of legal transactions carried out in the sphere of private law, which issue has been repeatedly raised in case law. In this case, the dispute concerned the tax consequences of declaring a resolution of the general meeting in the matter of profit distribution and dividend payment to be a non-existent resolution. In the light of Article 22(1) and Article 26(1) of the Act of 15 February 1992 on Corporate Income Tax, tax on dividends is a flat-rate tax, and its amount expressed in money depends on the income obtained. This tax is in principle collected by the entity which pays the dividend. The amount and conditions of dividend payment are decided – in the light of Article 193(1)-(4) of the Act of 15 September 2000 - Code of Commercial Partnerships and Companies – by the provisions of a resolution of the general meeting of a limited liability company. In the judgment presented here, the Supreme Administrative Court dealt with the issue of tax consequences of a non-existent resolution of the general meeting. The court found this resolution to be non-existent on the grounds that it was adopted with the participation of entities that could not be considered shareholders of that company. This is because their earlier agreement to purchase shares in the limited liability company was invalid due to the purchasers’ lack of the authorization required in their case from the minister in charge of internal affairs, pursuant to Article 3e(2) and Article 6(1) of the Act of 24 March 1920 on the Acquisition of Real Estate by Foreigners.
Keywords: income tax, profit distribution, dividend payment, invalidity of general meeting resolution, non-existent general meeting resolution
dr Artur Bogucki, LL.M
Autor jest adiunktem w Zakładzie Prawa Podatkowego Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie, prawnikiem i ekonomistą (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-9616-3159).
Wysokość opłaty od środków spożywczych w związku z zawartością cukrów i substancji słodzących – glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 22.11.2022 r., III FSK 934/22
W glosowanym wyroku Naczelny Sąd Administracyjny odniósł się do istotnego zarówno dla teorii, jak i praktyki zagadnienia determinującego wysokość opłaty od środków spożywczych (tzw. podatku cukrowego) od zawartości cukrów oraz substancji słodzących dodanych przez producenta napoju na etapie produkcji. Stanowi on ważną wypowiedź judykatury w odniesieniu do sposobu obliczania opłaty, według której bez znaczenia dla jej obliczenia pozostaje ilość cukrów występujących naturalnie. Zdaniem autora prawodawca dokonał wyraźnego wyłączenia z przedmiotu opodatkowania cukrów występujących naturalnie. Co za tym idzie, żaden z przepisów regulujących opłatę od środków spożywczych nie stanowi podstawy rozszerzenia obowiązku daninowego o tę kategorię środków. Taki wniosek wypływa nie tylko z wykładni językowej art. 12a ust. 1 i art. 12b ust. 1 ustawy z 11.09.2015 r. o zdrowiu publicznym (Dz.U. z 2022 r. poz. 1608), ale także z wykładni systemowej i celowościowej.
Słowa kluczowe: opłata od środków spożywczych, podatek cukrowy, Ordynacja podatkowa, cukry, substancje słodzące
dr Artur Bogucki, LL.M.
The author is an associate professor at the Tax Law Unit, Warsaw School of Economics, Poland, a lawyer, and an economist (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-9616-3159).
The Level of Tax on Foodstuffs Depending on the Content of Sugars and Sweeteners. Commentary on Judgment of the Administrative Supreme Court of 22 November 2022, III FSK 934/22
In the commented judgment, the Supreme Administrative Court refers to an issue which is relevant for both theory and practice: determining the amount of the tax on foodstuffs (the so-called sugar tax) based on the content of sugars and sweeteners added by the beverage manufacturer at the production stage. It is an important statement of the judiciary with regard to the method of calculating the tax, according to which the amount of naturally occurring sugars is irrelevant for calculating tax on foodstuffs. According to the author, the legislator explicitly excluded naturally occurring sugars from the object of taxation. Consequently, none of the provisions regulating tax on foodstuffs constitutes the basis for extending the obligation to pay tax to include this category of foodstuffs. This conclusion stems not only from the linguistic interpretation of Article 12a(1) of the Act of 11 September 2015 on Public Health and Article 12b(1) of this Act, but also from a systemic and teleological interpretation.
Keywords: tax on foodstuffs, sugar tax, Tax Ordinance, sugars, sweeteners
Bibliografia / References
Bogucki S., Romanowicz M., Problem ekwiwalentności opłaty skarbowej w przypadku złożenia pełnomocnictwa lub prokury, cz. 1, „Przegląd Podatków Lokalnych i Finansów Samorządowych” 2014/8.
Brzeziński B., Opodatkowanie niepożądanej społecznie konsumpcji. Wprowadzenie do tematyki, „Kwartalnik Prawa Podatkowego” 2021/1.
Drozdowski E., Podatek cukrowy, czyli o zasadzie prawidłowej legislacji i prawdopodobnym braku konsekwencji jej naruszenia, „Przegląd Podatkowy” 2021/8.
Kosikowski C., Źródła prawa podatkowego w świetle Konstytucji, „Glosa” 1999/7.
Mastalski M., Prawo podatkowe, Warszawa 2021.
Matarewicz J., Wybrane zagadnienia dotyczące nowej opłaty cukrowej obowiązującej od 1.1.2021 r., „Monitor Podatkowy” 2020/12.
Mączyński D., Niekonstytucyjność przepisów o podatku akcyzowym, „Państwo i Prawo” 2002/10.
Miemiec W., Borszowski P., Pojęcie podatku i prawa podatkowego [w:] Prawo podatkowe z kazusami i pytaniami, red. P. Borszowski, Warszawa 2018.
Miernik A., Problematyka charakteru prawnego opłaty od środków spożywczych, „Kwartalnik Prawno-Finansowy” 2020/2.
Nowacki J., Studia z teorii prawa, Kraków 2003.
Nowak I., Podatki nazywane opłatami w imię maksymalizacji dochodów budżetowych – zarys problematyki, „Kwartalnik Prawa Podatkowego” 2022/2.
Romanowicz M., Zakres przedmiotowy opłaty skarbowej [w:] S. Bogucki, M. Romanowicz, K. Winiarski, Opłata skarbowa. Komentarz, Warszawa 2021.
Serlikowska A., Opłata od środków spożywczych (opłata cukrowa) – wybrane zagadnienia prawne, „Przegląd Prawa Publicznego” 2022/1.
Werner A., Wierzbicki J., Dysfunkcje prawotwórstwa podatkowego – pokusa nadużycia i iluzja fiskalna w działalności władz polskich, „Doradztwo Podatkowe” 2021/9.
Winiarski K., Podstawa opodatkowania [w:] S. Bogucki, G. Liszewski, P. Smoleń, J. Szczygieł, K. Winiarski, Podatek od spadków i darowizn. Komentarz, Warszawa 2021.
dr Aleksander Hetko
Autor prowadzi kancelarię radcy prawnego (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-4831-2615).
dr Michał Możdżeń-Marcinkowski
Autor jest adwokatem i pracownikiem naukowym na Uniwersytecie Warszawskim (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-9345-0013).
Udział w autorstwie tekstu:
Aleksander Hetko – 50%
Michał Możdżeń-Marcinkowski – 50%
Polski Fundusz Rozwoju SA jako podmiot wykonujący zadania publiczne. Głos w dyskusji na podstawie orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego
W orzecznictwie WSA w Warszawie, który jest właściwy dla kontroli procesu udzielania informacji publicznej przez Polski Fundusz Rozwoju SA (PFR), zarysowała się słuszna tendencja traktowania tego funduszu jako podmiotu wykonującego zadania publiczne i gospodarującego środkami publicznymi, a więc zobowiązanego w tym zakresie do udzielania informacji publicznej. Tendencję tę może niestety zmienić ostatnia aktywność NSA, który w pewnym sensie relatywizuje publicznoprawną kwalifikację działań i statusu prawnego. Taki bowiem wydźwięk może mieć treść orzeczenia NSA uchylającego i przekazującego do ponownego rozpoznania wyrok WSA nakazujący PFR udzielenie informacji publicznej. W artykule autorzy wskazują, że obok pogłębiania problemów natury ustrojowo-prawnej w identyfikowaniu nowych tworów organizacyjnoprawnych wykorzystujących pieniądze i władztwo publiczne, dodatkowo niepożądanym efektem orzeczenia NSA będzie uniemożliwienie szybkiego dostępu do informacji publicznej. Kontrola bieżących działań podmiotów publicznych została zatem dodatkowo osłabiona instancyjnym wydłużeniem formalnoprawnej ścieżki dostępu do informacji publicznej. Taka sytuacja nie jest do pogodzenia z koncepcją praworządnego państwa. Tak samo nie jest do pogodzenia z tą koncepcją uznanie, że rozstrzygnięcia PFR w sprawach indywidualnych, w ramach gospodarowania środkami publicznymi i dystrybuowania pomocy publicznej w istocie nie podlegają kontroli sądu administracyjnego ani żadnemu innemu sądowi krajowemu.
Słowa kluczowe: Polski Fundusz Rozwoju (PFR), dostęp do informacji publicznej, organ administracyjny w znaczeniu funkcjonalnym, droga sądowoadministracyjna w sprawach indywidualnych rozstrzygnięć PFR SA, sądowa kontrola administracji, ucieczka administracji w formy prywatnoprawne, prywatyzacja zadań publicznych
dr Aleksander Hetko
The author is a practicing attorney at law, Poland (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-4831-2615).
dr Michał Możdżeń-Marcinkowski
The author is an attorney at law and researcher at the University of Warsaw, Poland (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-9345-0013).
Authors’ contributions:
Aleksander Hetko – 50%
Michał Możdżeń-Marcinkowski – 50%
The Polish Development Fund as an Entity Performing Public Tasks. A Voice in the Discussion Provoked by Case Law of the Supreme Administrative Court
In the case law of the Provincial Administrative Court in Warsaw, which has jurisdiction to review the process of provision of public information by the Polish Development Fund (PFR SA), there is a tendency to treat PFR SA, even though it is a business entity, as an entity performing public tasks and managing public funds, and therefore obliged to provide public information in this respect. Unfortunately, recent decisions of the Supreme Administrative Court (SAC) may be the basis for weakening this tendency as they somewhat relativize the public-law classification of activities and the state of law. This is one possible reading of the contents of the Supreme Administrative Court’s judgment repealing and remanding for re-examination decisions of the Provincial Administrative Court ordering PFR SA to provide public information. In the article, the authors indicate that in addition to deepening the constitutional law problems with identifying new organizational entities that use of public funds and authority, an additional adverse effect of this judgment of the SAC will be preventing access to up-to-date public information. Review over current activities of public entities will be weakened and access to public information delayed by procedural skirmishes in-between various instances of administrative justice. Such a situation is incompatible with the concept of a rule of law state. Similarly incompatible with this concept is the recognition that PFR SA’s decisions in individual cases within the area of management of public funds and the distribution of public aid indeed are not subject to review by an administrative court or any other domestic court.
Keywords: Polish Development Fund (PFR SA), access to public information, administrative authority in the functional sense, administrative court jurisdiction to review individual decisions of PFR SA, judicial review of administration, administration resorting to private law forms, privatization of public tasks
Bibliografia / References
Adamiak B., Z problematyki właściwości sądów administracyjnych (art. 3 § 2 pkt 4 p.p.s.a.), „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2006/2.
Adamiak B. [w:] System Prawa Administracyjnego, red. R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, t. 9, B. Adamiak, J. Borkowski, A. Skoczylas, Prawo procesowe administracyjne, Warszawa 2010.
Agopszowicz A. [w:] A. Agopszowicz, Z. Gilowska, M. Taniewska-Peszko, Zarys prawa samorządu terytorialnego, Katowice 1997.
Biernat S., Prywatyzacja zadań publicznych. Problematyka prawna, Warszawa–Kraków 1994.
Brzozowska-Pasieka M., Instytucja kultury jako podmiot zobowiązany do udostępniania informacji [w:] M. Brzozowska-Pasieka, K. Pawlik, Dostęp do informacji publicznej w instytucjach kultury, Warszawa 2019.
Chmaj M. [w:] M. Bidziński, M. Chmaj, P. Szustakiewicz, Ustawa o dostępie do informacji publicznej. Komentarz, Warszawa 2015.
Cwalińska J.M., Prywatyzacja zadań publicznych – przyczynek do dyskusji, „Przegląd Prawa Publicznego” 2020/3.
Drachal J., Jagielski J., Stankiewicz R. [w:] Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, red. R. Hauser, M. Wierzbowski, Warszawa 2011.
Filipek J., Elementy strukturalne norm prawa administracyjnego, Warszawa–Kraków 1982.
Gregorczyk D., Legalność jako kryterium sądowej kontroli decyzji administracyjnych, Warszawa 2018.
Kijowski D.R., Czy cywilnoprawne formy działania administracji cywilizują jej podejście do spraw obywateli? [w:] Cywilizacja administracji publicznej. Księga jubileuszowa z okazji 80-lecia urodzin prof. nadzw. UWr dra hab. Jana Jeżewskiego, red. J. Korczak, Wrocław 2018.
Kijowski D.R., Ucieczka administracji publicznej w sferę prawa cywilnego [w:] Współczesne zagadnienia prawa i procedury administracyjnej. Księga jubileuszowa dedykowana Prof. zw. dr. hab. Jackowi M. Langowi, red. M. Wierzbowski, Warszawa 2009.
Kwaśniak A., Spółka prawa handlowego jako podmiot zobowiązany do udostępnienia informacji publicznej – glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 7.07.2022 r., III OSK 1704/21, „Glosa” 2023/1.
Łętowska E., Szwindel ustawodawstwa antycovidowego – ucieczka podmiotów prawa publicznego w status prywatnoprawny, https://konstytucyjny.pl/szwindel-ustawodawstwa-antycovidowego-ucieczka-podmiotow-prawa-publicznego-w-status-prywatnoprawny/ (dostęp: 14.06.2023 r.).
Pietrzykowski K., Glosa do uchwały NSA z 11.04.2005 r., I OPS 1/05, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2006/2.
Sarnecki P., Glosa do uchwały NSA z 11.04.2005 r., I OPS 1/05, „Przegląd Sejmowy” 2005/6.
Słownik języka polskiego PWN, https://sjp.pwn.pl/sjp/dotyczyc;2453816.html (dostęp: 14.06.2023 r.).
Stahl M., Prawo do sądu [w:] Prawo administracyjne. Pojęcia, instytucje, zasady w teorii i orzecznictwie, red. M. Stahl, Warszawa 2013.
Stankiewicz R., Inne akty lub czynności z zakresu administracji publicznej jako przedmiot kontroli sądu administracyjnego (art. 3 § 2 pkt 4 p.p.s.a.), „Przegląd Prawa Publicznego” 2010/11.
Szremski J., Organy administracji publicznej w znaczeniu funkcjonalnym w jurysdykcyjnym postępowaniu administracyjnym – próba klasyfikacji, „Młody Jurysta” 2020/3.
Szydło M., Spółka akcyjna jako podmiot administracji publicznej, „Rejent” 2002/5.
Tarnacka K., Prawo do informacji w polskim prawie konstytucyjnym, Warszawa 2009.
Tarno J.P., Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Warszawa 2008.
Tarno J.P. [w:] J.P. Tarno, W. Chróścielewski, Postępowanie administracyjne i postępowanie przed sądami administracyjnymi, Warszawa 2011.
Wilk B., Spółka handlowa jako podmiot zobowiązany do udostępniania informacji publicznych, „Rejent” 2015/8.
Zacharko L., Prywatyzacja zadań publicznych. Studium administracyjnoprawne, Katowice 2000.
Zimmermann J., Prawo do sądu w prawie administracyjnym, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2006/2.
Zamów prenumeratę: https://www.profinfo.pl/czasopisma
