Przekroczenie norm jakości powietrza a ochrona dóbr osobistych. Glosa do uchwały Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z 28 maja 2021 r., III CZP 27/20Tobiasz Nowakowski
doktorant, Szkoła Doktorska Nauk Społecznych Uniwersytetu Łódzkiego, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-0821-6901
Przekroczenie norm jakości powietrza a ochrona dóbr osobistych. Glosa do uchwały Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z 28 maja 2021 r., III CZP 27/20
Sąd Najwyższy w uchwale orzekł, że prawo do życia w czystym środowisku nie stanowi dobra osobistego w rozumieniu art. 23 Kodeksu cywilnego. W tym zakresie autor popiera stanowisko składu orzekającego. Niemniej podejmuje polemikę z sugestią wyrażoną w uchwale, jakoby Skarb Państwa mógł odpowiadać odszkodowawczo za niedostateczną walkę ze smogiem z uwagi na naruszenie dóbr osobistych wymienionych w art. 23 k.c. Konsekwencją stanowiska Sądu Najwyższego byłoby bowiem umożliwienie poszkodowanemu żądania od Skarbu Państwa zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. W ocenie autora brakuje jednak wyraźnej podstawy normatywnej dla przypisania organom publicznym odpowiedzialności odszkodowawczej za niedostateczną walkę z zanieczyszczeniami powietrza.
Słowa kluczowe: dobra osobiste, smog, odpowiedzialność deliktowa, bezprawność
Tobiasz Nowakowski
PhD student, Doctoral School of Social Sciences, University of Lodz, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-0821-6901
Exceedance of Air Quality Standards in the Context of Protection of Personal Interests. Commentary on Resolution of the Supreme Court – Civil Chamber of 28 May 2021, III CZP 27/20
The Supreme Court ruled in a resolution that the right to live in a clean environment is not a personal interest within the meaning of Article 23 of the Civil Code. In this respect, the author supports the position of the adjudicating panel. Nevertheless, he argues with the suggestion expressed in the resolution that the State Treasury could be liable in damages for insufficiently fighting smog in case of infringement of personal interests listed in Article 23 of the Civil Code. As a consequence of the view expressed by the Supreme Court, the victim could claim financial compensation from the State Treasury for the harm that he/she suffered. In the author's opinion there is no normative basis for assigning to public authorities liability in damages for insufficient fight against air pollution.
Keywords: personal interests, smog, tortious liability, wrongfulness
Bibliografia / References
Grzeszak T., Dobro osobiste jako dobro zindywidualizowane, Przegląd Sądowy 2018/4.
Janiszewska B. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Część ogólna, t. I, cz.1 (art. 1–554), red. J. Gudowski, Warszawa 2021.
Nowakowski T., Kilka uwag w przedmiocie odpowiedzialności odszkodowawczej Skarbu Państwa za zły stan powietrza w kontekście ochrony dóbr osobistych, „Studia Prawa Prywatnego” 2021/3.
Olczyk M., Bezprawność zachowania sprawy jako przesłanka odpowiedzialności za naruszenie dóbr osobistych [w:] Sądowe Komentarze Tematyczne. Dobra osobiste i ich ochrona, red. M. Romańska, Warszawa 2020.
Smolska-Karpała M., Ochrona dóbr osobistych w świetle ustawy o ochronie i kształtowaniu środowiska, „Nowe Prawo” 1981/3.
Sobolewski P. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 1, red. K. Osajda, Warszawa 2013.
Strugała R., Naruszenie praw osobistych przez zaniechanie. Konstrukcja prawna, „Transformacje Prawa Prywatnego” 2018/3.
Tyblewska M., O zastosowaniu przepisów dotyczących dóbr osobistych do ochrony środowiska słów kilka, „Palestra” 2001/11–12.
Wałachowska M. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. III, Zobowiązania. Część ogólna (art. 353–534), red. M. Habdas, M. Fras, Warszawa 2018.
Wereśniak-Masri I., Prawo do czystego środowiska i prawo do czystego powietrza jako dobra osobiste, „Monitor Prawniczy” 2018/17.
dr hab. Adrian Niewęgłowski, profesor Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Katedra Prawa Unii Europejskiej, Instytut Nauk Prawnych, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-0948-9813
Ustalenie statusu logotypu w świetle prawa autorskiego. Przeniesienie autorskich praw majątkowych a problem spółki cywilnej. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 16 grudnia 2020 r., V AGa 652/18
Glosowane orzeczenie odnosi się do sporu o logotyp klubu sportowego. Spór dotyczył kilku zagadnień istotnych z punktu widzenia prawa autorskiego. Pierwszy problem miał związek z tym, czy logotyp można uznać za utwór w rozumieniu Prawa autorskiego. Sprawa była skomplikowana, ponieważ logotyp powoda wykorzystywał elementy należące do domeny publicznej, takie, jak np. wizerunek orła. Sąd musiał rozstrzygnąć, czy sposób aranżacji tych części logotypu mógł być uznany za utwór. Oprócz tego należało ustalić, czy logotyp został przygotowany w programie graficznym, który łatwo generuje różne wizualne rezultaty przy minimalnym wysiłku człowieka. W środowisku sieciowym istnieją duże możliwości wykorzystania programów komputerowych, które pozwalają przygotować szablonowe projekty graficzne czy muzyczne. Kolejnym zagadnieniem była kwestia związana z tym, kto przeniósł prawa autorskie na powoda. W sprawie nie było jasne, czy prawa autorskie przeniosła na powoda spółka cywilna, czy autor utworu, będący wspólnikiem tej spółki. Problem ten jest tymczasem bardzo istotny z praktycznego punktu widzenia. Sprawa dysponowania prawami autorskimi majątkowymi wygląda inaczej w przypadku, gdy są one w majątku spółki cywilnej, a inaczej w sytuacji, gdy nadal należą do wspólnika.
Słowa kluczowe: autorskie prawa majątkowe, logotyp, utwór, metodyka ustalania statusu prawnego utworu, spółka cywilna, przeniesienie praw autorskich majątkowych
dr hab. Adrian Niewęgłowski, Professor of the Maria Curie-Sklodowska University
Department of European Union Law, Institute of Legal Sciences, Faculty of Law and Administration, Maria Curie-Sklodowska University in Lublin, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-0948-9813
Determining the Status of a Logotype in the Light of Copyright Law. Transfer of Author's Economic Rights in the Context of the Civil Partnership Issue. Commentary on Judgment of the Court of Appeal in Katowice of 16 December 2020, V AGa 652/18
The judgment which is the subject of this commentary concerns a dispute about the logotype of a sports club. The dispute concerned several issues, which are significant from the point of view of copyright law. The first one was whether a logotype could be regarded as a work within the meaning of the Copyright Law Act. The case was complicated because the claimant's logotype used public domain elements, such as the image of an eagle. The court had to decide whether the arrangement of those elements could be considered a work. In addition, the court had to determine whether the logotype was prepared in a graphics program which easily generates different visual outputs with minimal human effort. In the networked environment, there are ample opportunities to use computer programs to prepare template-based graphic designs or music. Another issue was who transferred the copyright to the claimant. It was not clear in the case whether the copyright was transferred to the claimant by a civil law partnership or by the author of the work, who was a partner in that civil law partnership. This issue is very important from a practical point of view. The issue of disposing of author’s economic rights looks different when said rights are an asset of a civil law partnership and when they still belong to its partner.
Keywords: author’s economic rights, logotype, work, methodology of determining the legal status of a work, civil partnership, transfer of author’s economic rights
Bibliografia / References
Gniewek E. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, Warszawa 2006.
Gutowski M. (red.), Kodeks cywilny. Tom III. Komentarz. Art. 627–1088, Warszawa 2019.
Herbet A. Spółka cywilna. Konstrukcja prawna, Warszawa 2008.
Kidyba A. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Zobowiązania - część szczególna, t. III, Warszawa 2010.
Sarbiński R.M., Machała W. (red.), Prawo autorskie i prawa pokrewne. Komentarz, Warszawa 2019.
Szajkowski A. (red.), System prawa prywatnego. Prawo spółek osobowych, t. XVI, Warszawa 2016.
Szczurowski T., Wadliwość czynności prawnych spółek kapitałowych na tle sankcji kodeksu cywilnego, Warszawa 2012.
dr Marek Skwarcow
sędzia Sądu Okręgowego w Gdańsku, wykładowca współpracujący z Wydziałem Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-0626-2661
Obowiązywanie zakazu reformationis in peius w przypadku zaskarżenia wyroku na korzyść i na niekorzyść oskarżonego. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 21 kwietnia 2021 r., IV KK 100/20
W glosie podjęto próbę oceny rozstrzygnięcia Sąd Najwyższego dotyczącego obowiązywania zakazu reformationis in peius, będącego istotną gwarancją oskarżonego w stadium postępowania odwoławczego, który jest unormowany w art. 434 § 1 Kodeksu postępowania karnego. Oznacza on – co do zasady – zakaz pogarszania sytuacji prawnej oskarżonego, gdy nie wniesiono środka zaskarżenia na jego niekorzyść. W komentowanym orzeczeniu wyrażono pogląd, że zmiana wyroku sądu pierwszej instancji przez sąd odwoławczy polegająca na dokonaniu modyfikacji czasu popełnienia przestępstwa narusza zakaz reformationis in peius, jednakże Sąd Najwyższy nie bierze pod uwagę, że oprócz apelacji wywiedzionej na korzyść przez obrońcę oskarżonego, w sprawie apelację wywiódł również prokurator na niekorzyść oskarżonego, a dodatkowo sąd odwoławczy obniżył oskarżonemu wymiar kary łącznej. Dlatego też należało uznać, że glosowane orzeczenie nie jest trafne.
Słowa kluczowe: postępowanie odwoławcze, zakaz reformationis in peius, kierunek środka odwoławczego, orzekanie przez sąd odwoławczy na niekorzyść oskarżonego.
dr Marek Skwarcow
judge of the Regional Court in Gdansk, Poland, lecturer cooperating with the Faculty of Law and Administration, University of Gdansk, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-0626-2661
The Validity of the Reformatio in Peius Prohibition and Findings of Fact Concerning the Time When the Crime Was Committed. Commentary on Judgment of the Supreme Court – Criminal Chamber of 21 April 2021, IV KK 100/20
In the commentary, the author tries to assess the decision of the Supreme Court concerning the validity of the reformatio in peius prohibition, which is an essential guarantee for the accused at the stage of appeal proceedings, one regulated in Article 434(1) of the Code of Criminal Procedure. In principle, it means that the legal situation of the accused must not be worsened if no appeal against to his/her detriment was filed. The commented judgment expresses the view that alteration of the judgment of the first-instance court by the court of appeal, consisting in modifying the time when the crime was committed, is a breach of the reformatio in peius prohibition. However, the Supreme Court does not take into account the fact that, apart from the successful appeal, filed in favour of the accused by the defence counsel, an appeal was also made by the prosecutor to the detriment of the accused, and additionally the appellate court reduced the length of the accused’s concurrent sentence. Hence, it should be considered that the commented judgment is incorrect.
Keywords: appeal procedure, reformatio in peius prohibition, direction of the means of challenge, adjudication by the appellate court to the detriment of the accused
Bibliografia / References
Cieślak M., Polska procedura karna, Podstawowe założenia teoretyczne, Warszawa 1984.
Gaberle A., Leksykon polskiej procedury karnej, Gdańsk 2004.
Grzeszczyk W., Granice orzekania w postępowaniu odwoławczym na niekorzyść oskarżonego, „Prokuratura i Prawo” 2007/10.
Hofmański P, Sadzik E., Zgryzek K., Kodeks postępowania karnego. Tom II. Komentarz do art. 297–467, Warszawa 2011.
Kociubiński W., Glosa do wyroku SN z 20.07.2005 r., I KZP 20/05, „Przegląd Sądowy” 2006/4.
Kosonoga J., Zakaz reformationis in peius w orzecznictwie Sądu Najwyższego, „Ius Novum” 2008/1.
Matras J. [w:] Kodeks postępowania karnego, Komentarz, red. K. Dudka, Warszawa 2020.
Stefański R.A. [w:] Kodeks postępowania karnego. Tom IV. Komentarz do art. 425–467, red. R.A. Stefański, S. Zabłocki, LEX 2022.
Świecki D., Postępowanie odwoławcze w sprawach karnych, Komentarz, Orzecznictwo, Warszawa 2020.
Świecki D. [w:] Kodeks postępowania karnego, Tom II, Komentarz aktualizowany, red. D. Świecki, LEX 2021.
Waltoś S., Hofmański P, Proces karny, Zarys systemu, Warszawa 2018.
Zabłocki S. [w:] Kodeks postępowania karnego, Komentarz, Tom III, red. Z. Gostyński, Warszawa 2004.
dr Adrian Zbiciak
asystent, Katedra Postępowania Karnego, Instytut Nauk Prawnych, Wydział Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II; sędzia Sądu Rejonowego w Chełmie, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-9501-8611
Przedłużenie przez prokuratora dochodzenia prowadzonego przez finansowy organ postępowania a kwestia objęcia go nadzorem w rozumieniu art. 155 § 1 k.k.s. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 18 listopada 2021 r., V KK 350/21
Nie zasługuje na aprobatę konkluzja Sądu Najwyższego, że podjęcie przez prokuratora decyzji o przedłużeniu dochodzenia prowadzonego przez finansowy organ postępowania przygotowawczego skutkuje jednocześnie objęciem tego dochodzenia nadzorem prokuratorskim. W ocenie autora glosy ustawodawca przewidział zamknięty katalog sytuacji, w których dochodzenie podlega nadzorowi prokuratora, a w pozostałych przypadkach, prokurator może podjąć taką decyzję jeśli uzna, że wymaga tego waga lub zawiłość sprawy. Niezbędne jest jednak w takim wypadku wydanie odrębnej decyzji o objęciu dochodzenia nadzorem.
Słowa kluczowe: postępowanie karne; postępowanie karne skarbowe; przestępstwa skarbowe; dochodzenie; nadzór prokuratora; brak skargi uprawnionego oskarżyciela
dr Adrian Zbiciak
assistant lecturer, Department of Criminal Procedure, Institute of Legal Sciences, Faculty of Law, Canon Law and Administration, John Paul II Catholic University of Lublin, Poland; judge of the District Court in Chelm, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-9501-8611
Extension by a Public Prosecutor of the Inquiry Conducted by a Financial Authority in Charge of Proceedings in the Context of Covering Such Inquiry with Supervision Within the Meaning of Article 155(1) of the Fiscal Penal Code. Commentary on Judgment of the Supreme Court – Criminal Chamber of 18 November 2021, V KK 350/21
The conclusion drawn by the Supreme Court that the public prosecutor’s decision to extend the inquiry conducted by the financial authority in charge of preparatory proceedings results in placing the inquiry under prosecutor's supervision does not deserve approval. In the opinion of the commentator, the law provides for a closed catalogue of situations in which the inquiry is subject to the public prosecutor's supervision. In other cases, the public prosecutor may take such a decision if he/she considers that the importance or complexity of the case requires it. However, in such a case, it is necessary to issue a separate decision on covering the inquiry with supervision.
Keywords: criminal proceedings, fiscal penal proceedings, fiscal offences, inquiry, supervision by a public prosecutor, no motion from the authorized accuser
Bibliografia / References
Cieślak M., Polska procedura karna. Podstawowe założenia teoretyczne, Warszawa 1984.
Jasiński W., Nadzór prokuratora nad postępowaniem przygotowawczym. Glosa do wyroku SN z dnia 22 lutego 2017 r., IV KK 282/16, „Przegląd Sądowy” 2018/3.
Kurowski M. [w:] Kodeks postępowania karnego. Tom I. Komentarz aktualizowany, red. D. Świecki, LEX 2022.
Prusak F., Nadzór prokuratora nad postępowaniem przygotowawczym, Warszawa 1984.
Skorupka J. (red.), Komentarz do wybranych przepisów Kodeksu karnego skarbowego, LEX 2020.
Skowron B. [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. K. Dudka, Warszawa 2020.
Stefański R.A., Zabłocki S. [w:] R.A. Stefański, S. Zabłocki, Kodeks postępowania karnego. Tom. III. Komentarz do art. 297–424, Warszawa 2021.
Waltoś S., Model postępowania przygotowawczego na tle prawnoporównawczym, Warszawa 1986.
Zagrodnik J., Glosa do uchwały składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 28 stycznia 2016 r., I KZP 13/15, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2017/7–8.
dr Katarzyna Gębala, LL.M.
starszy asystent sędziego Sądu Najwyższego, Polska
Dopuszczalność skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia a skarga nadzwyczajna. Glosa do uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego – Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 15 października 2020 r., III PZP 4/20 – zasady prawnej
W glosowanej uchwale składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego, której nadano moc zasady prawnej, zostało rozstrzygnięte zagadnienie prawne dotyczące dopuszczalności skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia w kontekście możliwości wniesienia skargi nadzwyczajnej, wprowadzonej do systemu prawnego ustawą z 8.12.2017 r. o Sądzie Najwyższym. Autorka analizuje argumentację Sądu Najwyższego, wyrażając aprobatę dla komentowanej uchwały, zgodnie z którą strona wnosząca skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego wyroku (art. 4241 Kodeksu postępowania cywilnego) nie ma obowiązku wykazania, że wzruszenie zaskarżonego wyroku w drodze skargi nadzwyczajnej nie było i nie jest możliwe; tym samym skarga nie podlega odrzuceniu na podstawie art. 4248 § 1 w zw. z art. 4245 § 1 pkt 5 albo art. 4248 § 2 Kodeksu postępowania cywilnego.
Słowa kluczowe: skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia, skarga nadzwyczajna, odpowiedzialność odszkodowawcza państwa, bezprawie sądowe
dr Katarzyna Gębala, LL.M.
senior judge’s assistant at the Supreme Court of Poland
Admissibility of an Appeal Requesting Declaration of a Final Judgment Contrary to Law in the Context of Extraordinary Appeal. Commentary on Resolution of a Panel of Seven Judges of the Supreme Court – Labour Law and Social Security Chamber of 15 October 2020, III PZP 4/20 – Legal Principle
In the commented resolution of a panel of seven judges of the Supreme Court, which was given the force of a legal principle, the legal issue concerning the admissibility of an appeal requesting that a final judgment be declared contrary to law was resolved in the context of the possibility of lodging an extraordinary appeal, introduced into the [Polish] legal system by the Act of 8 December 2017 on the Supreme Court. The author analyses the argumentation of the Supreme Court and expresses approval for the resolution, according to which the party lodging an appeal requesting declaration of a final judgment contrary to law (Article 4241 of the Code of Civil Procedure) is not obliged to prove that challenging a final and legally binding judgment by way of an extraordinary appeal was not and is not possible; therefore, the appeal cannot be dismissed pursuant to Article 4248(1) in conjunction with Article 4245(1)(5) or Article 4248(2) of the Code of Civil Procedure.
Keywords: appeal requesting declaration of a final judgment contrary to law, extraordinary appeal, state liability in damages, judicial wrongs
Bibliografia / References
Ereciński T. (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom III. Postępowanie rozpoznawcze, Warszawa 2016.
Garlicki L., Zubik M. (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz II. Art. 30–86, Warszawa 2016.
Gudowski J., Węzłowe problemy skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia, „Przegląd Sądowy” 2006/1.
Marszałkowska-Krześ E. (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, Warszawa 2021.
Sanetra W., Uwagi o skardze o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia – ze szczególnym uwzględnieniem spraw z zakresu prawa pracy, „Przegląd Sądowy” 2005/9.
dr Sławomir Driczinski
adiunkt naukowo-dydaktyczny, Instytut Nauk Prawnych, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Szczeciński, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-7706-9514
Swoboda w ocenie pisma procesowego przez sąd instancyjny. Glosa do uchwały Sądu Najwyższego – Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 29 września 2020 r., III UZP 2/20
W glosie skomentowano ważną z procesowego punktu widzenia uchwałę Sądu Najwyższego dotyczącą wątpliwości co do treści wnoszonego przez stronę pisma (apelacji). Wątpliwości te w szczególności dotyczą oceny charakteru pisma procesowego z perspektywy spełnienia wskazanych w prawie wymogów formalnych, w kontekście zapewnienia stronom konstytucyjnego prawa do sądu.
Sąd Najwyższy słusznie wskazał, że sądy, mając na uwadze gwarancje procesowe wyrażone w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej i innych aktach prawnych, mimo znanego formalizmu postępowania procesowego, powinien szczególnie wnikliwie przyglądać się sytuacjom, w których zamyka się stronom możliwość odwołania z uwagi na stosunkowo drobne nieścisłości w składanych materiałach.
Słowa kluczowe: sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych, apelacja, wniosek o doręczenie wyroku z uzasadnieniem, formalizm procesowy, pismo procesowe
dr Sławomir Driczinski
research and teaching assistant professor, Institute of Law Studies, Faculty of Law and Administration, University of Szczecin, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-7706-9514
Discretion in the Assessment of Pleadings by the Court of Fact. Commentary on Resolution of the Supreme Court – Labour Law and Social Security Chamber of 29 September 2020, III UZP 2/20
The text comments on a resolution of the Supreme Court concerning doubts as to the contents of a pleading (appeal) submitted by a party. It is important from the procedural point of view. These doubts concern in particular assessing the character of pleadings from the perspective of satisfying the formal requirements indicated by law, in the context of safeguarding the parties' constitutional right of access to court.
The Supreme Court rightly pointed out that the courts, mindful of the procedural guarantees expressed in the Constitution of the Republic of Poland and other legal instruments, despite the well-known formalism of the trial procedures, should particularly carefully examine situations in which the parties are prevented from appealing due to relatively minor inaccuracies in the materials they submit.
Keywords: social security cases, appeal, motion for service of a judgment with justification, procedural formalism, pleading
Bibliografia / References
Antonów K., Kwalifikacja pisma procesowego jako apelacji lub wniosku o doręczenie wyroku z uzasadnieniem. Glosa do uchwały Sądu Najwyższego – Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 29 września 2020 r., III UZP 2/20, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2022/3.
Bielska-Brodziak A., Pułapka jednoznaczności [w:] Studia z wykładni prawa, Bydgoszcz-Katowice 2008.
Klimas M., Postępowanie sądowe w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych, LEX 2013.
Kozak A., Homoestaza prawa [w:] Autonomia prawa ze stanowiska teorii i filozofii prawa, red. J. Helios, Wrocław 2003.
Leszczyński L., Zagadnienia teorii stosowania prawa. Doktryna i tezy orzecznictwa, Kraków 2001.
Manowska M. (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom I. Art. 1–47716, Warszawa 2021.
Morawski L., Zasady wykładni prawa, Toruń 2006.
Partyk A. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Postępowanie procesowe. Komentarz aktualizowany, red. O.M. Piaskowska, LEX 2021.
Sanetra W., Swoboda decyzji sędziowskiej z perspektywy Sądu Najwyższego [w:] Dyskrecjonalność w prawie, red. W. Staśkiewicz, T. Stawecki, Warszawa 2010.
Wiśniewski T. (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom. II. Artykuły 367–50539, Warszawa 2021.
prof. dr hab. Wojciech Chróścielewski
Katedra Postępowania Administracyjnego i Sądowej Kontroli Administracji, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Łódzki, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-1641-4921
Postępowanie administracyjne z wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy przez ministra a postępowanie sądowoadministracyjne ze skargi na decyzję wydaną w pierwszej instancji przez tego samego ministra. Glosa do postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 17 czerwca 2021 r., II GZ 180/21
Do 2017 roku warunkiem wniesienia skargi do wojewódzkiego sądu administracyjnego na postanowienie wydane w pierwszej instancji przez ministra lub samorządowe kolegium odwoławcze było wcześniejsze złożenie wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy przez ten sam organ, który wydał decyzję. Do wniosku tego stosuje się odpowiednio przepisy regulujące rozpatrzenie odwołania przez organ wyższej instancji. Po 2017 r. strona sama decyduje, czy złożyć wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy, czy też od razu złożyć skargę do wojewódzkiego sądu administracyjnego bez składania tego wniosku.
W komentowanej sprawie ta sama strona złożyła skargę do sądu, a następnie wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy do organu administracji. Prawo nie przewiduje takiej sytuacji. W swoim wyroku sąd słusznie nie poprzestał na wykładni językowej, ale oparł się także na wykładni celowościowej i zastosował przepis regulujący wniesienie tych dwóch środków prawnych przez dwie różne strony postępowania. Z powyższych względów stanowisko Sądu zasługuje na aprobatę. W stosunku do tej samej decyzji nie mogą toczyć się jednocześnie dwa postępowania – administracyjne i sądowoadministracyjne. Postępowanie sądowoadministracyjne w komentowanej sprawie nie powinno być zawieszone, zważywszy, że rozpoznanie tej sprawy w postępowaniu administracyjnym, nie jest dla sądu prejudykatem. Ostateczna decyzja wydana w postępowaniu administracyjnym może bowiem być przedmiotem odrębnej skargi do sądu. Autor glosy uważa, że Naczelny Sąd Administracyjny powinien uchylić zaskarżoną decyzję i umorzyć postępowanie administracyjne, zamiast uchylić tę decyzję i nakazać sądowi pierwszej instancji rozważenie możliwości umorzenia postępowania administracyjnego.
Słowa kluczowe: postępowanie administracyjne, postępowanie sądowoadministracyjne, zaskarżenie do sądu pierwszoinstancyjnej decyzji ministra, wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy i skargi do sądu, wykładnia językowa, wykładnia celowościowa, wykładnia systemowa
prof. dr hab. Wojciech Chróścielewski
Department of Administrative Procedure and Judicial Review of Administration, Faculty of Law and Administration, University of Lodz, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-1641-4921
Administrative Proceedings Initiated by a Motion for a Minister to Re-examine a Case Compared with Proceedings Before Administrative Courts Initiated by Appeal Against the Same Minister’s Decision Issued in First Instance. Commentary on Decision of the Supreme Administrative Court of 17 June 2021, II GZ 180/21
Until 2017, the condition for lodging an appeal with a provincial administrative court (wojewódzki sąd administracyjny) against a decision issued in the first instance by a minister or a local government appeals board was the prior submission of a motion for re-examination of the case by the same body which issued the decision. The provisions governing examination of appeals by the higher administrative authority apply accordingly to the re-examination of the case by the same administrative authority. Since 2017, it is up to the party to decide whether to submit a motion for re-examination of the case or to lodge an appeal with a provincial administrative court without making a request for re-examination of the case.
In the commented case the same party had filed an appeal with the court and then a motion for re-examination of the case with an administrative authority. The law does not permit this. In its judgment the court rightly did not limit itself to a linguistic interpretation, but also relied on a teleological interpretation. The court resolved this procedural dilemma by applying the provision regulating the submission of these two legal remedies by two different parties to the proceedings. For the above reasons, the Court's position merits approval. Two sets of proceedings – administrative and administrative judicial proceedings – cannot be pending simultaneously in relation to the same decision. The administrative judicial proceedings cannot be suspended, considering that examination of this case in administrative proceedings is not an earlier judgment for the court. The final decision made in administrative proceedings may be the subject of a separate appeal lodged with a court. The commentator believes that the Supreme Administrative Court should quash the challenged decision and discontinue the administrative proceedings itself, instead of quashing said decision and ordering the first-instance court to consider the possibility of discontinuing the administrative proceedings.
Keywords: administrative proceedings, administrative judicial proceedings, possibility of appealing to the court against a minister's first-instance decision, motion for re-examination of a case and appeal lodged with a court, linguistic interpretation, teleological interpretation, systemic interpretation
Bibliografia / References
Adamiak B., Borkowski J., Postępowanie administracyjne i sądowoadministracyjne, Warszawa 2017.
Chróścielewski W., Tarno J.P., Trójszczeblowy model sądownictwa administracyjnego a jednoinstancyjne postępowanie administracyjne, „Państwo i Prawo” 1999/5.
Chróścielewski W., Tarno J.P., Dańczak P., Postępowanie administracyjne i postępowanie przed sądami administracyjnymi, Warszawa 2021.
Dauter B., Kabat A., Niezgódka-Medek M., Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Komentarz, Warszawa 2016.
Drachal J., Wiktorowska A., Stankiewicz R. [w:] Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Komentarz, red. R. Hauser, M. Wierzbowski, Warszawa 2021.
Grysiński A., Uwagi na tle funkcjonowania kolegiów odwoławczych, „Samorząd Terytorialny” 1992/9.
Kijowski D.R., Model dwuinstancyjnego sądownictwa administracyjnego, Konferencja Instytutu Spraw Publicznych, Warszawa 23.02.1999 r., „Państwo i Prawo” 1999/5.
Kodeks postępowania administracyjnego, Komentarz, red. Z. Kmieciak, W. Chróścielewski, Warszawa 2019.
Lang W., Wróblewski J., Zawadzki S., Teoria państwa i prawa, Warszawa 1980.
Smoktunowicz E., Clara non sunt interpretanda w prawie administracyjnym [w:] Księga pamiątkowa profesora Eugeniusza Ochendowskiego, Toruń 1999.
Smoktunowicz E., Kodeks postępowania administracyjnego w orzecznictwie Sądu Najwyższego, Naczelnego Sądu Administracyjnego i Trybunału Konstytucyjnego. Wykładnia prawa administracyjnego. Podstawowe zagadnienia, Warszawa 1995.
Wróblewski J., Zagadnienia teorii wykładni prawa ludowego, Warszawa 1959.
Ziembiński Z., Problemy podstawowe prawoznawstwa, Warszawa 1980.
Zirk-Sadowski M. [w:] System Prawa Administracyjnego, t. 4, Wykładnia w prawie administracyjnym, red. R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, Warszawa 2012.
dr Konrad Łuczak
Katedra Postępowania Administracyjnego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-3631-8390
Przesłanka utrwalonej praktyki rozstrzygania spraw przez organy administracji publicznej. Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 28 maja 2021 r., I OSK 252/21
Glosa analizuje argumentację Naczelnego Sądu Administracyjnego opartą na zasadzie konsekwencji, którą reguluje art. 8 § 2 Kodeksu postępowania administracyjnego. Stanowi ona, że organy administracyjne nie odstępują od utrwalonej praktyki rozstrzygania spraw o takim samym stanie faktycznym i prawnym, chyba że wymaga tego uzasadniona przyczyna. Zdaniem autora glosy NSA nie powinien był uwzględniać zasady konsekwencji, bowiem prawne i faktyczne okoliczności sprawy nie potwierdziły wystąpienia utrwalonej praktyki rozstrzygania spraw. Pozwalały one jednakże na skorzystanie z zasady pogłębiania zaufania (art. 8 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego), która zapewniłaby taki sam, korzystny dla jednostki rezultat.
Słowa kluczowe: postępowanie administracyjne, świadczenie „dobry start”, zasada konsekwencji, zasada budzenia zaufania, pewność prawa, ochrona uzasadnionych oczekiwań
dr Konrad Łuczak
Department of Administrative Proceedings, Faculty of Law and Administration, Cardinal Stefan Wyszynski University in Warsaw, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-3631-8390
Condition of Established Practice of Public Administration Bodies in Resolving Cases. Commentary on Judgment of the Supreme Administrative Court of 28 May 2021, I OSK 252/21
The commentary analyses the Supreme Administrative Court’s argumentation based on the principle of consistency, regulated by Article 8(2) of Code of Administrative Procedure. According to this principle, administration authorities should not depart from established practice of adjudication of cases with similar facts and legal circumstances, unless there are valid reasons for such departure. The author believes that the Supreme Administrative Court should not have taken into account the principle of consistency, because legal circumstances and facts of the case did not confirm that the condition of established practice of adjudication was fulfilled. Instead, the Court could have relied on the principle of strengthening the trust (Article 8(1) of Code of Administrative Procedure) and achieved the same result, favourable for the individual.
Keywords: administrative procedure, 'good start' benefit, principle of consistency, principle of inspiring trust, legal certainty, protection of legitimate expectations
Bibliografia / References
Chmielewski J., Zasada budzenia zaufania w ogólnym postępowaniu administracyjnym, Warszawa 2018.
Fuller L.L., Moralność prawa, Warszawa 2004.
Knysiak-Sudyka H., Ocena regulacji art. 7a, 7b i 8 Kodeksu postępowania administracyjnego: czy ustawodawca stworzył nowe zasady ogólne postępowania administracyjnego?, „Casus” 2019/93.
Kwiatek B., Utrwalona praktyka rozstrzygania spraw w ogólnym postępowaniu administracyjnym, Kwartalnik Prawa Publicznego 2017/1.
Wegner J. [w:] Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, red. Z. Kmieciak, W. Chróścielewski, Warszawa 2019.
Wiktorowska A., O zasadach ogólnych Kodeksu postępowania administracyjnego raz jeszcze [w:] Idea kodyfikacji w nauce prawa administracyjnego procesowego. Księga pamiątkowa Profesora Janusza Borkowskiego, red. W. Chróścielewski, Z. Kmieciak, Warszawa 2018.
Wróbel A. [w:] A. Wróbel, M. Jaśkowska, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2018.
Zimmermann J., Kilka refleksji o nowelizacji kodeksu postępowania administracyjnego, „Państwo i Prawo” 2017/8.
Jakub Dorosz-Kruczyński
Szkoła Doktorska Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-5663-0392
Samodzielność jednostki samorządu terytorialnego a dotacja z rządowego funduszu. Glosa do postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 14 lipca 2020 r., I GSK 486/20
W glosie wyrażono poparcie dla postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego, w którym opowiedziano się za możliwością poddania kontroli sądowoadministracyjnej czynności Prezesa Rady Ministrów związanych z podziałem środków z Rządowego Funduszu Rozwoju Dróg. Postanowienie było pierwszym, w którym sąd administracyjny uznał dopuszczalność takiego działania. Wcześniej wojewódzkie sądy administracyjne i Naczelny Sąd Administracyjny zasadniczo opowiadały się przeciw takiej możliwości. Argumentowały one, że podział środków z Rządowego Funduszu Rozwoju jest czynnością o charakterze wewnętrznym, która wykonywana jest w ramach kształtowania polityki transportowej państwa. Autor glosy nie zgadza się z taką większościową linią orzeczniczą. Wyraża natomiast aprobatę dla omawianego postanowienia. Tylko teza zawarta w omawianym orzeczeniu jest zgodna z konstytucyjną zasadą ochrony samodzielności jednostek samorządu terytorialnego.
Słowa kluczowe: Fundusz Dróg Samorządowych, zatwierdzenie listy zadań rekomendowanych do dofinansowania, skarga do sądu administracyjnego
Jakub Dorosz-Kruczyński
Doctoral School, Cardinal Stefan Wyszynski University in Warsaw, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-5663-0392
Autonomy of a Local Government Unit in the Context of a Grant from a Governmental Fund. Commentary on Decision of the Supreme Administrative Court of 14 July 2020, I GSK 486/20
The commentary approves the decision of the Supreme Administrative Court, which supports the possibility of judicial review of the Prime Minister’s acts connected with the distribution of funds from the Government Road Construction Fund (GRCF). This was the first decision of an administrative court recognizing such a possibility. Previously, provincial administrative courts and the Supreme Administrative Court, as a rule, denied such possibility, arguing that the distribution of funds from the GRCF is internal act of the administration, one connected with the creation of the state’s transport policy. The commentator disagrees with such majority line of case law, but supports the discussed decision. Only the operative part of the titular decision is consistent with the constitutional principle of protection of autonomy of local government units.
Keywords: Local Government Road Fund, approval of the list of tasks recommended for co-funding, appeal lodged with an administrative court
Bibliografia / References
Adamiak B., Z problematyki właściwości sądów administracyjnych (art. 3 § 2 pkt 4 p.p.s.a.), „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2006/2.
Bogucka-Felczak M., Sądowa ochrona praw jednostek samorządu terytorialnego do dochodów, „Finanse Komunalne” 2012/3.
Cieślik Z., Umowa administracyjna w państwie prawa, Kraków 2004.
Gonet W., Przedańska J., Prawo do zaskarżenia aktu Prezesa Rady Ministrów dotyczącego zatwierdzenia ostatecznej listy zadań dofinansowanych z Rządowego Funduszu Rozwoju Dróg. Glosa do postanowienia NSA z dnia 14 lipca 2020 r., I GSK 486/20, „Samorząd Terytorialny” 2021/7–8.
Gruszecki K., Pojęcie sprawy administracyjnej w polskim postępowaniu administracyjnym, „Samorząd Terytorialny” 2005/11.
Hauser R., Wierzbowski M. (red.), Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2021.
Hauser R., Niewiadomski Z., Wróbel A. (red.), Prawo procesowe administracyjne. System Prawa Administracyjnego. Tom 9, Warszawa 2020.
Hauser R., Niewiadomski Z., Wróbel A. (red.), Prawne formy działania administracji. System Prawa Administracyjnego. Tom 5, Warszawa 2013.
Jagoda J., Sądowa ochrona samodzielności jednostek samorządu terytorialnego, Warszawa 2011.
Jagoda J., Mienie samorządowe, Warszawa 2019.
Jakubowski A., Współuczestnictwo konkurencyjne w postępowaniu administracyjnym, „Państwo i Prawo” 2013/11.
Łączkowski W., Budżety gromadzkich rad narodowych, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Społeczny” 1961/23 (4).
Niezgoda A., Podział zasobów publicznych między administrację rządową i samorządową, Warszawa 2012.
Ofiarska M., Ofiarski Z., Fundusz Dróg Samorządowych. Komentarz, Warszawa 2020.
Przybysz P., Instytucje prawa administracyjnego, Warszawa 2020.
Pol K., Antoni Woronowski, „Samorząd Terytorialny” 2005/4.
Safjan M. (red.), Prawo cywilne – część ogólna, System Prawa Prywatnego. Tom 1, Warszawa 2012.
Staniszewska L., Zagadnienia konstrukcyjne umów publicznoprawnych, „Studia Prawa Publicznego” 2019/3 (27).
Odpowiedź Ministra Finansów na interpelację z 4 marca 2021 r. nr 20492 poseł Joanny Jaśkowiak w sprawie kwalifikowalności podatku VAT w ramach Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych, znak PT1.054.5.2021, https://orka2.sejm.gov.pl/INT9.nsf/klucz/ATTC3JF5J/%24FILE/i20492-o1.pdf (dostęp 8.03.2022 r.).
doktorant, Szkoła Doktorska Nauk Społecznych Uniwersytetu Łódzkiego, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-0821-6901
Przekroczenie norm jakości powietrza a ochrona dóbr osobistych. Glosa do uchwały Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z 28 maja 2021 r., III CZP 27/20
Sąd Najwyższy w uchwale orzekł, że prawo do życia w czystym środowisku nie stanowi dobra osobistego w rozumieniu art. 23 Kodeksu cywilnego. W tym zakresie autor popiera stanowisko składu orzekającego. Niemniej podejmuje polemikę z sugestią wyrażoną w uchwale, jakoby Skarb Państwa mógł odpowiadać odszkodowawczo za niedostateczną walkę ze smogiem z uwagi na naruszenie dóbr osobistych wymienionych w art. 23 k.c. Konsekwencją stanowiska Sądu Najwyższego byłoby bowiem umożliwienie poszkodowanemu żądania od Skarbu Państwa zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. W ocenie autora brakuje jednak wyraźnej podstawy normatywnej dla przypisania organom publicznym odpowiedzialności odszkodowawczej za niedostateczną walkę z zanieczyszczeniami powietrza.
Słowa kluczowe: dobra osobiste, smog, odpowiedzialność deliktowa, bezprawność
Tobiasz Nowakowski
PhD student, Doctoral School of Social Sciences, University of Lodz, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-0821-6901
Exceedance of Air Quality Standards in the Context of Protection of Personal Interests. Commentary on Resolution of the Supreme Court – Civil Chamber of 28 May 2021, III CZP 27/20
The Supreme Court ruled in a resolution that the right to live in a clean environment is not a personal interest within the meaning of Article 23 of the Civil Code. In this respect, the author supports the position of the adjudicating panel. Nevertheless, he argues with the suggestion expressed in the resolution that the State Treasury could be liable in damages for insufficiently fighting smog in case of infringement of personal interests listed in Article 23 of the Civil Code. As a consequence of the view expressed by the Supreme Court, the victim could claim financial compensation from the State Treasury for the harm that he/she suffered. In the author's opinion there is no normative basis for assigning to public authorities liability in damages for insufficient fight against air pollution.
Keywords: personal interests, smog, tortious liability, wrongfulness
Bibliografia / References
Grzeszak T., Dobro osobiste jako dobro zindywidualizowane, Przegląd Sądowy 2018/4.
Janiszewska B. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Część ogólna, t. I, cz.1 (art. 1–554), red. J. Gudowski, Warszawa 2021.
Nowakowski T., Kilka uwag w przedmiocie odpowiedzialności odszkodowawczej Skarbu Państwa za zły stan powietrza w kontekście ochrony dóbr osobistych, „Studia Prawa Prywatnego” 2021/3.
Olczyk M., Bezprawność zachowania sprawy jako przesłanka odpowiedzialności za naruszenie dóbr osobistych [w:] Sądowe Komentarze Tematyczne. Dobra osobiste i ich ochrona, red. M. Romańska, Warszawa 2020.
Smolska-Karpała M., Ochrona dóbr osobistych w świetle ustawy o ochronie i kształtowaniu środowiska, „Nowe Prawo” 1981/3.
Sobolewski P. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 1, red. K. Osajda, Warszawa 2013.
Strugała R., Naruszenie praw osobistych przez zaniechanie. Konstrukcja prawna, „Transformacje Prawa Prywatnego” 2018/3.
Tyblewska M., O zastosowaniu przepisów dotyczących dóbr osobistych do ochrony środowiska słów kilka, „Palestra” 2001/11–12.
Wałachowska M. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. III, Zobowiązania. Część ogólna (art. 353–534), red. M. Habdas, M. Fras, Warszawa 2018.
Wereśniak-Masri I., Prawo do czystego środowiska i prawo do czystego powietrza jako dobra osobiste, „Monitor Prawniczy” 2018/17.
dr hab. Adrian Niewęgłowski, profesor Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Katedra Prawa Unii Europejskiej, Instytut Nauk Prawnych, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-0948-9813
Ustalenie statusu logotypu w świetle prawa autorskiego. Przeniesienie autorskich praw majątkowych a problem spółki cywilnej. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 16 grudnia 2020 r., V AGa 652/18
Glosowane orzeczenie odnosi się do sporu o logotyp klubu sportowego. Spór dotyczył kilku zagadnień istotnych z punktu widzenia prawa autorskiego. Pierwszy problem miał związek z tym, czy logotyp można uznać za utwór w rozumieniu Prawa autorskiego. Sprawa była skomplikowana, ponieważ logotyp powoda wykorzystywał elementy należące do domeny publicznej, takie, jak np. wizerunek orła. Sąd musiał rozstrzygnąć, czy sposób aranżacji tych części logotypu mógł być uznany za utwór. Oprócz tego należało ustalić, czy logotyp został przygotowany w programie graficznym, który łatwo generuje różne wizualne rezultaty przy minimalnym wysiłku człowieka. W środowisku sieciowym istnieją duże możliwości wykorzystania programów komputerowych, które pozwalają przygotować szablonowe projekty graficzne czy muzyczne. Kolejnym zagadnieniem była kwestia związana z tym, kto przeniósł prawa autorskie na powoda. W sprawie nie było jasne, czy prawa autorskie przeniosła na powoda spółka cywilna, czy autor utworu, będący wspólnikiem tej spółki. Problem ten jest tymczasem bardzo istotny z praktycznego punktu widzenia. Sprawa dysponowania prawami autorskimi majątkowymi wygląda inaczej w przypadku, gdy są one w majątku spółki cywilnej, a inaczej w sytuacji, gdy nadal należą do wspólnika.
Słowa kluczowe: autorskie prawa majątkowe, logotyp, utwór, metodyka ustalania statusu prawnego utworu, spółka cywilna, przeniesienie praw autorskich majątkowych
dr hab. Adrian Niewęgłowski, Professor of the Maria Curie-Sklodowska University
Department of European Union Law, Institute of Legal Sciences, Faculty of Law and Administration, Maria Curie-Sklodowska University in Lublin, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-0948-9813
Determining the Status of a Logotype in the Light of Copyright Law. Transfer of Author's Economic Rights in the Context of the Civil Partnership Issue. Commentary on Judgment of the Court of Appeal in Katowice of 16 December 2020, V AGa 652/18
The judgment which is the subject of this commentary concerns a dispute about the logotype of a sports club. The dispute concerned several issues, which are significant from the point of view of copyright law. The first one was whether a logotype could be regarded as a work within the meaning of the Copyright Law Act. The case was complicated because the claimant's logotype used public domain elements, such as the image of an eagle. The court had to decide whether the arrangement of those elements could be considered a work. In addition, the court had to determine whether the logotype was prepared in a graphics program which easily generates different visual outputs with minimal human effort. In the networked environment, there are ample opportunities to use computer programs to prepare template-based graphic designs or music. Another issue was who transferred the copyright to the claimant. It was not clear in the case whether the copyright was transferred to the claimant by a civil law partnership or by the author of the work, who was a partner in that civil law partnership. This issue is very important from a practical point of view. The issue of disposing of author’s economic rights looks different when said rights are an asset of a civil law partnership and when they still belong to its partner.
Keywords: author’s economic rights, logotype, work, methodology of determining the legal status of a work, civil partnership, transfer of author’s economic rights
Bibliografia / References
Gniewek E. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, Warszawa 2006.
Gutowski M. (red.), Kodeks cywilny. Tom III. Komentarz. Art. 627–1088, Warszawa 2019.
Herbet A. Spółka cywilna. Konstrukcja prawna, Warszawa 2008.
Kidyba A. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Zobowiązania - część szczególna, t. III, Warszawa 2010.
Sarbiński R.M., Machała W. (red.), Prawo autorskie i prawa pokrewne. Komentarz, Warszawa 2019.
Szajkowski A. (red.), System prawa prywatnego. Prawo spółek osobowych, t. XVI, Warszawa 2016.
Szczurowski T., Wadliwość czynności prawnych spółek kapitałowych na tle sankcji kodeksu cywilnego, Warszawa 2012.
dr Marek Skwarcow
sędzia Sądu Okręgowego w Gdańsku, wykładowca współpracujący z Wydziałem Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-0626-2661
Obowiązywanie zakazu reformationis in peius w przypadku zaskarżenia wyroku na korzyść i na niekorzyść oskarżonego. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 21 kwietnia 2021 r., IV KK 100/20
W glosie podjęto próbę oceny rozstrzygnięcia Sąd Najwyższego dotyczącego obowiązywania zakazu reformationis in peius, będącego istotną gwarancją oskarżonego w stadium postępowania odwoławczego, który jest unormowany w art. 434 § 1 Kodeksu postępowania karnego. Oznacza on – co do zasady – zakaz pogarszania sytuacji prawnej oskarżonego, gdy nie wniesiono środka zaskarżenia na jego niekorzyść. W komentowanym orzeczeniu wyrażono pogląd, że zmiana wyroku sądu pierwszej instancji przez sąd odwoławczy polegająca na dokonaniu modyfikacji czasu popełnienia przestępstwa narusza zakaz reformationis in peius, jednakże Sąd Najwyższy nie bierze pod uwagę, że oprócz apelacji wywiedzionej na korzyść przez obrońcę oskarżonego, w sprawie apelację wywiódł również prokurator na niekorzyść oskarżonego, a dodatkowo sąd odwoławczy obniżył oskarżonemu wymiar kary łącznej. Dlatego też należało uznać, że glosowane orzeczenie nie jest trafne.
Słowa kluczowe: postępowanie odwoławcze, zakaz reformationis in peius, kierunek środka odwoławczego, orzekanie przez sąd odwoławczy na niekorzyść oskarżonego.
dr Marek Skwarcow
judge of the Regional Court in Gdansk, Poland, lecturer cooperating with the Faculty of Law and Administration, University of Gdansk, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-0626-2661
The Validity of the Reformatio in Peius Prohibition and Findings of Fact Concerning the Time When the Crime Was Committed. Commentary on Judgment of the Supreme Court – Criminal Chamber of 21 April 2021, IV KK 100/20
In the commentary, the author tries to assess the decision of the Supreme Court concerning the validity of the reformatio in peius prohibition, which is an essential guarantee for the accused at the stage of appeal proceedings, one regulated in Article 434(1) of the Code of Criminal Procedure. In principle, it means that the legal situation of the accused must not be worsened if no appeal against to his/her detriment was filed. The commented judgment expresses the view that alteration of the judgment of the first-instance court by the court of appeal, consisting in modifying the time when the crime was committed, is a breach of the reformatio in peius prohibition. However, the Supreme Court does not take into account the fact that, apart from the successful appeal, filed in favour of the accused by the defence counsel, an appeal was also made by the prosecutor to the detriment of the accused, and additionally the appellate court reduced the length of the accused’s concurrent sentence. Hence, it should be considered that the commented judgment is incorrect.
Keywords: appeal procedure, reformatio in peius prohibition, direction of the means of challenge, adjudication by the appellate court to the detriment of the accused
Bibliografia / References
Cieślak M., Polska procedura karna, Podstawowe założenia teoretyczne, Warszawa 1984.
Gaberle A., Leksykon polskiej procedury karnej, Gdańsk 2004.
Grzeszczyk W., Granice orzekania w postępowaniu odwoławczym na niekorzyść oskarżonego, „Prokuratura i Prawo” 2007/10.
Hofmański P, Sadzik E., Zgryzek K., Kodeks postępowania karnego. Tom II. Komentarz do art. 297–467, Warszawa 2011.
Kociubiński W., Glosa do wyroku SN z 20.07.2005 r., I KZP 20/05, „Przegląd Sądowy” 2006/4.
Kosonoga J., Zakaz reformationis in peius w orzecznictwie Sądu Najwyższego, „Ius Novum” 2008/1.
Matras J. [w:] Kodeks postępowania karnego, Komentarz, red. K. Dudka, Warszawa 2020.
Stefański R.A. [w:] Kodeks postępowania karnego. Tom IV. Komentarz do art. 425–467, red. R.A. Stefański, S. Zabłocki, LEX 2022.
Świecki D., Postępowanie odwoławcze w sprawach karnych, Komentarz, Orzecznictwo, Warszawa 2020.
Świecki D. [w:] Kodeks postępowania karnego, Tom II, Komentarz aktualizowany, red. D. Świecki, LEX 2021.
Waltoś S., Hofmański P, Proces karny, Zarys systemu, Warszawa 2018.
Zabłocki S. [w:] Kodeks postępowania karnego, Komentarz, Tom III, red. Z. Gostyński, Warszawa 2004.
dr Adrian Zbiciak
asystent, Katedra Postępowania Karnego, Instytut Nauk Prawnych, Wydział Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II; sędzia Sądu Rejonowego w Chełmie, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-9501-8611
Przedłużenie przez prokuratora dochodzenia prowadzonego przez finansowy organ postępowania a kwestia objęcia go nadzorem w rozumieniu art. 155 § 1 k.k.s. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 18 listopada 2021 r., V KK 350/21
Nie zasługuje na aprobatę konkluzja Sądu Najwyższego, że podjęcie przez prokuratora decyzji o przedłużeniu dochodzenia prowadzonego przez finansowy organ postępowania przygotowawczego skutkuje jednocześnie objęciem tego dochodzenia nadzorem prokuratorskim. W ocenie autora glosy ustawodawca przewidział zamknięty katalog sytuacji, w których dochodzenie podlega nadzorowi prokuratora, a w pozostałych przypadkach, prokurator może podjąć taką decyzję jeśli uzna, że wymaga tego waga lub zawiłość sprawy. Niezbędne jest jednak w takim wypadku wydanie odrębnej decyzji o objęciu dochodzenia nadzorem.
Słowa kluczowe: postępowanie karne; postępowanie karne skarbowe; przestępstwa skarbowe; dochodzenie; nadzór prokuratora; brak skargi uprawnionego oskarżyciela
dr Adrian Zbiciak
assistant lecturer, Department of Criminal Procedure, Institute of Legal Sciences, Faculty of Law, Canon Law and Administration, John Paul II Catholic University of Lublin, Poland; judge of the District Court in Chelm, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-9501-8611
Extension by a Public Prosecutor of the Inquiry Conducted by a Financial Authority in Charge of Proceedings in the Context of Covering Such Inquiry with Supervision Within the Meaning of Article 155(1) of the Fiscal Penal Code. Commentary on Judgment of the Supreme Court – Criminal Chamber of 18 November 2021, V KK 350/21
The conclusion drawn by the Supreme Court that the public prosecutor’s decision to extend the inquiry conducted by the financial authority in charge of preparatory proceedings results in placing the inquiry under prosecutor's supervision does not deserve approval. In the opinion of the commentator, the law provides for a closed catalogue of situations in which the inquiry is subject to the public prosecutor's supervision. In other cases, the public prosecutor may take such a decision if he/she considers that the importance or complexity of the case requires it. However, in such a case, it is necessary to issue a separate decision on covering the inquiry with supervision.
Keywords: criminal proceedings, fiscal penal proceedings, fiscal offences, inquiry, supervision by a public prosecutor, no motion from the authorized accuser
Bibliografia / References
Cieślak M., Polska procedura karna. Podstawowe założenia teoretyczne, Warszawa 1984.
Jasiński W., Nadzór prokuratora nad postępowaniem przygotowawczym. Glosa do wyroku SN z dnia 22 lutego 2017 r., IV KK 282/16, „Przegląd Sądowy” 2018/3.
Kurowski M. [w:] Kodeks postępowania karnego. Tom I. Komentarz aktualizowany, red. D. Świecki, LEX 2022.
Prusak F., Nadzór prokuratora nad postępowaniem przygotowawczym, Warszawa 1984.
Skorupka J. (red.), Komentarz do wybranych przepisów Kodeksu karnego skarbowego, LEX 2020.
Skowron B. [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. K. Dudka, Warszawa 2020.
Stefański R.A., Zabłocki S. [w:] R.A. Stefański, S. Zabłocki, Kodeks postępowania karnego. Tom. III. Komentarz do art. 297–424, Warszawa 2021.
Waltoś S., Model postępowania przygotowawczego na tle prawnoporównawczym, Warszawa 1986.
Zagrodnik J., Glosa do uchwały składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 28 stycznia 2016 r., I KZP 13/15, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2017/7–8.
dr Katarzyna Gębala, LL.M.
starszy asystent sędziego Sądu Najwyższego, Polska
Dopuszczalność skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia a skarga nadzwyczajna. Glosa do uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego – Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 15 października 2020 r., III PZP 4/20 – zasady prawnej
W glosowanej uchwale składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego, której nadano moc zasady prawnej, zostało rozstrzygnięte zagadnienie prawne dotyczące dopuszczalności skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia w kontekście możliwości wniesienia skargi nadzwyczajnej, wprowadzonej do systemu prawnego ustawą z 8.12.2017 r. o Sądzie Najwyższym. Autorka analizuje argumentację Sądu Najwyższego, wyrażając aprobatę dla komentowanej uchwały, zgodnie z którą strona wnosząca skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego wyroku (art. 4241 Kodeksu postępowania cywilnego) nie ma obowiązku wykazania, że wzruszenie zaskarżonego wyroku w drodze skargi nadzwyczajnej nie było i nie jest możliwe; tym samym skarga nie podlega odrzuceniu na podstawie art. 4248 § 1 w zw. z art. 4245 § 1 pkt 5 albo art. 4248 § 2 Kodeksu postępowania cywilnego.
Słowa kluczowe: skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia, skarga nadzwyczajna, odpowiedzialność odszkodowawcza państwa, bezprawie sądowe
dr Katarzyna Gębala, LL.M.
senior judge’s assistant at the Supreme Court of Poland
Admissibility of an Appeal Requesting Declaration of a Final Judgment Contrary to Law in the Context of Extraordinary Appeal. Commentary on Resolution of a Panel of Seven Judges of the Supreme Court – Labour Law and Social Security Chamber of 15 October 2020, III PZP 4/20 – Legal Principle
In the commented resolution of a panel of seven judges of the Supreme Court, which was given the force of a legal principle, the legal issue concerning the admissibility of an appeal requesting that a final judgment be declared contrary to law was resolved in the context of the possibility of lodging an extraordinary appeal, introduced into the [Polish] legal system by the Act of 8 December 2017 on the Supreme Court. The author analyses the argumentation of the Supreme Court and expresses approval for the resolution, according to which the party lodging an appeal requesting declaration of a final judgment contrary to law (Article 4241 of the Code of Civil Procedure) is not obliged to prove that challenging a final and legally binding judgment by way of an extraordinary appeal was not and is not possible; therefore, the appeal cannot be dismissed pursuant to Article 4248(1) in conjunction with Article 4245(1)(5) or Article 4248(2) of the Code of Civil Procedure.
Keywords: appeal requesting declaration of a final judgment contrary to law, extraordinary appeal, state liability in damages, judicial wrongs
Bibliografia / References
Ereciński T. (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom III. Postępowanie rozpoznawcze, Warszawa 2016.
Garlicki L., Zubik M. (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz II. Art. 30–86, Warszawa 2016.
Gudowski J., Węzłowe problemy skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia, „Przegląd Sądowy” 2006/1.
Marszałkowska-Krześ E. (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, Warszawa 2021.
Sanetra W., Uwagi o skardze o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia – ze szczególnym uwzględnieniem spraw z zakresu prawa pracy, „Przegląd Sądowy” 2005/9.
dr Sławomir Driczinski
adiunkt naukowo-dydaktyczny, Instytut Nauk Prawnych, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Szczeciński, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-7706-9514
Swoboda w ocenie pisma procesowego przez sąd instancyjny. Glosa do uchwały Sądu Najwyższego – Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 29 września 2020 r., III UZP 2/20
W glosie skomentowano ważną z procesowego punktu widzenia uchwałę Sądu Najwyższego dotyczącą wątpliwości co do treści wnoszonego przez stronę pisma (apelacji). Wątpliwości te w szczególności dotyczą oceny charakteru pisma procesowego z perspektywy spełnienia wskazanych w prawie wymogów formalnych, w kontekście zapewnienia stronom konstytucyjnego prawa do sądu.
Sąd Najwyższy słusznie wskazał, że sądy, mając na uwadze gwarancje procesowe wyrażone w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej i innych aktach prawnych, mimo znanego formalizmu postępowania procesowego, powinien szczególnie wnikliwie przyglądać się sytuacjom, w których zamyka się stronom możliwość odwołania z uwagi na stosunkowo drobne nieścisłości w składanych materiałach.
Słowa kluczowe: sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych, apelacja, wniosek o doręczenie wyroku z uzasadnieniem, formalizm procesowy, pismo procesowe
dr Sławomir Driczinski
research and teaching assistant professor, Institute of Law Studies, Faculty of Law and Administration, University of Szczecin, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-7706-9514
Discretion in the Assessment of Pleadings by the Court of Fact. Commentary on Resolution of the Supreme Court – Labour Law and Social Security Chamber of 29 September 2020, III UZP 2/20
The text comments on a resolution of the Supreme Court concerning doubts as to the contents of a pleading (appeal) submitted by a party. It is important from the procedural point of view. These doubts concern in particular assessing the character of pleadings from the perspective of satisfying the formal requirements indicated by law, in the context of safeguarding the parties' constitutional right of access to court.
The Supreme Court rightly pointed out that the courts, mindful of the procedural guarantees expressed in the Constitution of the Republic of Poland and other legal instruments, despite the well-known formalism of the trial procedures, should particularly carefully examine situations in which the parties are prevented from appealing due to relatively minor inaccuracies in the materials they submit.
Keywords: social security cases, appeal, motion for service of a judgment with justification, procedural formalism, pleading
Bibliografia / References
Antonów K., Kwalifikacja pisma procesowego jako apelacji lub wniosku o doręczenie wyroku z uzasadnieniem. Glosa do uchwały Sądu Najwyższego – Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 29 września 2020 r., III UZP 2/20, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2022/3.
Bielska-Brodziak A., Pułapka jednoznaczności [w:] Studia z wykładni prawa, Bydgoszcz-Katowice 2008.
Klimas M., Postępowanie sądowe w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych, LEX 2013.
Kozak A., Homoestaza prawa [w:] Autonomia prawa ze stanowiska teorii i filozofii prawa, red. J. Helios, Wrocław 2003.
Leszczyński L., Zagadnienia teorii stosowania prawa. Doktryna i tezy orzecznictwa, Kraków 2001.
Manowska M. (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom I. Art. 1–47716, Warszawa 2021.
Morawski L., Zasady wykładni prawa, Toruń 2006.
Partyk A. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Postępowanie procesowe. Komentarz aktualizowany, red. O.M. Piaskowska, LEX 2021.
Sanetra W., Swoboda decyzji sędziowskiej z perspektywy Sądu Najwyższego [w:] Dyskrecjonalność w prawie, red. W. Staśkiewicz, T. Stawecki, Warszawa 2010.
Wiśniewski T. (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom. II. Artykuły 367–50539, Warszawa 2021.
prof. dr hab. Wojciech Chróścielewski
Katedra Postępowania Administracyjnego i Sądowej Kontroli Administracji, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Łódzki, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-1641-4921
Postępowanie administracyjne z wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy przez ministra a postępowanie sądowoadministracyjne ze skargi na decyzję wydaną w pierwszej instancji przez tego samego ministra. Glosa do postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 17 czerwca 2021 r., II GZ 180/21
Do 2017 roku warunkiem wniesienia skargi do wojewódzkiego sądu administracyjnego na postanowienie wydane w pierwszej instancji przez ministra lub samorządowe kolegium odwoławcze było wcześniejsze złożenie wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy przez ten sam organ, który wydał decyzję. Do wniosku tego stosuje się odpowiednio przepisy regulujące rozpatrzenie odwołania przez organ wyższej instancji. Po 2017 r. strona sama decyduje, czy złożyć wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy, czy też od razu złożyć skargę do wojewódzkiego sądu administracyjnego bez składania tego wniosku.
W komentowanej sprawie ta sama strona złożyła skargę do sądu, a następnie wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy do organu administracji. Prawo nie przewiduje takiej sytuacji. W swoim wyroku sąd słusznie nie poprzestał na wykładni językowej, ale oparł się także na wykładni celowościowej i zastosował przepis regulujący wniesienie tych dwóch środków prawnych przez dwie różne strony postępowania. Z powyższych względów stanowisko Sądu zasługuje na aprobatę. W stosunku do tej samej decyzji nie mogą toczyć się jednocześnie dwa postępowania – administracyjne i sądowoadministracyjne. Postępowanie sądowoadministracyjne w komentowanej sprawie nie powinno być zawieszone, zważywszy, że rozpoznanie tej sprawy w postępowaniu administracyjnym, nie jest dla sądu prejudykatem. Ostateczna decyzja wydana w postępowaniu administracyjnym może bowiem być przedmiotem odrębnej skargi do sądu. Autor glosy uważa, że Naczelny Sąd Administracyjny powinien uchylić zaskarżoną decyzję i umorzyć postępowanie administracyjne, zamiast uchylić tę decyzję i nakazać sądowi pierwszej instancji rozważenie możliwości umorzenia postępowania administracyjnego.
Słowa kluczowe: postępowanie administracyjne, postępowanie sądowoadministracyjne, zaskarżenie do sądu pierwszoinstancyjnej decyzji ministra, wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy i skargi do sądu, wykładnia językowa, wykładnia celowościowa, wykładnia systemowa
prof. dr hab. Wojciech Chróścielewski
Department of Administrative Procedure and Judicial Review of Administration, Faculty of Law and Administration, University of Lodz, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-1641-4921
Administrative Proceedings Initiated by a Motion for a Minister to Re-examine a Case Compared with Proceedings Before Administrative Courts Initiated by Appeal Against the Same Minister’s Decision Issued in First Instance. Commentary on Decision of the Supreme Administrative Court of 17 June 2021, II GZ 180/21
Until 2017, the condition for lodging an appeal with a provincial administrative court (wojewódzki sąd administracyjny) against a decision issued in the first instance by a minister or a local government appeals board was the prior submission of a motion for re-examination of the case by the same body which issued the decision. The provisions governing examination of appeals by the higher administrative authority apply accordingly to the re-examination of the case by the same administrative authority. Since 2017, it is up to the party to decide whether to submit a motion for re-examination of the case or to lodge an appeal with a provincial administrative court without making a request for re-examination of the case.
In the commented case the same party had filed an appeal with the court and then a motion for re-examination of the case with an administrative authority. The law does not permit this. In its judgment the court rightly did not limit itself to a linguistic interpretation, but also relied on a teleological interpretation. The court resolved this procedural dilemma by applying the provision regulating the submission of these two legal remedies by two different parties to the proceedings. For the above reasons, the Court's position merits approval. Two sets of proceedings – administrative and administrative judicial proceedings – cannot be pending simultaneously in relation to the same decision. The administrative judicial proceedings cannot be suspended, considering that examination of this case in administrative proceedings is not an earlier judgment for the court. The final decision made in administrative proceedings may be the subject of a separate appeal lodged with a court. The commentator believes that the Supreme Administrative Court should quash the challenged decision and discontinue the administrative proceedings itself, instead of quashing said decision and ordering the first-instance court to consider the possibility of discontinuing the administrative proceedings.
Keywords: administrative proceedings, administrative judicial proceedings, possibility of appealing to the court against a minister's first-instance decision, motion for re-examination of a case and appeal lodged with a court, linguistic interpretation, teleological interpretation, systemic interpretation
Bibliografia / References
Adamiak B., Borkowski J., Postępowanie administracyjne i sądowoadministracyjne, Warszawa 2017.
Chróścielewski W., Tarno J.P., Trójszczeblowy model sądownictwa administracyjnego a jednoinstancyjne postępowanie administracyjne, „Państwo i Prawo” 1999/5.
Chróścielewski W., Tarno J.P., Dańczak P., Postępowanie administracyjne i postępowanie przed sądami administracyjnymi, Warszawa 2021.
Dauter B., Kabat A., Niezgódka-Medek M., Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Komentarz, Warszawa 2016.
Drachal J., Wiktorowska A., Stankiewicz R. [w:] Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Komentarz, red. R. Hauser, M. Wierzbowski, Warszawa 2021.
Grysiński A., Uwagi na tle funkcjonowania kolegiów odwoławczych, „Samorząd Terytorialny” 1992/9.
Kijowski D.R., Model dwuinstancyjnego sądownictwa administracyjnego, Konferencja Instytutu Spraw Publicznych, Warszawa 23.02.1999 r., „Państwo i Prawo” 1999/5.
Kodeks postępowania administracyjnego, Komentarz, red. Z. Kmieciak, W. Chróścielewski, Warszawa 2019.
Lang W., Wróblewski J., Zawadzki S., Teoria państwa i prawa, Warszawa 1980.
Smoktunowicz E., Clara non sunt interpretanda w prawie administracyjnym [w:] Księga pamiątkowa profesora Eugeniusza Ochendowskiego, Toruń 1999.
Smoktunowicz E., Kodeks postępowania administracyjnego w orzecznictwie Sądu Najwyższego, Naczelnego Sądu Administracyjnego i Trybunału Konstytucyjnego. Wykładnia prawa administracyjnego. Podstawowe zagadnienia, Warszawa 1995.
Wróblewski J., Zagadnienia teorii wykładni prawa ludowego, Warszawa 1959.
Ziembiński Z., Problemy podstawowe prawoznawstwa, Warszawa 1980.
Zirk-Sadowski M. [w:] System Prawa Administracyjnego, t. 4, Wykładnia w prawie administracyjnym, red. R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, Warszawa 2012.
dr Konrad Łuczak
Katedra Postępowania Administracyjnego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-3631-8390
Przesłanka utrwalonej praktyki rozstrzygania spraw przez organy administracji publicznej. Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 28 maja 2021 r., I OSK 252/21
Glosa analizuje argumentację Naczelnego Sądu Administracyjnego opartą na zasadzie konsekwencji, którą reguluje art. 8 § 2 Kodeksu postępowania administracyjnego. Stanowi ona, że organy administracyjne nie odstępują od utrwalonej praktyki rozstrzygania spraw o takim samym stanie faktycznym i prawnym, chyba że wymaga tego uzasadniona przyczyna. Zdaniem autora glosy NSA nie powinien był uwzględniać zasady konsekwencji, bowiem prawne i faktyczne okoliczności sprawy nie potwierdziły wystąpienia utrwalonej praktyki rozstrzygania spraw. Pozwalały one jednakże na skorzystanie z zasady pogłębiania zaufania (art. 8 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego), która zapewniłaby taki sam, korzystny dla jednostki rezultat.
Słowa kluczowe: postępowanie administracyjne, świadczenie „dobry start”, zasada konsekwencji, zasada budzenia zaufania, pewność prawa, ochrona uzasadnionych oczekiwań
dr Konrad Łuczak
Department of Administrative Proceedings, Faculty of Law and Administration, Cardinal Stefan Wyszynski University in Warsaw, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-3631-8390
Condition of Established Practice of Public Administration Bodies in Resolving Cases. Commentary on Judgment of the Supreme Administrative Court of 28 May 2021, I OSK 252/21
The commentary analyses the Supreme Administrative Court’s argumentation based on the principle of consistency, regulated by Article 8(2) of Code of Administrative Procedure. According to this principle, administration authorities should not depart from established practice of adjudication of cases with similar facts and legal circumstances, unless there are valid reasons for such departure. The author believes that the Supreme Administrative Court should not have taken into account the principle of consistency, because legal circumstances and facts of the case did not confirm that the condition of established practice of adjudication was fulfilled. Instead, the Court could have relied on the principle of strengthening the trust (Article 8(1) of Code of Administrative Procedure) and achieved the same result, favourable for the individual.
Keywords: administrative procedure, 'good start' benefit, principle of consistency, principle of inspiring trust, legal certainty, protection of legitimate expectations
Bibliografia / References
Chmielewski J., Zasada budzenia zaufania w ogólnym postępowaniu administracyjnym, Warszawa 2018.
Fuller L.L., Moralność prawa, Warszawa 2004.
Knysiak-Sudyka H., Ocena regulacji art. 7a, 7b i 8 Kodeksu postępowania administracyjnego: czy ustawodawca stworzył nowe zasady ogólne postępowania administracyjnego?, „Casus” 2019/93.
Kwiatek B., Utrwalona praktyka rozstrzygania spraw w ogólnym postępowaniu administracyjnym, Kwartalnik Prawa Publicznego 2017/1.
Wegner J. [w:] Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, red. Z. Kmieciak, W. Chróścielewski, Warszawa 2019.
Wiktorowska A., O zasadach ogólnych Kodeksu postępowania administracyjnego raz jeszcze [w:] Idea kodyfikacji w nauce prawa administracyjnego procesowego. Księga pamiątkowa Profesora Janusza Borkowskiego, red. W. Chróścielewski, Z. Kmieciak, Warszawa 2018.
Wróbel A. [w:] A. Wróbel, M. Jaśkowska, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2018.
Zimmermann J., Kilka refleksji o nowelizacji kodeksu postępowania administracyjnego, „Państwo i Prawo” 2017/8.
Jakub Dorosz-Kruczyński
Szkoła Doktorska Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-5663-0392
Samodzielność jednostki samorządu terytorialnego a dotacja z rządowego funduszu. Glosa do postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 14 lipca 2020 r., I GSK 486/20
W glosie wyrażono poparcie dla postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego, w którym opowiedziano się za możliwością poddania kontroli sądowoadministracyjnej czynności Prezesa Rady Ministrów związanych z podziałem środków z Rządowego Funduszu Rozwoju Dróg. Postanowienie było pierwszym, w którym sąd administracyjny uznał dopuszczalność takiego działania. Wcześniej wojewódzkie sądy administracyjne i Naczelny Sąd Administracyjny zasadniczo opowiadały się przeciw takiej możliwości. Argumentowały one, że podział środków z Rządowego Funduszu Rozwoju jest czynnością o charakterze wewnętrznym, która wykonywana jest w ramach kształtowania polityki transportowej państwa. Autor glosy nie zgadza się z taką większościową linią orzeczniczą. Wyraża natomiast aprobatę dla omawianego postanowienia. Tylko teza zawarta w omawianym orzeczeniu jest zgodna z konstytucyjną zasadą ochrony samodzielności jednostek samorządu terytorialnego.
Słowa kluczowe: Fundusz Dróg Samorządowych, zatwierdzenie listy zadań rekomendowanych do dofinansowania, skarga do sądu administracyjnego
Jakub Dorosz-Kruczyński
Doctoral School, Cardinal Stefan Wyszynski University in Warsaw, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-5663-0392
Autonomy of a Local Government Unit in the Context of a Grant from a Governmental Fund. Commentary on Decision of the Supreme Administrative Court of 14 July 2020, I GSK 486/20
The commentary approves the decision of the Supreme Administrative Court, which supports the possibility of judicial review of the Prime Minister’s acts connected with the distribution of funds from the Government Road Construction Fund (GRCF). This was the first decision of an administrative court recognizing such a possibility. Previously, provincial administrative courts and the Supreme Administrative Court, as a rule, denied such possibility, arguing that the distribution of funds from the GRCF is internal act of the administration, one connected with the creation of the state’s transport policy. The commentator disagrees with such majority line of case law, but supports the discussed decision. Only the operative part of the titular decision is consistent with the constitutional principle of protection of autonomy of local government units.
Keywords: Local Government Road Fund, approval of the list of tasks recommended for co-funding, appeal lodged with an administrative court
Bibliografia / References
Adamiak B., Z problematyki właściwości sądów administracyjnych (art. 3 § 2 pkt 4 p.p.s.a.), „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2006/2.
Bogucka-Felczak M., Sądowa ochrona praw jednostek samorządu terytorialnego do dochodów, „Finanse Komunalne” 2012/3.
Cieślik Z., Umowa administracyjna w państwie prawa, Kraków 2004.
Gonet W., Przedańska J., Prawo do zaskarżenia aktu Prezesa Rady Ministrów dotyczącego zatwierdzenia ostatecznej listy zadań dofinansowanych z Rządowego Funduszu Rozwoju Dróg. Glosa do postanowienia NSA z dnia 14 lipca 2020 r., I GSK 486/20, „Samorząd Terytorialny” 2021/7–8.
Gruszecki K., Pojęcie sprawy administracyjnej w polskim postępowaniu administracyjnym, „Samorząd Terytorialny” 2005/11.
Hauser R., Wierzbowski M. (red.), Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2021.
Hauser R., Niewiadomski Z., Wróbel A. (red.), Prawo procesowe administracyjne. System Prawa Administracyjnego. Tom 9, Warszawa 2020.
Hauser R., Niewiadomski Z., Wróbel A. (red.), Prawne formy działania administracji. System Prawa Administracyjnego. Tom 5, Warszawa 2013.
Jagoda J., Sądowa ochrona samodzielności jednostek samorządu terytorialnego, Warszawa 2011.
Jagoda J., Mienie samorządowe, Warszawa 2019.
Jakubowski A., Współuczestnictwo konkurencyjne w postępowaniu administracyjnym, „Państwo i Prawo” 2013/11.
Łączkowski W., Budżety gromadzkich rad narodowych, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Społeczny” 1961/23 (4).
Niezgoda A., Podział zasobów publicznych między administrację rządową i samorządową, Warszawa 2012.
Ofiarska M., Ofiarski Z., Fundusz Dróg Samorządowych. Komentarz, Warszawa 2020.
Przybysz P., Instytucje prawa administracyjnego, Warszawa 2020.
Pol K., Antoni Woronowski, „Samorząd Terytorialny” 2005/4.
Safjan M. (red.), Prawo cywilne – część ogólna, System Prawa Prywatnego. Tom 1, Warszawa 2012.
Staniszewska L., Zagadnienia konstrukcyjne umów publicznoprawnych, „Studia Prawa Publicznego” 2019/3 (27).
Odpowiedź Ministra Finansów na interpelację z 4 marca 2021 r. nr 20492 poseł Joanny Jaśkowiak w sprawie kwalifikowalności podatku VAT w ramach Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych, znak PT1.054.5.2021, https://orka2.sejm.gov.pl/INT9.nsf/klucz/ATTC3JF5J/%24FILE/i20492-o1.pdf (dostęp 8.03.2022 r.).
