Pierwsze organizacje zawodowe powstały w XVIII w. w Wielkiej Brytanii. Wiązało się to z rozwojem przemysłu i wyodrębnieniem wolnych pracowników najemnych, którzy walczyli o polepszenie warunków pracy i płacy. Im bardziej rozwinięty gospodarczo kraj, tym istniało większe prawdopodobieństwo, że powstaną w nim podobne struktury zrzeszające pracowników. Początkowo związki zawodowe działały nielegalnie i zwalczane były przez instytucje państwowe oraz właścicieli przedsiębiorstw. Dopiero w 1869 r. w Niemczech zniesiono zakaz zrzeszania się robotników, podobne regulacje wprowadzane były również w innych krajach. Znoszenie ograniczeń trwało w sumie kilkadziesiąt lat.
W Polsce pierwszy związek zawodowy powstał pod koniec XIX w., w tamtych czasach na ziemiach należących do Królestwa Prus. Był to Związek Wzajemnej Pomocy. Działalność związkowa w odrodzonej Polsce została zalegalizowana dekretem Naczelnika Państwa z 8.02.1919 r. „w przedmiocie tymczasowych przepisów o pracowniczych związkach zawodowych” (Dziennik Praw Państwa Polskiego Nr 15 poz. 209). Jak to wygląda obecnie? Wg danych GUS-u za 2017 r. do związków zawodowych należało 11,8 proc. polskich pracowników. Ponadto, jak wynika z raportu Europejskiego Instytutu Związkowego ETUI, w Polsce znacząco spadła liczba pracowników objętych układem zbiorowym pracy – z 25 proc. w 2000 r. do 15 proc. w 2016 r. W zakresie uzwiązkowienia przodują za to takie państwa, jak: Francja, Austria, Belgia, Szwecja czy Finlandia.
Nie ulega wątpliwości, że hasło „związki zawodowe” budzi wiele emocji. Ostatnie tytuły na różnych portalach: „Pracownicy żądają podwyżki” czy „Ruszył strajk w…”, a także wypowiedzi strajkujących pracowników nie budzą optymizmu. I choć procent uzwiązkowienia spada, to mimo wszystko dane za 2017 r. wskazujące, że z powodu strajków pracownicy nie przepracowali 35.618 dni roboczych, pokazują, jak wiele strat przynosi niemożność porozumienia się na linii pracodawca – partner społeczny.
W „Personelu Plus” chcemy szerzyć najlepsze praktyki, tak więc i w tym numerze przedstawiamy warunki, dzięki którym nawet przy bardzo różnych interesach można doprowadzić do kompromisu akceptowanego przez wszystkie strony spornej sytuacji. Pokazujemy dobre praktyki służące budowaniu długoterminowego partnerstwa i roli, jaką powinien odgrywać w tym partnerstwie HR. Życzę Państwu inspirującej lektury. Spis treści 11.2018:temat numeru
Związki zawodowe – skąd problem?
Oczywiście, w oficjalnej komunikacji usłyszymy o szacunku dla partnerów społecznych, wspólnej odpowiedzialności za sukces zakładu czy wypracowywaniu podstaw dobrej współpracy. Związki zawodowe są jednak często postrzegane jako problem.
Warto zapraszać do wspólnego stołu
Budując relacje z partnerami społecznymi, warto odpowiedzieć sobie na pytanie, czy organizacja jest gotowa zainwestować w długoterminowe partnerstwo. Jaką rolę powinien odgrywać w tym partnerstwie HR? I wreszcie – dlaczego zasada „na co dzień” sprawdza się lepiej niż „od święta”?
Ustawodawca wzmacnia związki zawodowe…
Jaką rolę pełnią związki zawodowe? Pod jakimi warunkami będą one w naszych organizacjach rosły w siłę? Co możemy zrobić, by równoważyć ich wpływy? Jak z nimi współpracować na rzecz organizacji? Jakie zmiany na gruncie prawa kształtujące działalność związków zawodowych czekają nas w najbliższym czasie?
Dialog społeczny to budowanie relacji, a nie gaszenie pożarów
Gdyby nie było związków zawodowych, trzeba byłoby je wymyślić i utworzyć. To zasłyszane kiedyś zdanie świetnie oddaje wartość, jaką do firmy wnoszą organizacje związkowe. Związki zawodowe reprezentują interes pracowników, a doskonale wiemy, że w tak dużej firmie jak nasza, która zatrudnia ponad 11 tys. osób, nie ma możliwości porozmawiania o strategii, planach i zmianach z każdym pracownikiem indywidualnie. Związki zawodowe i dialog społeczny z pracownikami są po prostu konieczne.
Partnerstwo w nowoczesnym zarządzaniu
W Spółce PKP CARGO dialog społeczny stanowi istotny element prowadzenia biznesu. Potwierdza to m.in. fakt, że na poziomie władz spółki przewidziana jest rola członka zarządu przedstawiciela pracowników. O tym, czy sukces w dialogu społecznym jest możliwy, rozmawiamy z Zenonem Kozendrą, członkiem zarządu przedstawicielem pracowników w PKP CARGO S.A.
Rywal, partner czy przeciwnik?
Współpraca ze związkami zawodowymi to dla pracodawców wyzwanie, tym większe, im liczniejsza jest ich reprezentacja w zakładzie pracy i dłuższe tradycje uzwiązkowienia. Niewątpliwie do najważniejszych zadań w tej relacji należy budowanie partnerstwa. Każdy związek zawodowy jest stroną społeczną, jednak nie każdy stanie się partnerem społecznym.
ludzie i wydarzenia
Stwarzajmy nowe wzorce!
Tegoroczna aktywność w ramach Karty Różnorodności jest poświęcona wyrównywaniu szans w miejscu pracy grup narażonych na dyskryminację. Na temat wyzwań związanych z równością płci na rynku pracy rozmawiamy z Marzeną Strzelczak, dyrektorką generalną FOB.
Czy lider powinien być szczęśliwy?
Mentoring Weekend to wydarzenie, którego głównym elementem jest spacer mentoringowy bez z góry określonej roli mentora i mentee. Uczestniczą w nim liderzy gotowi dzielić się swoim doświadczeniem z różnych środowisk.
Bliskość, autentyczność i szczerość
Kolejna, 11. już edycja konferencji „Rozwiązania HR” jak zawsze przyciągnęła ogromne grono HR-owców. Patrząc na tematykę poruszaną podczas wydarzenia, nie powinno to dziwić. Hasłem przewodnim było „On/Off”.
Być na swoim miejscu
Sporo mówimy dziś o autentyczności, spójności. Wiemy, że najlepsi pracownicy to ci, dla których wykonywana praca jest równocześnie pasją. Jak rozwijać się na ścieżce zawodowej, w tym w obszarze zarządzania zasobami ludzkimi, rozmawiamy z Jolantą Jakóbczyk, dyrektorem personalnym w Idea Banku S.A., prelegentką 10. edycji konferencji „HR Directors Summit”.
raport
Satysfakcja, stres i konsekwencje dla samopoczucia
Co czwarty pracownik jest niezadowolony ze swojego środowiska pracy ani nie czerpie satysfakcji z realizacji zawodowych obowiązków. Stres oraz pogarszające się samopoczucie to prosta droga do wypalenia zawodowego. Znika zaangażowanie, a pojawia się zrezygnowanie i niska efektywność. To sytuacja niekorzystna
zarówno z punktu widzenia pracodawców, jak i pracowników.
Zarządzanie uwolnionym czasem
Żyjemy w ciekawych czasach, w których uważamy, że mamy za mało czasu na wszystko, co chcemy lub powinniśmy, ale jednocześnie musimy przyznać, iż zasób czasu powiększa nam się znacząco, bo i pomaga nam w tym technologia w pracy i w codziennym życiu, i zwyczajnie dłużej żyjemy.
hrm
Typologia zarządzania energią pracowników w organizacjach
Jednym z kluczowych dziś pytań w kontekście efektywności jest to, na ile zwracamy uwagę na umiejętność zarządzania przez pracowników własną energią i świadomie zarządzamy nią w organizacji.
Rekrutacja w ciemno, czyli innowacyjny klucz do równowagi na rynku pracy
Dynamiczny i zmieniający się ambitnie rynek pracownika mierzy się obecnie z potrzebą utrzymania wysokiego poziomu różnorodności i innowacyjności. To, co dotychczas stanowiło podstawę pozyskiwania pracownika, dzisiaj podlega weryfikacji, a specjaliści HR stoją przed szeregiem wyzwań w postaci zmiany dobrze im znanych metod rekrutacji.
Sieci pracownicze – wyzwania, potencjał i kierunek rozwoju
Od wielu lat są nieodłącznym elementem korporacyjnego krajobrazu, mającym na celu m.in. wspieranie procesów budowy kultury różnorodności i inkluzji w biznesie. Choć ich obecność jest faktem, wciąż mało o nich wiemy, nie zawsze rozumiemy ich znaczenie w działaniach z obszaru diversity & inclusion oraz niekoniecznie dostrzegamy problemy, z jakimi się borykają.
edukacja i rozwój
Moda na mentoring
Czy każdy może być mentorem? Jak sprawić,
by mentoring stał się narzędziem o ogromnym polu oddziaływania?
Kurs na zwinność
Jak – bazując na wynikach badania zaangażowania – rozpocząć pracę nad zmianą kultury firmy w kierunku agile’u? Jak zaangażować pracowników w wykreowanie i wdrożenie zmian oraz we wprowadzenie do kultury spółki zasad i filozofii pracy zwinnej?
Rola informacji zwrotnej w e-learningu
Skuteczne angażowanie uwagi uczestnika na wszystkich etapach szkolenia e-learningowego jest możliwe. Podpowiadamy, jak tego dokonać.
Szkolenia pod lupą. Korzyści dla pracownika vs korzyści dla biznesu
Polscy menedżerowie i pracownicy przywiązują coraz większą wagę do rozwoju osobistego i zawodowego. Jakość pracy w strukturach danej organizacji oceniają już nie tylko przez pryzmat wynagrodzenia, dodatkowych benefitów w postaci pakietów socjalnych czy lokalizacji biura. Dla sporej grupy pracowników dobry pracodawca to taki, który zapewnia możliwość rozwoju i inwestuje w kadrę.
prawo
Pracownik objęty tajemnicą aż do śmierci
Jak zdefiniować tajemnicę przedsiębiorstwa i na czym polega jej naruszenie? Jak definiuje się czyn nieuczciwej konkurencji? Jakie zmiany w tym obszarze nastąpiły i o czym warto wiedzieć?
Co w prawie piszczy…
Na jakie zmiany w obszarze prawa pracy należy zwrócić uwagę? Co zmieniło się w bieżącym roku, a co pracodawcy powinni wziąć pod uwagę w roku 2019?
Serwis Prawa Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych
po godzinach
Nowości wydawnicze
– warto przeczytać!
opinie/komentarze
Magdalena Szczepańska / 6
dr Robert Manikowski / 7
prof. Michał Seweryński / 16
Marzena Grzonkowska, Grzegorz Pawłowski / 28
Anna Borzeszkowska / 30
dr Małgorzata Sidor-Rządkowska / 38
Sylwia Gołuchowska / 50
dr Katarzyna Obuchowska / 69
Grzegorz Pollak / 72
Maciej W. Iwankiewicz / 78
Maciej Ambroziewicz / 112
