Zakres uprawnienia do zgłoszenia zarzutu potrącenia w procesie cywilnym w ujęciu podmiotowym
dr Andrzej Olaś
adiunkt, Zakład Postępowania Cywilnego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Jagielloński, adwokat
ORCID: 0000-0002-2295-8645
Zakres uprawnienia do zgłoszenia zarzutu potrącenia w procesie cywilnym w ujęciu podmiotowym
Artykuł przedstawia problematykę podmiotowego zakresu uprawnienia (legitymacji) do zgłoszenia zarzutu potrącenia w procesie. W ramach publikacji autor uzasadnia tezę, że pomimo dominującej charakterystyki zarzutu potrącenia jako środka merytorycznej obrony pozwanego, uprawnienie do skorzystania z tego zarzutu może przysługiwać również powodowi oraz interwenientowi ubocznemu po stronie pozwanego.
Słowa kluczowe: zarzut potrącenia, środki obrony w procesie
dr Andrzej Olaś
assistant professor, Department of Civil Procedure, Faculty of Law and Administration, Jagiellonian University, legal counsel
ORCID: 0000-0002-2295-8645
The subjective scope of the right to raise the set-off defense in civil proceedings in contentious matters
The article presents the relevant issues concerning the subjective scope of the right to raise the set-off defense in civil proceedings in contentious matters. The author substantiates his thesis that, despite the dominant characteristics of the set-off as a procedural means of the defendant’s defense with regard to the substance of the dispute (i.e. against the claim brought by the claimant), not only the claimant but also the defendant as well as the third party intervening in support of a party to the dispute may be entitled to resort to the procedural means in question.
Keywords: set-off defense, means of defense in the civil proceedings
Bibliografia:
Baumgärtel G., Wesen und Begriff der Prozesshandlung einer Partei im Zivilprozess, Berlin–Frankfurt a.M. 1957.
Bartz A., Czy w razie, gdy pozwany w toku sprawy przedstawił do potrącenia z wierzytelności dochodzonej pozwem swą wierzytelność wzajemną, powód może z kolei przedstawić do potrącenia z wierzytelności wzajemnej pozwanego swą inną wierzytelność wzajemną względem pozwanego (odpowiedź na pytanie prawne), „Polski Proces Cywilny” 1939/1–2.
Berek M., Solidarność bierna w stosunkach dłużników z wierzycielem, Warszawa 2016.
Berutowicz W., Znaczenie prawne sądowego dochodzenia roszczeń, Warszawa 1966.
Berling E.M., Die Aufrechnung im internationalen Verfahren vor deutschen Gerichten- im Geltungsbereich der EuGVVO, Hamburg 2015.
Błaszczak Ł., Charakter prawny zrzeczenia się roszczenia w procesie cywilnym, Wrocław 2017.
Błaszczak Ł., Zarzut potrącenia w procesie cywilnym (art. 2031 k.p.c.), Warszawa 2019.
Broniewicz W. [w:] W. Broniewicz, A. Marciniak, I. Kunicki, Postępowanie cywilne w zarysie, Warszawa 2013.
Chrapoński D., Uwagi o potrąceniu w postępowaniu uproszczonym, „Monitor Prawniczy” 2018/12.
Czech B. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Tom I. Komentarz. Art. 1–205, red. A. Marciniak, Warszawa 2019.
Czerwiński A., Powództwo wzajemne i zarzut potrącenia według kodeksu postępowania cywilnego, „Czasopismo sędziowskie” 1935/1.
Deppert K., Probleme der Prozessaufrechnung, Frankfurt nad Odrą 1971.
Dolinar H., Zivilprozessrecht, Linz 2013.
Drabik M. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Art. 506–1217, t. 2, red. T. Szanciło, Warszawa 2019.
Dullinger S., Handbuch der Aufrechnung, Wiedeń–Nowy Jork 1995.
Faber N.E.D., Verrekening, Deventer 2005.
Fenichel Z., Czy do oświadczenia o potrąceniu złożonego w toku procesu niezbędne jest upoważnienie specjalne, „Państwo i Prawo” 1948/4.
Flaga-Gieruszyńska K. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, red. A. Zieliński, K. Flaga-Gieruszńska, Warszawa 2019.
Frey R., Powództwa przeciwegzekucyjne w prawie polskim, Kielce 2011.
Gernhuber J., Die Erfüllung und ihre Surrogate sowie das Erlöschen der Schuldverhältnisse aus anderen Gründen, Tybinga 1994.
Golinowska K. [w:] Kodeks postępowania cywilnego, t. 2, Komentarz. Art. 730–1217, red. J. Jankowski, Warszawa 2019.
Grunsky W., Die unzulässige Prozeßaufrechnung, „Juristenzeitung” 1965.
Grzegorczyk P., Stabilność orzeczeń sądowych w sprawach cywilnych w świetle standardów konstytucyjnych i międzynarodowych [w:] Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego a Kodeks postępowania cywilnego. Materiały Ogólnopolskiego Zjazdu Katedr i Zakładów Postępowania Cywilnego, Serock k. Warszawy, 24–26.09.2009 r., red. T. Ereciński, K. Weitz, Warszawa 2010.
Grzegorczyk P., Zarzut spełnienia świadczenia jako podstawa powództwa opozycyjnego (art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c.), „Polski Proces Cywilny” 2011/4.
Grzegorczyk P., Wykładnia art. 840 § 1 pkt 2 in fine KPC. Zagadnienia prawne w praktyce SN, „Monitor Prawniczy” 2012/23.
Grzegorczyk P., Weitz K. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 2, Postępowanie rozpoznawcze, red. T. Ereciński, Warszawa 2016.
Gudowski J. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 1, Postępowanie rozpoznawcze, red. T. Ereciński, Warszawa 2016.
Gutowski M., Potrącenie w postępowaniu nakazowym – relacja między prawem materialnym a procesowym, „Przegląd Prawa Handlowego” 2004/9.
Góra-Błaszczykowska A., Zasada równości stron w procesie cywilnym, Warszawa 2008.
Gromska-Szuster I. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 1, Artykuły 1–366, red. H. Dolecki, T. Wiśniewski, Warszawa 2013.
Hahn Z., Powaga rzeczy osądzonej, „Polski Proces Cywilny” 1935/10.
Hahn Z., Powództwo o umorzenie egzekucji i o zwolnienie od egzekucji, „Polski Proces Cywilny” 1934/2.
Henckel W., Materiell-rechtliche Folgen der unzulässigen Prozessaufrechnung, „Zeitschrift für Zivilprozess” 1961/94.
Horosz P. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. M. Załucki, Warszawa 2019.
Huber M., Grundwissen – Zivilprozessrecht: Prozessaufrechnung des Beklagten, „Die Juristische Schulung” 2008/1.
Jagielska-Burduk A., Mularski K., Zagadnienie potrącenia w wybranych postępowaniach odrębnych, „Palestra” 2012/7–8.
Jauernig O., Zivilprozessrecht, Monachium 2007.
Junglas B., Forderungsmehrheiten in der Prozessaufrechnung. Zugleich ein Plädoyer für eine strenge zivilistische Theorie, Berlin 2012.
Jurcewicz W., Uwagi o zarzucie potrącenia w postępowaniu procesowym [w:] Prawo prywatne i arbitraż. Księga jubileuszowa dedykowana doktorowi Maciejowi Tomaszewskiemu, red. J. Poczobut, A.W. Wiśniewski, Warszawa 2016.
Klafkowski Z., Wpływ zarzutu potrącenia na bieg przedawnienia i prekluzji roszczeń pomiędzy jednostkami gospodarki uspołecznionej, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1962/4.
Klimkowicz J., Interwencja uboczna według kodeksu postępowania cywilnego, Warszawa 1972.
Knoppek K. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 1, Artykuły 1–366, red. H. Dolecki, T. Wiśniewski, Warszawa 2013.
Konic L., Warunki procesowe potrącenia, zgłoszonego w formie zarzutu, „Polski Proces Cywilny” 1934/21–22.
Korzan K., Kilka uwag na temat powództw przeciwegzekucyjnych, „Nowe Prawo” 1966/9.
Korzan K., Glosa do wyroku SN z 28.3.1972 r., I CR 396/71, OSP 1973/7–8, poz. 151.
Krajewski J., Z zagadnień potrącenia w procesie cywilnym, „Palestra” 1972/4.
Kruszelnicki F., Środki prawne w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym, Warszawa 1933.
Kulski R. [w:] Kodeks postępowania cywilnego, t. 3, Komentarz. Art. 730–1088, red. A. Marciniak, K. Piasecki, Warszawa 2015.
Kuźniar A., Glosa do uchwały SN z 30 listopada 1973 r., „Nowe Prawo” 1973/6.
Kuźniar A., Funkcje zarzutu potrącenia w procesie cywilnym, „Palestra” 1976/4–5.
Lisiewski M. Czy sąd może pominąć potrącenie zgłoszone przez pozwanego w drodze zarzutu po raz pierwszy w II instancji, „Państwo i Prawo” 1948/4.
Lisiewski M., Glosa do orzeczenia SN z dn. 19.VIII.1958 r. 4 CR 894/57, OSPiKA 1960/6.
Litauer, J.J., Komentarz do procedury cywilnej, Warszawa 1933.
Lüke G., Huppert U., Die Aufrechnung, „Die Juristische Schulung”1971.
Łabno Z., Potrącenie w procesie cywilnym a stan sprawy w toku, „Palestra” 1971/5.
Malczyk M. [w:] Kodeks postępowania cywilnego, t. 1, Komentarz. Art. 1–729, red. A. Góra-Błaszczykowska, Warszawa 2016.
Manowska M., Wybrane zagadnienia dotyczące zarzutu potrącenia w postępowaniu arbitrażowym [w:] Księga pamiątkowa 60-lecia Sądu Arbitrażowego przy Krajowej Izbie Gospodarczej w Warszawie, red. J. Okolski, Warszawa 2010.
Manowska M. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 1, Art. 1–50536, red. M. Manowska, Warszawa 2015.
May J., Obrona pozwanego w procesie cywilnym, Warszawa 2013.
May J., Powództwo czy zarzut – dobór przez stronę procesową właściwych środków ochrony prawnej w procesie cywilnym [w:] Ius est a iustitia appellatum. Księga jubileuszowa dedykowana profesorowi Tadeuszowi Wiśniewskiemu, red. T. Ereciński, J. Gudowski, M. Tomalak, Warszawa 2017.
May J., Zarzut potrącenia w procesie cywilnym w obliczu nadchodzących zmian w Kodeksie postępowania cywilnego [w:] Postępowanie cywilne – wprowadzone i projektowane zmiany 2019, red. G. Jędrejek, S. Kotas, F. Manikowski, Warszawa 2019.
Mądrzak H., Prawo do sądu jako gwarancja ochrony praw człowieka (studium na tle polskiego prawa konstytucyjnego, prawa cywilnego materialnego i procesowego) [w:] Podstawowe prawa jednostki i ich sądowa ochrona, red. L. Wiśniewski, Warszawa 1999.
Misiuk T. [w:] System prawa procesowego cywilnego, t. 2, Postępowanie rozpoznawcze przed sądami pierwszej instancji, red. Z. Resich, Warszawa 1987.
Miszewski W., Proces cywilny w zarysie. Część pierwsza, Warszawa–Łódź 1946.
Morek R. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. K. Osajda, Warszawa 2019.
Mucha J., Zawisłość sprawy w procesie cywilnym, Warszawa 2014.
Mucha J., Stosunek powództwa o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności do powództwa o ustalenie nieistnienia egzekwowanego roszczenia, PPE 2014/5–6;
Olaś A., Res iudicata pro veritate habetur? Rzecz o erozji stabilności prawomocnych orzeczeń: apologia powagi rzeczy osądzonej a poszukiwanie trzeciej drogi [w:] Ius est a iustitia appellatum. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Tadeuszowi Wiśniewskiemu, red. T. Ereciński, J. Gudowski, M. Tomalak, Warszawa 2017.
Olaś A., Dopuszczalność zarzutu potrącenia w postępowaniu cywilnym – uwagi na tle projektu Ministra Sprawiedliwości ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw z 27.11.2017 r., „Polski Proces Cywilny” 2018/2.
Ostrowski L., Potrącenie jako podstawa powództwa opozycyjnego, „Nowe Prawo” 1965/6.
Ostrowski L., Potrącenie w procesie cywilnym – problem nierozwiązany, „Nowe Prawo” 1971/3.
Ostrowski L., Potrącenie w cywilnym postępowaniu rewizyjnym, „Palestra” 1973/11.
Ostrowski L., Potrącenie a zarzut potrącenia w procesie cywilnym, „Nowe Prawo” 1977/4.
Paulus C.G., Zivilprozessrecht. Erkenntnisverfahren und Zwangsvollstreckung, Berlin–Heidelberg–Nowy Jork 2003.
Pyrzyńska A. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 3, Zobowiązania – część ogólna, red. A. Kidyba, Warszawa 2014.
Pyziak-Szafnicka M., Potrącenie w prawie cywilnym, Kraków 2002.
Pyziak-Szafnicka, E. Wilejczyk [w:] System prawa prywatnego, t. 6, Prawo zobowiązań. Część ogólna, red. A. Olejniczak, Warszawa 2018.
Pawlowski H.M., Die Gegenaufrechnung des Klagers im ProzeB, „Zeitschrift für Zivilprozess” 1991/104.
Pietrzkowski H. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 5, Postępowanie egzekucyjne, red. T. Ereciński, Warszawa 2016.
Rechberger W.H., Simotta D.A., Grundriss des österreichischen Zivilprozessrechts: Erkenntnisverfahren, Wiedeń 2017.
Reiterer I., Die Aufrechnung: Funktionen und Rechtsnatur von außergerichtlicher Aufrechnung und Prozeßaufrechnung, Graz 1976.
Resich Z., Poznanie prawdy w procesie cywilnym, Warszawa 1958.
Resich Z., Dopuszczalność drogi sądowej w sprawach cywilnych, Warszawa 1962.
H.J. Schultes [w:] Münchener Kommentar zur Zivilprozessordnung mit Gerichtsverfassungsgesetz und Nebengesetzen, Band 1: §§ 1–354, red. T. Rauscher, W. Krüger, Monachium 2016.
Schellhammer K., Zivilprozess. Gesetz-Praxis- Fälle, Heidelberg 2007.
Siedlecki W., Obrona pozwanego w procesie, „Głos Prawa” 1938/6–8.
Siedlecki W., Nieważność procesu cywilnego, Warszawa 1965.
Siedlecki W., Potrącenie w procesie cywilnym, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1968/3.
Siedlecki W., Z. Świeboda, Postępowanie cywilne. Zarys wykładu, Warszawa 2004.
Stępniak L., Potrącenie w systemie polskiego prawa cywilnego, Wrocław 1975.
Studzińska J., Interwencja uboczna w procesie cywilnym, Warszawa 2018.
Szanciło T. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Art. 1–50539, t. 1, red. T. Szanciło, Warszawa 2019.
Sychowicz M. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 3, Zobowiązania. Część ogólna, red. J. Gudowski, Warszawa 2018.
Szpunar A., Wanatowska W., Przegląd orzecznictwa w sprawach cywilnych, „Nowe Prawo” 1976/2.
Torbus A., Roszczenie nadające się do potrącenia jako warunek dopuszczalności powództwa wzajemnego [w:] Wokół problematyki cywilnoprocesowej. Studium teoretycznoprawne. Księga pamiątkowa dla uczczenia pracy naukowej Profesora Kazimierza Korzana, red. A. Nowak, Katowice 2001.
Torbus A., Wpływ umowy jurysdykcyjnej na dopuszczalność zarzutu potrącenia, „Europejski Przegląd Sądowy” 2008/4.
Torbus A., Procesowy zarzut potrącenia [w:] Rozprawy z prawa prywatnego. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Wojciechowi Popiołkowi, red. M. Jagielska, E. Rott-Pietrzyk, M. Szpunar Warszawa 2017.
Trammer H., Zarzut kompenzaty a Kodeks postępowania cywilnego, „Przegląd Sądowy” 1932/10.
Trammer H., Następcza bezprzedmiotowość procesu cywilnego, Kraków 1950.
Uliasz M. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, red. J. Gołaczyński, D. Szostek, Warszawa 2019.
Waligórski M., O zawisłości prawnej (ciąg dalszy), „Polski Proces Cywilny” 1936/20–21.
Waligórski M., Zarys polskiego procesu cywilnego, Kraków 1952.
Waśkowski E., Podręcznik procesu cywilnego, Wilno 1932.
Wengerek E., Zasada równości stron w procesie cywilnym, „Państwo i Prawo” 1955/11.
Wengerek E., Przeciwegzekucyjne powództwa dłużnika, Warszawa 1967.
Weth S. [w:] Zivilprozessordnung mit Gerichtsverfassungsgesetz, red. H.J. Musielak, W. Voit, Beck-Online 2019.
Wolak G., O formie złożenia oświadczenia woli o potrąceniu oraz zarzutu potrącenia, Monitor Prawniczy 2010/23.
Wolf C., Die Prozessaufrechnung – Teil 1, „Juristiche Arbeitsblätter” 2008/10.
Woźniak Z. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, red. J. Gołaczyński, D. Szostek, Warszawa 2019.
Zembrzuski T., Nieważność postępowania w procesie cywilnym, Warszawa 2017.
Piotr Stenko
radca prawny
ORCID: 0000-0003-4447-5553
Jurysdykcja krajowa w sprawach ze skargi pauliańskiej. Uwagi na kanwie wyroku Trybunału Sprawiedliwości z 4.10.2018 r., C-337/17, Feniks sp. z o.o. przeciwko Azteca Products & Services SL
Trybunał Sprawiedliwości rozstrzygnął ostatnio, że powództwo, przedmiotem którego jest zaskarżenie czynności prawnej dłużnika wytaczane poza ramami postępowania upadłościowego (tj. skarga pauliańska), może zostać wytoczone przed sądem miejsca wykonania umowy, z której wywodzi się chroniona tą skargą pauliańską wierzytelność. W konsekwencji, sądy posiadające jurysdykcję krajową w sporze kontraktowym pomiędzy wierzycielem a jego dłużnikiem posiadają jurysdykcję w sporach z osobą trzecią, która nie jest jednak związana umową, z której sporne zobowiązanie wynika. Autor krytykuje stanowisko Trybunału Sprawiedliwości, proponując dopuszczenie wytaczania skarg pauliańskich w miejscu wykonania umowy stanowiącej podstawę czynności fraudacyjnej, tj. np. w miejscu położenia składnika majątkowego, który stanowił przedmiot rozporządzenia (miejsca, do którego nim rozporządzono) lub obciążenia.
Słowa kluczowe: Bruksela I, Bruksela I bis, czynność fraudacyjna, jurysdykcja krajowa, jurysdykcja ogólna, jurysdykcja szczególna, Konwencja z Lugano, roszczenie pauliańskie, rozporządzenie 1215/2012, skarga pauliańska, sprawy dotyczące umowy, wierzyciel pauliański, zaskarżanie czynności prawnej dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli
Piotr Stenko
attorney-at-law
ORCID: 0000-0003-4447-5553
Jurisdiction in matters related to fraudulent conveyances (actio pauliana) Some remarks on the judgment of the ECJ from 4.10.2018 in Case C-337/17 Feniks sp. z o.o. v Azteca Products & Services SL
The ECJ recently rendered a judgment in which it established that an avoidance action outside of bankruptcy (the so-called actio pauliana) may be brought before a court of the place of performance of the contract from which the obligation secured by such avoidance action results. Consequently, the courts having jurisdiction over a contractual dispute between the creditor and its debtor have jurisdiction vis-à-vis a third party not bound by the contract from which such disputed obligation arose. The author criticizes this approach and proposes to allow the creditor to sue in the place of performance of the contract constituting the basis for the fraudulent conveyance, such as the place where the disposed of (or encumbered) asset is located (e.g where such asset is transferred to a third party).
Keywords: actio pauliana, avoidance actions, avoidance claim, Brussels I Bis Regulation, Brussels I Regulation, Brussels-Lugano Regime, choice of court, claw-back action, fraudulent conveyances, fraudulent transfer, detrimental transfer, preferential treatment of creditors, International jurisdiction, jurisdiction, jurisdiction in matters related to a contract, jurisdiction, Lugano Convention 2007
Bibliografia:
Adamus R., Kilka uwag o zasadzie pierwszeństwa zaspokojenia wierzyciela na podstawie art. 532 KC, „Monitor Prawniczy” 2013/15.
Ambach J., Reichweite und Bedeutung von Art. 25 EuInsVo, Berlin 2009.
Cichomska M., Prawo obce w postępowaniu zabezpieczającym, „Polski Proces Cywilny” 2014/2.
Czernich D., Kodek G., Mayr P. (red.), Europäisches Gerichtstsands- und Vollstreckungsrecht. Brüssel Ia-Verordnung (EuGVVO 2012) und Übereinkommen von Lugano 2007, Wiedeń 2015.
Dahl M., Taras R., Internationale Zuständigkeit bei Gläubigeranfechtungsklagen (EuGH), „NJW Spezial: die wichtigsten Informationen zu speziellen Rechtsgebieten“ 2018/24.
Dasser F., Oberhammer P., Lugano-Übereinkommen (LugÜ), Bern 2011.
Dostal B., Zur Frage der internationalen Zuständigkeit und des anwendbaren Rechts für Gläubigeranfechtungsklagen, „Internationales Handelsrecht“ 2019/2.
Fuchs F., Internationale Zuständigkeit bei Gläubigeranfechtungsklagen – Erfüllungsortsgerichtsstand, „Neue Zeitschrift für Insolvenz- und Sanierungsrecht“ 2019/4.
Geimer R., Schütze R.A. (red.) Internationaler Rechtsverkehr in Zivil- und Handelssachen, wyd. wymiennokartkowe – stan na czerwiec 2018 (55 aktualizacja).
Geimer R., Schütze R.A. (red.), Europäisches Zivilverfahrensrecht, München 2010.
Gniewek E., Dochodzenie roszczenia pauliańskiego – ogólne uwagi o pozwaniu [w:] Odpowiedzialność w prawie cywilnym, Acta Universitatis Wratislavensis no. 2897, Prawo CCC 2006, red. P. Machnikowski, Wrocław 2006.
Gniewek E., Machnikowski P. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, Warszawa 2017.
Grzegorczyk P., Sytuacja prawna wierzyciela pauliańskiego w razie wszczęcia przez wierzycieli osoby trzeciej egzekucji z jej majątku, „Monitor Prawniczy” 2013/15.
Grzegorczyk P., Zaspokojenie wierzyciela z przedmiotu czynności fraudacyjnej, „Przegląd Sądowy” 2019/3.
Gudowski J. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, t. 3, Zobowiązania. Część ogólna, Warszawa 2018.
Gudowski J. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, t. 4, Zobowiązania. Część szczegółowa, Warszawa 2017.
Gurgul S., Prawo upadłościowe. Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz, Warszawa 2018.
Gutowski M. (red.), Kodeks cywilny, t. 2, Komentarz. Art. 353–626, Warszawa 2019.
Heber C., Die internationale Zuständigkeit des „Mittelpunkts der hauptsächlichen Interessen“ und von insolvenzbezogenen Einzelverfahren, Frankfurt am Main 2015.
Kern Ch.A., Uhlmann Ch., Internationale Zuständigkeit bei Anfechtungsklagen, die außerhalb eines Insolvenzverfahrens erhoben werden (zu EuGH, 4.10.2018 – Rs. C-337/17 – Feniks sp. z o.o. ./. Azteca Products & Services SL, unten S. 521, Nr. 45), „Praxis des internationalen Privat- und Verfahrensrechts“ 2019/4.
Jacobs M., Oberhammer P., Wagner G. (red.), F. Stein, M. Jonas, Kommentar zur Zivilprozessordnung, Band 10. EuGVVO, GVG, Tübingen 2011.
Jucker P., Der internationale Gerichtsstand der schweizerischen paulianischen Anfechtungsklage und rechtsvergleichend schweizerisches, deutsches und französisches Haftpflichtrecht, Zurich–Basel–Genf 2007.
Krüger T., Rauscher Th., (red.) Münchener Kommentar zur Zivilprozessordnung mit Gerichtsverfassungsgesetz und Nebengesetzen, t. 3, München 2017.
Lorenz W., Annexverfahren bei Internationalen Insolvenzen, Tübingen 2005.
Lutzi T., Feniks’ aus der Asche: Internationale Zuständigkeit für die actio pauliana nach der EuGVVO, „Recht der Internationaler Wirtschaft“ 2019/5.
Magnus U., Mankowski P., Brussels Ibis Regulation: Commentary, Köln 2016.
Majkowska-Szulc S., Wowerka A., Jurysdykcja szczególna dla skargi pauliańskiej – glosa do wyroku Trybunału Sprawiedliwości z 4.10.2018 r., C-337/17, Feniks sp. z o.o. przeciwko Azteca Products & Services SL, „Europejski Przegląd Sądowy” 2019/3.
Mankowski P., Erfüllungsortsgerichtsstand für Gläubigeranfechtungsklage auf Unwirksamerklärung einer für eine vertragliche Forderung nachteiligen Handlung („Feniks“), „Entscheidungen zum Wirtschaftsrecht“ 2018/22.
Müller M. F., Schmidt J., Mankowski P. (red.) EuInsVo 2015, Europäische Insolvenzverordnung 2015, Kommentar, München 2016.
Oetiker Ch., Weibel T., Basler Kommentar, Lugano-Übereinkommen (LugÜ), Basel 2015.
Pazdan M., Poszukiwanie prawa właściwego do oceny skargi pauliańskiej [w:] Rozprawy cywilistyczne. Księga pamiątkowa dedykowana Profesorowi Edwardowi Drozdowi, red. M. Pecyna, J. Pisuliński, M. Podrecka, Warszawa 2013.
Poesen M., Once more unto the Breach: the Actio Pauliana is a Matter Relating to a Contract in EU Private International Law, “European Review of Contract Law” 2019/1 (t. 15).
Pretelli I., Cross-Border Credit Protection Against Fraudulent Transfers of Assets. Actio pauliana in the Conflict Of Laws, “Yearbook of Private International Law” 2011/13.
Rauscher Th. (red.), Europäisches Zivilprozess- und Kollisionsrecht EuZPR/EuIPR. Kommentar. Brüssel I-VO, LugÜbk 2007, Bearbeitung 2016, München 2016.
Rylski P., Weitz K., Wołodkiewicz B., Przegląd orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z zakresu europejskiego prawa procesowego cywilnego (2017–2018) – Rozporządzenie 44/2001 i Rozporządzenie 1215/2012, „Kwartalnik Prawa Prywatnego” 2019/3.
Saenger I. (red.), Zivilprozessordnung | Familienverfahren, Gerichtsverfassung. Europäisches Verfahrensrecht. Handkommentar, Baden-Baden 2019.
Schlosser P.F., Das anfechtbar verschenkte Ferienhaus in der Provence und die internationale Zuständigkeit der Gerichte, „Praxis des internationalen Privat- und Verfahrensrechts“ 1993/1.
Schlosser P.F., Gläubigeranfechtungsklage nach französichem Recht und Art 16 EuGVÜ, „Praxis des internationalen Privat- und Verfahrensrechts“ 1991/1.
Schlosser P.F., Hess B., EUZpr. EU-Zivilprozessrecht mit EuGVVO, EuMahnVO, EuBagVO, EuZustVo, EuBVO. Kommentar, München 2015.
Schnyder A. (red.), Lugano-Übereinkommen (LugÜ) zum internationalen Zivilverfahrensrecht. Kommentar, Zürich 2011.
Sierakowski B., Bobik W., O kameleonie – jurysdykcja krajowa w sprawach ze skargi pauliańskiej w świetle orzecznictwa TSUE, „Doradca Restrukturyzacyjny” 2018/4 (14).
Simons T., Hausmann R., Brüssel I-Verordnung: Kommentar zur VO (EG) 44/2001 und zum Übereinkommen von Lugano, München 2012.
Staehelin D., Bauer T. (red.), Basler Kommentar: Bungesgesetz über Schuldbetreibung und Konkurs: Art. 1-352 SchKG, Basel 2016.
Strobel F., Die Abgrenzung zwischen EuGVVO und EuInsVo im Bereich insolvenzbezogener Einzelentscheidungen, Frankfurt am Main, Berlin, Bern, Bruxelles, New York–Oxford–Wien 2006.
Strojewska M., Realizacja uprawnienia ze skargi pauliańskiej w przypadku upadłości likwidacyjnej osoby trzeciej, „Transformacje Prawa Prywatnego” 2014/2.
Trocha B., Jurysdykcja krajowa w sprawach ze skargi pauliańskiej według kodeksu postępowania cywilnego i prawa unijnego, Przegląd Sądowy 2016/10.
Trocha B., Jurysdykcja w sprawach ze skargi pauliańskiej. Glosa do wyroku TS z dnia 4 października 2018 r., C-337/17, LEX 2019.
Trzaskowski R., Skutki sprzeczności umów obligacyjnych z prawem, Warszawa 2013.
Waldmann T., Annexerfahren im Europäischen Insolvenzrecht, Frankfurt am Main 2015.
Weitz K., Autonomiczna wykładnia europejskiego prawa procesowego cywilnego – wprowadzenie i wyrok ETS z 10.01.1990 r. w sprawie 115/88, Mario Reichert, Hans-Heinz Reichert i Ingeborg Kockler przeciwko Dresdner Bank, „Europejski Przegląd Sądowy” 2008/4.
Weitz K., Autonomiczna wykładnia europejskiego prawa procesowego cywilnego – wprowadzenie i wyrok ETS z 26.03.1992 r. w sprawie C-261/90, Mario Reichert, Hans-Heinz Reichert i Ingeborg Kockler przeciwko Dresdner Bank AG, „Europejski Przegląd Sądowy” 2009/1.
Weitz K., Autonomiczna wykładnia europejskiego prawa procesowego cywilnego – wprowadzenie i wyrok ETS z 20.02.1997 r. w sprawie C-106/95 Mainschiffahrts-Genossenschaft eG (MSG) przeciwko Les Gravières Rhénanes SARL, „Europejski Przegląd Sądowy” 2008/8.
Weitz K., Upadłości, układy i inne podobne postępowania – z problematyki rozgraniczenia zakresów zastosowania rozporządzenia nr 44/2001 i rozporządzenia nr 1346/2000 [w:] Prawo handlowe XXI wieku. Czas stabilizacji, ewolucji czy rewolucji. Księga jubileuszowa Profesora Józefa Okolskiego, red. M. Modrzejewska, Warszawa 2010.
Wieczorek B., Schütze R.A. (red.), Zivilprozessordnung und Nebengesetze. Großkommentar, 13. Band. Teilband 2: Brüssel Ia-Vo, Berlin 2018.
Willemer Ch., Vis attractiva concursus und die Europäische Insolvenzverordnung, Tübingen 2006.
Wipping F., Der europäische Gerichtsstand des Erfüllungsortes – Art. 5 Nr. 1 EuGVVO, Berlin 2008.
Zedler F. (red.), Europejskie prawo upadłościowe. Komentarz, Warszawa 2011.
Zedler F., Z problematyki dochodzenia roszczeń pauliańskich w postępowaniu upadłościowym, „Polski Proces Cywilny” 2019/1.
Zimmerman P., Prawo upadłościowe. Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz, Warszawa 2018.
Wojciech Jaciubek
adwokat, doradca podatkowy
ORCID: 0000-0002-6056-468X
Umowa prorogacyjna w postępowaniu w sprawach z zakresu prawa pracy – de lege lata i de lege ferenda
Zagadnienie dopuszczalności umowy prorogacyjnej w postępowaniu w sprawach z zakresu prawa pracy budzi wątpliwości w polskiej nauce prawa. Nie rozwiązała ich bynajmniej argumentacja Sądu Najwyższego, przedstawiona w postanowieniu z 13.02.2014 r. (II PZP 1/13) oraz wyroku z 20.05.2014 r. (I PK 285/13) na uzasadnienie stanowiska, w myśl którego między stronami stosunku pracy nie jest dopuszczalne zawarcie umowy o właściwość miejscową sądu. W artykule przedstawiona została analiza zagadnienia dopuszczalności umowy prorogacyjnej w sprawach pracowniczych oraz jego ocena w kontekście postulatów zmian w przepisach Kodeksu postępowania cywilnego. Prowadzi ona do wniosku, w myśl którego w zastanym stanie prawnym umowa prorogacyjna nie jest dopuszczalna w postępowaniu w sprawach z zakresu prawa pracy, czego jednak nie można w pełni zaaprobować.
Słowa kluczowe: właściwość miejscowa sądu, postępowanie w sprawach z zakresu prawa pracy, umowa prorogacyjna, umowa o właściwość miejscową sądu
Wojciech Jaciubek
legal counsel, tax counsel
ORCID: 0000-0002-6056-468X
The prorogation agreement with regard to proceedings in labour law cases – de lege lata and de lege ferenda
The issue of the admissibility of the prorogation agreement regarding proceedings in labour law cases is questionable in the science of law. The doubts have not been allayed by the argumentation of the Supreme Court set out in the decision of 13 February 2014 (II PZP 1/13) and the judgment of 20 May 2014 (I PK 285/13) in accordance with which the parties to employment contracts are not allowed to conclude the prorogation agreement. The article presents the analysis of the above-mentioned issue and its criticism in the context of proposed amendments to the provisions of the Polish Code of Civil Procedure. It leads to the conclusion that the execution of the prorogation agreement with regard to proceedings in labour law cases is not admissible under the existing law, which, however, cannot be fully approved.
Keywords: territorial jurisdiction of court; proceedings in labour law cases, prorogation agreement; choice-of-court agreement
Bibliografia:
Dolecki H. (red.), Wiśniewski T. (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom I. Artykuły 1-366, LEX/el. 2013.
Ereciński T. (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom I. Postępowanie rozpoznawcze, LEX/el. 2016.
Ereciński T. (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom VI. Międzynarodowe postępowanie cywilne. Sąd polubowny (arbitrażowy), LEX/el. 2017.
Ereciński T., Ciszewski J., Międzynarodowe postępowanie cywilne, Warszawa 2000.
Fenichel Z., Forum prorogatum, „Polski Proces Cywilny” 1937/15–16–17.
Góra-Błaszczykowska A. (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Tom I. Komentarz. Art. 1–729, Legalis 2016.
Hajduczenia H., Postępowanie w sprawach z zakresu prawa pracy – właściwość miejscowa sądu w sprawach z zakresu prawa pracy – umowa prorogacyjna. Glosa do postanowienia SN z dnia 13 lutego 2014 r., II PZP 1/13, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2015/9.
Hrycaj A., Jurysdykcja krajowa w sprawach o ogłoszenie upadłości objętych zakresem zastosowania rozporządzenia rady (WE) nr 1346/2000 w sprawie postępowania upadłościowego, Warszawa 2011.
Jaciubek W., Umowa prorogacyjna jako czynność sui generis, „Polski Proces Cywilny” 2016/4.
Jakubecki A. (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz aktualizowany. Tom I. Art. 1-729, LEX/el. 2018.
Koczur S., Dopuszczalność zawarcia umowy prorogacyjnej w stosunku pracy, „e.Palestra” 2016, poz. 33/A.
Korzonek J., „Prorogatio fori” według k.p.c., „Głos Sądownictwa” 1931/5–6.
Kotowicz M., Dopuszczalność zawierania umowy o właściwość sądu między stronami stosunku pracy. Glosa do postanowienia SN z dnia 13 lutego 2014 r., II PZP 1/13, „Polski Proces Cywilny” 2016/2.
Manowska M. (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom I. Art. 1–505(38), LEXel. 2015.
Marciniak A. (red.), K. Piasecki (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Tom I. Komentarz. Art. 1–366, Legalis 2016.
Marszałkowska-Krześ E. (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, Legalis 2019.
Maniewska E., Dopuszczalność zawarcia umowy prorogacyjnej w sprawach z zakresu prawa pracy, „Przegląd Sądowy” 2015/5.
Mazur H., Z problematyki umów prorogacyjnych w sprawach z zakresu prawa pracy, „Roczniki Administracji i Prawa” 2015/XV.
Osowy P., Umowa o właściwość sądu jako przykład umowy przedprocesowej. Uwagi na tle art. 46 k.p.c., „Kwartalnik Prawa Prywatnego” 2005/2.
Pazdan M., Prawo prywatne międzynarodowe, Warszawa 2012.
Poczobut J. (red.), Prawo prywatne międzynarodowe. Komentarz, LEX/el. 2017.
Siedlecki W., O tzw. umowach procesowych [w:] Księga pamiątkowa ku czci prof. Alfreda Ohanowicza. Studia z prawa zobowiązań, red. Z. Radwański, Warszawa–Poznań 1979.
Szydło M., Jurysdykcja krajowa w transgranicznych sprawach upadłościowych w Unii Europejskiej, Warszawa 2009.
Trammer H., Z rozważań nad strukturą normy kolizyjnej prawa prywatnego międzynarodowego, „Studia Cywilistyczne” 1969/XIII–XIV.
Weitz K., Jurysdykcja krajowa w postępowaniu cywilnym, Warszawa 2005.
Aleksandra Nadobnik
doktorantka, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Wynagrodzenie pełnomocnika w przypadku współuczestnictwa formalnego po stronie przegrywającej
W artykule skoncentrowano się na odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób należy ustalić wysokość wynagrodzenia należnego pełnomocnikowi reprezentującemu stronę w procesie przeciwko współuczestnikom formalnym, kiedy ci przegrywają proces. O ile problem ten został wyczerpująco przedstawiony w judykaturze w przypadku, gdy współuczestnicy formalni wygrywają proces, o tyle zagadnienie zwrotu kosztów przez współuczestników formalnych budzi wiele kontrowersji. W artykule zaprezentowano koncepcję, że z istoty współuczestnictwa formalnego powinno wynikać odrębne przyznawanie wynagrodzenia od każdego z podmiotów po stronie przegrywającej, przy uwzględnieniu (w przypadku roszczeń pieniężnych) wartości przedmiotu sporu dla każdego z żądań.
Słowa kluczowe: współuczestnictwo formalne, koszty procesu, wynagrodzenie pełnomocnika
Aleksandra Nadobnik
doctoral student, Faculty of Law and Administration, Adam Mickiewicz University in Poznań
The fee of legal counsel in the event of losing the case by the formal joinder of parties
The article discusses the aspects of the fee for a legal counsel, when the loosing party is consisted of several persons as a formal joinder of parties. The issue does not exist when the formal joinder of parties win the case, because the problem was solved by the Supreme Court in the ruling no. III CZP 29/15. However, the problem is more complicated when the formal joinder of parties lose the case and are obliged to reimburse the costs to the other party. The author tries to answer the question whether every person should reimburse the separate costs of the legal counsel for the opposite party and how to divide the costs among the joinder of parties.
Keywords: formal joinder of parties, costs of proceedings, legal counsel fee
Bibliografia:
Gapska E., Wynagrodzenie pełnomocnika reprezentującego współuczestników procesu cywilnego, „Przegląd Sądowy” 2017/3.
Gudowski J. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 1, Postępowanie rozpoznawcze, red. T. Ereciński, LEX 2016.
Jędrzejewska M., Weitz K. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 1, Postępowanie rozpoznawcze, red. T. Ereciński, LEX 2016.
Manowska M., Rafalska A., Koszty procesu i koszty sądowe w postępowaniu cywilnym, Warszawa 2017.
Partyk A., Partyk T., Opłaty za czynności adwokackie. Komentarz, LEX 2016.
Walasik M., Wynagrodzenie pełnomocnika procesowego kilku współuczestników formalnych, „Monitor Prawniczy” 2016/7.
Zieliński A., Orzekanie o kosztach postępowania cywilnego. Komentarz praktyczny z orzecznictwem, Warszawa 2017.
dr Krzysztof Drozdowicz
adiunkt, Zakład Postępowania Cywilnego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, radca prawny
ORCID: 0000-0002-3016-2663
Właściwość miejscowa sądu w sprawach o ochronę dóbr osobistych. Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z 15.12.2017 r., III CZP 91/17
Publikacja poświęcona jest właściwości przemiennej sądu w sprawach o ochronę dóbr osobistych. W uchwale z 15.12.2017 r., III CZP 91/17, Sąd Najwyższy przyjął, że osoba dochodząca ochrony dobra osobistego może, na podstawie art. 35 k.p.c., wytoczyć powództwo przed sąd, w którego okręgu działał sprawca, lub przed sąd, w którego okręgu to działanie spowodowało zagrożenie lub naruszenie dobra osobistego. Stanowisko to, wychodzące poza ramy wykładni językowej art. 35 k.p.c., zasługuje na aprobatę. Przemawiają za nim względy ekonomii procesowej, zwiększenie dostępu do wymiaru sprawiedliwości, jak również specyfika spraw o ochronę dóbr osobistych.
Słowa kluczowe: właściwość przemienna, ochrona dóbr osobistych, wytoczenie powództwa
dr Krzysztof Drozdowicz
assistant professor in the Chair of Civil Procedure; Adam Mickiewicz University; attorney-at-law
ORCID: 0000-0002-3016-2663
Territorial jurisdiction in cases concerning the protection of personal interests. A gloss to the Judgment of the Supreme Court of 15 December 2017, III CZP 91/17
This article deals with the issue of optional jurisdiction in cases concerning the protection of personal interests. The Supreme Court in its resolution of 15 December 2017 stated that a person seeking a claim for the protection of personal interests may instigate an action before a court within whose locality the perpetrator acted, or before the court within whose locality this action caused the threat of infringement or violation of personal interest, according to art. 35 of the Polish Code of Civil Procedure. The judgment deserves approval because of three reasons: procedure economy, increasing access to the justice system and specificity of cases for the personal interests protection.
Keywords: optional jurisdiction, protection of personal interests, filing a lawsuit
Bibliografia:
Czachórski W., Prawo zobowiązań w zarysie, Warszawa 1968.
Ereciński T. (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, Warszawa 2016.
Flejszar R. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, red. A. Góra-Błaszczykowska, Legalis 2016.
Góra-Błaszczykowska A. (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, Warszawa 2016, Legalis.
Gudowski J., Jędrzejewska M. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, red. T. Ereciński, t. 1, Warszawa 2016.
Kaliński M. [w:] System prawa prywatnego, t. 6, Prawo zobowiązań – część ogólna, red. A. Olejniczak, Warszawa 2018.
Manowska M., Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, Warszawa 2015.
Marszałkowska-Krześ E. (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, red. E. Marszałkowska-Krześ, Legalis 2019.
Olejniczak A. (red.), System prawa prywatnego, t. 6, Prawo zobowiązań – część ogólna, Warszawa 2018.
Panowicz-Lipska J. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. M. Gutowski, t. 1, Warszawa 2018.
Piasecki K. (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, Legalis 2016.
Rodziewicz J. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, red. K. Piasecki, Legalis 2016.
Sobczak J. [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. R.A. Stefański, Legalis 2018.
Stefańska E. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, red. M. Manowska, Warszawa 2015.
Szpunar A., Ochrona dóbr osobistych, Warszawa 1979.
Winiarz J., Obowiązek naprawienia szkody, Warszawa 1970.
Wójcik M.P. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, red. A. Jakubecki, LEX 2018.
Zieliński A. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, red. A. Zieliński, Legalis 2017.
dr Daniel Jakimiec
referendarz sądowy
ORCID: 0000-0003-1014-5759
Zakres ochrony przysługującej osobie posiadającej prawo służebności osobistej mieszkania. Glosa do wyrok Sądu Najwyższego z 11.12.2007 r., II CSK 330/07
Służebność osobista stanowi ograniczone prawo rzeczowe stosownie do art. 244 § 1 Kodeksu cywilnego, do ochrony którego stosuje się odpowiednio przepisy o ochronie własności, z tym że odpowiednie stosowanie nakazuje uwzględnić swoistą naturę ograniczonego prawa rzeczowego i wynikające z niej konkretne potrzeby. Zakres przyznanej ochrony nie podlega żadnym ograniczeniom od strony podmiotowej i ochrona ta jest skuteczna także przeciwko właścicielowi, przy czym należy uwzględnić zakres uprawnień osoby, której przysługuje ograniczone prawo rzeczowe. Służebność osobista wiąże się niewątpliwie z uprawnieniem do władania rzeczą. Uprawniony może zostać tego władztwa pozbawiony, jego prawo może być też w inny sposób naruszone. Odpowiednie stosowanie przepisów o ochronie własności umożliwia w takim przypadku skorzystanie z ochrony, jaką daje roszczenie windykacyjne lub negatoryjne.
Słowa kluczowe: postępowanie wieczystoksięgowe, księgi wieczyste, wpis wieczystoksięgowy, sąd, służebność osobista
Dr Daniel Jakimiec
court referendary
ORCID: 0000-0003-1014-5759
Extent of protection of the person holding the personal servitude of the flat. A gloss to the judgment of the Supreme Court of 11 December 2007, II CSK 330/07
Personal servitude is a limited property right in accordance with art. 244 § 1 of the Polish Civil Code, to the protection of which the provisions on the protection of property shall apply, provided that the proper application requires that the specific nature of the limited property right and specific needs arising from it be taken into account. The scope of protection granted is not subject to any subjective restrictions and this protection is also effective against the owner, while the scope of rights of the person who has a limited property right should be taken into account. Personal servitude is undoubtedly associated with the right to rule over things. The authorized person may be deprived of this power, his right may also be violated in other way. The appropriate application of the provisions on the protection of property in this case allows one to take advantage of the protection provided by debt enforcement or negative claims.
Keywords: land and mortgage proceedings, land and mortgage register, land and mortgage register entry, court, personal servitude
Bibliografia:
Gniewek E., Księgi wieczyste. Komentarz, Warszawa 2018.
Heropolitańska I. [w:] Ustawa o księgach wieczystych i hipotece oraz przepisy związane. Komentarz, red. I. Heropolitańska, Warszawa 2017.
Maziarz A., Formalizm w postępowaniu wieczystoksięgowym, Warszawa 2012.
Rudnicki S., Nieruchomości. Problematyka prawna, Warszawa 2011.
Szadkowski K [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. M. Gutowski, t. 1, Warszawa 2016.
Zaradkiewicz K. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. K. Pietrzykowski, Warszawa 2011.
Piasecki K. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, red. K. Piasecki, Warszawa 2010.
Mateusz Kotowicz
adwokat
ORCID: 0000-0003-2763-4292
Czy sprzeciw od nakazu zapłaty może zostać cofnięty? Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 13.05.2016 r., I ACa 1100/15
Przedmiotem rozważań jest kwestia dopuszczalności cofnięcia sprzeciwu od nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu upominawczym. Zgodnie z art. 505 § 2 Kodeksu postępowania cywilnego nakaz zapłaty traci moc w części zaskarżonej sprzeciwem. Zdaniem autora, ze względu na fakt, że złożenie sprzeciwu wywołuje natychmiastowy skutek, niedopuszczalne jest jego cofnięcie. Nie ma bowiem środków prawnych, które mogłyby przywrócić orzeczenie „nieistniejące” wskutek wcześniejszej utraty mocy.
Słowa kluczowe: sprzeciw od nakazu zapłaty, utrata mocy, cofnięcie
Mateusz Kotowicz
legal counsel
ORCID: 0000-0003-2763-4292
May the statement of opposition against an order for payment be withdrawn? A gloss to the judgment of the Court of Appeal in Warsaw of 13 May 2016 no. I ACa 1100/15
The issue under consideration is the admissibility of withdrawing the statement of opposition against an order for payment. According to art. 505 § 2 of the Polish Code of Civil Procedure if a statement of opposition is duly filed, the order for payment shall lose effect in the scope contested by the opposition. Due to the fact that filing the statement of opposition evokes an immediate effect, in the author’s opinion it is inadmissible to withdraw it. There is no legal measure to restore the nonexistent judgment.
Keywords: the statement of opposition against an order for payment, loss of effect, withdrawal
Bibliografia:
Allerhand M. [w:] Polska procedura cywilna. Projekty referatów z uzasadnieniem, t. 2, Warszawa 1928.
Arkuszewska A., Charakter sprzeciwu od nakazu zapłaty – postępowanie upominawcze, europejskie postępowanie nakazowe, elektroniczne postępowanie upominawcze, „Monitor Prawniczy” 2011/17.
Bekerman J., Postępowanie nakazowe i postępowanie upominawcze, „Gazeta Sądowa Warszawska” 1933/5.
Berutowicz W., Postępowanie cywilne w zarysie, Warszawa 1974.
Cagara J., Postępowanie nakazowe i upominawcze, „Nowe Prawo” 1971/1.
Dalka S. [w:] System Prawa Procesowego Cywilnego, t. 2, red. Z. Resich, Ossolineum 1987.
Dalka S., Czynności procesowe stron w procesie cywilnym, „Palestra” 1975/9.
Dalka S., Postępowanie nakazowe i upominawcze w świetle nowelizacji k.p.c., „Rejent” 1997/7–8.
Draniewicz B., Piebiak Ł., Postępowanie odrębne. Komentarz, Warszawa 2007.
Flejszar R. [w:] A. Góra-Błaszczykowska, Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 1, Warszawa 2016.
Glanz C., Czy w postępowaniu, toczącem się na skutek sprzeciwu od nakazu upominawczego, może być wydany wyrok zaoczny?, „Polski Proces Cywilny” 1936/14–15.
Guzińska A. [w:] E. Marszałkowska-Krześ, Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, Warszawa 2019.
Korczemny W., Czy w postępowaniu upominawczym pozwany może, po wniesieniu sprzeciwu, zgłosić powództwo wzajemne?, „Polski Proces Cywilny” 1935/5–6.
Litauer J.J., Komentarz do procedury cywilnej, Warszawa 1933.
Manowska M. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 1, red. M. Manowska, Warszawa 2015.
Manowska M., Postępowanie nakazowe i upominawcze, Warszawa 2001.
Marciniak A. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 2, red. K. Piasecki, A. Marciniak, Warszawa 2016.
Marciniak A., Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z 18.02.2011 r., I CZ 10/11, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2012/9.
Miszewski W., Proces cywilny w zarysie, cz. 1, Warszawa–Łódź 1946.
Mokry J., Czynności procesowe podmiotów dochodzących ochrony praw w postępowaniu cywilnym, Wrocław 1993.
Mokry J., Odwołalność czynności procesowych w sądowym postępowaniu cywilnym, Warszawa 1973.
Naworski J.P., Sprzeciw od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym. Próba wykładni art. 505 § 1 i 2 k.p.c., „Radca Prawny” 2003/3.
Piasecki W., Korzonek J., Kodeks postępowania cywilnego z komentarzem, Miejsce Piastowe 1931.
Resich Z. [w:] J. Jodłowski, Z. Resich, J. Lapierre, T. Misiuk-Jodłowska, Postępowanie cywilne, Warszawa 1996.
Rusek F., Postępowanie zaoczne w procesie cywilnym, Warszawa 1966.
Siedlecki W. [w:] Postępowanie cywilne. Część ogólna, red. J. Jodłowski, W. Siedlecki, Warszawa 1958.
Siedlecki W. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 1, red. Z. Resich, W. Siedlecki, Warszawa 1975.
Siedlecki W., Czynności procesowe, „Państwo i Prawo” 1951/11.
Telenga P. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 1, red. A. Jakubecki, Warszawa 2018.
Thon A., Postępowanie upominawcze według Kpc, „Polski Proces Cywilny” 1935/9.
Waśkowski E., Podręcznik procesu cywilnego, Wilno 1932.
Weitz K. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 3, red. T. Ereciński, Warszawa 2016.
Wiśniewski T., Przebieg procesu cywilnego, Warszawa 2013.
Wusatowski Z., Postępowanie upominawcze, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1933/2.
Notatka ze Zwyczajnego Walnego Zebrania Towarzystwa Naukowego Procesualistów Cywilnych, Muszyna, 21–22.09.2019 r.
dr Katarzyna Gajda-Roszczynialska
adiunkt, Katedra Postępowania Cywilnego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Śląski, sędzia
ORCID: 0000-0001-8245-9023
A note from the Annual General Meeting of the Society of Civil Procedure Lawyers, Muszyna, 21-22 September 2019
dr Katarzyna Gajda-Roszczynialska
assistant professor in the Char of Civil Procedure, Faculty of Law and Administration, University of Silesia, a judge
ORCID: 0000-0001-8245-9023
