O deparlamentaryzacji prawa podatkowegoprof. dr hab. Bogumił Brzeziński, dr h.c.
Autor jest emerytowanym pracownikiem naukowym Uniwersytetu Jagiellońskiego i b. kierownikiem Katedry Prawa Finansowego UJ.
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-3923-5627
O deparlamentaryzacji prawa podatkowego
Artykuł jest poświęcony procesom zachodzącym w sferze zarządzania podatkami i systemem podatkowym, które prowadzą do stopniowego przesuwania się władztwa w sferze opodatkowania z władzy ustawodawczej na rzecz władzy wykonawczej. Jest to proces współcześnie zaawansowany w znacznym stopniu, a zjawisko deparlamentaryzacji prawa podatkowego występuje właściwie we wszystkich demokracjach na świecie. Autor koncentruje się na analizie wspomnianego zjawiska w Polsce.
Słowa kluczowe: prawo podatkowe, system podatkowy, parlament, administracja podatkowa, władztwo podatkowe
prof. dr hab. Bogumił Brzeziński, dr. h.c.
The author is a retired researcher of the Jagiellonian University in Krakow, Poland, and former head of the University’s Department of Financial Law.
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-3923-5627
On Deparliamentarization of Tax Law
The article discusses the processes taking place in the sphere of management of taxes and the tax system, leading to a gradual shift of the power to tax from the legislative power to the executive power. This is a highly advanced process today, and the phenomenon of deparliamentarization of tax law occurs practically in all democracies in the world. The author focuses on the analysis of the aforementioned phenomenon in Poland.
Keywords: tax law, tax system, parliament, tax administration, power to tax
Bibliografia / References
Brzeziński B., Prawo podatkowe. Zagadnienia teorii i praktyki, Toruń 2017
Brzeziński B., Wykładnia prawa podatkowego, Gdańsk 2013
Brzeziński B., Wilmanowicz-Słupczewska M., Przepisy dotyczące problematyki opodatkowania w konstytucjach państw członkowskich Unii Europejskiej, „Studia Iuridica” 2022/94
Dourado A.P., General Report – In search of validity in tax law: the boundaries between creation and application in a rule-of-law state [w:] Separation of powers in tax law, red. A.P. Dourado, EATLP International Tax Series, 2010
Grinbau H., Netherlands [w:] Separation of powers in tax law, red. A.P. Dourado, EATLP International Tax Series, 2010
Kondratowska-Muszyńska J., Objaśnienia podatkowe jako nowy etap tworzenia prawa podatkowego, „Monitor Podatkowy” 2019/7
Krever R., Brederode R.F. van, Legal Interpretation of Tax Law: A Reflexion on Metods and Issues [w:] Legal Interpretation of Tax Law, red. R.F. van Brederode, R. Krever, Kluwer Law International 2014
Qiu D., Legal Interpretation of Tax Law: China [w:] Legal Interpretation of Tax Law, red. R.F. van Brederode, R. Krever, Kluwer Law International 2014
Rocha S.A., A deslegalização no direito tributário brasileiro [w:] S.A. Rocha, Estudos de direito tributário, Rio de Janeiro 2015
Tabular overview of the answers provided in the national reports [w:] Separation of powers in tax law, red. A.P. Dourado, EATLP International Tax Series, 2010
Małgorzata Militz
Autorka jest doradcą podatkowym, partnerem w GWW Ladziński, Cmoch i Wspólnicy sp.k.
Marta Surmacz
Autorka jest doradcą podatkowym, senior associate w GWW Ladziński, Cmoch i Wspólnicy sp.k.
Podatnik czy pracownik zobowiązanym do zapłaty kwoty VAT wykazanej w „pustej” fakturze? Uwagi do wyroku TS C-442/22
Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z 30.01.2024 r., C-442/22, P. sp. z o.o. przeciwko Dyrektorowi Izby Administracji Skarbowej w Lublinie – dalej wyrok TS C-442/22, P. sp. z o.o. – jest kolejnym wyrokiem, w którym dokonano wykładni przepisu art. 203 dyrektywy 2006/112/WE z 28.11.2006 r. – dalej dyrektywa 2006/112/WE. Przepisu w swojej konstrukcji bardzo prostego, a nawet można powiedzieć „skromnego” (wiedząc, jak bardzo są rozbudowane niektóre przepisy dyrektywy 2006/112/WE), ale jednak – jak pokazuje liczba pytań prejudycjalnych – wcale nie takiego łatwego do zastosowania. Tym razem TS zajął się zdefiniowaniem wskazanego w tym przepisie pojęcia każdej osoby, która wykazuje VAT na fakturze. Okoliczności tej sprawy wydają się wręcz sensacyjne (zostaną przedstawione w dalszej części artykułu), ale właśnie to pozwoliło TS na podanie możliwej interpretacji tego przepisu, uzależnionej od okoliczności danego przypadku. Można oczywiście odczuwać niedosyt co do zaprezentowanej przez TS interpretacji, w szczególności że nie przedstawiono gotowego rozwiązania. Jednak trudno zaprzeczyć, że w sprawach, w których musi być badany element należytej staranności, takiego rozwiązania problemów być nie może.
Słowa kluczowe: fałszywe faktury, podatnik, osoba zobowiązana do zapłaty podatku, oszustwo VAT, należyta staranność
Małgorzata Militz
The author is a tax adviser, a partner at GWW Ladziński, Cmoch i Wspólnicy sp.k. law firm
Marta Surmacz
The author is a tax adviser, a senior associate at GWW Ladziński, Cmoch i Wspólnicy sp.k. law firm
Is the Taxable Person or the Employee Liable to Pay the Amount of VAT on an ‘Empty’ Invoice? Remarks about CJ Judgment C-442/22
The judgment of the Court of Justice of 30 January 2024, C-442/22, P. sp. z o.o. v. Dyrektor Izby Administracji Skarbowej w Lublinie, is yet another judgment where Article 203 of Directive 2006/112/EC of 28 November 2006 was interpreted. A provision that is very simple in its formulation, or one might even say ‘modest’ (knowing how extensive some of the provisions of Directive 2006/112/EC are), but nevertheless – as demonstrated by the number of questions referred for preliminary rulings – not at all easy to apply. This time, the CJ addressed the definition of the concept of any person who enters VAT on an invoice, as indicated in this provision. The facts of this case seem downright sensational (they are outlined later in the article), but this is what allowed the CJ to give a possible interpretation of this provision, determined by the facts of the case. One may, of course, feel that the interpretation presented by the CJ is not enough, particularly as no ready-made solution was presented. However, it is difficult to deny that in cases where the element of due diligence must be examined, no such solution to problems can be offered.
Keywords: Keywords: false invoices, taxable person, person liable to pay tax, VAT fraud, due diligence
Damian Kłosowicz
Autor jest aplikantem radcowskim przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Warszawie oraz konsultantem podatkowym w firmie doradczej Olesiński i Wspólnicy. ORCID: https://orcid.org/0000-0001-7621-1021
O granicach pojęcia wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą – próba definicji i praktyka orzecznicza
Ryczałt od dochodów spółek z racji swojej specyfiki opodatkowuje wydatki spółki, a nie jej zarobki. Opodatkowane są m.in. koszty ponoszone przez spółkę, jeżeli nie są związane z jej działalnością gospodarczą. Jednocześnie kategoria „wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą” nie posiada w ustawie podatkowej ani swojej definicji legalnej, ani choćby przykładowego wyliczenia wydatków, które kwalifikują się do tej kategorii. Jest to duży problem praktyczny, ponieważ błędna klasyfikacja wydatku poniesionego przez spółkę będzie mieć skutek w postaci błędnego obliczenia kwoty zobowiązania podatkowego wraz z tego dalszymi konsekwencjami. Z tego względu uzasadnione jest postawienie pytania o granice terminu „wydatki niezwiązane z działalnością gospodarczą”. Celem tego artykułu jest prezentacja propozycji wykładni ww. terminu, a także tego, w jaki sposób jest on rozumiany przez sądy administracyjne, organy interpretacyjne oraz Ministerstwo Finansów.
Słowa kluczowe: podatek dochodowy od osób prawnych, ryczałt od dochodów spółek, wydatki niezwiązane z działalnością gospodarczą, koszty uzyskania przychodu, estoński CIT
Damian Kłosowicz
The author is a trainee attorney at law at the Warsaw Bar Association of Attorneys at Law (Poland) and a tax consultant at Olesiński & Partners consultancy.
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-7621-1021
On the Limits of the Concept of Non-Business Expenses. An Attempt at Definition and Judicial Practice
Due to its particularities, a flat-rate tax on company income is a tax on the company’s expenses, not its earnings. Among other things, costs incurred by the company are taxed if they are not related to its business activity. At the same time, the tax statute does not provide a legal definition of the category of ‘non-business expenses’ or even a list of examples of expenses from this category. This is a major practical problem, as misclassifying an expense incurred by a company will result in miscalculating the amount of the tax liability, with further consequences. It is therefore legitimate to raise the question of the limits of the term ‘non-business expenses’. The purpose of this article is to present a proposed interpretation of the aforementioned term, as well as how it is understood by administrative courts, interpreting authorities, and the Ministry of Finance.
Keywords: corporate income tax, flat-rate tax on corporate income, non-business expenses, non-business expenses, tax-deductible expenditure, Estonian CIT
Bibliografia / References
Brzeziński B., Glosa do uchwały NSA z dnia 16 października 2006 r., II FPS 1/06, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2007/6
Brzeziński B., Wykładnia prawa podatkowego, Gdańsk 2013
Brzóska M., Spychała M., Bartecki T., Employer branding – nowoczesne rozwiązanie problemu rotacji pracowników, „Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskie. Organizacja i Zarządzanie” 2019/79
Grabowski A., Siła argumentu interpretacyjnego z prawniczego domniemania języka (znaczenia) potocznego, „Zagadnienia Naukoznawstwa” 2016/3, DOI: 10.24425/118016
Kruszewski A., Komentarz do art. 3 [w:] Prawo przedsiębiorców. Komentarz, red. A. Pietrzak, Warszawa 2019
Kwarcińska A., Corporate Social Responsibility jako zobowiązanie moralne biznesu, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Współczesne Problemy Ekonomiczne” 2015/10
Wielki słownik języka polskiego, https://wsjp.pl/haslo/podglad/37293/zwiazany (dostęp: 4.03.2024 r.)
Wielki słownik języka polskiego, https://wsjp.pl/haslo/podglad/53815/wydatek/5155277/na-leczenie (dostęp: 4.03.2024 r.)
Wikisłownik, https://pl.wiktionary.org/wiki/wydatek (dostęp: 4.03.2024 r.)
Wikisłownik, https://pl.wiktionary.org/wiki/związany (dostęp: 4.03.2024 r.)
dr Przemysław Stolarski
Autor jest doktorem nauk prawnych, pracownikiem organów KAS, wykładowcą Wyższej Szkoły Administracji Publicznej w Ostrołęce oraz członkiem stowarzyszenia Międzynarodowego Centrum Badań Finansów Publicznych i Prawa Podatkowego przy Wydziale Prawa Uniwersytetu w Białymstoku.
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-1373-9440
Kontrola podatkowa przedsiębiorcy: zakres stosowania Ordynacji podatkowej – praktyczne problemy
Kontrola podatkowa jest najbardziej zaawansowaną procedurą weryfikacyjną, jaką dysponują organy podatkowe na gruncie ustawy z 29.08.1997 r. – Ordynacja podatkowa – dalej o.p. Przepisy te zakreślają krąg podmiotów podlegających kontroli w bardzo szerokim zakresie, różnicując je tylko porządkowo według kryterium statusu podatkowego, który posiadają na gruncie procesu realizacji zobowiązań podatkowych. Instytucje i mechanizmy uregulowane rozlegle w Dziale VI o.p. odnoszą się właśnie do takiego szerokiego kręgu kontrolowanych. W kręgu tym, co naturalne, znajdują się również przedsiębiorcy, choć przepisy Ordynacji podatkowej, określając kategorie podmiotów podlegających kontroli, nie posługują się co do zasady tym pojęciem. Termin ten oraz status przedsiębiorcy, jak i inne mechanizmy gwarancyjne związane z nim oraz zasadniczo z wykonywaniem samej działalności gospodarczej regulują przepisy ustawy z 6.03.2018 r. – Prawo przedsiębiorców – dalej pr. przed. Jednym z obszarów objętych systemem normatywnych gwarancji tej regulacji jest kontrola działalności gospodarczej. Korelacja obu wspomnianych unormowań na płaszczyźnie kontroli podatkowej w dalszym ciągu generuje w praktyce wiele problemów. W artykule poddano analizie kluczowe zagadnienia z zakresu kontroli podatkowej przedsiębiorców, próbując ustalić zakres, w jakim przepisy ustawy – Prawo przedsiębiorców wyłączają w odniesieniu do przedsiębiorcy stosowanie unormowań Ordynacji podatkowej odnoszących się do kontroli podatników. Sformułowano także wnioski de lege ferenda.
Słowa kluczowe: kontrola przedsiębiorcy, kontrola podatkowa, organ kontroli, czynności kontrolne, zakres gwarancji
dr Przemysław Stolarski
The author is a doctor of laws, an employee of the National Revenue Administration authorities, a lecturer of the Public Administration College in Ostroleka, Poland, and a member of the International Centre of Public Finance and Tax Law Research association at the Faculty of Law, University in Bialystok, Poland.
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-1373-9440
Tax Inspection of an Entrepreneur: Scope of Application of the Tax Ordinance Act. Practical Problems
Tax inspection is the most advanced verification procedure available to tax authorities under the Act of 29 August 1997 – Tax Ordinance (the ‘TO’). This statute defines the scope of inspected entities very broadly, differentiating them only in terms of their systematics, according to the criterion of their tax status in the process of fulfilment of tax obligations. The institutions and mechanisms regulated extensively in Section VI of the TO refer precisely to such a wide circle of inspected entities. Naturally, this circle also includes entrepreneurs, although the provisions of the Tax Ordinance which define the categories of inspected entities, do not, as a rule, use this notion. This term and the status of entrepreneur, as well as other guarantee mechanisms related to it and, in principle, to the pursuit of business activity itself, are regulated by the Act of 6 March 2018 – Entrepreneurs’ Law. One of the areas covered by the system of normative guarantees of this regulation is the inspection of economic activity. In practice, the correlation of the two aforementioned regulations with respect to tax inspection continues to generate many problems. The article analyses key issues in the field of tax inspection of entrepreneurs, attempting to determine the extent to which the provisions of the Entrepreneurs’ Law Act exclude, with respect to the entrepreneur, the application of the norms of the Tax Ordinance relating to the inspection of taxpayers. Conclusions about what the law should be are
also formulated.
Keywords: inspection of an entrepreneur, tax inspection, inspection authority, inspection activities, scope of guarantees
Bibliografia / References
Adamiak B., Borkowski J., Mastalski R., Zubrzycki J., Ordynacja podatkowa. Komentarz, Wrocław 2011
Banasiński C., Bychowska M., Kontrola przedsiębiorcy w świetle ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, „Przegląd Prawa Handlowego” 2010/1
Brożyna M., Chudzik M., Kohutek H., Molis J., Swoboda działalności gospodarczej. Komentarz, LEX/el. 2005
Dzwonkowski H. (red.), Kosikowski C., Etel L., Dowgier R., Pietrasz P., Popławski M., Presnarowicz S., Ordynacja podatkowa. Komentarz, Warszawa 2011
Ordynacja podatkowa. Komentarz, red. H. Dzwonkowski, Warszawa 2016
Prawo przedsiębiorców. Przepisy wprowadzające do Konstytucji Biznesu. Komentarz, red. G. Kocieł, Legalis 2019
Stolarski P., Instytucja zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej jako naruszenie istoty kontroli finansowej [w:] Kontrola realizacji zobowiązań podatkowych, red. R. Dowgier, Białystok 2012
Stolarski P., Kontrola realizacji zobowiązań podatkowych w Polsce, Warszawa 2016
Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej. Komentarz, red. A. Powałowski, LEX/el. 2009
Zalewski D., Melezini A., Kontrola podatkowa przedsiębiorców, Warszawa 2010
Zdyb M., Lubeńczuk G., Wołoszyn-Cichocka A., Prawo Przedsiębiorców. Komentarz, Legalis 2019
dr Mikołaj Kondej
Autor jest doktorem nauk prawnych, doradcą podatkowym i radcą prawnym w PwC.
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-9727-3931
dr Karolina Rutkowska-Barnaś
Autorka jest doktorem nauk prawnych, doradcą podatkowym w PwC.
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-0672-1426
W przypadku kalkulacji hipotetycznego podatku na potrzeby ustalenia, czy spółka jest zagraniczną jednostką kontrolowaną, nie ma możliwości uwzględnienia strat, ulg i odliczeń
Glosa stanowi krytyczny komentarz do wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z 26.06.2023 r., I SA/Rz 166/23, w myśl którego dla celów analizy, czy zagraniczna jednostka będzie stanowić zagraniczną jednostkę kontrolowaną, podatnik powinien sporządzić kalkulację „hipotetycznego” podatku zagranicznej jednostki na potrzeby porównania go z podatkiem faktycznie zapłaconym, bez uwzględnienia ulg, odliczeń oraz strat przewidzianych w ustawie z 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych. Wyrok WSA w Rzeszowie budzi wątpliwości, gdyż Sąd oparł się nie na regulacjach określających zasady kalkulacji „hipotetycznego” podatku zagranicznej jednostki, lecz na przepisach dotyczących sposobu kalkulacji podatku od dochodu zagranicznej jednostki kontrolowanej. Tymczasem ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych wyraźnie przewiduje, że test hipotetycznego opodatkowania polega na ustaleniu podatku, który byłby należny od zagranicznej jednostki, gdyby ta była polskim podatnikiem. W efekcie autorzy prezentują stanowisko, że WSA w Rzeszowie zinterpretował rozpatrywane przepisy niezgodnie z wykładnią językową. Ich zdaniem podmiot zagraniczny przy kalkulacji „hipotetycznego” podatku ma prawo uwzględnić ulgi, odliczenia oraz straty na takiej samej zasadzie, na jakiej miałby to prawo, gdyby był polskim podatnikiem.
Słowa kluczowe: CFC, zagraniczna jednostka kontrolowana, test hipotetycznego opodatkowania, warunek niskiego opodatkowania, ulgi, zwolnienia, prawo rozliczenia straty
dr Mikołaj Kondej
The author is a doctor of laws, a tax and legal adviser at PwC (Poznan, Poland).
ORCID: https://orcid.org/0000–0002–9727–3931
dr Karolina Rutkowska-Barnaś
The author is a doctor of laws, a tax adviser at PwC (Krakow, Poland).
ORCID: https://orcid.org/0000–0003–0672–1426
When Calculating Hypothetical Tax in Order to Determine if a Company Is a Controlled Foreign Company No Losses, Tax Reliefs, and Deductions Can Be Recognized
This article is a critical commentary on the judgment of the Provincial Administrative Court in Rzeszow dated 26 June 2023, I SA/Rz 166/23, according to which for the purposes of checking whether a foreign entity is a controlled foreign company (CFC), a taxpayer should compute ‘hypothetical’ tax without taking into account tax reliefs, deductions and losses that are available under the Polish Act of 15 February 1992 on Corporate Income Tax (the ‘CIT Act’) in order to compare it with the amount of tax actually paid. The judgment raises doubts, since the court did not apply the regulations on the calculation of ‘hypothetical’ tax of the foreign entity, but specific regulations relating to calculation of a controlled foreign company’s income tax. This is inconsistent with the CIT Act, which requires expressly, for the purpose of the test of hypothetical taxation, a determination of the tax that would be due from the foreign entity if it were a Polish taxpayer. Therefore, in the opinion of the commentators, the Court construed the regulations under consideration inconsistently with their linguistic interpretation. This resulted in an incorrect conclusion that foreign entities should not take into account the above-mentioned types of deductions for the purposes of ‘hypothetical’ tax computation, whereas in fact they should do so in the way they would be entitled to if they were Polish taxpayers.
Keywords: CFC, controlled foreign company, test of hypothetical taxation, condition of low taxation, tax reliefs, tax exemptions, right to deduct loss
Bibliografia / References
Arnold B.J., The Evolution of Controlled Foreign Corporation Rules and Beyond, „Bulletin for International Taxation” 2009/12
Małecki P., Mazurkiewicz M., CIT. Komentarz. Podatki i rachunkowość, Warszawa 2023, LEX/el. 2023
Dariusz M. Malinowski
Autor jest doradcą podatkowym
Prowadzenie działalności gospodarczej przez nierezydentów
Dariusz M. Malinowski
The author is a tax adviser (Sandomierz, Poland)
Economic Activity Pursued by Non-Residents
Maciej Kowalczyk
Autor jest doktorantem w Szkole Nauk Społecznych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu w dyscyplinie nauki prawne
Sprawozdanie z konferencji naukowej pt. „Opodatkowanie świadczeń i czynności nieodpłatnych
Maciej Kowalczyk
The author is a PhD student at the Doctoral School of Social Sciences, Adam Mickiewicz University in Poznan, Poland, in the discipline of legal sciences
Report on the Academic Conference Titled ‘Taxation of Gratuitous Performances and Activities’
Joanna Olesiak
Koordynatorka XVII Ogólnopolskiej Konferencji Prawa Podatkowego. Koło Naukowe Prawa Podatkowego TBSP UJ
XVII edycja Ogólnopolskiej Konferencji Prawa Podatkowego
Joanna Olesiak
Coordinator of the 17th National Tax Law Conference. Tax Law Student Research Group. Law Students’ Society, Jagiellonian University in Krakow, Poland
17 th Edition of the National Tax Law Conference
XXI edycja Konkursu „Urząd Skarbowy Przyjazny Przedsiębiorcy”
21 st Edition of the ‘Entrepreneur-Friendly Revenue Office’ Competition
Tomasz Janicki
Autor jest pracownikiem administracji skarbowej
Wpływ statusu nieruchomości na opodatkowanie jej sprzedaży podatkiem od towarów i usług
Tomasz Janicki
The author works for the fiscal administration (Torun, Poland)
How the Status of Real Estate Influences Taxation of Its Sale with Value Added Tax
Iwona Strzelec
Autorka jest redaktor naczelną „Przeglądu Podatkowego”
Przegląd orzecznictwa SA
Iwona Strzelec
The author is the editor-in-chief of „Przegląd Podatkowy” (Warsaw, Poland)
Administrative Courts’ rulings: review
dr hab. Krzysztof Lasiński-Sulecki, prof. UMK
Autor jest dyrektorem Ośrodka Studiów Fiskalnych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, członkiem VAT Expert Group Komisji Europejskiej oraz doradcą podatkowym. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-8380-8392
Przegląd orzecznictwa TS
dr hab. Krzysztof Lasiński-Sulecki, professor of the Nicolaus Copernicus University
The author is the Head of the Centre for Fiscal Studies at the Nicolaus Copernicus University in Torun (Poland), a member of the VAT Expert Group of the European Commission and a tax adviser. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-8380-8392
CoJ rulings: review
dr Filip Majdowski
Autor jest byłym wicedyrektorem w Departamencie Systemu Podatkowego w Ministerstwie Finansów oraz doktorem nauk prawnych (Uniwersytet Warszawski); poglądy wyrażone w artykule niekoniecznie odzwierciedlają stanowisko instytucji, której autor był pracownikiem
Aktualności z Brukseli
dr Filip Majdowski
The author is a former deputy director at the Tax System Department of the Ministry of Finance and a doctor of laws (University of Warsaw, Poland); the views expressed in the paper may not reflect the views of the institution which employed the author
News from Brussels
