Tzw. punktoza jako pseudosystem oceny pracowników nauki mogący prowadzić do naruszenia ich dóbr osobistychprof. dr hab. Wojciech J. Katner
Katedra Prawa Handlowego, Ubezpieczeń i Własności Przemysłowej, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Łódzki, sędzia Sądu Najwyższego w stanie spoczynku
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-8736-0436
Tzw. punktoza jako pseudosystem oceny pracowników nauki mogący prowadzić do naruszenia ich dóbr osobistych
Autor dokonuje analizy społecznej i prawnej systemu oceny poziomu pracy naukowej pracowników badawczych (badawczo-dydaktycznych) na polskich uniwersytetach w dziedzinie nauk prawnych na podstawie przepisów wydanych przez ministra właściwego do spraw nauki. Narzucają one podstawową ocenę pracy tych osób przez system punktowania czasopism, w których w danym okresie sprawozdawczym zostały opublikowane prace naukowe. Autor analizujący sam system, który nazywa pseudosystemem (określanym także jako punktoza), przedstawia krytyczne o nim wypowiedzi wielu przedstawicieli nauki oraz własne argumenty, poparte także negatywnymi doświadczeniami w wielu krajach, i w rezultacie przeprowadzonej analizy ocenia go jako całkowicie wadliwy. System ten nie uwzględnia wartości naukowej konkretnych opracowań przygotowanych przez autorów, lecz periodyk, w którym zostały opublikowane. Sprzyja również patologiom, np. płaceniu wydawnictwom zagranicznym o wysokiej punktacji za wydrukowanie artykułów (nawet całych monografii), bez rzetelnej recenzji ich poziomu.
Obowiązujący system punktacji prowadzi więc do krzywdzenia wielu uznanych naukowców, którzy w danym czasie nie uzyskali wymaganej liczby punktów, bo ich prace były drukowane w wydawnictwach administracyjnie, a nie jakościowo niżej punktowanych. W konkretnych przypadkach może to naruszać dobra osobiste tych autorów (zwłaszcza cześć i godność osobistą), chronione przepisami Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej (art. 30 i 47) oraz Kodeksu cywilnego (art. 23 i 24).
Na podstawie przeprowadzonej analizy autor domaga się zniesienia obecnego systemu oceny pracy naukowej jako sprzecznej z prawem, w tym z zasadą słuszności.
Słowa kluczowe: pracownik naukowy, ocena naukowca, wydawca, punktacja wydawnictwa, dobra osobiste, cześć, godność, naruszenie dóbr osobistych
Pobierz treść artykułu
Professor Dr Hab. Wojciech Katner
Department of Commercial, Insurance and Industrial Property Law, Faculty of Law and Administration, University of Łódź, retired Judge of the Supreme Court, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-8736-0436
The so-called ‘pointosis’ as a pseudo-system of assessing researchers, which can lead to a violation of their personal rights
The author presents a social and legal analysis of the system of assessing the level of academic work of research and teaching employees at Polish universities in legal studies, based on the regulations issued by the Minister of Science and Higher Education. They impose a primary appraisal of the work of these people through a scoring system of journals in which academic works were published in a given reporting period. While analysing the system itself, referring to it as a pseudo-system (also described as ‘pointosis’), the author presents critical statements about it made by many representatives of higher education, as well as his own arguments, which are also supported by negative experiences in many countries, as a result of which the system is completely defective. It does not take into account the academic value of specific articles prepared by authors, only the periodical in which they were published. It also promotes pathologies, for instance, paying high-scoring foreign publications for printing articles (even entire monographs), without a reliable review of their level.
Therefore, the current scoring system leads to many renowned academics being harmed for failing to obtain the required number of points within a given time because their works were printed in publications that administratively, and not qualitatively, received lower scores. In specific cases, this could violate the personal rights of these authors (especially personal honour and dignity), which are protected by the provisions of the Constitution of the Republic of Poland (Articles 30 and 47) and the Polish Civil Code (Articles 23 and 24).
Based on the analysis, the author calls for the abolition of the current system of assessing academic work as being in conflict with the law, including the principles of equity.
Keywords: researcher, appraisal of an academic, publisher, scoring of a publication, personal rights, honour, dignity, violation of personal rights
Bibliografia / References
Brzozowski A., Kocot W.J., Skowrońska-Bocian E., Prawo cywilne. Część ogólna, Warszawa 2015.
Buchalska J. [w:] Dobra osobiste i ich ochrona, red. M. Romańska, Warszawa 2020.
Cisek A., Machnikowski P. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Warszawa 2013.
Dąbrowski H. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. I, red. J. Ignatowicz, J. Pietrzykowski, Z. Resich, Warszawa 1972.
Ferenc M., Dylematy postępowania w sprawach awansów naukowych (Ogólnopolska Konferencja Naukowa, Warszawa, 29.04.2021 r.), „Państwo i Prawo” 2022/5.
Gardulska A., Co czeka nowego ministra nauki?, „Gazeta Wyborcza” z 7.01.2025 r.
Gardulska A., Czasopisma pana Czarnka, „Gazeta Wyborcza” z 8.11.2023 r.
Gardulska A., Fabryki publikacji, „Gazeta Wyborcza” z 24.01.2025 r. Gardulska A., Polscy naukowcy płacą za publikacje, by zyskać punkty, „Gazeta Wyborcza” z 14.09.2023 r.
Gorzelak G., Czy nowy rząd ma głowę do nauki?, „Gazeta Wyborcza” z 2.01.2024 r.
Grzybowski S. [w:] System Prawa Cywilnego, t. I, Część ogólna, red. S. Grzybowski, Ossolineum, 1985.
Gudowski J., Kodeks cywilny. Orzecznictwo. Piśmiennictwo, t. I, Część ogólna, Warszawa 2018.
Kalus S. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. I, Część ogólna, red. M. Habdas, M. Fras, Warszawa 2018.
Katner W.J., Szaleństwo tzw. punktozy. Pseudosystem oceny pracowników nauki nie może prowadzić do krzywdzenia osób ocenianych i naruszania ich dóbr osobistych [w:] Sensum, non verba spectamus. Księga jubileuszowa Profesor Urszuli Promińskiej, red. W.J. Katner, M. Balcerzak, J. Chlebny, J. Janeta, Łodź–Warszawa 2024.
Kożuch M. [w:] Dobra osobiste i ich ochrona, red. M. Romańska, Warszawa 2020.
Kuźnicki J., Nie tylko jak, ale kto zreformuje naukę w Polsce [w:] Nauka polska. Szanse, bariery i wyzwania, red. M.J. Nowak, R. Rakoczy, Warszawa 2023.
Lewaszkiewicz-Petrykowska B., Wina jako podstawa odpowiedzialności z tytułu czynów niedozwolonych, „Studia Prawno-Ekonomiczne” 1969/II.
Nowak-Gruca A., Wybrane problemy ochrony dóbr osobistych w epoce postprawdy, „Studia Prawa Prywatnego” 2022/3–4.
Ostrowicka H., Spychalska-Stasiak J., Uodpowiedzialnianie akademii – formacje wiedzy i władza parametryzacji w dyskursie akademickim, „Nauka i Szkolnictwo Wyższe” 2017/1.
Panowicz-Lipska J. [w:] Kodeks cywilny, t. I, Komentarz. Art. 1–44911, red. M. Gutowski, Warszawa 2016.
Pazdan M. [w:] Kodeks cywilny, t. I, Komentarz. Art. 1–44910, red. K. Pietrzykowski, Warszawa 2015.
Piasecki K., Kodeks cywilny z komentarzem, Warszawa 1989.
Radwański Z., Olejniczak A., Prawo cywilne – część ogólna, Warszawa 2023.
Sobolewski P. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. I, red. K. Osajda, Warszawa 2017.
Szpunar A., Ochrona dóbr osobistych, Warszawa 1979.
Wierczyński G., Problemy oceny parametrycznej polskich czasopism naukowych z dziedziny nauk prawnych, „Państwo i Prawo” 2020/9.
Wierczyński G., Wykaz czasopism naukowych z dziedziny nauk prawnych z perspektywy danych o cytowaniach dostępnych w bazie Google Scholar, „Państwo i Prawo” 2022/5.
Winczorek J., Wykaz czasopism punktowanych MNiSW w dyscyplinie nauki prawne a bibliometria. Wyniki badania empirycznego, „Państwo i Prawo” 2022/5.
Wolter A., Ignatowicz J., Stefaniuk K., Prawo cywilne. Zarys części ogólnej, Warszawa 2000.
prof. dr hab. Zbigniew R. Kmiecik
Katedra Postępowania Administracyjnego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-1066-0075
udział w autorstwie tekstu – 33%
prof. dr hab. Marek Kulik
Katedra Prawa Karnego i Kryminologii, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-0191-6558
udział w autorstwie tekstu –33%
prof. dr hab. Mirosław Nazar
emerytowany prof. UMCS, Katedra Prawa Cywilnego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-6264-3453
udział w autorstwie tekstu – 34%
Nabycie pojazdu przywłaszczonego albo skradzionego – aspekty cywilnoprawne, karnoprocesowe i administracyjne
Nabycie rzeczy ruchomej, a więc także pojazdu, od nieuprawnionego w trybie wyjątku od zasady nemo plus iuris in alium transferre potest quam ipse habet normuje przepis art. 169 Kodeksu cywilnego (k.c.). Przepis ten, zgodnie z zasadą pewności obrotu, chroni nabywcę rzeczy będącego w dobrej wierze co do uprawnień zbywcy. Publikacje dotyczące przepisu art. 169 k.c. uwzględniają w zasadzie tylko cywilnoprawne aspekty jego interpretacji i stosowania w procesach cywilnych o ustalenie prawa własności. Ze względu na założenie zupełności i niesprzeczności systemu prawa celowe jest więc także ustalenie, czy przepis art. 169 k.c. jest uwzględniany w rozstrzygnięciach dotyczących pojazdów skradzionych albo przywłaszczonych, które to orzeczenia są wydawane w sprawach karnych i w postępowaniach administracyjnych. Z dokonanych ustaleń wynika, że jest potrzebna i możliwa spójność systemowa zapadających w sprawach cywilnych, karnych i administracyjnych rozstrzygnięć dotyczących uprawnień nabywcy pojazdu skradzionego albo przywłaszczonego, gdy nie zostały obalone chroniące nabywcę domniemania dobrej wiary, posiadania samoistnego i zgodności posiadania ze stanem prawnym.
Słowa kluczowe: nabycie własności rzeczy ruchomej od osoby nieuprawnionej do rozporządzenia, dobra wiara nabywcy, domniemanie dobrej wiary, domniemanie zgodności posiadania z prawem, zakres mocy wiążącej art. 169 Kodeksu cywilnego w systemie prawa, zatrzymanie rzeczy na potrzeby postępowania karnego, wydanie rzeczy w postępowaniu karnym, rejestracja pojazdu
Professor Dr Hab. Zbigniew R. Kmiecik
Department of Administrative Procedures, Faculty of Law and Administration, Maria Curie-Skłodowska University in Lublin, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-1066-0075
contribution to the preparation of the article – 33%
Professor Dr Hab. Marek Kulik
Department of Criminal Law and Criminology, Faculty of Law and Administration, Maria Curie-Skłodowska University in Lublin, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-0191-6558
contribution to the preparation of the article – 33%
Professor Dr Hab. Mirosław Nazar
retired professor of the Maria Curie-Skłodowska University, Department of Civil Law, Faculty of Law and Administration, Maria Curie-Skłodowska University in Lublin, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-6264-3453
contribution to the preparation of the article – 34%
Purchase of a misappropriated or stolen vehicle – civil, criminal procedural and administrative aspects
The purchase of a movable item, including a vehicle, from an unauthorized person as an exception to the principle nemo plus iuris in alium transferre potest quam ipse habet, is governed by the provision of Article 169 of the Polish Civil Code (PCC). In accordance with the principle of certainty of transactions, this provision protects the purchaser of an item who acts in good faith with regard to the seller’s rights. Publications regarding the provision of Article 169 PCC essentially only consider the civil law aspects of its interpretation and its application in litigation on the establishment of ownership rights. In view of the assumption of completeness and consistency of the legal system, it is therefore also advisable to determine whether the provision of Article 169 PCC is taken into account in decisions regarding stolen or misappropriated vehicles that are made in criminal cases and administrative proceedings. It follows from the findings that systemic consistency is needed and possible in decisions in civil, criminal and administrative cases regarding the purchaser’s rights to a stolen or misappropriated vehicle, where the presumptions of good faith, sole possession and lawfulness of possession protecting the purchaser are not rebutted.
Keywords: acquisition of ownership of movable property from an unauthorized person, the purchaser’s good faith, presumption of good faith, presumption of lawfulness of possession, extent of the binding force of Article 169 of the Polish Civil Code in the legal system, retention of property for the purposes of criminal
Bibliografia / References
Bator A. [w:] Wprowadzenie do nauk prawnych. Leksykon tematyczny, red. A. Bator, Warszawa 2016.
Boratyńska K.T., Czarnecki P., Lach A. [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. A. Sakowicz, Warszawa 2023.
Chauvin T., Stawecki T., Winczorek P., Wstęp do prawoznawstwa, Warszawa 2012.
Gniewek E. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 3, Prawo rzeczowe, red. E. Gniewek, Warszawa 2013.
Gola A., Nabycie własności ruchomości od nieuprawnionego, Warszawa 1982.
Górniak K., Nabycie własności rzeczy ruchomej w dobrej wierze, Warszawa 2021.
Grzegorczyk R.R., Praktyczne aspekty postępowania z przedmiotami, które stały się zbędne dla procesu karnego, „Edukacja Prawnicza” 1994/1.
Gudowski J., Kodeks cywilny. Orzecznictwo. Piśmiennictwo, t. II, Własność i inne prawa rzeczowe, LEX 2024.
Ignatowicz J., Stefaniuk K., Prawo rzeczowe, Warszawa 2022.
Kępiński J., Dobra wiara nabywcy używanego samochodu (art. 169 § 1 k.c.) [w:] Ius civile vigilantibus scriptum est. Księga jubileuszowa Profesora Adama Olejniczaka, red. J. Haberko, K. Mularski, Warszawa 2022.
Kmiecik Z.R., Granice, byt i tożsamość sprawy administracyjnej, „Consilium Iuridicum” 2022/1–2.
Kulesza C. [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. K. Dudka, Warszawa 2023.
Kulik M., Przestępstwo i wykroczenie uszkodzenia rzeczy, Lublin 2005.
Markiewicz K., Postępowanie z przedmiotami zajętymi na użytek procesu karnego, „Prokuratura i Prawo” 2004/7–8.
Misztal-Konecka J., Składanie przez prokuratora przedmiotów do depozytu sądowego, „Prokuratura i Prawo” 2012/3.
Misztal-Konecka J., Właściwość sądu w sprawach składania przez prokuratora przedmiotów do depozytu sądowego, „Prokuratura i Prawo” 2013/1.
Pietrzykowski K. [w:] Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, red. K. Pietrzykowski, Warszawa 2023.
Radwański Z., Olejniczak A., Prawo cywilne – część ogólna, Warszawa 2023.
Radwański Z., Zieliński M. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 1, Prawo cywilne – część ogólna, red. M. Safjan, Warszawa 2012.
Radzikowski H., Cywilistyczne aspekty orzekania o dowodach rzeczowych w postępowaniu karnym, „Nowe Prawo” 1980/5.
Romańska M., Wykorzystanie powództwa o ustalenie (art. 189 k.p.c.) w stosunkach umownych, „Palestra” 2015/5–6.
Skorupka J. [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. J. Skorupka, Warszawa 2015.
Skowrońska E., Dobra wiara nabywcy skradzionego samochodu, „Przegląd Podatkowy” 1993/1.
Skowrońska-Bocian E., Warciński M. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. I, red. K. Pietrzykowski, Warszawa 2018.
Sorbian D. [w:] Prawo o aktach stanu cywilnego z komentarzem. Przepisy wykonawcze i związkowe oraz wzory dokumentów, red. A. Czajkowska, Warszawa 2015.
Stefański R.A., Postępowanie z przedmiotami zbędnymi dla postępowania karnego, „Prokuratura i Prawo” 1995/1.
Stefański R.A. [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, t. I, red. Z. Gostyński, Warszawa 1998.
Stefański R.A. [w:] Kodeks postępowania karnego, t. II, Komentarz do art. 167–296, red. R.A. Stefański, S. Zabłocki, Warszawa 2021.
Szpunar A., Nabycie własności ruchomości od nieuprawnionego, Kraków 1998.
Szpunar A., Uwagi o sprzedaży skradzionych samochodów, „Prawo Asekuracyjne” 1999/1.
Tecław B., Zeidler K. [w:] Leksykon współczesnej teorii i filozofii prawa, red. J. Zajadło, Warszawa 2107.
Uzasadnienie rządowego projektu kodeksu karnego [w:] Nowe kodeksy karne z uzasadnieniami, Warszawa 1998.
Wilk H., Giełdy samochodowe w latach schyłkowego PRL, „Komunizm. System / Ludzie / Dokumentacja” 2019/8.
Wilke M., Giełda samochodowa a art. 169 k.c., „Palestra” 1990/6–7.
Wilke M., Nabycie własności rzeczy ruchomej na podstawie umowy z osobą nieuprawnioną, Warszawa–Poznań–Toruń 1980.
dr hab. Monika Klejnowska, prof. UR
Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Rzeszowski, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-0025-0371
Narada wstępna i wyrok częściowy w polskim procesie karnym
Ustawa z 7.07.2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego, ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych, ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1860) wprowadziła w art. 404c Kodeksu postępowania karnego nieznaną do tej pory w ramach procesu karnego instytucję wyroku częściowego z poprzedzającą go naradą wstępną. W zamyśle ustawodawcy – wyrażonym w uzasadnieniu projektu nowelizacji – instytucje te pozwolą w procesach z wieloma współoskarżonymi i wieloma zarzucanymi przestępstwami na szybkie rozstrzygnięcie w przedmiocie odpowiedzialności karnej tych oskarżonych, co do których dowody będą na to pozwalać, ograniczą liczbę osób uczestniczących w długotrwałym postępowaniu, obniżą koszty oraz ograniczą trudności organizacyjne. Autorka omawia charakter prawny takiego wyroku i takiej narady oraz ich pozytywne i negatywne przesłanki, jak również tryb procedowania – z uwzględnieniem praktycznych aspektów tych prawnych instytucji.
Słowa kluczowe: narada wstępna, wyrok częściowy, współoskarżony, dowody
Dr Hab. Monika Klejnowska, professor of the University of Rzeszów
Faculty of Law and Administration, University of Rzeszów, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-0025-0371
Preliminary deliberation and partial judgment in a Polish criminal trial
The Act amending the Civil Procedures Code, the Law on the Structure of the Ordinary Courts, the Criminal Procedures Code and certain other acts of 7 July 2023 (Journal of Laws of 2023, item 1860) introduced the institution of a partial judgment arising from its preceding preliminary deliberation into Article 404c of the Polish Criminal Procedures Code, which has not appeared to date in criminal proceedings. The legislator’s intention expressed in the justification to the draft amendment to the act was that, in trials with multiple co-accused and with multiple alleged crimes, these institutions would enable a quick decision to be made on the criminal liability of the accused for whom the evidence permits this, the number of people taking part in long-term proceedings to be reduced, costs to be cut and organizational difficulties to be lessened. The article presents the legal nature of such a judgment and deliberation, their positive and negative premises, as well as the procedure, taking into account the practical aspects of these legal institutions.
Keywords: preliminary deliberation, partial judgment, co-accused, evidence
Bibliografia / References
Kmiecik R., Glosa do postanowienia SN z 5.10.2004 r., II KK 121/03, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2005/7–8.
Kosonoga J. [w:] Kodeks postępowania karnego, t. I, Komentarz do art. 1–166, red. R.A. Stefański, S. Zabłocki, Warszawa 2017.
Mały słownik języka polskiego, red. E. Sobol, Warszawa 1993.
Rogacka-Rzewnicka M. [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz do wybranych przepisów, red. D. Szumiło-Kulczycka, LEX 2022.
Stefański R.A., Zabłocki S. [w:] Kodeks postępowania karnego, t. III, Komentarz do art. 297–424, red. R.A. Stefański, S. Zabłocki, Warszawa 2021.
Świecki D. [w:] Kodeks postępowania karnego, t. I, Komentarz aktualizowany, red. D. Świecki, LEX 2024.
Waltoś S., Hofmański P., Proces karny. Zarys systemu, Warszawa 2023.
Zagrodnik J., Analiza przesłanek wyznaczenia narady wstępnej i wydania wyroku częściowego, „Przegląd Sądowy” 2024/1.
Zagrodnik J., Burdzik M. [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. J. Zagrodnik, LEX 2023.
Zgryzek K. [w:] Proces karny, red. J. Zagrodnik, Warszawa 2019.
dr hab. Piotr Krzysztof Sowiński, prof. UR
kierownik Zakładu Prawa Karnego Procesowego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Rzeszowski, radca prawny, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-2210-5877
Złożenie pisemnych wyjaśnień w trybie art. 40, art. 54 § 7 oraz art. 67 § 3 Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia a realizacja niektórych naczelnych zasad tego postępowania
Artykuł jest poświęcony problematyce złożenia przez obwinionego wyjaśnień w formie pisemnej, co obecnie dopuszczają na różnym etapie procedowania przepisy art. 40, art. 54 § 7 i art. 67 § 3 Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia (k.p.w.). To niewątpliwe uproszczenie reguł związanych z przeprowadzeniem tego dowodu nie odbywa się w sposób obojętny dla niektórych zasad tego postępowania. Zauważa się jego kolizyjność z zasadami bezpośredniości i prawa do obrony, a w mniejszym stopniu – z zasadą prawdy materialnej. Nierównorzędnie traktuje się obwinionych przesłuchanych w toku czynności wyjaśniających w trybie art. 54 § 6 k.p.w. oraz obwinionego składającego takie wyjaśnienia w trybie art. 54 § 7 k.p.w. w zakresie prawa do wystąpienia z wnioskiem o skazanie bez przeprowadzenia rozprawy, ponieważ przepis art. 58 § 1 k.p.w. taką ewentualność przewiduje wyłącznie w stosunku do obwinionych przesłuchanych w toku czynności wyjaśniających w trybie art. 54 § 6 k.p.w.
Słowa kluczowe: wykroczenie, obwiniony, zasada bezpośredniości, zasada prawa do obrony, wyjaśnienia, dowód, pouczenie
Dr Hab. Piotr Krzysztof Sowiński, professor of the University of Rzeszów
Head of the Department of Criminal Procedural Law, Faculty of Law and Administration, University of Rzeszów, legal counsel, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-2210-5877
Submission of written explanations in the procedure of Article 40, Article 54 § 7 and Article 67 § 3 of the Code of Conduct for Misdemeanours and the implementation of some of its guiding principles
The article is devoted to the issue of an accused submitting explanations in writing, which is currently admissible at various stages of the proceedings by the provisions of Article 40, Article 54 § 7 and Article 67 § 3 of the Code of Conduct for Misdemeanours (CCM). This doubtless simplification of the rules related to the taking of this evidence is not indifferent to some of the principles of this procedure. Its conflict with the principle of directness, the right to a defence and, to a lesser extent, with the principle of material truth is noticeable. Accused questioned in explanatory proceedings in the procedure of Article 54 § 6 CCM and accused providing such explanations in the procedure of Article 54 § 7 CCM are not treated equally in terms of the right to file a motion for a conviction without a hearing, because the provision of Article 58 § 1 CCM only provides for such an eventuality with respect to accused who are questioned during explanatory proceedings in the procedure of Article 54 § 6 CCM.
Keywords: misdemeanour, accused, principle of directness, principle of the right to a defence, explanation, evidence, instruction
Bibliografia / References
Błoński M., Wyjątki od zasady bezpośredniości w sprawach o wykroczenia, „Studia Społeczne” 2023/4.
Boratyńska K.T., Zasada bezpośredniości [w:] K.T. Boratyńska, Ł. Chojniak, W. Jasiński, Postępowanie karne, Warszawa 2012.
Boratyńska K.T. [w:] Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia. Komentarz, red. A. Sakowicz, Legalis 2020.
Cieślak M., Zagadnienia dowodowe w procesie karnym, Warszawa 1955.
Dąbkiewicz K., Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia. Komentarz, LEX 2017.
Gensikowski P., Postępowanie w sprawach o wykroczenia. Komentarz, Legalis 2016.
Grzegorczyk T., Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia. Komentarz, LEX 2012.
Grzegorczyk T., Obrońca w nowym postępowaniu w sprawach o wykroczenia, „Palestra” 2002/1–2.
Grzegorczyk T., Protokół uproszczony jako sposób utrwalania czynności procesowych w znowelizowanym postępowaniu karnym i w sprawach o wykroczenia, „Prokuratura i Prawo” 2003/11.
Grzeszczyk W., Dowody w nowym kodeksie postępowania w sprawach o wykroczenia, „Prokuratura i Prawo” 2001/11.
Gubiński A., Prawo wykroczeń, Warszawa 1980.
Kaftal A., Niektóre zagadnienia przestrzegania zasady bezpośredniości w świetle orzecznictwa SN, „Palestra” 1966/9 (105).
Karuga M., Zgryzek K., Gwarancje i ograniczenia prawdy w polskim procesie karnym, „Problemy Prawa Karnego” 2023/1.
Kiełtyka A. [w:] A. Kiełtyka, J. Paśkiewicz, M. Rogalski, A. Ważny, Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia. Komentarz, red. M. Rogalski, LEX 2022.
Kłak C.P., Czynności wyjaśniające w sprawach o wykroczenia, „Prokuratura i Prawo” 2008/9.
Kłak C.P., Czynności wyjaśniające w sprawach o wykroczenia a ochrona praw człowieka, „Prokuratura i Prawo” 2008/10.
Kmiecik R., Skrętowicz E., Proces karny. Część ogólna, Warszawa 2009.
Lewiński J., Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia. Komentarz, LEX 2011.
Lewiński J., Komentarz do Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia, Warszawa 2007.
Lewiński J., Nowelizacja kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia (wybrane zagadnienia), „Przegląd Sądowy” 2003/11–12.
Marek A., Prawo wykroczeń, Warszawa 1996.
Nowicka I., Wykroczenia będące czynami przepołowionymi w ujęciu prawnym i kryminologicznym, Szczytno 2010.
Orłowska-Zielińska B., Szczechowicz K., Wybrane aspekty odstępstwa od zasady bezpośredniości w procesie karnym i ich zgodność z Konstytucją, „Studia Prawnoustrojowe” 2014/23.
Paluszkiewicz H., O zasadzie bezpośredniości w perspektywie zmian Kodeksu postępowania karnego, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2012/2.
Paluszkiewicz H., Zasada bezpośredniości [w:] K. Dudka, H. Paluszkiewicz, Postępowanie karne, Warszawa 2021.
Paśkiewicz J. [w:] A. Kiełtyka, J. Paśkiewicz, M. Rogalski, A. Ważny, Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia. Komentarz, red. M. Rogalski, Warszawa 2022.
Sadło-Nowak A., Czynności wyjaśniające w sprawach o wykroczenia, Szczytno 2014.
Sadło-Nowak A. [w:] Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia. Komentarz, red. A. Sakowicz, Legalis 2020.
Siewierski M., Obwiniony i jego obrońca [w:] M. Siewierski, J. Lewiński, Z. Leoński, J. Gościcki, Komentarz do kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia oraz do ustawy o ustroju kolegiów do spraw wykroczeń, Warszawa 1979.
Skowron A., Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia. Komentarz, LEX 2010.
Skwarczyński H., Nowelizacja Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia, „Monitor Prawniczy” 2003/20.
Słownik języka polskiego, hasło: znaczny, https://sjp.pl/znaczny (dostęp: 27.07.2024 r.).
Stachowiak S., Wniosek o ukaranie w ujęciu kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia, „Prokuratura i Prawo” 2002/12.
Światłowski A. [w:] Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia. Komentarz, red. A. Sakowicz, Legalis 2020.
Waltoś S., Proces karny. Zarys systemu, Warszawa 2002.
Ważny A. [w:] A. Kiełtyka, J. Paśkiewicz, M. Rogalski, A. Ważny, Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia. Komentarz, red. M. Rogalski, Warszawa 2022.
dr Alicja Sieczych-Drzewiecka
Katedra Prawa Cywilnego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Warszawski, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-7579-324X
Zawieszenie biegu terminu przedawnienia po zmianach ustawowych z 2018 i 2021 r.
W związku ze zmianami dotyczącymi przedawnienia, wprowadzonymi przez ustawodawcę w 2018 i 2021 r., może zachodzić wątpliwość odnośnie do wpływu zawieszenia na upływ terminu przedawnienia. Autorka prezentuje możliwe rozwiązania interpretacyjne oraz analizuje ich wady i zalety. Opowiada się za stanowiskiem, że jeżeli okres zawieszenia nie spowoduje przesunięcia terminu przedawnienia na kolejny rok kalendarzowy, to należy zignorować jego wpływ na termin przedawnienia. Proponuje również rozwiązanie de lege ferenda – wzorowane na niemieckim kodeksie cywilnym – zgodnie z którym z końcem roku powinien się rozpoczynać, a nie upływać termin przedawnienia.
Słowa kluczowe: przedawnienie, zawieszenie przedawnienia, termin przedawnienia
Dr Alicja Sieczych-Drzewiecka
Department of Civil Law, Faculty of Law and Administration, University of Warsaw, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-7579-324X
Suspension of the limitation period following the statutory changes of 2018 and 2021
Doubts may arise over the impact of the suspension of the limitation period on its expiry as a result of the legislative changes regarding the statute of limitations enacted in 2018 and 2021. The author presents possible interpretations and analyses their pros and cons. She supports the position that, unless the suspension period causes a postponement of the limitation period to the following calendar year, its impact on the limitation period should be ignored. She also proposes a de lege ferenda solution based on the German Civil Code, according to which the limitation period should start rather than expire at the end of the year.
Keywords: statute of limitations, suspension of limitation, limitation period
Bibliografia / References
Brzozowski A. [w:] Kodeks cywilny, t. I, Komentarz. Art. 1–44910, red. K. Pietrzykowski, Warszawa 2020.
Kocot W.J., Zmiana regulacji przedawnienia roszczeń w Kodeksie cywilnym, „Państwo i Prawo” 2019/3.
Kodeks cywilny. Księga pierwsza. Część ogólna. Projekt Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Cywilnego przyjęty w 2015 r. z komentarzem członków zespołu problemowego KKPC, red. P. Machnikowski, Warszawa 2017.
Komisja Kodyfikacyjna Prawa Cywilnego działająca przy Ministrze Sprawiedliwości, Księga pierwsza Kodeksu cywilnego. Projekt z uzasadnieniem, red. A. Flisek, Warszawa 2009.
Machnikowski P., O potrzebie zmiany przepisów normujących przedawnienie roszczeń, „Państwo i Prawo” 2018/6.
Machnikowski P. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Warszawa 2023.
Mataczyński M., Saczywko M. [w:] Kodeks cywilny, t. I, Komentarz. Art. 1–352, red. M. Gutowski, Warszawa 2021.
Obrębski M., Opinia prawna w przedmiocie projektowanych zmian w zakresie skutków wszczęcia postępowania pojednawczego (oraz prawidłowości samego procesu legislacyjnego) w rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz ustawy – Kodeks postępowania cywilnego (druk sejmowy nr 1344), 10.08.2021 r., https://orka.sejm.gov.pl/Druki9ka.nsf/0/AC9C806F21402CECC12587520040FFB4/%24File/1344-003.pdf (dostęp: 5.01.2025 r.).
Peters F., Jacoby F. [w:] J. von Staudingers Kommentar zum Bürgerlichen Gesetzbuch mit Einführungsgesetz und Nebengesetzen, Buch 1: Allgemeiner Teil, §§ 164–240, Berlin 2009.
Rycko N. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. I, Część ogólna, cz. 2 (art. 56–125), red. J. Gudowski, Warszawa 2021.
Safjan M., Wołowski P., Komisja Kodyfikacyjna Prawa Cywilnego [materiały], „Kwartalnik Prawa Prywatnego” 2024/2.
Sobolewski P. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. I, red. K. Osajda, Warszawa 2017.
Strugała R., Szczególna regulacja terminów przedawnienia w znowelizowanym Kodeksie cywilnym, „Państwo i Prawo” 2021/4.
Wolter A., Ignatowicz J., Stefaniuk K., Prawo cywilne. Zarys części ogólnej, Warszawa 2020.
Wronkowska S., Ziembiński Z., Zarys teorii prawa, Poznań 1997.
Zieliński M., Wykładnia prawa. Zasady. Reguły. Wskazówki, Warszawa 2002.
dr Jan Kluza
asesor sądowy orzekający w II Wydziale Karnym Sądu Rejonowego w Kielcach, zastępca przewodniczącego wydziału, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-0929-6093
Zasądzenie odsetek przy obowiązku naprawienia szkody i zadośćuczynienia w prawie karnym
Z faktem popełnienia przestępstwa wiąże się odpowiedzialność sprawcy za wyrządzoną czynem zabronionym szkodę lub krzywdę. Karnoprawnym źródłem tego obowiązku jest art. 46 § 1 Kodeksu karnego (k.k.), dotyczący obowiązku naprawienia szkody lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. Oprócz tego, zgodnie z art. 46 § 2 k.k., sąd może zamiast tych obowiązków orzec nawiązkę. W razie warunkowego umorzenia postępowania zaś podstawę zasądzenia obowiązku naprawienia szkody i zadośćuczynienia stanowi art. 67 § 3 k.k. Między tymi regulacjami zachodzą istotne różnice w zakresie nie tylko trybu orzekania naprawienia szkody, lecz także możliwości dochodzenia przez pokrzywdzonego odsetek od zasądzonych kwot.
Słowa kluczowe: odsetki, naprawienie szkody, zadośćuczynienie, nawiązka, środki kompensacyjne
Dr Jan Kluza
court assessor adjudicating in the II Criminal Division of the District Court in Kielce, deputy head of the division, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-0929-6093
Awarding interest in the case of an obligation to remedy damage and pay compensation in criminal law
The perpetrator’s liability for the damage or injury caused by an offence is related to the fact that a crime was committed. The criminal law source of this obligation is Article 46 § 1 of the Polish Penal Code (PPC) regarding the obligation to remedy damage or compensate for the injury suffered. However, pursuant to Article 46 § 2 PPC, the court may order a supplementary payment in addition to these obligations. If the proceedings are conditionally discontinued, the basis for awarding the obligation to remedy the damage and pay compensation is Article 67 § 3 PPC. There are significant differences between these regulations, not only in the procedure for awarding compensation for damage, but also in the injured party’s ability to claim interest on the awarded amounts.
Keywords: interest, remedy of damage, compensation, supplementary payment, compensatory measures
Bibliografia / References
Bróżek P., Ziółkowska A., Problematyka odsetek przy orzekaniu karnoprawnego obowiązku naprawienia szkody lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, „Przegląd Sądowy” 2013/4.
Brzozowski A. [w:] A. Brzozowski, J. Jastrzębski, M. Kaliński, E. Skowrońska-Bocian, Zobowiązania. Część ogólna, Warszawa 2019.
Czachórski W., Brzozowski A., Safjan M., Skowrońska-Bocian E., Zobowiązania. Zarys wykładu, Warszawa 2009.
Giętkowski R., Obowiązek naprawienia szkody lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę [w:] Środki karne, przepadek i środki kompensacyjne w znowelizowanym Kodeksie karnym, red. P. Daniluk, Warszawa 2017.
Iwański M., Jakubowski M., Pałka K. [w:] Nowelizacja prawa karnego 2015. Komentarz, red. W. Wróbel, Warszawa 2015.
Kozłowska-Kalisz P. [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. M. Mozgawa, Warszawa 2024.
Lachowski J., Marek A., Prawo karne. Zarys problematyki, Warszawa 2021.
Łabuda G. [w:] Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz, red. J. Giezek, Warszawa 2021.
Majewski J. [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. J. Majewski, Warszawa 2024.
Morawski L., Zasady wykładni prawa, Toruń 2010.
Radwański Z., Olejniczak A., Zobowiązania – część ogólna, Warszawa 2016.
Stachurski D., Obowiązek naprawienia szkody w procesie karnym jako środek kompensacyjny, „Przegląd Sądowy” 2021/11–12.
Stojek G. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. III, Zobowiązania. Część ogólna (art. 353–534), red. M. Fras, M. Habdas, Warszawa 2018.
Szeleszczuk D. [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. A. Grześkowiak, K. Wiak, Warszawa 2024.
Wałachowska M., Zadośćuczynienie pieniężne a odsetki w świetle orzecznictwa sądowego i doktryny, „Prawo Asekuracyjne” 2016/2.
Warylewski J., Prawo karne. Część ogólna, Warszawa 2020.
Wiśniewski T. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. III, Zobowiązania. Część ogólna, red. J. Gudowski, Warszawa 2018.
Zoll A., Zmiany w zakresie środków probacyjnych (ustawa nowelizująca Kodeks karny z 11.03.2016 r.), „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 2016/2.
dr Karol Szadkowski
Katedra Prawa Cywilnego, Handlowego i Ubezpieczeniowego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-9927-9640
Podstawowe problemy kary umownej naliczanej w stosunku do jednostki czasu
Celem artykułu jest uporządkowanie podstawowych zagadnień prawnych pojawiających się w związku z konstrukcją kary umownej naliczanej w stosunku do jednostki czasu. Zgodnie z ustaleniami poczynionymi przez autora zobowiązanie do zapłaty tego rodzaju kary umownej jest zobowiązaniem ciągłym o niesamoistnym i pomocniczym charakterze. Postanowienie umowne kreujące taką karę umowną jest, co do zasady, źródłem jednego zobowiązania ciągłego, w ramach którego może istnieć wiele roszczeń i wiele odpowiadających im świadczeń. Autor ustalił również, że kara umowna za zwłokę naliczana w stosunku do jednostki czasu może być ważnie zastrzeżona, nawet jeżeli nie określono maksymalnej kwoty lub maksymalnego okresu naliczania kary. Jeśli kara tego rodzaju nadmiernie obciąża dłużnika, to nie jest wykluczone, że po upływie odpowiedniego terminu powstanie prawo do wypowiedzenia tego zobowiązania lub postanowienie umowne ustanawiające taką karę stanie się częściowo nieważne w aspekcie czasowym.
Słowa kluczowe: kara umowna naliczana w stosunku do jednostki czasu, kara umowna za zwłokę, zobowiązanie ciągłe, zobowiązanie niesamoistne, zobowiązanie wieczyste, zasada ograniczonego trwania w czasie stosunku zobowiązaniowego
Dr Karol Szadkowski
Department of Civil, Commercial and Insurance Law, Faculty of Law and Administration, Adam Mickiewicz University in Poznań, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-9927-9640
Basic problems of a contractual penalty charged per unit of time
This article seeks to sort out the basic legal issues arising in connection with the structure of the contractual penalty charged per unit of time. According to the author’s findings, the obligation to pay such a contractual penalty is a continuous obligation of a non-self-executing and ancillary nature. As a rule, a contractual provision creating such a contractual penalty is a source of a single continuous obligation under which there may be multiple claims and multiple corresponding performances. The author also established that a contractual penalty for default charged per unit of time may be validly stipulated even if the maximum amount or the maximum accrual period is not specified. If a penalty of this kind excessively burdens the debtor, it cannot be ruled out that the right to terminate this obligation will arise after a reasonable period or the contractual provision creating such a penalty will become partially void in terms of time.
Keywords: contractual penalty charged per unit of time, contractual penalty for default, continuous obligation, non-self-executing obligation, perpetual obligation, the principle of a limited duration of the obligation relationship
Bibliografia / References
Drapała P. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 5, Prawo zobowiązań – część ogólna, red. K. Osajda, Warszawa 2020.
Jastrzębski J., Kara umowna, Warszawa 2006.
Lackoroński B., Określenie sumy w zastrzeżeniu kary umownej, „Monitor Prawniczy” 2018/23.
Łolik M., Kwestia określenia kary umownej (w kontekście jej maksymalnej wartości) jako przesłanka jej prawidłowego zastrzeżenia, „Przegląd Prawa Handlowego” 2020/10.
Pajor T., Odpowiedzialność dłużnika za niewykonanie zobowiązania, Warszawa 1982.
Pyrzyńska A., Zobowiązanie ciągłe jako konstrukcja prawna, Poznań 2017.
Szlęzak A., Polemicznie o maksymalnej wysokości kary umownej jako przesłance ważności jej zastrzeżenia, „Przegląd Prawa Handlowego” 2021/1.
Walasiak M., Uchwała Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 9.12.2021 r., III CZP 16/21. Glosa, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2022/6, poz. 50.
prof. dr hab. Zbigniew Kuniewicz
Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Szczeciński, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-0793-9937
udział w autorstwie tekstu – 50%
dr Maria Wysocka-Orlik
adiunkt, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Szczeciński, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-0592-6622
udział w autorstwie tekstu – 50%
Wykonanie prawa odkupu a roszczenie z tytułu nienależnego świadczenia. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 10.01.2023 r., II CSKP 518/22
Przedmiotem sporu w glosowanym wyroku była kwestia rozliczeń finansowych powstałych na skutek wykonania prawa odkupu. W umowie sprzedaży nieruchomości rolnej zostało zastrzeżone prawo odkupu na rzecz Agencji Nieruchomości Rolnych (ANR), które zostało wpisane do księgi wieczystej. Kupująca Spółka sprzedała nieruchomość obciążoną prawem odkupu na rzecz powódki za cenę dużo wyższą niż zastrzeżona cena odkupu. ANR skutecznie wykonała prawo odkupu. Przedmiotem sporu stało się roszczenie pieniężne powódki wyrównania różnicy między otrzymaną ceną odkupu a ceną, za którą powódka nabyła nieruchomość od pozwanej Spółki. Zasadniczym problemem prawnym była ocena zasadności żądania powódki, a w szczególności – wskazanie podstawy prawnej tego żądania. Sąd Okręgowy i dwukrotnie Sąd Apelacyjny uznały, że żądanie powódki zasługuje na uwzględnienie, a jego podstawę stanowi art. 410 § 2 Kodeksu cywilnego. Różnica w ocenie sądów powszechnych sprowadzała się do wskazania różnych przypadków kondykcji: condictio causa finita albo condictio causa data causa non secuta. Sąd Najwyższy nie podzielił zapatrywania sądów powszechnych, trafnie uznając, że żądanie objęte pozwem nie podpada pod żaden z przypadków kondykcji objętych hipotezą art. 410 § 2 k.c. Jednocześnie w świetle okoliczności sprawy na akceptację zasługuje uwzględnienie przez Sąd Najwyższy roszczenia powódki. Podstawę prawną tego roszczenia stanowiła ustna umowa, w której pozwana Spółka zobowiązała się do wyrównania powódce różnicy w cenie w przypadku wykonania prawa odkupu przez ANR.
Słowa kluczowe: nieruchomość rolna, umowne prawo odkupu, cena odkupu, nienależne świadczenie
Professor Dr Hab. Zbigniew Kuniewicz
Faculty of Law and Administration, University of Szczecin, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-0793-9937
contribution to the preparation of the article – 50%
Dr Maria Wysocka-Orlik
assistant professor, Faculty of Law and Administration, University of Szczecin, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-0592-6622
contribution to the preparation of the article – 50%
Exercising a buy-back right and claim for an undue performance. Commentary on the ruling of the Supreme Court of 10 January 2023, II CSKP 518/22
The subject in dispute in this judgment was the matter of financial settlements arising from exercising a buy-back right. An agricultural property sales contract reserved a buy-back right for the Agricultural Property Agency (ANR), which was entered into the land and mortgage register. The purchasing company sold the property encumbered with the buy-back right to the claimant for a much higher price than the reserved buy-back price. The ANR successfully executed the buy-back right. The subject in dispute involved the claimant’s financial claim to compensate for the difference between the buy-back price received and the price at which the claimant purchased this property from the defendant company. The fundamental legal problem was the assessment of the reasonableness of the claimant’s claim and, in particular, the identification of the legal basis of this claim. The Regional Court and, twice, the Court of Appeal found for the claimant, and held that the basis of the claim was Article 420 § 2 of the Polish Civil Code (PCC). The difference in the assessment of the ordinary courts only boiled down to the specification of different cases of actions seeking claims: condictio causa finita or condictio causa data causa non secuta. The Supreme Court did not agree with the opinions of the ordinary courts, aptly holding that the claim in dispute does not fall under any case of such actions encompassed by the hypothesis of Article 410 § 2 PCC. Simultaneously, in the light of the circumstances of the case, the Supreme Court’s finding for the claimant should be approved. The legal basis for this claim was an oral agreement in which the defendant company undertook to compensate the claimant for the difference in price should the Agricultural Property Agency exercise the buy-back right.
Keywords: agricultural property, contractual buy-back right, buy-back price, undue performance
Bibliografia / References
Bieniek G. [w:] G. Bieniek, S. Rudnicki, Nieruchomości. Problematyka prawna, Warszawa 2009.
Bogucki S., Prawo odkupu, „Rejent” 1995/9.
Brzozowski A. [w:] A. Brzozowski, J. Jastrzębski, M. Kaliński, E. Skowrońska-Bocian, Zobowiązania – część ogólna, Warszawa 2016.
Brzozowski A. [w:] A. Brzozowski, J. Jastrzębski, M. Kaliński, W.J. Kocot, E. Skowrońska-Bocian, Zobowiązania – część szczegółowa, Warszawa 2023.
Dubis W. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Warszawa 2023.
Jezioro J. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Warszawa 2023.
Longchamps de Bérier R., Polskie prawo cywilne. Zobowiązania, Poznań 1999.
Ohanowicz A. [w:] A. Ohanowicz, J. Górski, Zarys prawa zobowiązań, Warszawa 1970.
Ohanowicz A. [w:] System Prawa Cywilnego, t. III, cz. 1, Prawo zobowiązań – część ogólna, red. Z. Radwański, Ossolineum, 1981.
Pietrzykowski K. [w:] Kodeks cywilny, t. I, Komentarz do artykułów 1–44911, red. K. Pietrzykowski, Warszawa 2005.
Radwański Z., Kuniewicz Z. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 2, Prawo cywilne – część ogólna, red. Z. Radwański, A. Olejniczak, Warszawa 2019.
Radwański Z., Olejniczak A., Zobowiązania – część ogólna, Warszawa 2020.
Radwański Z., Panowicz-Lipska J., Zobowiązania – część szczegółowa, Warszawa 2017.
Safjan M. [w:] Kodeks cywilny, t. II, Komentarz do art. 450–1088, red. K. Pietrzykowski, Warszawa 2005.
Skąpski J. [w:] System Prawa Cywilnego, t. III, cz. 1, Prawo zobowiązań – część ogólna, red. Z. Radwański, Ossolineum, 1981.
Żuławska C. [w:] Komentarz do Kodeksu cywilnego. Księga trzecia. Zobowiązania, red. G. Bieniek, Warszawa 2001.
dr hab. Radosław Tymiński
adwokat, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-3710-4885
Notorium sądów lekarskich i inne problemy praktyki orzecznictwa zawodowego. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 17.11.2022 r., I KK 230/22
Glosa porusza kwestie związane z orzecznictwem sądów lekarskich. Autor skupia się na problemie interpretacji obowiązków lekarza, wiedzy własnej członków sądów lekarskich oraz konieczności powoływania biegłych sądowych w sprawach z zakresu odpowiedzialności zawodowej lekarzy. Tezą glosy jest wskazanie, że żadna norma prawna nie funkcjonuje w próżni, co powoduje, że wszystkie organy orzecznicze muszą ją intepretować w kontekście systemowym.
Słowa kluczowe: odpowiedzialność zawodowa lekarzy, biegli sądowi, wiedza medyczna, sądownictwo, lekarze
Dr Hab. Radosław Tymiński
attorney-at-law, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-3710-4885
Matter generally known by medical courts and other problems of the practice of professional jurisprudence. Commentary on the judgment of the Supreme Court of 17 November 2022, I KK 230/22
The commentary addresses issues related to the jurisprudence of medical courts. It focuses on the problem of interpreting a doctor’s duties, the knowledge of the members of the medical courts and the need to appoint expert witnesses in medical professional liability cases. The thesis of this commentary is the indication that no legal norms operate in a vacuum, which makes it necessary for all adjudicating bodies to interpret them in a systemic context.
Keywords: professional liability, expert witnesses, medical knowledge, judicature, doctors
Bibliografia / References
Gaberle A., Dowody w sądowym procesie karnym. Teoria i praktyka, LEX 2010.
Kardas P., Przyczyny nieprzestrzegania zaleceń terapeutycznych [w:] Z. Gaciong, P. Kardas, Nieprzestrzeganie zaleceń terapeutycznych. Od przyczyn do praktycznych rozwiązań, Warszawa 2019.
Kocańda K., How up-to-date does medical knowledge have to be?, „Folia Cardiologica” 2019/14 (5).
Morawski L., Zasady wykładni prawa, Toruń 2014.
Stefański R.A. [w:] Kodeks postępowania karnego, t. II, Komentarz do art. 167–296, red. R.A. Stefański, S. Zabłocki, Warszawa 2019.
Sychta K. [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. J. Zagrodnik, LEX 2024.
Wąsik D., Wskazania aktualnej wiedzy medycznej w świetle odpowiedzialności karnej za błędy w sztuce lekarskiej, „Studia Prawnoustrojowe UWM” 2017/36.
Widłak T., Interpretacja klauzuli ‘aktualna wiedza medyczna’ w polskim prawie – zarys zagadnień epistemologicznych i metodologicznych, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2017/XXXVIII.
Woroń J., Wordliczek J., Farmakoterapia kontekstowa jako element racjonalizacji leczenia, „Almanach” 2021/16 (3).
