Smart city projects – mechanizmy implementacji idei inteligentnego miasta
dr Agnieszka Chrisidu-Budnik
Autorka jest adiunktem w Zakładzie Nauki Administracji na Wydziale Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego
dr Justyna Przedańska
Autorka jest adiunktem w Zakładzie Nauki Administracji na Wydziale Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego
Smart city projects – mechanizmy implementacji idei inteligentnego miasta
Według danych z raportu World Urbanization Prospects: The 2018 Revision report, przygotowanego przez Organizację Narodów Zjednoczonych, już od 10 lat ludność miejska globalnie przewyższa liczbowo ludność wiejską; natomiast zgodnie z prognozami – w 2050 r. współczynnik urbanizacji powinien wynieść aż 68,4%. Miasta zmieniają się nieustannie, a koncepcja smart city nabiera coraz większego znaczenia. W artykule autorki dokonują analizy podstawowych uwarunkowań realizacji smart city projects, do których zaliczają równowagę, oscylację oraz umiejętną integrację zasobów i koordynację działań. Ponadto przedstawiają cztery interpretacje pojęcia inteligentnego miasta (smart technology in the city, smart people in the city, smart collaboration in the city oraz combinations of smart technology, smart people and smart collaboration in the city), a także zwracają uwagę na obszary realizacji smart city projects i na logikę preferencji występującą w każdym procesie decyzyjnym władz miejskich.
Słowa kluczowe: inteligentne miasto, smart city, smart city projects, inteligentna technologia, inteligentni mieszkańcy, inteligentna współpraca, inteligentna administracja
Smart city projects – mechanisms for implementing the idea of a smart city
According to the date from the United Nations World Urbanization Prospects: The 2018 Revision report, the size of the urban population has already been greater than the size of the rural population for ten years; however, according to the forecasts, the urbanization coefficient should be as high as 68.4% in 2050. Cities are constantly changing, while the concept of the smart city is becoming increasingly gaining in importance. In the article, the authoresses analyse the fundamental conditions of implementing smart city projects, in which they include balance, oscillation and skilful integration of resources and the coordination of activities. Furthermore, they present four interpretations of the notion of a smart city (smart technology in the city, smart people in the city, smart collaboration in the city and combinations of smart technology, smart people and smart collaboration in the city) and draw attention to the areas of implementation of smart city projects and the logic of preferences in every decision-making process of city authorities.
Keywords: smart city, smart city projects, smart technology, smart residents, smart collaboration, smart administration
Bibliografia:
W. Al-Habil, Governance and Government in Public Administration, „Journal of Public Administration and Policy Research” 2011/5
V. Albino, U. Berardi, R.M. Dangelico, Smart Cities: Definitions, Dimensions, Performance, and Initiatives, „Journal of Urban Technology” 2015/1
B.T. Barkley, Government Program Management, New York 2011
S. Barns, E. Cosgrave, M. Acuto, D. Mcneill, Digital Infrastructures and Urban Governance, „Urban Policy and Research” 2017/1
M. Baron, Do We need Smart Cities for Resilience?, „Journal of Economics & Management” 2012/10
J.-S. Chou, J.-G. Yang, Project Management Knowledge and Effects on Construction Project Outcomes: An Empirical Study, „Project Management Journal” 2012/5
A. Chrisidu-Budnik, Trust in an Integrated Territorial Investment [w:] B. Kożuch [i in.], Managing Public Trust, Palgrave Macmillan 2018
A. Chrisidu-Budnik, J. Korczak, Związek jednostek samorządu terytorialnego jako struktura sieciowa, „Samorząd Terytorialny” 2012/1–2
A. Chrisidu-Budnik, J. Korczak, A. Pakuła, J. Supernat, Nauka organizacji i zarzadzania, Wrocław 2005
L.H. Crawford, J. Helm, Government and Governance: The Value of Project Management in the Public Sector, „Project Management Journal” 2009/1
P.K. Dey, Managing Projects in Fast Truck – A case of Public Sector Organization in India, „International Journal of Public Sector Management” 2000/7
R. Hollands, Will the Real Smart City Please Stand up? Intelligent, Progressive, or Entrepreneurial?, „City Analysis of Urban Trends, Culture, Theory, Policy, Action” 2008/3
H. Izdebski, Introduction to Public Administration and Administrative Law, Warszawa 2006
H. Izdebski, Prawo do miasta – perspektywa prawnika, „Samorząd Terytorialny” 2017/12
L. Kong, O. Woods, The Ideological Alignment of Smart Urbanism in Singapore: Critical Reflection on a Political Paradox, „Urban Studies” 2018/4
K. Kourtit, P. Nijkamp, A Smart Cities in Smart Space: A Regional Science Perspective, „Scienze Regionali” 2017/1
K. Kourtit, P. Nijkamp, D. Arribas, Smart Cities in Perspective – A Comparative European Study by Means of Self-Organizing Maps, „Innovation: The European Journal of Social Science Research” 2012/2
M. Kuula, A. Putkiranta, A. Tulokas, Parameters in a Successful Process Outsourcing Project: A Case from the Ministry of Foreign Affairs, Finland, „International Journal of Public Administration” 2013/12
G.C. Lazaroiu, M. Roscia, Definition Methodology for the Smart Cities Model, „Energy” 2012/1
J.M. Lichtarski, Antynomie w zarządzaniu projektami [w:] Sieci międzyorganizacyjne, procesy i projekty w erze paradoksów, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu” 2016/421
D. Linders, From e-government to we-government: Defining a Typology for Citizen Coproduction in the Age of Social Media, „Government Information Quarterly” 2012/4
W.H. Marsh, Basic Financial Management, Cincinnati OH 1995
A. Meijer, M. Bolivar, Governing the Smart City: A Review of the Literature on Smart Urban Governance, „International Review of Administrative Sciences” 2015/2
Metodyki i standardy zarządzania projektami, red. M. Trocki, Warszawa 2017
G. Perboli, A. De Marco, F. Perfetti, M. Marone, A New Taxonomy of Smart City Projects, „Transportation Research Procedia” 2014/3
J. Przedańska, Partnerstwo publiczno-prywatne jako forma współpracy administracji publicznej z otoczeniem, „Przegląd Prawa i Administracji” 2017/111
E. Pūlmanis, Micro-Economical Aspects of Public Projects: Impact Factors for Project Efficiency and Sustainability, „PM World Journal” 2015/6
T. Shelton, M. Zook, A. Wiig, The Actually Existing Smart City, „Cambridge Journal of Regions. Economy and Society” 2015/8
A.J. Shenhar, D. Dvir, Reinventing Project Management. The Diamond Approach to Successful Growth and Innovation, Boston 2007
M.S. Szczepański, Prawo do miasta – perspektywa socjologa, „Samorząd Terytorialny” 2017/12
S.Z.S. Tabish, K.N. Jha, Identification and Evaluation of Success Factors for Public Construction Projects, „Construction Management and Economics” 2011/8
J.R. Turner, The Handbook of Project Based Management, London 1993
G. Viale Pereira, M.A. Cunha, T.J. Lampoltshammer, P. Parycek, M.G. Testa, Increasing Collaboration and Participation in Smart City Governance: A cross-case Analysis of Smart City Initiatives, „Information Technology for Development” 2017/3
N. Walravens, Mobile Business and the Smart City: Developing a Business Model Framework to Include Public Design Parameters for Mobile City Services, „Journal of Theoretical and Applied Electronic Commerce Research” 2012/3
H. Willke, Smart Governance: Governing the Global Knowledge Society, New York 2007
D. Wirick, Public Sector Project Management: Meeting the Challenges and Achieving Results, New Jersey 2009
Dawid Chaba
Autor jest doktorantem w Katedrze Prawa Samorządu Terytorialnego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego, członkiem Stowarzyszenia Badań nad Źródłami i Funkcjami Prawa FONTES
Jakość polskiego prawa administracyjnego w świetle orzecznictwa Nacz elnego Sądu Administracyjnego
Jednym z fundamentów demokratycznego państwa prawa jest wpływ władzy sądowniczej na działania władzy wykonawczej. Ma to istotne znaczenie, gdyż sądy administracyjne spełniają swoje zadanie, jakim jest ochrona praw podmiotowych jednostki. Kolejną ważną funkcją jest zabezpieczenie porządku prawnego. Warto zauważyć, że prawo administracyjne należy do gałęzi prawa, które dynamicznie się zmieniają. Doprowadza to do jego niestabilności, w świetle czego wydawać by się mogło, że jednolite orzecznictwo sądów administracyjnych zapewni gwarancję pewności prawa. Z założenia bowiem orzecznictwo sądów administracyjnych, na które składa się wykładnia prawa, powinno usuwać wady czy też wypełniać luki systemu prawa, co wpływa na proces legislacyjny. Weryfikacja przepisów dokonywana przez sądy prowadzi niejako do rozwoju prawa
i umacniania procesu jego stanowienia. Jednak ugruntowane poglądy sądów zmieniają się wraz z wprowadzaniem nowych regulacji i instytucji, a także poprzez ciągle nowe i skomplikowane stany faktyczne. Należy więc zadać pytanie, jak oceniać jakość procesu tworzenia i stosowania prawa w świetle nie zawsze jednolitego orzecznictwa?
Słowa kluczowe: Naczelny Sąd Administracyjny, orzecznictwo, sądy administracyjne, wady
prawa, pewność prawa
The quality of Polish administrative law in the light of the judicial practice of the Supreme Administrative Court
One of the foundations of a democratic state of law is the impact of the judiciary on the activities of the executive. This is of particular importance because the administrative courts perform their task of protecting the legal rights of the entity. Another important function is the protection of the legal order. It is worth noting that administrative law is a branch of law that changes regularly. This makes it unstable, as a result of which it would seem that the established judicial practice of the administrative courts gives a guarantee of legal certainty. This is because, by assumption, the judicial practice of the administrative courts, which includes the interpretation of the law, should fix defects or fill the gaps in the system of law which affect the legislative process. In a way, the verification of the regulations by the courts leads to the development of the law and the strengthening of the process of law-making. However, the well-established views of the courts change with the introduction of new regulations and institutions, as well as by increasingly new and complex facts. Therefore, the question that needs to be posed is how to assess the quality of the process of creating and applying the law in the light of not always uniform judicial practice?
Keywords: Supreme Administrative Court, judicial practice, administrative courts, defects in the law, legal certainty
Bibliografia:
Augustyńska Beata, Uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego w kwestiach proceduralnych jako precedensy [w:] J. Tarno, T. Bąkowski, Prawotwórstwo sądów administracyjnych, Warszawa 2015
Cudak Arkadiusz, Uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego jako miernik jakości prawa [w:] Jakość prawa administracyjnego, red. D.R. Kijowski, A. Miruć, A. Suławko-Karetko, Warszawa 2012, t. 1
Dauter Bogusław, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Warszawa 2013
Dąbek Dorota, Jednolitość orzecznictwa sądowo-administracyjnego [w:] Jednolitość orzecznictwa sądowo-administracyjnego i administracyjnego w sprawach samorządowych, red. J. Filipek, Kraków 1999
Frąckowiak Józef, Rola orzecznictwa Sądu Najwyższego w procesie stanowienia prawa, „Przegląd Legislacyjny” 2006/1
Gębka Ewelina, Wpływ orzecznictwa sądów administracyjnych na tworzenie norm prawnych, „Administracja. Teoria – Dydaktyka – Praktyka” 2013/4
Hauser Roman, Orzecznictwo sądowoadministracyjne a proces legislacyjny 2011, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2011/6
Hauser Roman, Trzciński Janusz, Prawotwórcze znaczenie orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego, Warszawa 2010
Kabat Andrzej, Uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego podjęte w latach 2008–2009, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2010/4
Kijowski Dariusz Ryszard, Kryteria oceny jakości prawa administracyjnego [w:] Jakość prawa administracyjnego, red. D.R. Kijowski, A. Miruć, A. Suławko-Karetko, t. 1, Warszawa 2012
Knysiak-Molczyk Hanna, Jednolitość orzecznictwa sądów administracyjnych [w:] Wykładnia i stosowanie prawa administracyjnego, red. D.R. Kijowski, J. Radwanowicz-Wanczewska, M. Wincenciak, Warszawa 2012, t. 4
Kordela Marzena, Koncepcja rule of law w prawie angielskim a wartości formalne prawa [w:] Polskie dyskusje o państwie prawa, red. S. Wronkowska, Warszawa 1995
Leszczyński Leszek, Legitymizacja instytucji ujednolicających orzecznictwo sądowe [w:] Jednolitość orzecznictwa w sprawach karnych, red. S. Waltoś, Kraków 1998
Łopatka Adam, Kryteria jakości prawa [w:] Jakość prawa, red. A. Wasilkowski, Warszawa 1996
Petrażycki Leon, Wstęp do nauki polityki prawa, Warszawa 1968.
Skoczylas Andrzej, Działalność uchwałodawcza naczelnego Sądu Administracyjnego, Warszawa 2004
Skoczylas Andrzej, Moc wiążąca uchwał NSA a prawa jednostki [w:] Jednostka w demokratycznym państwie prawa, red. J. Filipek, Bielsko-Biała 2003
Starościak Jerzy, Prawo administracyjne, Warszawa 1978
Tarno Jan Paweł, Naczelny Sąd Administracyjny a wykładnia prawa administracyjnego, Warszawa 1999
Ziembiński Zygmunt, Tworzenie a stanowienie i stosowanie prawa, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1993/4
dr hab. inż. Łukasz Damurski
Autor jest adiunktem w Katedrze Urbanistyki i Procesów Osadniczych na Wydziale Architektury Politechniki Wrocławskiej
mgr inż. Agnieszka Kriesel
Autor jest absolwentką kierunku Gospodarka Przestrzenna w j. angielskim na Wydziale Architektury Politechniki Wrocławskiej
dr inż. Jerzy Ładysz
Autor jest adiunktem na Wydziale Ekonomii, Zarządzania i Turystyki Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
mgr inż. Magdalena Mayer–Wydra
Autorka jest doktorantką na Wydziale Architektury Politechniki Wrocławskiej
dr Jacek Pluta
Autor jest adiunktem w Instytucie Socjologii Uniwersytetu Wrocławskiego
dr inż. Wawrzyniec Zipser
Autor jest adiunktem w Katedrze Urbanistyki i Procesów Osadniczych na Wydziale Architektury Politechniki Wrocławskiej
Sektor usługowy w polityce rozwoju miejskich obszarów funkcjonalnych wobec wyzwań spójności terytorialnej
W artykule podjęto próbę oceny roli, jaką w polityce obszarów funkcjonalnych miast w Polsce pełni sektor usługowy. Analiza treści dokumentów strategicznych i planistycznych dla 32 obszarów funkcjonalnych miast wykazała, że najczęściej występującą kategorią usług są usługi społeczne wyspecjalizowane (zdrowia, opiekuńcze, pomocowe i inne), usługi komercyjne (w tym zwłaszcza otoczenia biznesu) oraz usługi publiczne (ogólnie, bez wskazania konkretnych kategorii). Wszystkie te trzy rodzaje usług mają istotne odniesienia przestrzenne, a tym samym przyczyniają się do kształtowania spójności terytorialnej, rozumianej jako optymalizacja rozmieszczenia funkcji istotnych z punktu widzenia wspólnego dobra.
Słowa kluczowe: spójność terytorialna, miejski obszar funkcjonalny, sektor usługowy
The service sector in the development policy of functional urban areas in the light of the challenges of territorial cohesion
The article assesses the role of the service sector in the policy of functional urban areas in Poland. The analysis of the content of strategic and planning documents for 32 functional urban areas demonstrates that the most frequent categories of services are specialized social services (healthcare, social welfare and others), commercial services (especially the business environment) and public services (generally, without an indication of specific categories). All these types of services have significant spatial references and, as such, contribute to the development of territorial cohesion, understood as the optimization of the distribution of functions of importance from the point of view of the common good.
Keywords: territorial cohesion, urban functional area, service sector
Bibliografia:
J. Clifton, D. Díaz-Fuentes, M. Fernández-Gutiérrez, Public infrastructure services in the European Union: challenges for territorial cohesion, „Regional Studies” 2016/2
C. Colomb, G. Santinha, European Union competition policy and the european territorial cohesion Agenda: an impossible reconciliation? State aid rules and public service liberalization through the european spatial planning lens, „European Planning Studies” 2014/3
M.G. Coombes i in., Daily urban systems in Britain: from theory to practice, „Environment and Planning A” 1979/11
S. Davoudi, Understanding territorial cohesion, „Planning Practice and Research” 2005/4
S. Filas-Przybył, J. Kowalewski, Strefa oddziaływania dużych miast na ich otoczenie, Poznań 2012
W.H. Frey, Z. Zimmer, Defining the city [w:] Hadbook of Urban Studies, red. R. Paddison, SAGE Publications 2001
From European Spatial Development to Territorial Cohesion Policy, red. A. Faludi, Cambridge 2007
F. Fukuyama, Wielki wstrząs: natura ludzka a odbudowa porządku społecznego, tłum. H. Komorowska, K. Dorosz, Warszawa 2000
J. Ładysz, Polityka strukturalna Polski i Unii Europejskiej, Warszawa 2008
J. Ładysz, Territorial cohesion: new paradigm of regional development in the European Union [w:] Regions and their socio-economic growth, red. C. Mądry, Poznań 2013
A. Toffler, Trzecia fala, tłum. E. Woydyłło, Warszawa 1997
Patryk Ciurak
Autor jest asystentem w Zakładzie Informatyki Prawniczej Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego oraz pracownikiem Redakcji Publikacji Elektronicznych Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o.
Wpływ czasowego utrzymania w mocy aktów wykonawczych na wypełnianie dyspozycji ustawowych przez gminy – wnioski z badań
Uchwały wydawane przez rady gminy, podobnie jak rozporządzenia, podlegają regułom walidacyjnym zawartym w rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów z 20.06.2002 r. w sprawie „Zasad techniki prawodawczej”. Tym samym nowelizacje ustaw mogą doprowadzić do konieczności wydania nowych uchwał w miejsce dotychczasowych. W zależności od zakresu nowelizacji ustawodawca może zachować w mocy niektóre z aktów wykonawczych – terminowo bądź bezterminowo. W poniższym artykule opisano badanie mające na celu określenie, czy przyjęte przez ustawodawcę w nowelizacji rozwiązanie wpływa na wydawanie nowych uchwał w miejsce dotychczasowych oraz na liczbę niewypełnionych dyspozycji.
Słowa kluczowe: samorząd gminny, akty wykonawcze, przepisy przejściowe, reguły walidacyjne, terminowe utrzymanie w mocy, bezterminowe utrzymanie w mocy
The impact of temporarily upholding secondary regulations to statutory provisions by municipalities – research conclusions
Just as regulations, resolutions issued by the municipal councils are subject to the validation rules contained in the regulation of the Prime Minister of 20 June 2002 regarding the “Principles of legislative techniques”. Similarly, amendments of statutes may lead to the need to issue new resolutions in place of the existing resolutions. Depending on the scope of the amendment, the lawmakers may uphold some of the secondary regulations – temporarily or indefinitely. The article describes the research, which has the objective of establishing whether the solution accepted by the lawmakers in the amendment affects new resolutions being issued to replace the previous ones, as well as the number of unfilled instructions.
Keywords: municipal self-government, secondary regulations, transitional provisions, validation rules, upholding temporarily, upholding indefinitely
Bibliografia:
I. Chojnacka, Przesłanki legalności aktu prawa miejscowego w orzecznictwie sądów administracyjnych, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2012/4
M. Jędraszyk, Źródła prawa: rozporządzenia. Terminowość wydawania aktów wykonawczych, „Przegląd Legislacyjny” 2001/2
Gabriela Jyż, Komentarz do art. 96 [w:] Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, LEX 2012
A. Łomnicki, Wprowadzenie do statystyki dla przyrodników, Warszawa 2007
W. Płowiec, Utrata mocy obowiązującej aktu prawa miejscowego na skutek uchylenia albo zmiany przepisu ustawy upoważniającego do jego wydania, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2012/4
W. Radecki, Utrzymanie czystości i porządku w gminach. Komentarz, Warszawa 2006
G. Wierczyński, Całkowita lub częściowa utrata mocy przez akt wykonawczy wydany na podstawie uchylanego albo zmieniającego przepisu upoważniającego, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2005/2
G. Wierczyński, Utrata mocy przez akt wykonawczy jako skutek zmiany upoważnienia ustawowego, „Państwo i Prawo” 2011/4
G. Wierczyński, Redagowanie i ogłaszanie aktów normatywnych. Komentarz, Warszawa 2016
G. Wierczyński, W.R. Wiewiórowski, Informatyka prawnicza, Warszawa 2016
K. Wlaźlak, Program opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt, System Informacji Prawnej LEX
dr Katarzyna Maj-Waśniowska
Autor jest adiunktem w Katedrze Finansów Samorządowych na Wydziale Finansów i Prawa Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie
dr Piotr Sołtyk
Autor jest adiunktem w Katedrze Finansów Samorządowych na Wydziale Finansów i Prawa Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, audytorem wewnętrznym
Dysfunkcje w obszarze dotacji podmiotowych dla samorządowych instytucji kultury
W artykule autorzy podjęli problematykę obejmującą finansowanie zadań z zakresu kultury przez jednostki samorządu terytorialnego w formie dotacji. Poruszony problem badawczy dotyczył w szczególności zasad udzielania dotacji podmiotowych dla samorządowych instytucji kultury. W tym kontekście autorzy dokonali szczegółowej charakterystyki dotacji podmiotowych i zasad obowiązujących zarówno organizatorów kultury, jak i beneficjentów dotacji. Następnie przeprowadzili analizę wydatków z budżetów gmin na kulturę i ochronę dziedzictwa narodowego, ze szczególnym uwzględnieniem dotacji podmiotowych. W ostatniej części artykułu wskazali najważniejsze dysfunkcje związane z przekazywaniem i rozliczaniem dotacji podmiotowych z budżetów jednostek samorządu terytorialnego dla samorządowych instytucji kultury. Analizę przeprowadzono na przykładzie gmin województwa podkarpackiego ze względu na rodzaj gminy (miejskie, wiejskie oraz miejsko-wiejskie). W opracowaniu zastosowano metodę porównawczej analizy opisowej. W efekcie przeprowadzonych badań stwierdzono, że dotacje podmiotowe, bez względu na rodzaj gminy, stanowią ponad połowę wydatków ponoszonych na kulturę. Analizując wydatki poszczególnych rodzajów gmin, można zaobserwować znaczne różnice w wysokości przekazywanych dotacji w ramach poszczególnych rozdziałów analizowanego działu. Przeprowadzone badania prowadzą do wniosku, zgodnie z którym jedną z głównych przyczyn powstawania dysfunkcji w tym obszarze jest mało skuteczny i nieefektywny system kontroli zarządczej. Sytuacja ta wynika przede wszystkim ze słabości ustanowionych mechanizmów kontroli, które nie spełniają swoich zadań, w tym ograniczenia możliwości wystąpienia poważnego ryzyka nieprawidłowości. Zapobieganie powstawaniu różnego rodzaju nieprawidłowości w procesie udzielania i rozliczania dotacji podmiotowych dla instytucji kultury jest możliwe poprzez skuteczniejsze wykorzystanie niezależnego instrumentu w postaci audytu wewnętrznego.
Słowa kluczowe: samorząd terytorialny, instytucja kultury, dotacja, dysfunkcje
Dysfunctions in the area of entity-based grants for self-government cultural institutions
In the article, the authors addressed the matter of financing of cultural tasks by territorial self-government units in the form of grants. The research problem in question applied, in particular, to the principles of awarding entity-based grants to self-government cultural institutions. In this context, the authors provided a detailed description of the entity-based grants and the rules that apply to both cultural organizers and the beneficiaries of the grants. They then presented an analysis of expenditure from municipal budgets on culture and the protection of national heritage, with particular emphasis on entity-based grants. In the final part of the article, they mentioned the most important dysfunctions related to the transfer and settlement of entity-based grants from the budgets of territorial self-government units for self-government cultural institutions. The analysis was prepared on the basis of the example of the Podkarpackie Voivodship municipalities broken down by type of municipality (urban, rural and urban-rural). The descriptive comparative analysis method was used in the study. As a result of the research conducted, it was concluded that entity-based grants, regardless of the type of municipality, account for more than half of the expenditure incurred on culture. When analysing the expenditure of individual types of municipality, significant differences can be observed in the amounts of the grants provided within the individual chapters of the section in question. The research conducted leads to the conclusion that one of the main reasons for the emergence of dysfunctions in this area is the relatively ineffective and inefficient management control system. This situation primarily arises from the weaknesses of the established control mechanisms that do not fulfil their tasks, including the reduction in the possibility of a serious risk of irregularities emerging. The emergence of various types of irregularities in the process of granting and settling entity-based grants for cultural institutions can be prevented through the more effective use of an independent instrument in the form of an internal audit.
Keywords: territorial self-government, cultural institution, grant, dysfunctions
Bibliografia:
A. Bieniaszewska, K. Stelmaszczyk, G. Czarnocki, M. Przybylska, U. Wycisk, Dotacje z budżetu jednostek samorządu terytorialnego, Warszawa 2011
E. Chojna-Duch, Prawo finansowe. Finanse publiczne, Warszawa 2017
E. Chojna-Duch, Polskie prawo finansowe. Finanse publiczne, Warszawa 2003
Słownik współczesnego języka polskiego, red. B. Dunaj, Warszawa 2000
„Finanse Komunalne” 2014/12
P. Kardas, G. Łabuda, T. Razowski, Kodeks karny skarbowy. Komentarz, Warszawa 2017
A. Komosa, Szkolny słownik ekonomiczny, Warszawa, 2002
W. Lachiewicz, M. Legutko, M. Winiarz, Udzielanie dotacji z budżetów samorządowych, Warszawa 2006
Praktyka stosowania nowej ustawy o finansach publicznych i aktów wykonawczych, red. W. Lachiewicz, Warszawa 2010
L. Lipiec-Warzecha, Ustawa o finansach publicznych. Komentarz, Warszawa 2011
A. Ostrowska, Samorządowe prawo dotacyjne. Dotacje jako wydatki jednostek samorządu terytorialnego, Warszawa 2018
S. Owsiak, Finanse publiczne. Teoria i praktyka, Warszawa 2013
Dotacje z budżetów jednostek samorządu terytorialnego. Planowanie, udzielanie, rozliczanie, red. A. Walasik, A. Babczuk, A. Talik, Warszawa 2013
dr Rafał Kowalczyk
Autor jest adiunktem w Katedrze Prawa Finansowego na Wydziale Prawa Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego
dr Paweł Lenio
Autor jest adiunktem w Katedrze Prawa Finansowego na Wydziale Prawa Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego
Legalność postępowań prowadzonych przez organy spółek komunalnych w sprawach opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi w orzecznictwie sądowym
Realizacja obowiązku ustawowego zapewnienia czystości i porządku w gminie wciąż budzi wiele wątpliwości prawnych i prowadzi do rozbieżności w stosowaniu przepisów prawa. Nieodmiennie problemy te dotyczą opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi, również w zakresie ustalenia podmiotu uprawnionego do ich wymierzania i poboru. Aktualna linia orzecznicza sądów administracyjnych wyklucza powierzanie zadań w zakresie wymiaru i poboru opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi spółkom miejskim, co rodzi nie tylko problemy natury technicznej, ale przede wszystkim z zakresu postępowania podatkowego. Warto więc zastanowić się nad konsekwencjami prawnymi pozbawienia spółek gminnych statusu organu wymierzającego opłatę śmieciową.
The fulfilment of the statutory obligation to ensure cleanliness and order in the municipality still gives rise to numerous legal uncertainties and leads to discrepancies in the application of the law. These problems invariably apply to charges for municipal waste management, including with regard to the determination of the entity authorized to impose and collect them. The current line of administrative court judgments rules out the entrustment of tasks related to the imposition and collection of charges for municipal waste management to municipal companies, which gives rise not only to technical problems but primarily the scope of tax proceedings. It is therefore worth considering the legal consequences of depriving municipal companies of the status of the authority that imposes the charge for waste disposal.
Słowa kluczowe: opłata, spółka komunalna, organ, postępowanie podatkowe, upoważnienie
Legality of proceedings conducted by the authorities of municipal companies regarding charges for municipal waste management in court rulings
The fulfilment of the statutory obligation to ensure cleanliness and order in the municipality still gives rise to numerous legal uncertainties and leads to discrepancies in the application of the law. These problems invariably apply to charges for municipal waste management, including with regard to the determination of the entity authorized to impose and collect them. The current line of administrative court judgments rules out the entrustment of tasks related to the imposition and collection of charges for municipal waste management to municipal companies, which gives rise not only to technical problems but primarily the scope of tax proceedings. It is therefore worth considering the legal consequences of depriving municipal companies of the status of the authority that imposes the charge for waste disposal.
Keywords: charge, municipal company, authority, tax proceedings, authorization
Bibliografia:
B. Adamiak, Właściwość terenowych organów administracji publicznej do prowadzenia orzecznictwa administracyjnego, „Samorząd Terytorialny” 1997/6
B. Adamiak [w:] B. Adamiak, J. Borkowski, R. Mastalski, J. Zubrzycki, Ordynacja podatkowa. Komentarz, Wrocław 2013, komentarz do art. 170
K. Bandarzewski [w:] Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, red. P. Chmielnicki, Warszawa 2010, komentarz do art. 39
B. Brzeziński, M. Kalinowski, A. Olesińska, M. Masternak, J. Orłowski, Ordynacja podatkowa. Komentarz, t. 2, Toruń 2007
J. Drachal, K. Wiktorowska, P. Wajda [w:] Prawo postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, red. R. Hauser, M. Wierzbowski, Warszawa 2017, komentarz do art. 269
M. Dyl [w:] Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, red. R. Hauser, M. Wierzbowski, Warszawa 2017, komentarz do art. 105
Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, red. R. Hauser, M. Wierzbowski, Warszawa 2017;
Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, red. T. Woś, Warszawa 2016
K. Jaroszyński [w:] Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz z odniesieniami do ustaw o samorządzie powiatowym i samorządzie województwa, red. R. Hauser, Z. Niewiadomski, Warszawa 2011, komentarz do art. 91
A. Kabat [w:] B. Dauter, B. Gruszczyński, A. Kabat, M. Niezgódka-Medek, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Warszawa 2013, komentarz do art. 15
M. Münnich [w:] Ordynacja podatkowa. Komentarz, red. H. Dzwonkowski, Warszawa 2013 komentarz do art. 15
I. Zgierska [w:] Ordynacja podatkowa. Komentarz, red. H. Dzwonkowski, Warszawa 2013, komentarz do art. 247
dr Sławomir Bartnicki
Autor jest adiunktem w Instytucie Socjologii i Kognitywistyki na Uniwersytecie w Białymstoku
Szanse wyborcze wójtów ubiegających się o reelekcję w wyborach w 2014 r.
Przedmiotem analizy jest określenie, jakie czynniki, z jaką siłą i w jakim kierunku oddziaływały na szanse reelekcji wójtów w 2014 roku. Czynniki określają cechy kandydatów oraz cechy gmin. Weryfikację przeprowadzono na próbie zbilansowanej przy zastosowaniu regresji logistycznej. Wyniki weryfikacji 22 cech sugerują m.in., że czynniki moderujące szanse reelekcji wójtów w ostatnich wyborach samorządowych, to m.in. wydatki majątkowe inwestycyjne, różnica udziału podmiotów sektora publicznego w liczbie podmiotów gospodarki narodowej ogółem w 2014 r. względem 2011 r., różnica udziału dzieci w wieku 3–6 lat objętych wychowaniem przedszkolnym w 2014 r. względem 2011 r., udział ludności w wieku przedprodukcyjnym w całkowitej liczbie ludności gminy w 2014 r., posiadanie większości w radzie gminy według wyników wyborów z 2010 r. czy staż na stanowisku. Na szanse reelekcji w tej grupie stanowisk nie wpływały m.in. liczba OSP czy poziom bezrobocia rejestrowanego.
Słowa kluczowe: wójt, czynniki reelekcji, wybory samorządowe w 2014 r.
Electoral chances of mayors of rural municipalities applying for re-election in the 2014 elections
The object of the article is to determine which factors affected the chances of re-election of mayors of rural municipalities in 2014, with what strength and in what direction. The factors define the characteristics of the candidates and the characteristics of the municipalities. The verification was conducted on a balanced sample using logistic regression. The results of the verification of 22 characteristics suggest, among other things, that the factors moderating the chances of re-electing the mayors of rural municipalities in the last self-government elections include, among other things expenditure on investment assets, the proportion of public sector entities of the total number of entities in the national economy in 2014 compared with that of 2011, the proportion of children aged 3–6 attending nursery school in 2014 compared with that of 2011, the proportion of population of pre-working age in the total population of the municipality in 2014, having a majority in the municipal council according to the results of the 2010 elections and the amount of time spent in office. The chances of re-election in this group of offices were not affected by such matters as the number of volunteer fire brigades or the number of registered unemployed.
Keywords: mayor of a rural municipality, factors of re-election, self-government elections in 2014
Bibliografia:
J. Bartkowski, Tradycja i polityka. Wpływ tradycji kulturowych polskich regionów na współczesne zachowania społeczne i polityczne, Warszawa 2003
J. Bartkowski, Tradycja zaborów a współczesne zachowania społeczne w Polsce [w:] Oblicza lokalności: tradycja i współczesność, red. J. Kurczewska, Warszawa 2006
S. Bartnicki, T. Własiuk, PSL na straży, „Rzeczpospolita” z 10.08.2012 r.
S. Bartnicki, Referenda gminne w Polsce od 1992 do 2014 roku a przynależność gmin do regionów historycznych [w:] Oblicza polskiej samorządności. Wyzwania i praktyki rządzenia, red. T. Piróg, Kraków 2017
J. Bober, J. Hausner, H. Izdebski, W. Lachiewicz, S. Mazur, A. Nielicki, B. Nowotarski, W. Puzyna, K. Surówka, I. Zachariasz, M. Zawicki, Narastające dysfunkcje, zasadnicze dylematy, konieczne działania. Raport o stanie samorządności terytorialnej w Polsce, Kraków 2013
V. Castro, R. Martins, Running fof office again: evidence from Portuguese municipal elections, „Public Choice” 2013/3–4
M.M. Dworakowska, Determinanty finansowe wzrostu inwestycji jednostek samorządu terytorialnego, „Studia z Polityki Publicznej” 2015/8
A. Gelman, G. King, 1990. Estimating incumbency advantage without bias, „American Journal of Political Science” 1990/4
Z.L. Hajnal, P.G. Lewis, H. Louch, Municipal Elections in California: Turnout, Timing, and Competition, San Francisco CA 2002
S. Kuković, M. Haček, The Re-Election of Mayors in the Sloenian Local Self-Government, „Lex Localis” 2013/2
J. Kushner, D. Siegel, H. Stanwick, Ontario Municipal Elections: Voting Trends and Determinants of Electoral Success in a Canadian Province, „Canadian Journal of Political Science” 1997/3
A. Moore, M. McGregor, L. Stephenson, Paying attention and the incumbency effect: Voting behavior in the 2014 Toronto Municipal Election, „International Political Science Review” 2017/1
E. Oliver, S. Ha, Vote Choice in Suburban Elections, „American Political Science Review” 2007/3
E. Oliver, S. Ha, Z. Callen, Local Elections and the Politics of Small-Scale Democracy, Princeton 2012
G. Peters, Polityka i biurokracja państwowa [w:] Władza i społeczeństwo, red. J. Szczupaczyński, t. 1, Warszawa 1995
K. Skarżyńska, Człowiek a polityka. Zarys psychologii politycznej, Warszawa 2005
P. Swianiewicz, Czy rozmiar ma znaczenie? Zróżnicowanie opinii mieszkańców o funkcjonowaniu samorządów lokalnych w zależności od wielkości gminy, „Samorząd Terytorialny” 2010/4
R. Titiunik, Incumbency Advantage in Brazil: Evidence from Municipal Mayor Elections, University of Michigan 2011
J. Trounstine, Evidence of a Local Incumbency Advantage, „Legislative Studies Quarterly” 2011/2
Y. Uppal, The disadvantaged incumbents: estimating incumbency effects in Indian state legislatures, „Public Choice” 2009/1–2
L.G. Veiga, F.J. Veiga, Does Oportunism Pay Off?, „Economic Letters” 2007/2
