Ustawowa regulacja kadencyjności jako wykładnik stopnia samodzielności jednostek samorządu terytorialnego
Dominik Łukowiak
jest doktorantem w Katedrze Prawa Konstytucyjnego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego, laureatem XVII edycji Konkursu im. Profesora Michała Kuleszy.
ORCID: 0000-0002-8539-1340
Autor artykułu omawia szczegółowe zasady wynikające z zasady kadencyjności organów jednostek samorządu terytorialnego oraz analizuje ich treść pod kątem skutków, jakie wywołują dla realizacji zasady samodzielności. Obowiązująca regulacja ustawowa dotycząca zasady kadencyjności stanowi wypadkową dwóch wartości: rotacji personalnej w ramach publicznych stanowisk oraz stabilizacji piastuna lub członka organu w okresie kadencji, które muszą zostać uwzględnione, a następnie wyważone w procesie stanowienia prawa. Urzeczywistnienie tych wartości jest niekiedy niemożliwe bez uszczerbku dla zasady samodzielności, jednakże prawo powinno dążyć do maksymalizacji ustrojowych gwarancji silnej pozycji samorządu w państwie. Ustawową regulację zasady kadencyjności można postrzegać jako jeden z mierników zakresu samodzielności jednostek samorządu terytorialnego.
Słowa kluczowe: samorząd terytorialny, jednostka samorządu terytorialnego, zasada kadencyjności, zasada samodzielności, dwukadencyjność wójtów (burmistrzów, prezydentów miast)
Dominik Łukowiak
is a PhD student at the Chair of Constitutional Law at the Faculty of Law and Administration of the University of Warsaw in Poland, laureate of the 17th edition of the Prof. Michał Kulesza Competition.
ORCID: 0000-0002-8539-1340
The statutory regulation of tenure as an exponent of the degree of autonomy of territorial self-government units
The author of the article discusses the detailed rules arising from the principle of tenure of territorial self-government bodies and analyses their content for the effects they have on the implementation of the principle of independence. The applicable statutory regulation regarding the principle of tenure is a result of two values: staff turnover in public positions and the stability of the holder or member of the body during the term of office, which must be taken into account and then balanced in the process of law-making. These values can sometimes not be realized without compromising the principle of independence, although the law should seek to maximize the systemic guarantees of the strong position of self-government in the state. The statutory regulation of the principle of tenure can be seen as one of the measures of the scope of independence of territorial self-government.
Keywords: territorial self-government, territorial self-government unit, principle of tenure, principle of independence, two-term tenure of mayors
Bibliografia/References
Brzozowski W., Niezależność konstytucyjnego organu państwa i jej ochrona, Warszawa 2016
Bujny J., Ziemski K., Kilka uwag na temat zasadności ograniczenia kadencyjności wójtów (burmistrzów, prezydentów miast), „Samorząd Terytorialny” 2015/12
Chorążewska A., Zasada ochrony samorządności terytorialnej. Studium konstytucyjne, Katowice 2018
Czaplicki K.W., Dauter B., Jaworski S.J., Kisielewicz A., Rymarz F., Zbieranek J., Kodeks wyborczy. Komentarz, Warszawa 2018
Czeszejko-Sochacki Z., Prawo parlamentarne w Polsce, Warszawa 1997
Giedrewicz-Niewińska A., Mandat pracownika samorządowego z wyboru (próba zdefiniowania), „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 2006/10
Kasiński M., Ciągłość funkcji wykonawczej a zakończenie działalności zarządu gminy, „Samorząd Terytorialny” 1996/7–8
Kieres L., Problemy ustrojowo-prawne samorządu terytorialnego, „Samorząd Terytorialny” 1994/12
Korczak J., Kadencyjność organów jednostek samorządu terytorialnego, „Samorząd Terytorialny” 2014/7–8
Korczak J., Samodzielność samorządu terytorialnego [w:] System prawa administracyjnego, red. R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, t. 2, Konstytucyjne podstawy funkcjonowania administracji publicznej, Warszawa 2012
Kozłowski K., Prawny wymiar ograniczenia kadencyjności organu wykonawczego gminy, „Zeszyty Prawnicze Biura Analiz Sejmowych” 2017/1
Krzywoń A., Konstytucyjna zasada proporcjonalności a ustrój samorządu terytorialnego – rozważania na tle wyroku Trybunału Konstytucyjnego o sygn. akt K 14/11 , „Przegląd Legislacyjny” 2013/2
Kulesza M., Konsolidacja zarządzania w samorządzie – wybrane zagadnienia. Uwagi do dyskusji, „Samorząd Terytorialny” 2006/7–8
Kumorek B., Komisja rewizyjna i kontrola wewnętrzna w gminie, Poznań–Zielona Góra 1996
Ławniczak A., Masternak-Kubiak M., Zasada kadencyjności Sejmu – wybrane problemy, „Przegląd Sejmowy” 2002/3
Łukowiak D., Konstytucyjne ramy kadencyjności organów władzy publicznej, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2020/1
Łukowiak D., Zasada kadencyjności jako funkcja samodzielności jednostek samorządu terytorialnego, Warszawa 2020
Mączyński M., Konstytucyjne pojęcie samorządu terytorialnego a idea samorządności [w:] Konstytucyjne umocowanie samorządu terytorialnego, red. M. Stec, K. Małysa-Sulińska, Warszawa 2018
Mordwiłko J., W sprawie sposobu liczenia kadencji rad gmin, „Samorząd Terytorialny” 1993/7–8
Niewiadomski Z., Kierunki rozwoju samorządu terytorialnego, „Samorząd Terytorialny” 1991/1–2
Prawo administracyjne. Pojęcia, instytucje, zasady w teorii i orzecznictwie, red. M. Stahl, Warszawa 2019
Rakowska-Trela A., Nowelizacja samorządowego prawa wyborczego z 2018 r., „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2018/4
Rakowska-Trela A., Składowski K., Kodeks wyborczy. Komentarz do zmian 2018, Warszawa 2018
Składowski K., Ograniczenie w liczbie kadencji w wyborach prezydentów, burmistrzów i wójtów, „Finanse Komunalne” 2019/3
Szewc A., Szewc T., Wójt, burmistrz, prezydent miasta, Warszawa 2006
Szmyt A., Na marginesie wyborów do rad gmin w 1998 r. [w:] Konstytucja, wybory, parlament. Studia ofiarowane Zdzisławowi Jaroszowi, red. L. Garlicki, Warszawa 2000
Ura E., Wójt, zarząd powiatu i zarząd województwa jako organy wykonawcze jednostek samorządu terytorialnego – porównanie ich statusu prawnego [w:] Pozycja ustrojowa organów wykonawczych jednostek samorządu terytorialnego, red. M. Stec, K. Małysa-Sulińska, Warszawa 2014
Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, red. P. Chmielnicki, Warszawa 2013
Ustawa o samorządzie województwa. Komentarz, red. B. Dolnicki, Warszawa 2012
Wiktorowska A., Czy kontrola wewnętrzna w samorządzie terytorialnym jest potrzebna?, „Samorząd Terytorialny” 1991/1–2
Wiktorowska A., Prawne determinanty samodzielności gminy. Zagadnienia administracyjnoprawne, Warszawa 2002
Ziemski K., Głos w dyskusji na temat ograniczenia kadencyjności organów wykonawczych gmin [w:] Pozycja ustrojowa organów jednostek samorządu terytorialnego, red. B. Dolnicki, Warszawa 2019
Zimmermann J., Prawo administracyjne, Warszawa 2020
Krzysztof Januszkiewicz
jest administratywistą.
ORCID: 0000-0002-1370-2023
Charakter normatywny pieniężnych kar administracyjnych za naruszenie zasad kwarantanny lub izolacji osoby zakażonej w świetle art. 15zzzn ust. 1 ustawy COVID-19
Artykuł jest poświęcony problematyce charakteru dolegliwości art. 15zzzn ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem SARS-CoV-2, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, który przewiduje nałożenie na osobę naruszającą obowiązki kwarantanny lub izolacji sankcji w kwocie do 30.000 zł, która podlega natychmiastowemu wykonaniu na mocy odrębnych przepisów. W związku z tak sformułowaną regulacją za cel postawiono odpowiedzenie na pytanie, czy wskazana kara spełnia konstytucyjne wymogi proporcjonalnej sankcji. Na potrzeby badawcze przyrównano charakter prawny tej kary w kontekście tożsamych sankcji występujących w stanie klęski żywiołowej. Z prezentowanego tekstu wynika, że omawiana restrykcja jest niecelowa, nieadekwatna i niekonieczna względem ratio legis – zapobieganie rozprzestrzenianiu się koronawirusa lub jego zwalczanie. Dlatego należy tę sankcję wpisać w system represyjny państwa, nieznany dotąd kontynentalnej kulturze prawnej. W tekście posiłkowano się w szczególności orzecznictwem Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej i Trybunału Konstytucyjnego.
Słowa kluczowe: sankcje administracyjne, pieniężna kara administracyjna, zasada proporcjonalności, koronawirus, postępowanie administracyjne
Krzysztof Januszkiewicz
is a specialist in administrative science.
ORCID: 0000-0002-1370-2023
Normative nature of administrative fines for breaching the rules of quarantine or isolation of an infected person in the light of Article 15zzzn, para. 1 of the Act on Covid-19
The article is devoted to the problem of the nature of the ailments from Article 15zzzn of the Act on Special Solutions Related to Preventing, Counteracting and Combating SARS-CoV-2, Other Infectious Diseases and Crisis Situations Caused by Them, which provides for the imposition of a sanction of up to PLN 30,000 on a person breaching the obligation to undergo quarantine or isolation, which is immediately enforceable under separate provisions. In view of the regulation that has been formulated in this way, the objective was to answer the question of whether this penalty satisfies the constitutional requirements of a proportional sanction. The legal nature of this penalty was compared to identical sanctions appearing in a state of a natural disaster for research purposes. It transpires from the text that the restriction in question is inexpedient, inadequate and unnecessary with regard to the ratio legis – preventing or combating the spread of the coronavirus. Therefore, this sanction should be entered into the state’s repressive system, which has not been known to date in the continental legal culture. The text draws in particular on the case law of the European Court of Human Rights, the Court of Justice of the European Union and the Constitutional Tribunal.
Keywords: administrative sanctions, administrative fine, principle of proportionality, coronavirus, administrative proceedings
Bibliografia/References
Bodnar A., Wykonywanie orzeczeń Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Polsce. Wymiar instytucjonalny, Warszawa 2018
Bojarski M., Świda Z., Podstawy materialnego i procesowego prawa o wykroczeniach, Wrocław 2002
Cieślak M., Polskie prawo karne. Zarys systemowego ujęcia, Warszawa 1994
Frąckowiak-Adamska A., Wyzwania wynikające z ograniczonego zakresu zastosowania Karty Praw Podstawowych, https://www.rpo.gov.pl/pl/content/karta-praw-podstawowych-i-jej-znaczenie-dla-polskiego-systemu-prawnego
Garlicki L., Komentarz do art. 178 [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. 4, red. L. Garlicki, Warszawa 2005
Izdebski H., Opinia w przedmiocie ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych – z punktu widzenia wymagań wynikających z art. 2 i art. 31 ust. 3 Konstytucji RP [w:] Opinie w przedmiocie ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych. Opinie i ekspertyzy OE-286, Kancelaria Senatu Warszawa 2020
Kijowski D., Zasada adekwatności w prawie administracyjnym, „Państwo i Prawo” 1990/4
Koronawirus w Polsce ograniczy na zawsze nasze prawa? Analiza OKO.press: ustawa PiS to prawny populizm, https://archiwumosiatynskiego.pl/wpis-w-debacie/koronawirus-w-polsce-ograniczy-na-zawsze-nasze-prawa-analiza-oko-press-ustawa-pis-to-prawny-populizm/
Król-Bogomilska M., Kary pieniężne w prawie antymonopolowym, Warszawa 2001
Krzywoń A., Podatki i inne daniny publiczne- podstawowe pojęcia konstytucyjne, LEX 2020
Kwiecień R., Miejsce umów międzynarodowych w porządku prawnym państwa polskiego, Warszawa 2000
Łętowska E., Odpowiedzialność w aparacie administracji [w:] Prawo administracyjne i funkcjonowanie aparatu państwowego Polski i NRD, red. G. Schulze, J. Łętowski, Wrocław 1981
Łętowska E., To blef, że grożą gigantyczne odszkodowania za wprowadzenie stanu klęski żywiołowej, https://archiwumosiatynskiego.pl/wpis-w-debacie/prof-letowska-to-blef-ze-groza-gigantyczne-odszkodowania-za-wprowadzenie-stanu-kleski-zywiolowej/
Marek A., Istota i zasady odpowiedzialności za wykroczenia – na tle ustawy o przekazaniu niektórych drobnych przestępstw do orzecznictwa karno-administracyjnego, „Palestra” 1967/5
Mastalski R., Cło jako danina publiczna [w:] Prawo finansowe, red. R. Mastalski, E. Fojcik-Mastalska, Warszawa 2013
Prof. Ewa Łętowska: Ustawa o koronawirusie narusza konstytucję. Nadaje się do kosza, https://wyborcza.pl/7,75398,25755535,prof-ewa-letowska-ustawa-o-koronawirusie-narusza konstytucje.html?disableRedirects=true
Radecki W., Kary pieniężne w ochronie środowiska, Bydgoszcz 1995
Sarnecki P., Komentarz do art. 9 [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. 5, red. L. Garlicki, Warszawa 2007
Szumiało-Kulczycka D., Czarnecki P., Balcer P., Leszczyńska A., Analiza obrazu normatywnego deliktu administracyjnego, Warszawa 2016
Tyszkiewicz L., Problem odpowiedzialności karnej osób prawnych (zakładów pracy) w polskim systemie prawnym, „Prace Prawnicze Uniwersytetu Śląskiego” 1974/5
Urbanowicz K., Kompensacyjna funkcja prawa karnego, Poznań 2020
Wolter W., Nauka o przestępstwie. Analiza prawnicza na podstawie przepisów części ogólnej kodeksu karnego z 1969 r, Warszawa 1973
Wróbel W., Kary administracyjne w czasie stanu epidemii, referat w ramach zebrania naukowego Katedry Prawa Karnego Uniwersytetu Jagiellońskiego, które odbyło się online 26.06.2020 r.
Zajadło J., Trzy grzechy specustawy dotyczącej koronawirusa, https://oko.press/prof-zajadlo-trzy-grzechy-specustawy-dotyczacej-koronawirusa/
Mikołaj Darmosz
jest członkiem etatowym w Samorządowym Kolegium Odwoławczym w Katowicach.
ORCID: 0000-0002-4210-7880
Zasady rozpoznania zarzutów w sprawie prowadzenia egzekucji administracyjnej
Artykuł porusza zagadnienia związane z odziaływaniem nowelizacji ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji na charakter prawny i funkcjonowanie podstawowego środka zaskarżenia, jaki przysługuje zobowiązanemu. W publikacji omówiono dotychczasowy stan prawny, a także przedstawiono poglądy doktryny i orzecznictwa na wybrane problemy związane z funkcjonowaniem zarzutu. Na tym tle ukazane zostały zmiany w administracyjnym postępowaniu egzekucyjnym dotyczące wspomnianego środka prawnego. Autor podjął próbę odpowiedzi na pytanie, czy zmiany doprowadziły do usunięcia problemów dostrzeżonych w literaturze i praktyce. Jego zdaniem zarzut pozostał administracyjnym środkiem prawnym o nieuniwersalnym charakterze specyficznym dla administracyjnego postępowania egzekucyjnego. Jednocześnie zarzut przestał być środkiem służącym ochronie interesu zobowiązanego wyłącznie na początkowym etapie egzekucji. Znacząco wzrosły czasowe możliwości jego wykorzystania przez zobowiązanego. Podstawami zarzutu są obecnie kwestie o charakterze materialnoprawnym związane z istnieniem i treścią obowiązku będącego przedmiotem postępowania. Zmiany wprowadzone do ustawy zwiększają ciężar odpowiedzialności za przebieg postępowania egzekucyjnego, jaki spoczywa na wierzycielu. W obecnych realiach ustrojowych przy egzekucji obowiązków pieniężnych regułą jest, że dochodzi do modelowego podziału ról, w którym wierzycielem jest organ jednostki samorządu terytorialnego, a organem egzekucyjnym jednostka administracji rządowej – naczelnik urzędu skarbowego. Stąd zmiany dotyczące zarzutów w administracyjnym postępowaniu egzekucyjnym mają przełożenie na pozycję organu jednostki samorządu terytorialnego w ramach tej procedury. Przeprowadzono weryfikację zmian w celu odpowiedzi na pytanie, czy doprowadziły one do zniwelowania dotychczasowych mankamentów związanych z rozpoznawaniem części środków zaskarżenia w egzekucji administracyjnej. Autor dokonał analizy charakteru prawnego zarzutu w sprawie prowadzenia egzekucji administracyjnej po nowelizacji.
Słowa kluczowe: egzekucja administracyjna, zarzuty zobowiązanego, środki prawne, granice rozpoznania środków zaskarżenia, tryb rozpoznania zarzutów
Mikołaj Darmosz
is a full-time member of the Self-Government Board of Appeal in Katowice in Poland.
ORCID: 0000-0002-4210-7880
Principles of recognition of objections when conducting administrative enforcement
The article discusses issues related to the impact of the amendments to the Act on Enforcement Proceedings in Administration on the legal nature and functioning of the basic remedy available to the obligor. It discusses the legal status to date, as well as presenting the views of the legal doctrine and jurisprudence regarding selected problems related to the functioning of the allegation. The changes in administrative enforcement proceedings regarding the said legal remedy have been presented in this light. The author attempted to answer the question of whether the changes have led to the elimination of the problems noticed in the literature and in practice. In his opinion, the allegation has remained an administrative legal remedy of a non-universal nature that is specific to administrative enforcement proceedings. Simultaneously, the allegation ceased to be a means of protecting the interest of the obligor only at the initial stage of enforcement. The temporal possibilities of its use by the obligor have increased significantly. The grounds for the allegation are currently issues of a substantive law nature related to the existence and content of the obligation constituting the subject of the proceedings. The changes introduced into the Act increase the burden of responsibility for the course of enforcement proceedings that rests with the creditor. In the current systemic realities in the enforcement of monetary obligations, the rule is that there is a model demarcation of roles, in which the creditor is a body of a territorial self-government unit, and the enforcement authority is a government administration unit – the head of the tax office. Therefore, the changes regarding the allegations in administrative enforcement proceedings translate into the position of the body of the territorial self-government unit in this procedure. The changes were verified in order to answer the question of whether they have brought about the elimination of the shortcomings to date related to the recognition of some of the remedies in administrative enforcement. The author has analysed the legal nature of the allegation in the matter of conducting administrative enforcement after the amendment.
Keywords: administrative enforcement, the obligor’s allegations, legal remedies, limits of examination of appeals, procedure of examining allegations
Bibliografia/References
Celińska-Grzegorczyk K., R. Hauser, A. Skoczylas, Postanowienie organu egzekucyjnego w postępowaniu egzekucyjnym a odpowiednie stosowanie przepisów ustawy Kodeks postępowania administracyjnego [w:] Prawne formy działania administracji publicznej w postępowaniu egzekucyjnym w administracji, red. T. Jędrzejewski, M. Masternak, P. Rączka, Toruń 2019
Cudak A., Podmioty legitymowane do wniesienia zarzutów w sprawie prowadzenia egzekucji administracyjnej, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2009/4
Dalkowska A. Zarzuty w postępowaniu egzekucyjnym w administracji – realny czy pozorny środek ochrony podatnika?, „Przegląd Podatkowy” 2016/6
Firkowski S., Zmiany w postępowaniu egzekucyjnym w administracji, Legalis 2020
Jaśkiewicz J., Problem konkurencyjności zarzutów oraz zażalenia w ustawie o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2013/3
Jędrzejewski J., Komentarz do art. 33 [w:] Postępowanie egzekucyjne w administracji. Komentarz, red. R. Hauser, M. Wierzbowski, Legalis 2021
Klat-Wertelecka L., Umorzenie administracyjnego postępowania egzekucyjnego [w:] System egzekucji administracyjnej, red. J. Niczyporuk, S. Fundowicz, J. Radwanowicz, Warszawa 2004
Kulesza C., Komentarz do art. 33 [w:] Ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Komentarz, red. D. Kijowski, Warszawa 2015
Lang J., Środki ochrony w administracyjnym postępowaniu egzekucyjnym [w:] System egzekucji administracyjnej, red. J. Niczyporuk, S. Fundowicz, J. Radwanowicz, Warszawa 2004
Łaszczyca G., Komentarz do art. 127 [w:] C. Martysz, A. Matan, G. Łaszczyca, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, t. 2, Komentarz do art. 104–269 , Warszawa 2010
Łaszczyca G., Postanowienie administracyjne w ogólnym postępowaniu administracyjnym, LEX 2012
Łuczak K., Ochrona zobowiązanego a zakaz badania zasadności i wymagalności obowiązku egzekucyjnego [w:] Ochrona praw jednostki w postępowaniu egzekucyjnym w administracji, red. T. Jędrzejewski, M. Masternak, P. Rączka, Toruń 2018
Masternak M., Prawne formy działania administracji publicznej w postępowaniu egzekucyjnym w administracji – refleksje ogólne [w:] Prawne formy działania administracji publicznej w postępowaniu egzekucyjnym w administracji, red. T. Jędrzejewski, M. Masternak, P. Rączka, Toruń 2019
Piątek W., Skoczylas A., Prawo procesowe administracyjne [w:] System Prawa Administracyjnego, t. 9, Prawo procesowe administracyjne, red. R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, Warszawa 2020
Postępowanie egzekucyjne w administracji. Komentarz, red. R. Hauser, A. Skoczylas, Warszawa 2018
Przybysz P., Administracyjne środki prawne w postępowaniu egzekucyjnym w administracji, Warszawa 2012
Romańska M., System środków zaskarżenia w administracyjnym postępowaniu egzekucyjnym – ocena w świetle zasad efektywności i niekonkurencyjności [w:] Ochrona praw jednostki w postępowaniu egzekucyjnym w administracji, red. T. Jędrzejewski, M. Masternak, P. Rączka, Toruń 2018
Samulska K., Środki zaskarżenia w postępowaniu egzekucyjnym w świetle orzecznictwa [w:] Ochrona praw jednostki w postępowaniu egzekucyjnym w administracji, red. T. Jędrzejewski, M. Masternak, P. Rączka, Toruń 2018
System Prawa Administracyjnego Procesowego, red. G. Łaszczyca, A. Matan, t. 3, cz. 1, Administracyjne postępowanie egzekucyjne i zabezpieczające, red. D.R. Kijowski, Warszawa 2020
Ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Komentarz, red. D. Kijowski, Warszawa 2015
Woś T., Komentarz do art. 3 [w:] Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, red. T. Woś, Warszawa 2016
Sebastian Juszczak
jest studentem V roku prawa na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego.
ORCID: 0000-0001-6972-5446
Zmiana kręgu stron postępowania w sprawie wydania pozwolenia na budowę po nowelizacji definicji obszaru oddziaływania obiektu
Artykuł przedstawia sposób, w jaki z pozoru drobna zmiana definicji obszaru oddziaływania obiektu dokonana na podstawie ustawy z 13.02.2020 r. o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw wpłynęła na wyznaczanie kręgu stron w postępowaniu o wydanie pozwolenia na budowę. Pojęcie obszaru oddziaływania obiektu w poprzednim stanie prawnym wywoływało sporo wątpliwości oraz sprzyjało szerokiemu wyznaczaniu kręgu stron w postępowaniu o wydanie pozwolenia na budowę. Problem wskazywany w tekście jest nie tylko aktualny, ale też ważny z uwagi to, że precyzyjny mechanizm ustalania kręgu stron w postępowaniach budowlanych ma istotne znaczenie dla zapewnienia pewności obrotu prawnego. Celem artykułu jest wskazanie, co jest istotą zmiany dokonanej nowelizacją, oraz zbadanie, w jaki sposób zmiana pojęcia obszaru oddziaływania obiektu wpłynęła na krąg stron w postępowaniu o wydanie pozwolenia na budowę przy jednoczesnym uwzględnieniu orzecznictwa sądów administracyjnych oraz poglądów doktryny na gruncie zarówno poprzednio obowiązującej, jak i aktualnej definicji.
Słowa kluczowe: obszar oddziaływania obiektu, strona postępowania, prawo budowlane, organizacja ekologiczna
Sebastian Juszczak
is a 5th year law student at the Faculty of Law and Administration of the University of Warsaw in Poland.
ORCID: 0000-0001-6972-5446
Change in the circle of parties to proceedings on issuing building permission after the amendment to the definition of the area of impact of a structure
The article presents how a seemingly minor change in the definition of the area of impact of a structure made under the Act amending the Construction Law and certain other acts of 13 February 2020 affected the specification of the circle of parties to the proceedings for issuing building permission. The notion of an area of impact of a structure in the previous legal situation created numerous doubts and favoured the broad specification of the group of parties to the proceedings on issuing building permission. The problem mentioned in the article is not only topical, but also important because a precise mechanism of specifying the circle of parties in the construction proceedings is especially important to ensure certainty of legal transactions. The objective of the article is to specify the essence of the change made by the amendment and to examine how the change of the concept of the area of impact of the structure affected the circle of parties in the proceedings for issuing the building permission, taking into account the case law of the administrative courts and the views of the doctrine on the grounds of both the previously applicable and the current definition.
Keywords: area of impact of a structure, party to the proceedings, construction law, ecological organization
Bibliografia/References
Asman T., Niewiadomski Z., Kucharski K., Komentarz do art. 3 [w:] Prawo budowlane. Komentarz, red. Z. Niewiadomski, T. Asman, J. Dessoulavy-Śliwiński, E. Janiszewska-Kuropatwa, A. Plucińska-Filipowicz, J. Siegień, Legalis 2021
Borkowski J., Adamiak B., Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Legalis 2021
Bursztynowicz M., Sługocka M., Komentarz do art. 28 [w:] M. Bursztynowicz, M. Sługocka, Postępowanie administracyjne dla jednostek samorządu terytorialnego. Komentarz, LEX 2020
Gołaszewski P., Komentarz do art. 28 [w:] Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, red. R. Hauser, Legalis 2020
Kafar D., Kornecka A., Kornecki J., Szocik K., Prawo budowlane 2020 – proces inwestycyjny po zmianach, Legalis 2020
Kosicki A., Komentarz do art. 3 [w:] Prawo budowlane. Komentarz aktualizowany, red. A. Plucińska-Filipowicz, M. Wierzbowski, LEX 2021
Kosicki A., Plucińska-Filipowicz A., Strony i sąsiedztwo w sprawach budowlanych [w:] Proces inwestycji budowlanych, red. A. Plucińska-Filipowicz, M. Wierzbowski, LEX 2015
Kuźma G., Komentarz do art. 28 [w:] Prawo budowlane. Komentarz, red. D. Okolski, Legalis 2020
Ostrowska A., Komentarz do art. 28 [w:] Prawo budowlane. Komentarz, red. A. Gliniecki, LEX 2016
Piątek W., Komentarz do art. 28 [w:] Prawo budowlane. Komentarz, red. A. Gliniecki, LEX 2016
Przybysz P.M., Komentarz do art. 28 [w:] Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz aktualizowany, LEX 2019
Romańska M., Komentarz do art. 28 [w:] Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, red. H. Knysiak-Sudyka, LEX 2019
Wilk A., Pojęcie „obszaru oddziaływania obiektu” po nowelizacji PrBud z dnia 13.02.2020 r., „Nieruchomości” 2020/11
dr Piotr Kapusta
jest adiunktem w Pracowni Przygotowania do Aplikacji i Komunikacji Prawniczej w Instytucie Nauk Prawnych na Uniwersytecie Zielonogórskim, radcą prawnym oraz pozaetatowym członkiem Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Zielonej Górze.
ORCID: 0000-0003-2002-5419
Jeszcze raz o statusie pracowniczym członka samorządowego kolegium odwoławczego
Wyróżnienie dwóch kategorii członków samorządowego kolegium odwoławczego znajduje skutki w obszarze pracowniczym. Członkowie etatowi zatrudnieni są w reżimie pracowniczym, z kolei członkowie pozaetatowi nie są pracownikami. Powołanie etatowego członka samorządowego kolegium odwoławczego stanowi w swej istocie mianowanie w rozumieniu przepisów Prawa pracy i rodzi skutki w postaci nawiązania stosunku pracy z kolegium. Doktrynalne próby wyjaśnienia statusu pracowniczego członków kolegium dodatkowo utrudniają jego określenie z uwagi na posługiwanie się pojęciem nienormatywnym. Zdaniem autora ustawodawca powinien nowelizacją jednoznacznie wskazać na mianowanie jako podstawę nawiązania stosunku pracy z członkiem kolegium. Pożądane zmiany wiążą się również z wyraźnym uregulowaniem zagadnień związanych z przenoszeniem członków pomiędzy kolegiami, w tym dotyczących sumowania okresów zatrudnienia sprzed i po poniesieniu dla potrzeb ustalania uprawnień związanych z zakładowym stażem pracy. W tym kontekście niezbędne jest również dookreślenie statusu pracowniczego członka kolegium powoływanego na prezesa innego kolegium.
Słowa kluczowe: członek samorządowego kolegium odwoławczego, pracownik, mianowanie, powołanie pozorne, stosunek pracy
Dr Piotr Kapusta
is an assistant professor at the Laboratory of Preparation for Articles and Legal Communication at the Institute of Legal Studies at the University of Zielona Góra in Poland, a legal counsel and a full-time member of the Self-Government Board of Appeal in Zielona Góra.
ORCID: 0000-0003-2002-5419
Once again about the employment status of a member of a self-government board of appeal
The distinction between two categories of members of self-government boards of appeal has consequences in the area of employment. Full-time members are employed under an employment contract, while part-time members are not employees. The appointment of a full-time member of a self-government board of appeal is essentially an appointment within the meaning of the provisions of Labour Law, and has the effect of establishing an employment relationship with the board. Doctrinal attempts to clarify the employment status of the board members make it additionally difficult to define, because of the use of a non-standard concept. In the author’s opinion, the legislator should unequivocally specify nomination as a basis for establishing an employment relationship with a board member by means of an amendment. The desired changes are also related to the clear regulation of the issues related to transferring members between boards, including adding together periods of employment before and after they are made in order to determine the rights related to the length of service. The employment status of a board member who is appointed president of another board also needs to be specified in this context.
Keywords: member of a self-government board of appeal, employee, appointment, apparent appointment, employment relationship
Bibliografia/ReferencesBator A., Gromski W., Kozak A., Kaźmierczyk S., Pulka Z., Wprowadzenie do nauk prawnych. Leksykon tematyczny, Warszawa 2006
Blankiewicz-Wóltańska B.M., Kwiatkowska-Szymak E., Sądowoadministracyjna kontrola odwołania prezesa samorządowego kolegium odwoławczego, „Administracja. Teoria-Dydaktyka-Praktyka” 2009/4
Borek-Buchajczuk R., Charakter prawny stosunku pracy etatowego członka samorządowego kolegium odwoławczego, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 2007/8
Borek-Buchajczuk R., Powołanie niewłaściwe, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 2011/1
Florek L., Pisarczyk Ł., Prawo pracy, Warszawa 2019
Kaszubowski K., Skarga na odmowę powołania do pełnienia funkcji – przyczynek do dyskusji o granicach sądowej kontroli administracji publicznej, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2017/2
Kmieciak Z., Ustawa o samorządowych kolegiach odwoławczych z komentarzem oraz akty wykonawcze, Warszawa 1995
Korzeniowska A., Postępowanie przed samorządowym kolegium odwoławczym, Kraków 2002
Kotulski M., Samorządowe kolegia odwoławcze (wybrane uwagi na tle ustawy o samorządowych kolegiach odwoławczych, „Samorząd Terytorialny” 2001/6
Liszcz T., Osobliwości statusu pracowniczego etatowych członków samorządowego kolegium odwoławczego, „Samorząd Terytorialny” 2006/9
Liszcz T., Prawo pracy, Warszawa 2019
Prawo pracy, red. J. Stelina, Warszawa 2018
Prawo pracy i ubezpieczeń społecznych, red. K.W. Baran, Warszawa 2019
Rycak M., Rycak A., Stelina J., Ustawa o pracownikach samorządowych. Komentarz, Warszawa 2016
Sawuła R., Pozycja prawna prezesa samorządowego kolegium odwoławczego, „Casus” 2004/4
Sikora K., Komentarz do art. 7 [w:] A. Ostrowska, K. Sikora, Ustawa o samorządowych kolegiach odwoławczych. Komentarz, Warszawa 2012
Smoleń P., Taras W., Rzecz o samorządowych kolegiach odwoławczych – zagadnienia ustrojowe [w:] Państwo, ustrój, samorząd terytorialny, red. M. Chmaj, Lublin 1997
Stelina J., Glosa do uchwały SN z dnia 11 stycznia 2005 r., I PZP 11/04 , „Gdańskie Studia Prawnicze. Przegląd Orzecznictwa” 2005/4
Terlikowska M., Komentarz do art. 7 [w:] M. Frączkiewicz, M. Terlikowska, Ustawa o samorządowych kolegiach odwoławczych. Komentarz, Warszawa 2019
dr Małgorzata Magdziarczyk
jest adiunktem w Katedrze Własności Intelektualnej, Prawa Administracyjnego i Europejskiego na Wydziale Ekonomii i Zarządzania Politechniki Opolskiej, radcą prawnym.
ORCID: 0000-0003-1503-8469
Wdrożenie i realizacja przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE przez jednostki samorządu terytorialnego – na przykładzie gminy
Artykuł podejmuje problematykę wdrożenia i realizacji przepisów o ochronie danych osobowych osób fizycznych przez gminę jako jednostkę samorządu terytorialnego. Gmina, będąc administratorem danych osobowych mieszkańców, jest zobowiązana dostosować wszelkie działania związane z przetwarzaniem danych osobowych do obowiązujących standardów ochrony danych osobowych osób fizycznych. Jednocześnie stosowane przez gminę środki techniczne i organizacyjne, mające służyć ochronie danych osobowych osób fizycznych, powinny być adekwatne do istniejących zagrożeń. Gmina w świetle przepisów obowiązującego prawa podlega takim samym obowiązkom administratora danych osobowych osób fizycznych, jak podlega każdy inny administrator danych osobowych osób fizycznych. Od innych administratorów gminę odróżnia natomiast zasób i rodzaj danych osobowych osób fizycznych, które przetwarza. Jak podkreśla autorka w prezentowanych artykule, przyszłość będzie wymagała od gminy ciągłego monitorowania procedur ochrony danych osobowych mieszkańców, cyklicznych szkoleń pracowników w przedmiocie ochrony danych osobowych osób fizycznych i zwiększania nakładów na środki techniczne i organizacyjne ochrony danych osobowych osób fizycznych.
Słowa kluczowe: dane osobowe, gmina, administrator danych osobowych
Dr Małgorzata Magdziarczyk
is an assistant professor at the Chair of Intellectual Property, Administrative and European Law of the Faculty of Economics and Management of the Opole University of Technology in Poland, legal counsel.
ORCiD: 0000-0003-1503-8469
Implementation and enforcement of the provisions of Regulation (EU) 2016/679 of the European Parliament and of the Council of 27 April 2016 on the protection of natural persons with regard to the processing of personal data and on the free movement of such data and repealing Directive 95/46/EC by territorial self-government units – using the example of the municipality
The article addresses the problem of the implementation and execution of the regulations on personal data protection by the municipality as a territorial self-government unit. The municipality, as the personal data controller of the residents, is obliged to adjust all activities related to personal data processing to the applicable standards of the protection of the personal data of natural persons. Simultaneously, the technical and organizational measures applied by the municipality to protect the personal data of natural persons should be adequate to the existing risks. In the light of the applicable provisions of the law, the municipality is subject to the same obligations of a personal data controller as those of any other controller of personal data of natural persons. However what distinguishes a municipality from other controllers is the amount and type of personal data of natural persons that it processes. As the author emphasizes in the article, the future will require the municipality to continuously monitor the procedures regarding the protection of the personal data of the residents, cyclical training of the employees on personal data protection and an increase in the outlay in the technical and organizational measures for protecting personal data.
Keywords: personal data, municipality, personal data controller
Bibliografia/References
Barta J., Fajgielski P., Markiewicz R., Ochrona danych osobowych. Komentarz, Kraków 2004
Krzysztofek M., Ochrona danych osobowych w Unii Europejskiej po reformie. Komentarz do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679, Warszawa 2016
Litwiński P. (red.), Barta P., Kawecki M., Rozporządzenie w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i swobodnym przepływem takich danych. Komentarz, Warszawa 2018
Magdziarczyk M., Personal data protection in the law of European Union – on the threshold of change, „Modern Science” 2018, Issue 1.1. „Political Sciences, Law, Finance, International Relation”
Słowik P., Styczyński J., RODO. Gmina może zapłacić za cudze błędy, „Gazeta Prawna” z 17.05.2019 r., https://serwisy.gazetaprawna.pl/samorzad/artykuly/1412867,kto-odpowiada-za-rodo-w-gminie.html
dr hab. Agata Barczewska-Dziobek, prof. UR
jest profesorem w Zakładzie Nauki o Administracji w Instytucie Nauk Prawnych Kolegium Nauk Społecznych Uniwersytetu Rzeszowskiego.
ORCID 000-0002-7414-9219
Działania Podkarpackiego Forum Sekretarzy na rzecz zmian w przepisach prawnych odnoszących się do zadań gminy
Wykonywanie przez gminy rozlicznych zadań określonych w poszczególnych ustawach może napotykać problemy, które wynikają z różnych przyczyn, np.: braku utrwalonego skutecznego sposobu działania, niedostatków zasobów organizacyjnych (finansowych i rzeczowych), skali zadania, braku akceptacji społecznej bądź niedostatków prawa. Jednym ze źródeł wiedzy o takich trudnościach są niewątpliwie ich bezpośredni wykonawcy, bowiem to oni w codziennej praktyce obowiązani są je pokonywać. Celem prezentowanego opracowania jest prezentacja działalności Podkarpackiego Forum Sekretarzy jako podmiotu zrzeszającego praktyków samorządowych, których doświadczenie i opinie dostarczają informacji o przepisach prawa wymagających interwencji naprawczych. Podkarpackie Forum Sekretarzy – poprzez złożenie petycji zbiorowej – podjęło próbę zmiany przepisów prawnych rodzących w ocenie członków problemy praktyczne. Rozważania dotyczące tej kwestii uzupełnione zostały o wyniki badań empirycznych, które dotyczyły wskazania obszarów regulacji prawnych w zakresie zadań gmin, które stanowią źródło problemów praktycznych wraz z ich oceną. Ze względu na przyjętą metodologię ocena ta może stanowić impuls do szczegółowej analizy przepisów i formułowania wniosków de lege ferenda.
Słowa kluczowe: samorząd gminny, dysfunkcje, Podkarpackie Forum Sekretarzy, petycja zbiorowa
Dr hab. Agata Barczewska-Dziobek
is a professor in the Department of Administrative Science at the Institute of Legal Studies of the College of Social Sciences at the University of Rzeszów in Poland.
ORCID: 000-0002-7414-9219
Activities of the Podkarpackie Forum of Secretaries supporting changes in legal regulations relating to municipal tasks
Municipalities performing numerous tasks set out in individual acts of law can encounter problems arising for various reasons, e.g. a lack of a well-established effective method of operating, shortages of organizational resources (financial and physical), the scale of the task, the lack of social acceptance or shortcomings in the law. The sources of knowledge about such difficulties undoubtedly include their direct executors, as it is they who are obliged to overcome them in their everyday work. The objective of this article is to present the activities of the Podkarpackie Forum of Secretaries as an entity associating territorial self-government practitioners whose experience and opinions provide information on the provisions of the law that require corrective interventions. By submitting a collective petition, the Podkarpackie Forum of Secretaries has attempted to change the provisions of the law which, in the opinion of its members, create practical problems. The considerations regarding this matter have been supplemented with the results of empirical research which applied to the identification of areas of legal regulations regarding the tasks of municipalities constituting a source of practical problems, together with their assessment. The methodology used has meant that this assessment can provide an impulse for a detailed analysis of the regulations and the formulation of de lege ferenda conclusions.
Keywords: municipal self-government, dysfunctions, Podkarpackie Forum of Secretaries, collective petition
Bibliografia/References
Bober J. i in., Narastające dysfunkcje, zasadnicze dylematy, konieczne działania. Raport o stanie samorządności w Polsce, Kraków 2013
Dolnicki B., Elementy prakseologiczne w strukturze i działaniu administracji publicznej [w:] Współzależność dyscyplin badawczych w sferze administracji publicznej, red. S. Wrzosek, M. Domagała, J. Izdebski, T. Stanisławski, Warszawa 2010
Gliniecka J., Drywa A., Juchniewicz E., Sowiński T., Samorząd terytorialny w 20 lat po reformie administracyjnej państwa. Bilans nadziei i postulaty na przyszłość, Warszawa 2018
Górski G., O potrzebie reorganizacji ustroju terenowej administracji publicznej, http://kj.edu.pl/wp-content/uploads/2017/12/O-potrzebie-przebudowy-administracji-publicznej.pdf
Hausner J., Kierunki reformowania polskiego samorządu terytorialnego [w:] Sprawne państwo. Propozycje zmian w funkcjonowaniu jednostek samorządu terytorialnego w Polsce, red. P. Kopyciński, Kraków 2015
Lipowicz I., Samorząd terytorialny XXI wieku, Warszawa 2019
Lipowicz I., Tradycje i przyszłość samorządu terytorialnego w świetle nauki prawa administracyjnego, [w:] Między tradycją a przyszłością w nauce prawa administracyjnego. Księga jubileuszowa dedykowana profesorowi Janowi Bociowi, red. J. Supernat, Wrocław 2009
Łukasiewicz J., Słowo o aktualności prakseologicznej płaszczyzny badań nad administracją publiczną [w:] Współzależność dyscyplin badawczych w sferze administracji publicznej, red. S. Wrzosek, M. Domagała, J. Izdebski, T. Stanisławski, Warszawa 2010
Maciejewski M., Skuteczność i efektywność administracji w prawie administracyjnym. W kierunku recepcji zarzadzania publicznego w polskim prawie administracyjnym, Warszawa 2019
Stępień J., Uzasadnione obawy o przyszłość polskiego samorządu, https://www.prawo.pl/samorzad/obawy-o-przyszlosc-samorzadu-opinia-prawopl,294805.html
dr hab. Marcin Wiącek, prof. UW
jest kierownikiem Zakładu Praw Człowieka na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego.
ORCID: 0000-0002-7058-0106
Kontrola konstytucyjności rozporządzeń dotyczących zmian w podziale terytorialnym państwa – glosa częściowo krytyczna do postanowienia Trybunału Konstytucyjnego z 15 lipca 2020 r. (U 5/19)
Glosowanym postanowieniem z 15.07.2020 r. (U 5/19) Trybunał Konstytucyjny umorzył postępowanie dotyczące rozporządzeń określających termin nadania gminie statusu miasta. Postępowanie okazało się bezprzedmiotowe, gdyż rozporządzenie nadające status miasta zostało uchylone. W glosie poruszono problem kontroli konstytucyjności rozporządzeń Rady Ministrów, na podstawie których tworzy się gminy, ustala ich granice lub nadaje gminom status miasta. Problem ten wynika z faktu, że TK może badać tylko takie przepisy, które są źródłem norm generalnych i abstrakcyjnych. W konsekwencji Trybunał odmawia kontroli konstytucyjności wspomnianych rozporządzeń, gdyż wyrażają one normy indywidualne i konkretne. Jednocześnie rozporządzeń tych nie można zaskarżyć do sądu administracyjnego i tym samym nie podlegają one jakiejkolwiek sądowej kontroli.
Słowa kluczowe: nadanie gminie statusu miasta; tworzenie i ustalanie granic gmin; Trybunał Konstytucyjny; kontrola konstytucyjności rozporządzeń
Dr. Hab. Marcin Wiącek, Professor of the University of Warsaw
is the head of the Human Rights Department at the Faculty of Law and Administration, University of Warsaw in Poland.
ORCID: 0000-0002-7058-0106
Control of the constitutionality of regulations regarding changes in the territorial division of the country – partially critical commentary on the decision of the Constitutional Tribunal of 15 July 2020 (U 5/19)
In the order of 15 July 2020 (U 5/19), which is under review, the Constitutional Tribunal discontinued the proceedings regarding the regulations specifying the deadline for granting a municipality the status of a city. The proceedings turned out to be irrelevant, as the regulation granting the status of a city was repealed. The commentary discusses the problem of control of the constitutionality of regulations of the Council of Ministers, on the basis of which municipalities are created, their borders are set or municipalities are granted the status of a city. The problem arises from the fact that the Constitutional Tribunal can only examine such regulations that constitute the source of general and abstract norms. Consequently, the Tribunal refuses to examine the constitutionality of the said regulations, as they express individual and concrete norms. At the same time, these regulations cannot be contested before an administrative court and are therefore not subject to any judicial review.
Keywords: award of the status of a city to a municipality, establishment and delimitation of municipalities, Constitutional Tribunal, control of the constitutionality of regulations
Bibliografia/References
Dolnicki B., Indywidualny akt normatywny, „Przegląd Prawa Publicznego” 2017/6
Feja-Paszkiewicz A., Ustalenie i zmiana granic gmin w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego – wybrane problemy, „Przegląd Prawa i Administracji” 2010/83
Kosiorowski G., Normatywny charakter aktu prawnego w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, „Państwo i Prawo”2010/9
Skwara B., Problem normatywności rozporządzeń w świetle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, „Przegląd Legislacyjny” 2007/1
Konstytucja RP, t. 2, Komentarz. Art. 87–243 , red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016
Wronkowska S., Model rozporządzenia jako aktu wykonawczego do ustaw w świetle konstytucji i praktyki [w:] Konstytucyjny system źródeł prawa w praktyce, red. A. Szmyt, Warszawa 2005
