Zasada asymilacji i autorskie wynagrodzenia dodatkowe (postumowne)Ryszard Markiewicz
Zasada asymilacji i autorskie wynagrodzenia dodatkowe (postumowne)
1. Autorskie wynagrodzenia residual (dodatkowe, postumowne) są ważną i rozbudowaną częścią polskiego prawa autorskiego. Są one ustanowione dla współtwórców utworu audiowizualnego oraz artystów wykonawców ze względu na: a) wyświetlanie utworu audiowizualnego w kinach, b) najem egzemplarzy utworów audiowizualnych i ich publiczne odtwarzanie, c) nadawanie utworu w telewizji lub poprzez inne środki publicznego udostępniania utworów, d) reprodukowanie utworu audiowizualnego na egzemplarzu przeznaczonym do własnego użytku.
2. Przepisy polskiego prawa autorskiego nie formułują warunku koniecznego do powstania omawianego wynagrodzenia, którym jest uprzednie przeniesienie przez twórcę swych praw wyłącznych na rzecz osoby trzeciej (najczęściej producenta). Jednakże prawidłowa wykładnia nakazuje przyjąć ten warunek. Przecież wcześniej, gdy prawa wyłączne przysługują twórcy, to korzysta z mocniejszego prawo bezwzględne i nie można rekonstruować tu dwóch równoległych praw: wyłącznego i prawa do omawianego wynagrodzenia przysługującego temu samemu podmiotowi w oznaczeniu do takiej samej postaci eksploatacji utworu. Prawo do wynagrodzenia dodatkowego pojawia się zatem (aktualizuje się) dopiero z chwilą przeniesienia prawa autorskiego i następnie korzystania z utworu.
3. Kwestionowanie zasady asymilacji względem wynagrodzeń postumownych na gruncie konwencji berneńskiej jest sprzeczne z jej istotą i funkcją. Ma ono swe podstawy przede wszystkim w konsekwencjach wynikających z braku powszechności stosowania tego typu wynagrodzeń i wiążącą się z tym „niesprawiedliwą” asymetrią w ich stosowaniu w różnych krajach. Formalnie jednak podnoszony jest ważny zarzut związku prawa do wynagrodzenia residual z umową przenoszącą prawa autorskie – gdy nie jest kwestionowane, że problematyka umów jest wyłączona spod zasady asymilacji.
4. Moim zdaniem, choć ocena ta nie jest kategoryczna, wynagrodzenia postumowne są objęte zasadą asymilacji z konwencji berneńskiej. Ostateczne ustalenia w tej kwestii należą do Trybunału Sprawiedliwości, choć nie jest wykluczone, że w swym orzeczeniu uzna, że jest to jednak materia objęta kompetencją sądów krajowych – z wyjątkiem tych wynagrodzeń, które mają podstawy w dyrektywach.
5. Wydaje się, że w odniesieniu do wynagrodzeń postumownych należałoby wprowadzić obciążenie płatnościami nie korzystającego z utworu audiowizualnego, ale podmiotu, któremu przysługują prawa autorskie do tego utworu. Powinien on się nimi stosownie (a więc: odpowiednio i proporcjonalnie) „dzielić” z twórcami i artystami wykonawcami. Zdaję sobie sprawę, że ten powrót do uprzedniego modelu z polskiego prawa autorskiego nie spełnia postulatu „idź tropem pieniędzy”, a zatem jest mniej dogodny dla twórców (i artystów wykonawców) i koniecznie łączyłby się ze zmianami organizacyjnymi w organizacjach zbiorowego zarządzania. Jednakże równocześnie eliminowałoby to trudności i niepewność związane z stosowaniem asymilacji. Przypomnijmy: wobec stwierdzenia obowiązywania zasady asymilacji w analizowanym zakresie wypływ za granicę środków finansowych, bez wzajemności ze strony innych krajów, jest w przyszłości nie do uniknięcia. Jest to bomba z opóźnionym zapłonem. Trudno bowiem zrozumieć, dlaczego zagraniczni twórcy i artyści wykonawcy nie mieliby korzystać z przyznanych im (niezrzekalnych) praw do wynagrodzeń. W tej sytuacji obowiązkiem tym należy obciążać podmiot praw wyłącznych, który udziela zezwolenia na tego rodzaju eksploatację i uzyskuje na tej podstawie przychody. Nie jest przy tym wykluczone, choć mam świadomość „dziwności” takiej propozycji, że dla celów wyliczania należnej opłaty ze strony producentów punktem odniesienia byłyby przychody uzyskiwane przez korzystającego z utworu audiowizualnego (a nie producenta). Racjonalnym rozwiązaniem byłoby powierzenie obowiązku dochodzenia tego wynagrodzenia organizacjom zbiorowego zarządzania, a nawet ustawowe ustalenie procentu przychodów, np. producenta filmu, z danej postaci eksploatacji, obowiązkowo przeznaczonego dla twórców i artystów wykonawców. Przy takiej regulacji znika zagrożenie asymetrii w krajowych i zagranicznych wypłatach z tytułu wynagrodzeń postumownych – obciążałyby one tylko producentów krajowych.
2. Przepisy polskiego prawa autorskiego nie formułują warunku koniecznego do powstania omawianego wynagrodzenia, którym jest uprzednie przeniesienie przez twórcę swych praw wyłącznych na rzecz osoby trzeciej (najczęściej producenta). Jednakże prawidłowa wykładnia nakazuje przyjąć ten warunek. Przecież wcześniej, gdy prawa wyłączne przysługują twórcy, to korzysta z mocniejszego prawo bezwzględne i nie można rekonstruować tu dwóch równoległych praw: wyłącznego i prawa do omawianego wynagrodzenia przysługującego temu samemu podmiotowi w oznaczeniu do takiej samej postaci eksploatacji utworu. Prawo do wynagrodzenia dodatkowego pojawia się zatem (aktualizuje się) dopiero z chwilą przeniesienia prawa autorskiego i następnie korzystania z utworu.
3. Kwestionowanie zasady asymilacji względem wynagrodzeń postumownych na gruncie konwencji berneńskiej jest sprzeczne z jej istotą i funkcją. Ma ono swe podstawy przede wszystkim w konsekwencjach wynikających z braku powszechności stosowania tego typu wynagrodzeń i wiążącą się z tym „niesprawiedliwą” asymetrią w ich stosowaniu w różnych krajach. Formalnie jednak podnoszony jest ważny zarzut związku prawa do wynagrodzenia residual z umową przenoszącą prawa autorskie – gdy nie jest kwestionowane, że problematyka umów jest wyłączona spod zasady asymilacji.
4. Moim zdaniem, choć ocena ta nie jest kategoryczna, wynagrodzenia postumowne są objęte zasadą asymilacji z konwencji berneńskiej. Ostateczne ustalenia w tej kwestii należą do Trybunału Sprawiedliwości, choć nie jest wykluczone, że w swym orzeczeniu uzna, że jest to jednak materia objęta kompetencją sądów krajowych – z wyjątkiem tych wynagrodzeń, które mają podstawy w dyrektywach.
5. Wydaje się, że w odniesieniu do wynagrodzeń postumownych należałoby wprowadzić obciążenie płatnościami nie korzystającego z utworu audiowizualnego, ale podmiotu, któremu przysługują prawa autorskie do tego utworu. Powinien on się nimi stosownie (a więc: odpowiednio i proporcjonalnie) „dzielić” z twórcami i artystami wykonawcami. Zdaję sobie sprawę, że ten powrót do uprzedniego modelu z polskiego prawa autorskiego nie spełnia postulatu „idź tropem pieniędzy”, a zatem jest mniej dogodny dla twórców (i artystów wykonawców) i koniecznie łączyłby się ze zmianami organizacyjnymi w organizacjach zbiorowego zarządzania. Jednakże równocześnie eliminowałoby to trudności i niepewność związane z stosowaniem asymilacji. Przypomnijmy: wobec stwierdzenia obowiązywania zasady asymilacji w analizowanym zakresie wypływ za granicę środków finansowych, bez wzajemności ze strony innych krajów, jest w przyszłości nie do uniknięcia. Jest to bomba z opóźnionym zapłonem. Trudno bowiem zrozumieć, dlaczego zagraniczni twórcy i artyści wykonawcy nie mieliby korzystać z przyznanych im (niezrzekalnych) praw do wynagrodzeń. W tej sytuacji obowiązkiem tym należy obciążać podmiot praw wyłącznych, który udziela zezwolenia na tego rodzaju eksploatację i uzyskuje na tej podstawie przychody. Nie jest przy tym wykluczone, choć mam świadomość „dziwności” takiej propozycji, że dla celów wyliczania należnej opłaty ze strony producentów punktem odniesienia byłyby przychody uzyskiwane przez korzystającego z utworu audiowizualnego (a nie producenta). Racjonalnym rozwiązaniem byłoby powierzenie obowiązku dochodzenia tego wynagrodzenia organizacjom zbiorowego zarządzania, a nawet ustawowe ustalenie procentu przychodów, np. producenta filmu, z danej postaci eksploatacji, obowiązkowo przeznaczonego dla twórców i artystów wykonawców. Przy takiej regulacji znika zagrożenie asymetrii w krajowych i zagranicznych wypłatach z tytułu wynagrodzeń postumownych – obciążałyby one tylko producentów krajowych.
Słowa kluczowe: prawo autorskie, zasada asymilacji, wynagrodzenie dodatkowe, dyrektywa 2019/790
Publikacja w ramach projektu badawczego pt. „Naukowy model reformy prawa autorskiego na jednolitym rynku cyfrowym według Dyrektyw UE” (konkurs Opus 18, finansowany przez Narodowe Centrum Nauki, nr UMO-2019/35/B/HS5/03671).
prof. dr hab. Ryszard Markiewicz
The author is a professor at the Jagiellonian University in Krakow, Poland
prof. dr hab. Ryszard Markiewicz
The author is a professor at the Jagiellonian University in Krakow, Poland
The Principle of Assimilation and Author’s Residual (Post-Contractual) Remuneration
1. Residual (additional, post-contractual) copyright remuneration is an important and extensive part of Polish copyright law. Such remuneration is established for co-creators of audiovisual works and performing artists for: (a) the screening of an audiovisual work in cinemas, (b) renting copies of audiovisual works and their public playback; (c) broadcasting a work on television or through other means of public communication of works; (d) reproducing an audiovisual work on a copy intended for personal use. Due to the transposition of Directive 2019/790, the introduction of this type of remuneration for creators of audiovisual works and for performing artists is being considered, for making available to the public of the work in such a way that everyone can access it at a place and time of their choosing through collective management organizations, as well as for performing artists of musical or musical-literary works in the aforementioned fields of exploitation.
2. The provisions of Polish copyright law do not formulate a necessary condition for the entitlement to the remuneration in point, which is the prior transfer by the creator of their exclusive rights to a third party (most often the producer). However, correct interpretation requires that this condition be accepted. At an earlier stage, when exclusive rights belong to the creator, they enjoy a stronger absolute right, and one cannot reconstruct two parallel rights: an exclusive one and the right to remuneration in point for the same form of exploitation of the work. Therefore, the right to additional remuneration only arises at the moment of transferring copyright and, subsequently, the work being exploited.
3. Questioning the principle of assimilation regarding post-contractual remunerations under the Berne Convention is inconsistent with the essence and function of this principle. It primarily has its grounds in the consequences of the lack of universality in applying such remuneration and the associated ‘unjust’ asymmetry in such application in different countries. But formally, a valid objection is raised about the connection of the right to residual remuneration with the agreement transferring copyright – when it is not challenged that agreements are excluded from the principle of assimilation.
4. In my opinion, although this assessment is not categorical, the principle of assimilation under the Berne Convention does apply to post-contractual remuneration. The final determinations in this matter belong to the EU Court of Justice, although it cannot be excluded that in its judgment it will recognize that this is a matter within the competence of national courts – except for the remuneration based on directives.
5. It seems that in relation to post-contractual remunerations, the obligation to make payments should be imposed not on entities exploiting the audiovisual work, but on holders of copyright in the audiovisual work. They should appropriately (that is, reasonably and proportionally) ‘share’ their revenues with creators and performing artists. I am aware that this return to the previous model of Polish copyright law does not meet the demand to ‘follow the money’, therefore, it is less convenient for creators (and performing artists) and would necessarily require changes in collective management organizations. However, at the same time, it would eliminate the difficulties and uncertainties associated with the application of assimilation. Let us remember: if the applicability of the principle of assimilation in the analysed scope is confirmed, the outflow of financial resources abroad, without reciprocity from other countries, is inevitable in the future. This is a ‘time bomb’ because it is difficult to understand why foreign creators and performing artists should not benefit from their (inalienable) rights to remuneration. In this situation, the obligation to claim this remuneration should be imposed on the entity granting permission for this type of exploitation and earning revenue from it. However, it is not excluded, although I am aware of the ‘strangeness’ of such a proposal, that for the purpose of calculating the due fee, the point of reference would be the revenue obtained by the user of the audiovisual work (and not the producer). A rational solution would be to entrust collective management organizations with the obligation to collect this remuneration, and even establish the percentage of revenue in statutory law, e.g., from the film producer for a given form of exploitation, mandatory for creators and performing artists. With such regulation, the threat of asymmetry in domestic and foreign payments.
2. The provisions of Polish copyright law do not formulate a necessary condition for the entitlement to the remuneration in point, which is the prior transfer by the creator of their exclusive rights to a third party (most often the producer). However, correct interpretation requires that this condition be accepted. At an earlier stage, when exclusive rights belong to the creator, they enjoy a stronger absolute right, and one cannot reconstruct two parallel rights: an exclusive one and the right to remuneration in point for the same form of exploitation of the work. Therefore, the right to additional remuneration only arises at the moment of transferring copyright and, subsequently, the work being exploited.
3. Questioning the principle of assimilation regarding post-contractual remunerations under the Berne Convention is inconsistent with the essence and function of this principle. It primarily has its grounds in the consequences of the lack of universality in applying such remuneration and the associated ‘unjust’ asymmetry in such application in different countries. But formally, a valid objection is raised about the connection of the right to residual remuneration with the agreement transferring copyright – when it is not challenged that agreements are excluded from the principle of assimilation.
4. In my opinion, although this assessment is not categorical, the principle of assimilation under the Berne Convention does apply to post-contractual remuneration. The final determinations in this matter belong to the EU Court of Justice, although it cannot be excluded that in its judgment it will recognize that this is a matter within the competence of national courts – except for the remuneration based on directives.
5. It seems that in relation to post-contractual remunerations, the obligation to make payments should be imposed not on entities exploiting the audiovisual work, but on holders of copyright in the audiovisual work. They should appropriately (that is, reasonably and proportionally) ‘share’ their revenues with creators and performing artists. I am aware that this return to the previous model of Polish copyright law does not meet the demand to ‘follow the money’, therefore, it is less convenient for creators (and performing artists) and would necessarily require changes in collective management organizations. However, at the same time, it would eliminate the difficulties and uncertainties associated with the application of assimilation. Let us remember: if the applicability of the principle of assimilation in the analysed scope is confirmed, the outflow of financial resources abroad, without reciprocity from other countries, is inevitable in the future. This is a ‘time bomb’ because it is difficult to understand why foreign creators and performing artists should not benefit from their (inalienable) rights to remuneration. In this situation, the obligation to claim this remuneration should be imposed on the entity granting permission for this type of exploitation and earning revenue from it. However, it is not excluded, although I am aware of the ‘strangeness’ of such a proposal, that for the purpose of calculating the due fee, the point of reference would be the revenue obtained by the user of the audiovisual work (and not the producer). A rational solution would be to entrust collective management organizations with the obligation to collect this remuneration, and even establish the percentage of revenue in statutory law, e.g., from the film producer for a given form of exploitation, mandatory for creators and performing artists. With such regulation, the threat of asymmetry in domestic and foreign payments.
Keywords: copyright law, principle of assimilation, additional remuneration, Directive 2019/790
This publication is part of research project titled ‘Academic model of copyright reform in the digital single market according to EU Directives’ (Opus 18 competition, funded by the National Science Centre, contract No. UMO-2019/35/B/HS5/03671).
Bibliografia / References
Blomqvist J., Primer on International Copyright and Related Rights, Cheltenham 2014
Brauneis R., National Treatment in Copyright and Related Rights: How Much Work Does it Do?, GWU Legal Studies Research Paper No. 2013–103, https://ssrn.com/abstract=2291630; http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2291630
Burger P., The New Photocopy Remuneration Provisions in the Federal Republic of Germany and their Application to Foreign Authors under International Copyright Law, „International Review of Industrial Property and Competition Law” (IIC) 1988/19
Czajkowska-Dąbrowska M. [w:] Ustawy autorskie. Komentarze, t. 2, red. R. Markiewicz, Warszawa 2021
Czajkowska-Dąbrowska M., Sytuacja prawna autorów obcych w Polsce, Warszawa 1991
Dinwoodie G. [w:] International Copyright Law and Practice, red. B. Ong, New York 2022
Dreier Th. [w:] Concise European Copyright Law, red. Th. Dreier, P.B. Hugenholtz, Alphen aan den Rijn 2016
Ficsor M.J., RAAP: the obvious, the missing, the regrettable and the desirable, 1.10.2021, http://www.copyrightseesaw.net/en/papers (dostęp: 19.02.2024 r.)
Geiger Ch., Bulayenko O., Creating Statutory Remuneration Rights in Copyright Law: What Policy Options under the International Legal Framework? [w:] Intellectual Property Ordering Beyond Borders, red. H. Grosse Ruse-Khan, A. Metzger, Cambridge 2022; Centre for International Intellectual Property Studies (CEIPI), Research Paper No. 2021–01, https://ssrn.com/abstract=3927331; http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.3927331
Goldstein P., Hugenholtz B., International Copyright. Principles, Law, and Practice, Oxford 2019
Gompel S.J. van, Hugenholtz P.B., Poort J.P., Schumacher L.D., Visser D.J.G., Evaluatie Wet Auteurscontractenrecht. Eindrapport, Instituut voor Informatierecht, Universiteit Leiden, 1.09.2020, https://www.ivir.nl/publicaties/download/evaluatie_wet_auteurscontractenrecht_2020.pdf (dostęp: 19.02.2024 r.)
Gotzen F., The Belgian Approach to Direct Remuneration of Authors and Performers in the Case of Transmission via Digital Platforms, „Revue Internationale du Droit dʼAuteur” 2023/276
Hilty R.M., Peukert A., ‘Equitable Remuneration’ in Copyright Law: The Amended German Copyright Act as a Trap for the Entertainment Industry in the U.S., 22 „Cardozo Arts & Entertainment Law Journal” 2004/22 (2)
Hugenholtz B., Remuneration rights and national treatment [w:] Improving Intellectual Property. A Global Project, red. S. Frankel, M. Chon, G. Dinwoodie, B. Lauriat, J. Schovsbo, Cheltenham 2023, https://www.ivir.nl/publicaties/download/Frankel_Chapter-33.pdf (dostęp: 19.02.2014 r.)
Kolczyński J.P., A Local (Residual) Right or a Future Trend for All? An Outline of a Legal Character of Audiovisual Royalties for Broadcasting of an Audiovisual Work, „European Intellectual Property Review” 2019/41 (4)
Leuyerink R., Het beginsel van nationale behandeling en de VOD-vergoeding, „Auteursrecht” 2022/2
Lewinski S. von, International Copyright Law and Policy, Oxford 2008
Niewęgłowski A., Prawo autorskie. Komentarz, Warszawa 2021
Peukert A., Protection of Authors and Performing Artists in International Law – Considering the Example of Claims for Equitable Remuneration under German and Italian Copyright Law, „International Property and Competition Law” (IIC) 2004/35 (8)
Porcin A., Of Guilds and Men: Copyright Workarounds in the Cinematographic Industry, „Hastings Communications and Entertainment Law Journal” 2012/35
Rosati E., Assessment of the Belgian Additional Remuneration Rights for Authors and Performers (Articles 54 and 62 of the Law of 19 June 2022) in Light of EU Law, „European Intellectual Property Review” z 13.12.2023 r.; https://ssrn.com/abstract (dostęp: 19.02.2024 r.)
Steup E., The Rule of National Treatment for Foreigners and its Application to New Benefits for Author, „Bulletin of the Copyright Society of the U.S.A.” 1978, Vol. 279/25(4)
Świętczak M. [w:] Prawo autorskie i prawa pokrewne. Komentarz, red. W. Machała, R.M. Sarbiński, Warszawa 2019
Vaver D., The National Treatment Requirements of the Berne and Universal Copyright Conventions. Part Two, „International Review of Industrial Property and Copyright Law” (IIC) 1986/17
Xalabarder R., The Principle of Appropriate and Proportionate Remuneration for Authors and Performers in Art. 18 Copyright in the Digital Single Market Directive, InDret, 4.2020, https://indret.com/wp-content/uploads/2020/10/1591.pdf (dostęp: 19.02.2024 r.)
Konrad Gliściński
Blomqvist J., Primer on International Copyright and Related Rights, Cheltenham 2014
Brauneis R., National Treatment in Copyright and Related Rights: How Much Work Does it Do?, GWU Legal Studies Research Paper No. 2013–103, https://ssrn.com/abstract=2291630; http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2291630
Burger P., The New Photocopy Remuneration Provisions in the Federal Republic of Germany and their Application to Foreign Authors under International Copyright Law, „International Review of Industrial Property and Competition Law” (IIC) 1988/19
Czajkowska-Dąbrowska M. [w:] Ustawy autorskie. Komentarze, t. 2, red. R. Markiewicz, Warszawa 2021
Czajkowska-Dąbrowska M., Sytuacja prawna autorów obcych w Polsce, Warszawa 1991
Dinwoodie G. [w:] International Copyright Law and Practice, red. B. Ong, New York 2022
Dreier Th. [w:] Concise European Copyright Law, red. Th. Dreier, P.B. Hugenholtz, Alphen aan den Rijn 2016
Ficsor M.J., RAAP: the obvious, the missing, the regrettable and the desirable, 1.10.2021, http://www.copyrightseesaw.net/en/papers (dostęp: 19.02.2024 r.)
Geiger Ch., Bulayenko O., Creating Statutory Remuneration Rights in Copyright Law: What Policy Options under the International Legal Framework? [w:] Intellectual Property Ordering Beyond Borders, red. H. Grosse Ruse-Khan, A. Metzger, Cambridge 2022; Centre for International Intellectual Property Studies (CEIPI), Research Paper No. 2021–01, https://ssrn.com/abstract=3927331; http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.3927331
Goldstein P., Hugenholtz B., International Copyright. Principles, Law, and Practice, Oxford 2019
Gompel S.J. van, Hugenholtz P.B., Poort J.P., Schumacher L.D., Visser D.J.G., Evaluatie Wet Auteurscontractenrecht. Eindrapport, Instituut voor Informatierecht, Universiteit Leiden, 1.09.2020, https://www.ivir.nl/publicaties/download/evaluatie_wet_auteurscontractenrecht_2020.pdf (dostęp: 19.02.2024 r.)
Gotzen F., The Belgian Approach to Direct Remuneration of Authors and Performers in the Case of Transmission via Digital Platforms, „Revue Internationale du Droit dʼAuteur” 2023/276
Hilty R.M., Peukert A., ‘Equitable Remuneration’ in Copyright Law: The Amended German Copyright Act as a Trap for the Entertainment Industry in the U.S., 22 „Cardozo Arts & Entertainment Law Journal” 2004/22 (2)
Hugenholtz B., Remuneration rights and national treatment [w:] Improving Intellectual Property. A Global Project, red. S. Frankel, M. Chon, G. Dinwoodie, B. Lauriat, J. Schovsbo, Cheltenham 2023, https://www.ivir.nl/publicaties/download/Frankel_Chapter-33.pdf (dostęp: 19.02.2014 r.)
Kolczyński J.P., A Local (Residual) Right or a Future Trend for All? An Outline of a Legal Character of Audiovisual Royalties for Broadcasting of an Audiovisual Work, „European Intellectual Property Review” 2019/41 (4)
Leuyerink R., Het beginsel van nationale behandeling en de VOD-vergoeding, „Auteursrecht” 2022/2
Lewinski S. von, International Copyright Law and Policy, Oxford 2008
Niewęgłowski A., Prawo autorskie. Komentarz, Warszawa 2021
Peukert A., Protection of Authors and Performing Artists in International Law – Considering the Example of Claims for Equitable Remuneration under German and Italian Copyright Law, „International Property and Competition Law” (IIC) 2004/35 (8)
Porcin A., Of Guilds and Men: Copyright Workarounds in the Cinematographic Industry, „Hastings Communications and Entertainment Law Journal” 2012/35
Rosati E., Assessment of the Belgian Additional Remuneration Rights for Authors and Performers (Articles 54 and 62 of the Law of 19 June 2022) in Light of EU Law, „European Intellectual Property Review” z 13.12.2023 r.; https://ssrn.com/abstract (dostęp: 19.02.2024 r.)
Steup E., The Rule of National Treatment for Foreigners and its Application to New Benefits for Author, „Bulletin of the Copyright Society of the U.S.A.” 1978, Vol. 279/25(4)
Świętczak M. [w:] Prawo autorskie i prawa pokrewne. Komentarz, red. W. Machała, R.M. Sarbiński, Warszawa 2019
Vaver D., The National Treatment Requirements of the Berne and Universal Copyright Conventions. Part Two, „International Review of Industrial Property and Copyright Law” (IIC) 1986/17
Xalabarder R., The Principle of Appropriate and Proportionate Remuneration for Authors and Performers in Art. 18 Copyright in the Digital Single Market Directive, InDret, 4.2020, https://indret.com/wp-content/uploads/2020/10/1591.pdf (dostęp: 19.02.2024 r.)
Konrad Gliściński
Pozycja prawna użytkownika utworu z perspektywy prawa obowiązującego i postulatów wynikających z Polityki Prawa Cywilnego
Artykuł analizuje zagadnienie pozycji prawnej użytkownika utworu w systemie prawa z trzech perspektyw. Pierwsza część odnosi się do relacji przepisów dotyczących dozwolonego użytku do przepisów kształtujących monopol prawa autorskiego oraz zasad domeny publicznej. Podstawowym pytaniem jest to, czy prawa autorskie stanowią regułę, od której wprowadza się wyjątki w postaci przepisów o dozwolonym użytku, czy też prawa wyłączne są wyjątkiem od ogólnej zasady swobody korzystania z dóbr niematerialnych? Wbrew tradycyjnemu poglądowi, przeprowadzona analiza, oparta między innymi na normach konstytucyjnych, wskazuje na konieczność rozpoznania zasady domeny publicznej, od której przepisy prawa autorskiego wprowadzają wyjątkową strefę wyłączności. Takie podejście przekłada się m.in. na zasady wykładni przepisów o dozwolonym użytku. Druga część poświęcona została analizie konstrukcji prawnej przepisów o dozwolonym użytku de lege lata z perspektywy podjęcia prawa podmiotowego, koncepcji ochrony instytucjonalnej, oraz siatki pojęciowej Wesleya Newcomba Hohfelda. Jak się okazuje, to właśnie ta ostatnia metoda – odwołując się do roszczeń użytkowników – wydaje się być najbardziej praktycznym podejściem. Pozwala ona ustalić w jakim zakresie na gruncie obecnie obowiązującego prawa i orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej takie roszczenia przysługują użytkownikom. W szczególności przedstawiono możliwość dochodzenia pewnych roszczeń użytkowników utworów w oparciu o przepisy o ochronie dóbr osobistych w zakresie wolności korzystania z utworów oraz konieczność kształtowania pewnych przepisów o dozwolonym użytku jako praw użytkowników z perspektywy prawa Unii Europejskiej. Ostatnia część poświęcona została rozważaniom na temat pożądanego statusu prawnego użytkowników w systemie prawa autorskiego. W tym kontekście została zaprezentowana koncepcja Polityki Prawa Cywilnego, wyznaczająca metodologiczne podstawy dla tej analizy. W ramach niej wskazano, że przepisy o dozwolonym użytku w systemie prawa pełnią funkcję realizacji konstytucyjnych praw użytkowników. Dodatkowo zaprezentowano alternatywy sposób opisu procesów twórczych, w których tradycyjna dystynkcja aktywny twórca i pasywny użytkownik nie jest właściwa. W tym kontekście nawiązano do modeli produkcji kulturowej Pier Luigi Sacco oraz do Cyklu Kulturowego UNESCO. Przeprowadzona analiza przemawia na rzecz stworzenia systemu realnie chroniącego prawa podstawowe użytkowników utworów.
Słowa kluczowe: prawa autorskie majątkowe, prawa użytkowników, prawa podmiotowe, dozwolony użytek, prawa podstawowe (konstytucyjne) użytkowników, dyrektywa DSM, nadużycie praw autorskich, zasada domeny publicznej, Polityka Prawa Cywilnego
dr Konrad Gliściński LL.M.
Chair of Intellectual Property Law, Faculty of Law and Administration, Jagiellonian University in Krakow, Poland.
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-2532-3856
dr Konrad Gliściński LL.M.
Chair of Intellectual Property Law, Faculty of Law and Administration, Jagiellonian University in Krakow, Poland.
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-2532-3856
Legal Position of the User of a Work from the Perspective of Applicable Laws and Demands Arising from the Civil Law Policy
The article analyses the legal position of the user of a work in the legal system from three perspectives. The first part addresses the relationship of the provisions on permitted use to those regulating the copyright monopoly and public domain rules. The basic question is whether copyright is a rule to which exceptions are introduced in the form of permitted use provisions or whether exclusive rights are an exception to the general principle of free use of intangible goods? Contrary to the traditional view, an analysis based, inter alia, on constitutional norms, points to the need to recognize the principle of the public domain, from which the provisions of copyright law introduce a unique zone of exclusivity. Such an approach translates, inter alia, into rules for the interpretation of permitted use provisions. The second part analyses the legal formulation of permitted use provisions as the law currently stands from the perspective of the concept of a legal right, the concept of institutional protection, and Wesley Newcomb Hohfeld’s conceptual grid. It appears that it is the last method - referring to users’ claims - is the most practical approach, which enables determining to what extent users are entitled to such claims in the current state of law and based on the case law of the Court of Justice of the European Union. In particular, the article presents the possibility of users of works asserting certain claims based on the provisions on protection of personal interests in the field of free use of works, as well as the need to frame certain permitted use provisions as users’ rights from the perspective of European Union law. The final section contains reflections about the desired legal status of users in the copyright law system. In this context, the concept of Civil Law Policy is presented, setting the methodological basis for this analysis. As part of the analysis, it is pointed out that in the legal system permitted use provisions have the function of realizing the constitutional rights of users. In addition, an alternative way to describing creative processes is presented: in these processes the traditional distinction of the active creator and the passive user is not appropriate. In this context, reference is made to Pier Luigi Sacco’s models of cultural production and to the UNESCO culture cycle. The analysis provides arguments in favour of creating a system that genuinely protects the fundamental rights of users of works.
Keywords: author’s economic rights, users’ rights, legal rights, permitted use, users’ fundamental (constitutional) rights, DSM Directive, abuse of copyright, public domain principle, Civil Law Policy
Bibliografia / References
Barta J., Markiewicz R., Prawo autorskie, Warszawa 2016
Birks S., Rethinking Economics: From Analogies to the Real World, Singapore 2015
Błeszyńska K., Dostęp do kultury w zakresie prawa panoramy jako podstawa ograniczenia praw autorskich, „Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego” 2020/6
Borghi M., Exceptions as users’ rights [w:] The Routledge Handbook of EU Copyright Law, red. E. Rosati, New York 2021
Burrell R., Coleman A., Copyright Exceptions: The Digital Impact, Cambridge 2005
Chwalba J. [w:] Ustawy autorskie. Komentarze, t. I, red. R. Markiewicz, Warszawa 2021
Ciemiński M., Odszkodowanie za szkodę niemajątkową w ramach odpowiedzialności ex contractu, Warszawa 2015
Clarke A., Kohler P., Property Law: Commentary and Materials, Cambridge 2005
Drassinower A., Taking user rights seriously [w:] In the Public Interest: The Future of Canadian Copyright Law, red. M. Geist, Toronto 2005
eBooks.com’s Compliance with EU and US Privacy Law, About Ebooks, 10.12.2021 r., https://about.ebooks.com/ebooks-coms-compliance-with-eu-and-us-privacy-laws/ (dostęp: 28.02.2023 r.)
Elkin-Koren N., Copyright in a digital ecosystem. A user rights approach [w:] Copyright Law in an Age of Limitations and Exceptions, red. R. Okediji, Cambridge 2017
European Copyright Society, Comment of the European Copyright Society Selected Aspects of Implementing Article 17 of the Directive on Copyright in the Digital Single Market into National Law, „Journal of Intellectual Property, Information Technology and E-Commerce Law” 2020/11 (2)
Florczak-Wątor M. [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. P. Tuleja, LEX 2021
Gawlik B., Ochrona dóbr osobistych. Sens i nonsens tzw. praw podmiotowych osobistych, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Wynalazczości i Ochrony Własności Intelektualnej” 1985/41
Gawlik B., Umowa know-how. Zagadnienia konstrukcyjne, Kraków 1974
Geiger C., Hilty R., Griffiths J., Suthersanen U., Declaration A Balanced Interpretation of The ‘Three-Step Test’ in Copyright Law, „Journal of Intellectual Property, Information Technology and E-Commerce Law” 2010/1
Geiger Ch., Copyright as an access right: Securing cultural participation through the protection of creators’ interests [w:] What If We Could Reimagine Copyright?, red. R. Giblin, K.G. Weatherall, Acton, ACT 2017
Geiger Ch., Promoting Creativity through Copyright Limitations: Reflections on the Concept of Exclusivity in Copyright Law, „Vanderbilt Journal of Entertainment and Technology Law” 2020/12
Geiger Ch., Schönherr F., Stamatoudi I., Torremans P., Karapapa S., The information society directive [w:] EU Copyright Law. A Commentary, red. I. Stamatoudi, P. Torremans, Cheltenham 2021
General Comment No. 17: The Right of Everyone to Benefit from the Protection of the Moral and Material Interests Resulting from any Scientific, Literary or Artistic Production of Which He or She is the author (Art. 15, Para. 1 (c) of the Covenant), UN Committee on Economic, Social and Cultural Rights (CERCR), E/C.12/GC/17, 12.01.2006, https://www.refworld.org/docid/441543594.html (dostęp: 27.10.2023 r.)
Giesen B., Własnościowy model prawa autorskiego – analiza koncepcji przyjętej w prawie polskim, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2015/2
Gliściński K. [w:] Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Komentarz, red. A. Michalak, Warszawa 2019
Gliściński K., Gwarancje ex ante praw użytkowników na tle wyroku Trybunału Sprawiedliwości z 26.04.2022 r., C-401/19, Rzeczpospolita Polska przeciwko Parlamentowi Europejskiemu i Radzie Unii Europejskiej, „Europejski Przegląd Sądowy” 2023/3 (210)
Gliściński K., Lima F. i in., A white white paper with legal recommendations – v. 2 (Version 2), Zenodo, 3.02.2023 r., https://doi.org/10.5281/zenodo.7603214
Gliściński K., Reclaim the State: Public Interest in Copyright and Modern Monetary Theory, „Internet & Sociedade” 2022/3 (2)
Gliściński K., Wszystkie prawa zastrzeżone. Historia sporów o autorskie prawa majątkowe, 1469–1928, Warszawa 2016
Goldstein P., Hugenholtz P.B., International Copyright: Principles, Law, and Practice, Oxford 2010
Gordon J., Current patent laws cannot claim the backing of human rights [w:] Intellectual Property and Human Rights: A Paradox, red. W. Grosheide, Cheltenham 2010
Grzeszak T., Glosa do wyroku SN z 17.09.2014 r., I CSK 682/13, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2015/7–8, poz. 73
Gorham U., Jaeger P., Taylor N., Human Rights, Social Justice, and the Activist Future of Libraries, [in] Gorham U., Jaeger P., Taylor N. (ed.), Perspectives on libraries as institutions of human rights and social justice. Advances in Librarianship, Volume 41, Emerald Group Publishing Limited, 2016
Guibault L., Copyright Limitations and Contracts: An Analysis of the Contractual Overridability of Limitations on Copyright, Amsterdam 2002
Hohfeld W.N., Some Fundamental Legal Conceptions as Applied in Judicial Reasoning, „The Yale Law Journal” 1913/23 (1), http://www.jstor.org/stable/785533 (dostęp: 22.05.2017 r.)
Jakubowiak M., Nieuchronny plagiat. Prawo autorskie w nowoczesnym dyskursie literackim, Warszawa 2017
Jaworski W.L., Prawo cywilne na ziemiach polskich, t. II, cz. 1, Rodzice i dzieci, Warszawa 1920
Jhering R., The Struggle for Law, Chicago 1915
Justyński T., Nadużycie prawa w polskim prawie cywilnym, Kraków 2000
Kaliński M., Szkoda na mieniu i jej naprawienie, Warszawa 2021
Karapapa S., Padawan v SGAE: A Right to Private Copy?, „European Intellectual Property Review” 2011/33 (4), https://ssrn.com/abstract=2574636 (dostęp: 20.04.2023 r.)
Kowalczyk P., Ebooks and privacy – here are the things ebook stores may learn about you, EBOOK Friendly, 10.02.2020 r., https://ebookfriendly.com/ebooks-privacy-things-to-know/ (28.02.2023)
Kubiak M. [w:] Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Komentarz, red. A. Michalak, Warszawa 2019
Lamdan S., Data Cartels: The Companies that Control and Monopolize Our Information, Stanford University Press, 2022
Lange D.L., Recognizing the Public Domain, „Law and Contemporary Problems” 1981/44 (4)
Laskowska E., Marcinkowska J., Preussner-Zamorska J., Dozwolony użytek chronionych utworów [w:] System Prawa Prywatnego, t. 13, Prawo autorskie, red. J. Barta, Warszawa 2017
Lavoie L., Post-Keynesian Economics: New Foundations, Cheltenham 2014
Litman J.D., Real Copyright Reform, „Iowa Law Review” 2010/96 (1)
Machała W., Dozwolony użytek prywatny w polskim prawie autorskim, Warszawa 2003
Machnikowski P. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Warszawa 2016
Małek L., Cytat w świetle prawa autorskiego, Warszawa 2011
Mania G., Muzyka w prawie autorskim, Kraków 2020
Marcinkowska J., Kilka uwag o niejasności niektórych przepisów w ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych dotyczących dozwolonego użytku utworów, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Prawa Własności Intelektualnej” 2020/4
Markiewicz R., Dozwolony użytek jako normatywna podstawa ograniczenia ochrony autorskich dóbr osobistych – autokorekty, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Prawa Własności Intelektualnej” 2018/2
Markiewicz R., Prawo autorskie na jednolitym rynku cyfrowym. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/790, Warszawa 2021
Marmor A., Law in the Age of Pluralism, Oxford University Press, 2007
Matlak A., Charakter prawny regulacji dotyczących zabezpieczeń technicznych utworów, Warszawa 2007
Matlak A., Targosz T., Traple E. [w:] Ustawy autorskie. Komentarze, t. II, red. R. Markiewicz, Warszawa 2021
Matulionyte R., Lending E-Books in Libraries: Is a Technologically Neutral Approach the Solution?, „International Journal of Law and Information Technology” 2017/25 (4)
Mazzucato M., Mission-Oriented Research & Innovation in the European Union. A problem-solving approach to fuel innovation-led growth, Brussels 2018
McCausland S., Getting Broadcaster Archives Online: Orphan Works and Other Copyright Challenges of Clearing Old Cultural Material for Digital Use, „Media Arts Law Review” 2009/14
Mitchell W., Wray L.R., Watts M., Macroeconomics, London 2019
Mueller G., Media Piracy in the Cultural Economy Intellectual Property and Labor under Neoliberal Restructuring, New York 2019
Niezgódka P., Test trójstopniowy w prawie autorskim. Paradygmaty prawa autorskiego, Warszawa 2020
Nolan D., Robertson A., Rights and private law [w:] Rights and Private Law, red. D. Nolan, A. Robertson, Oxford 2012
Okoń Z., Prawnoautorska ochrona programów komputerowych, Warszawa 2022
Pazdan M. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 1, Prawo cywilne – część ogólna, red. M. Safjan, Warszawa 2012
Petrażycki L., Wstęp do nauki polityki prawa, Warszawa 1968
Pyziak-Szafnicka M., Prawo podmiotowe [w:] System Prawa Prywatnego, t. 1, Prawo cywilne – część ogólna, red. M Safjan, Warszawa 2012
Radwański Z., Koncepcja praw podmiotowych osobistych, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1988/2
Raz J., The Morality of Freedom, Oxford 1988
Rendas T., Exceptions in EU Copyright Law: In Search of a Balance Between Flexibility and Legal Certainty, Wolters Kluwer International, 2021
Rosati E., Copyright in the Digital Single Market. Article-by-Article Commentary to the Provisions of Directive 2019/790, Oxford 2021
Sacco P.L., Ferilli G., Blessi G.T., From Culture 1.0 to Culture 3.0: Three Socio-Technical Regimes of Social and Economic Value Creation through Culture, and Their Impact on European Cohesion Policies, „Sustainability” 2018/10 (11)
Samuelson P., Justifications for copyright limitations & exceptions [w:] Copyright Law in an Age of Limitations and Exceptions, red. R. Okediji, New York 2017
Skubisz R. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 14A, Prawo własności przemysłowej, red. R. Skubisz, Warszawa 2017
Spindler G., The Liability System of Art. 17 DSMD and National Implementation – Contravening Prohibition of General Monitoring Duties?, „Journal of Intellectual Property, Information Technology and E-Commerce Law” 2019/10 (3)
Szpunar A., Utrata możliwości korzystania z rzeczy, „Rejent” 1998/10 (90)
Tartari M., Sacco P.L., Manfredini F., Pilati F., Guidelines for the best practices regarding the maximisation of the impact of digitisation of cultural heritage, Zenodo, 27.12.2022 r., https://doi.org/10.5281/zenodo.7486639
The missing decades: the 20th century black hole in Europeana, Europeana, 13.11.2015 r., https://pro.europeana.eu/post/the-missing-decades-the-20th-century-black-hole-in-europeana (dostęp: 5.12.2021 r.)
Traple E. [w:] J. Barta, M. Czajkowska-Dąbrowska, Z. Ćwiąkalski, R. Markiewicz, E. Traple, Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Komentarz, red. J. Barta, R. Markiewicz, Warszawa 2011
Traple E., Nadużycie instytucji ochrony dóbr osobistych w praktyce orzeczniczej sądów polskich [w:] Aksjologia prawa cywilnego i cywilnoprawna ochrona dóbr, red. J. Pisuliński, J. Zawadzka, Warszawa 2020
UNESCO, The 2009 UNESCO Framework For Cultural Statistics (FCS), Montreal 2009, http://uis.unesco.org/sites/default/files/documents/unesco-framework-for-cultural-statistics-2009-en_0.pdf (dostęp: 21.02.2024 r.)
Wallace A., Copyright. Copyright law’s conditions and effects can frustrate open GLAM, Open GLAM, 20.10.2020 r., https://doi.org/10.21428/74d826b1.556f5733
Wronkowska S., Problemy racjonalnego tworzenia prawa, Poznań 1982
Wróblewski J., Teoria racjonalnego tworzenia prawa, Ossolineum, 1985
Zuboff S., Wiek kapitalizmu inwigilacji. Walka o przyszłość ludzkości na nowej granicy władzy, Poznań 2020
Aksana Paferava
Barta J., Markiewicz R., Prawo autorskie, Warszawa 2016
Birks S., Rethinking Economics: From Analogies to the Real World, Singapore 2015
Błeszyńska K., Dostęp do kultury w zakresie prawa panoramy jako podstawa ograniczenia praw autorskich, „Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego” 2020/6
Borghi M., Exceptions as users’ rights [w:] The Routledge Handbook of EU Copyright Law, red. E. Rosati, New York 2021
Burrell R., Coleman A., Copyright Exceptions: The Digital Impact, Cambridge 2005
Chwalba J. [w:] Ustawy autorskie. Komentarze, t. I, red. R. Markiewicz, Warszawa 2021
Ciemiński M., Odszkodowanie za szkodę niemajątkową w ramach odpowiedzialności ex contractu, Warszawa 2015
Clarke A., Kohler P., Property Law: Commentary and Materials, Cambridge 2005
Drassinower A., Taking user rights seriously [w:] In the Public Interest: The Future of Canadian Copyright Law, red. M. Geist, Toronto 2005
eBooks.com’s Compliance with EU and US Privacy Law, About Ebooks, 10.12.2021 r., https://about.ebooks.com/ebooks-coms-compliance-with-eu-and-us-privacy-laws/ (dostęp: 28.02.2023 r.)
Elkin-Koren N., Copyright in a digital ecosystem. A user rights approach [w:] Copyright Law in an Age of Limitations and Exceptions, red. R. Okediji, Cambridge 2017
European Copyright Society, Comment of the European Copyright Society Selected Aspects of Implementing Article 17 of the Directive on Copyright in the Digital Single Market into National Law, „Journal of Intellectual Property, Information Technology and E-Commerce Law” 2020/11 (2)
Florczak-Wątor M. [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. P. Tuleja, LEX 2021
Gawlik B., Ochrona dóbr osobistych. Sens i nonsens tzw. praw podmiotowych osobistych, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Wynalazczości i Ochrony Własności Intelektualnej” 1985/41
Gawlik B., Umowa know-how. Zagadnienia konstrukcyjne, Kraków 1974
Geiger C., Hilty R., Griffiths J., Suthersanen U., Declaration A Balanced Interpretation of The ‘Three-Step Test’ in Copyright Law, „Journal of Intellectual Property, Information Technology and E-Commerce Law” 2010/1
Geiger Ch., Copyright as an access right: Securing cultural participation through the protection of creators’ interests [w:] What If We Could Reimagine Copyright?, red. R. Giblin, K.G. Weatherall, Acton, ACT 2017
Geiger Ch., Promoting Creativity through Copyright Limitations: Reflections on the Concept of Exclusivity in Copyright Law, „Vanderbilt Journal of Entertainment and Technology Law” 2020/12
Geiger Ch., Schönherr F., Stamatoudi I., Torremans P., Karapapa S., The information society directive [w:] EU Copyright Law. A Commentary, red. I. Stamatoudi, P. Torremans, Cheltenham 2021
General Comment No. 17: The Right of Everyone to Benefit from the Protection of the Moral and Material Interests Resulting from any Scientific, Literary or Artistic Production of Which He or She is the author (Art. 15, Para. 1 (c) of the Covenant), UN Committee on Economic, Social and Cultural Rights (CERCR), E/C.12/GC/17, 12.01.2006, https://www.refworld.org/docid/441543594.html (dostęp: 27.10.2023 r.)
Giesen B., Własnościowy model prawa autorskiego – analiza koncepcji przyjętej w prawie polskim, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2015/2
Gliściński K. [w:] Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Komentarz, red. A. Michalak, Warszawa 2019
Gliściński K., Gwarancje ex ante praw użytkowników na tle wyroku Trybunału Sprawiedliwości z 26.04.2022 r., C-401/19, Rzeczpospolita Polska przeciwko Parlamentowi Europejskiemu i Radzie Unii Europejskiej, „Europejski Przegląd Sądowy” 2023/3 (210)
Gliściński K., Lima F. i in., A white white paper with legal recommendations – v. 2 (Version 2), Zenodo, 3.02.2023 r., https://doi.org/10.5281/zenodo.7603214
Gliściński K., Reclaim the State: Public Interest in Copyright and Modern Monetary Theory, „Internet & Sociedade” 2022/3 (2)
Gliściński K., Wszystkie prawa zastrzeżone. Historia sporów o autorskie prawa majątkowe, 1469–1928, Warszawa 2016
Goldstein P., Hugenholtz P.B., International Copyright: Principles, Law, and Practice, Oxford 2010
Gordon J., Current patent laws cannot claim the backing of human rights [w:] Intellectual Property and Human Rights: A Paradox, red. W. Grosheide, Cheltenham 2010
Grzeszak T., Glosa do wyroku SN z 17.09.2014 r., I CSK 682/13, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2015/7–8, poz. 73
Gorham U., Jaeger P., Taylor N., Human Rights, Social Justice, and the Activist Future of Libraries, [in] Gorham U., Jaeger P., Taylor N. (ed.), Perspectives on libraries as institutions of human rights and social justice. Advances in Librarianship, Volume 41, Emerald Group Publishing Limited, 2016
Guibault L., Copyright Limitations and Contracts: An Analysis of the Contractual Overridability of Limitations on Copyright, Amsterdam 2002
Hohfeld W.N., Some Fundamental Legal Conceptions as Applied in Judicial Reasoning, „The Yale Law Journal” 1913/23 (1), http://www.jstor.org/stable/785533 (dostęp: 22.05.2017 r.)
Jakubowiak M., Nieuchronny plagiat. Prawo autorskie w nowoczesnym dyskursie literackim, Warszawa 2017
Jaworski W.L., Prawo cywilne na ziemiach polskich, t. II, cz. 1, Rodzice i dzieci, Warszawa 1920
Jhering R., The Struggle for Law, Chicago 1915
Justyński T., Nadużycie prawa w polskim prawie cywilnym, Kraków 2000
Kaliński M., Szkoda na mieniu i jej naprawienie, Warszawa 2021
Karapapa S., Padawan v SGAE: A Right to Private Copy?, „European Intellectual Property Review” 2011/33 (4), https://ssrn.com/abstract=2574636 (dostęp: 20.04.2023 r.)
Kowalczyk P., Ebooks and privacy – here are the things ebook stores may learn about you, EBOOK Friendly, 10.02.2020 r., https://ebookfriendly.com/ebooks-privacy-things-to-know/ (28.02.2023)
Kubiak M. [w:] Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Komentarz, red. A. Michalak, Warszawa 2019
Lamdan S., Data Cartels: The Companies that Control and Monopolize Our Information, Stanford University Press, 2022
Lange D.L., Recognizing the Public Domain, „Law and Contemporary Problems” 1981/44 (4)
Laskowska E., Marcinkowska J., Preussner-Zamorska J., Dozwolony użytek chronionych utworów [w:] System Prawa Prywatnego, t. 13, Prawo autorskie, red. J. Barta, Warszawa 2017
Lavoie L., Post-Keynesian Economics: New Foundations, Cheltenham 2014
Litman J.D., Real Copyright Reform, „Iowa Law Review” 2010/96 (1)
Machała W., Dozwolony użytek prywatny w polskim prawie autorskim, Warszawa 2003
Machnikowski P. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Warszawa 2016
Małek L., Cytat w świetle prawa autorskiego, Warszawa 2011
Mania G., Muzyka w prawie autorskim, Kraków 2020
Marcinkowska J., Kilka uwag o niejasności niektórych przepisów w ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych dotyczących dozwolonego użytku utworów, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Prawa Własności Intelektualnej” 2020/4
Markiewicz R., Dozwolony użytek jako normatywna podstawa ograniczenia ochrony autorskich dóbr osobistych – autokorekty, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Prawa Własności Intelektualnej” 2018/2
Markiewicz R., Prawo autorskie na jednolitym rynku cyfrowym. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/790, Warszawa 2021
Marmor A., Law in the Age of Pluralism, Oxford University Press, 2007
Matlak A., Charakter prawny regulacji dotyczących zabezpieczeń technicznych utworów, Warszawa 2007
Matlak A., Targosz T., Traple E. [w:] Ustawy autorskie. Komentarze, t. II, red. R. Markiewicz, Warszawa 2021
Matulionyte R., Lending E-Books in Libraries: Is a Technologically Neutral Approach the Solution?, „International Journal of Law and Information Technology” 2017/25 (4)
Mazzucato M., Mission-Oriented Research & Innovation in the European Union. A problem-solving approach to fuel innovation-led growth, Brussels 2018
McCausland S., Getting Broadcaster Archives Online: Orphan Works and Other Copyright Challenges of Clearing Old Cultural Material for Digital Use, „Media Arts Law Review” 2009/14
Mitchell W., Wray L.R., Watts M., Macroeconomics, London 2019
Mueller G., Media Piracy in the Cultural Economy Intellectual Property and Labor under Neoliberal Restructuring, New York 2019
Niezgódka P., Test trójstopniowy w prawie autorskim. Paradygmaty prawa autorskiego, Warszawa 2020
Nolan D., Robertson A., Rights and private law [w:] Rights and Private Law, red. D. Nolan, A. Robertson, Oxford 2012
Okoń Z., Prawnoautorska ochrona programów komputerowych, Warszawa 2022
Pazdan M. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 1, Prawo cywilne – część ogólna, red. M. Safjan, Warszawa 2012
Petrażycki L., Wstęp do nauki polityki prawa, Warszawa 1968
Pyziak-Szafnicka M., Prawo podmiotowe [w:] System Prawa Prywatnego, t. 1, Prawo cywilne – część ogólna, red. M Safjan, Warszawa 2012
Radwański Z., Koncepcja praw podmiotowych osobistych, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1988/2
Raz J., The Morality of Freedom, Oxford 1988
Rendas T., Exceptions in EU Copyright Law: In Search of a Balance Between Flexibility and Legal Certainty, Wolters Kluwer International, 2021
Rosati E., Copyright in the Digital Single Market. Article-by-Article Commentary to the Provisions of Directive 2019/790, Oxford 2021
Sacco P.L., Ferilli G., Blessi G.T., From Culture 1.0 to Culture 3.0: Three Socio-Technical Regimes of Social and Economic Value Creation through Culture, and Their Impact on European Cohesion Policies, „Sustainability” 2018/10 (11)
Samuelson P., Justifications for copyright limitations & exceptions [w:] Copyright Law in an Age of Limitations and Exceptions, red. R. Okediji, New York 2017
Skubisz R. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 14A, Prawo własności przemysłowej, red. R. Skubisz, Warszawa 2017
Spindler G., The Liability System of Art. 17 DSMD and National Implementation – Contravening Prohibition of General Monitoring Duties?, „Journal of Intellectual Property, Information Technology and E-Commerce Law” 2019/10 (3)
Szpunar A., Utrata możliwości korzystania z rzeczy, „Rejent” 1998/10 (90)
Tartari M., Sacco P.L., Manfredini F., Pilati F., Guidelines for the best practices regarding the maximisation of the impact of digitisation of cultural heritage, Zenodo, 27.12.2022 r., https://doi.org/10.5281/zenodo.7486639
The missing decades: the 20th century black hole in Europeana, Europeana, 13.11.2015 r., https://pro.europeana.eu/post/the-missing-decades-the-20th-century-black-hole-in-europeana (dostęp: 5.12.2021 r.)
Traple E. [w:] J. Barta, M. Czajkowska-Dąbrowska, Z. Ćwiąkalski, R. Markiewicz, E. Traple, Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Komentarz, red. J. Barta, R. Markiewicz, Warszawa 2011
Traple E., Nadużycie instytucji ochrony dóbr osobistych w praktyce orzeczniczej sądów polskich [w:] Aksjologia prawa cywilnego i cywilnoprawna ochrona dóbr, red. J. Pisuliński, J. Zawadzka, Warszawa 2020
UNESCO, The 2009 UNESCO Framework For Cultural Statistics (FCS), Montreal 2009, http://uis.unesco.org/sites/default/files/documents/unesco-framework-for-cultural-statistics-2009-en_0.pdf (dostęp: 21.02.2024 r.)
Wallace A., Copyright. Copyright law’s conditions and effects can frustrate open GLAM, Open GLAM, 20.10.2020 r., https://doi.org/10.21428/74d826b1.556f5733
Wronkowska S., Problemy racjonalnego tworzenia prawa, Poznań 1982
Wróblewski J., Teoria racjonalnego tworzenia prawa, Ossolineum, 1985
Zuboff S., Wiek kapitalizmu inwigilacji. Walka o przyszłość ludzkości na nowej granicy władzy, Poznań 2020
Aksana Paferava
Udostępnianie utworów poprzez link w orzecznictwie sądów polskich i Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej
Artykuł stanowi przegląd podejścia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej i sądów polskich do kwalifikacji prawnej udostępnienia linków do utworów chronionych prawem autorskim, zarówno powszechnie dostępnych w internecie, jak i utworów, które nie są powszechnie dostępne. Autorka przedstawia ogólne wnioski wynikające z orzecznictwa w tym zakresie, zgodnie z którymi kwalifikacja ta opiera się na kryteriach ogólnej dostępności linkowanego utworu, legalności udostępnienia utworu, jak również świadomości (wiedzy subiektywnej) osoby zamieszczającej link bezprawnego charakteru umieszczenia utworu na stronie internetowej, do której prowadzi ten link. Domniemanie istnienia świadomości bezprawnego charakteru udostępniania utworu, zgodnie z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości, zostało uzależnione od zarobkowego celu umieszczenia linku. Z kolei zgodnie z orzecznictwem sądów polskich o zarobkowym celu umieszczenia linku jako kryterium świadomości bezprawnego charakteru udostępnienia utworu może decydować osiąganie przez linkującego przychodów z wtórnych źródeł, np. z reklam. Autorka analizuje również relację między odesłaniem a cytatem w świetle orzecznictwa sądów polskich oraz Trybunału Sprawiedliwości. Dodatkowo omawia temat linku do utworu chronionego prawem autorskim w ujęciu procesowym. W artykule przedstawiono podejście, zgodnie z którym umieszczenie we wniosku dowodowym linku do strony internetowej, na której utwór został udostępniony, jest traktowane jako przedstawienie dowodu z tej strony.
Słowa kluczowe: link, cytat, publiczne udostępnianie, internet, dowód
Badania zaprezentowane w artykule zostały przeprowadzone przy wsparciu Programu Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej (projekt nr BPN/SZN/2021/1/00041/DEC/1).
Aksana Paferava
Adam Mickiewicz University in Poznan, Poland, Faculty of Law and Administration.
ORCID: https://orcid.org/0009-0006-0287-6235
Communicating Works Through Links in the Case Law of Polish Courts and of the Court of Justice of the European Union
This article provides an overview of the approach of the Court of Justice of the European Union and Polish courts to the legal qualification of providing links to copyrighted works, both those that are publicly available online and those that are not. General conclusions from the case law in this area are presented. One of them is that this qualification is based on the criteria of general accessibility of the linked work, the legality of communicating the work, as well as the awareness (subjective knowledge) of the person posting the link that the work was illegally uploaded on the website to which the link leads. According to the case law of the Court of Justice, the presumption of awareness of the illegal nature of communicating the work is conditional on the commercial purpose of the link. On the other hand, according to the case law of Polish courts, the commercial purpose of placing a link as a criterion of awareness of the illegal nature of communicating a work may be determined on the basis of the income gained by the linking party from secondary sources, e.g. from advertising. The article also analyses the relationship between hyperlinking and citation in the light of the case law of Polish courts and the Court of Justice. Additionally, it discusses the topic of links to copyrighted works from a litigation perspective. The article outlines an approach whereby if an evidentiary motion includes a link to the website where the work has been communicated is treated as adducing evidence from that website.
Keywords: link, citation, communication to the public, Internet, evidence
The research presented in this article was carried out with the support of Programme of the Polish National Agency for Academic Exchange (project No. BPN/SZN/2021/1/00041/DEC/1).
Bibliografia / References
Błońska B. [w:] Prawo autorskie i prawa pokrewne. Komentarz, red. W. Machała, R.M. Sarbiński, Warszawa 2019
Klafkowska-Waśniowska K., Zamieszczenie odesłań internetowych a zakres autorskich praw majątkowych, https://repozytorium.uwb.edu.pl/jspui/bitstream/11320/3800/1/BSP%2019_K_Klafkowska-Wasniowska.pdf (dostęp: 13.08.2022 r.)
Małek L., Cytat w świetle prawa autorskiego, LEX/el. 2011
Markiewicz M., Publiczne komunikowanie utworu w Internecie w prawie UE (dyrektywa 2001/29 vs dyrektywa 2019/790) – czy „istnieje” możliwy do określenia zakres tego prawa?, „Bialystok Legal Studies. Białostockie Studia Prawnicze” 2022/27 (1), http://bsp.uwb.edu.pl/wp-content/uploads/2022/03/173_Book-BSP-27-nr-1.pdf 9 (dostęp: 23.10.2023 r.)
Markiewicz R., Prawo autorskie na jednolitym rynku cyfrowym. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/790, Warszawa 2021
Porzeżyński M., Użycie linków a naruszenie praw własności intelektualnej: w świetle orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE, „Kultura Popularna” 2015/1 (43), https://bazhum.muzhp.pl/media/files/Kultura_Popularna/Kultura_Popularna-r2015-t-n1_(43)/Kultura_Popularna-r2015-t-n1_(43)-s136–145/Kultura_Popularna-r2015-t-n1_(43)-s136–145.pdf (dostęp: 20.07.2022 r.)
Rylski P. [w:] Dowody i postępowanie dowodowe w sprawach cywilnych. Komentarz praktyczny z orzecznictwem. Wzory czynności sądowych i pism procesowych, red. Ł. Błaszczak, K. Markiewicz, Warszawa 2015
Dr. Iuris Anna Zielkiewicz, LL.M.
LUISS Guidi Carlo, Rome, Italy
Błońska B. [w:] Prawo autorskie i prawa pokrewne. Komentarz, red. W. Machała, R.M. Sarbiński, Warszawa 2019
Klafkowska-Waśniowska K., Zamieszczenie odesłań internetowych a zakres autorskich praw majątkowych, https://repozytorium.uwb.edu.pl/jspui/bitstream/11320/3800/1/BSP%2019_K_Klafkowska-Wasniowska.pdf (dostęp: 13.08.2022 r.)
Małek L., Cytat w świetle prawa autorskiego, LEX/el. 2011
Markiewicz M., Publiczne komunikowanie utworu w Internecie w prawie UE (dyrektywa 2001/29 vs dyrektywa 2019/790) – czy „istnieje” możliwy do określenia zakres tego prawa?, „Bialystok Legal Studies. Białostockie Studia Prawnicze” 2022/27 (1), http://bsp.uwb.edu.pl/wp-content/uploads/2022/03/173_Book-BSP-27-nr-1.pdf 9 (dostęp: 23.10.2023 r.)
Markiewicz R., Prawo autorskie na jednolitym rynku cyfrowym. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/790, Warszawa 2021
Porzeżyński M., Użycie linków a naruszenie praw własności intelektualnej: w świetle orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE, „Kultura Popularna” 2015/1 (43), https://bazhum.muzhp.pl/media/files/Kultura_Popularna/Kultura_Popularna-r2015-t-n1_(43)/Kultura_Popularna-r2015-t-n1_(43)-s136–145/Kultura_Popularna-r2015-t-n1_(43)-s136–145.pdf (dostęp: 20.07.2022 r.)
Rylski P. [w:] Dowody i postępowanie dowodowe w sprawach cywilnych. Komentarz praktyczny z orzecznictwem. Wzory czynności sądowych i pism procesowych, red. Ł. Błaszczak, K. Markiewicz, Warszawa 2015
Dr. Iuris Anna Zielkiewicz, LL.M.
LUISS Guidi Carlo, Rome, Italy
How to Stop the Oversaturation of Trademark Law with Non-Conventional Trademarks. A Plaidoyer for Culturally-Rooted Analysis
The article evaluates the expansion of non-conventional trademarks within the discussion on augmented reality and suggests that the EU trademark systems should moderate the process of assessing trademark eligibility to maintain its ‘human’ and cultural dimension. There is plenty of inventiveness and creativity in the trademark domain, making it necessary to maximize the incentives to bring out the potential of IP rights aimed at Europe’s global green and digital leadership. The constant evolution – the metaverse, new futuristic virtual spaces, and other novel commercial solutions – illustrate how humankind continues to develop a variety of channels and mechanisms in commercial communication. EUIPO agreed to register NFT for goods and services, while Nike launched a virtual world Nike town, Gucci – experimental Gucci Vault Land, and Dior inaugurated a holiday pop-up store in a digital recreation of Château de La Colle Noire. The sensorial experience of shopping around the globe —in physical stores or through cyber retailers — seems to be converging to such an extent that makes the taste, touch, and feel a part of it. The trend for immersive retail experiences is reflected in the evolving source-identificatory function of the trademark (TM). Modern science is blurring traditional boundaries, they connect and swerve, and hybrid fields are emerging. Further innovative thinking about TM could help understand its classic function in the digital milieu and prevent the unlimited proliferation of trademarks. The physical dimension of commercial source identificators (signs) changed immensely to protect the consumer ‘experience’ that is psychologically appealing, with an emotionally and narratively coherent story with trademark law. The article illustrates the uncontrolled expansion of trademark protection towards unlimited one using the contextual thinking method. It explores the essence of what a trademark is, taking the example of an Apple concept store but that might be the architecture of its interior or exterior, or conceptually arranged commercial space, sales techniques, store beautifications, seamless and engaging immersive retail experiences. In non-conventional trademark law practice, anything that conveys a meaning can be a TM. But this does not mean that anything is a trademark. A comprehensive overview of contextual thinking (framing) methods can be used to address the modern understanding of the essence of source identifiers. It might also serve as a starting point for an analysis of the registrability of non-conventional trademarks, which is concerned with how the sign conveys meaning. In other words, how its representation generates connotations (meaning) in the processes of public perception and comprehension of different signs. The presumed perception of an average consumer remains a basic point of reference when shaping the limits of trademark rights. This perception, however, evolves when a fully immersive world is around the corner and will include more advanced cultural differences and psychophysiological abilities that speak to the average consumer’s journey.
Keywords: non-traditional trademarks, cultural heritage, sustainable consumption, ethical marketing
Bibliografia / References
Abbott Frederick, Cottier Thomas & Gurry Francis, International Intellectual Property in an Integrated World Economy: 2010 (Wolters Kluwer 2015)
Amanda E., Acquiring a Flavor for Trademarks: There’s No Common Taste in the World, 8 Nw. J. Tech. & Intell. Prop. 340 (2010)
Atkin Albert, Peirce’s Theory of Signs, in The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Edward N. Zalta ed., Standford University 2010
Beebe Barton and Fromer Jeanne C., The Future of Trademarks in a Global Multilingual Economy: Evidence and Lessons from the European Union (December 21, 2022). Trademark Reporter, Vol. 112, p. 902, 2022, NYU Law and Economics Research Paper No. 23–16, NYU School of Law, Public Law Research Paper No. 23–31
Beebe Barton, The Semiotic Analysis of Trademark Law, 51 UCLA Law Review 621–704 (2004)
Berger Arthur Asa, The Objects of Affection: Semiotics and Consumer Culture (Palgrave Macmillan; 2010)
Brown Ralph S., Advertising and the Public Interest: Legal Protection of Trade Symbols, 108 Yale Law Journal 1619–1620 (1999)
Brown Ralph S., Advertising, and the Public Interest: Legal Protection of Trade Symbols, Volume 57, Number 7, The Yale Law Journal, 1948
Calboli Irene, Chocolate, Fashion, Toys, and Cabs: The Misunderstood Distinctiveness of Non-Chomsky Noam, Language and Nature, 104(413) Mind 1–61 (1995).
Compton Amanda E., Acquiring a Flavor for Trademarks: There’s No Common Taste in the World, 8 Nw. J. Tech. & Intell. Prop. 340 (2010)
de Saussure Ferdinand, in Course in General Linguistics, Charles Bally, Albert Sechehaye with Albert Riedlinger eds.; translated and annotated by Roy Harris, Duckworth 1983
Dinwoodie Graeme B., Gangjee Dev S., The Image of the Consumer in European Trademark Law, in The Images of the Consumer in EU Law: Legislation, Free Movement and Competition Law 339, 367 (Dorota Leczykiewicz, Stephen Weatherill eds., Hart Publishing 2016)
Dinwoodie Graeme B., The Death of Ontology: A Teleological Approach to Trademark Law, 84 Iowa L. Rev. 611, 685–91 (1999)
Dinwoodie Graeme, What Linguistics Can do for Trademark Law, in Lionel Bently et al., Trademarks and Brands: An Interdisciplinary Critique 140 (CUP 2008)
Dreyfuss Rochelle Cooper, Expressive Genericity: Trademarks as Language in the Pepsi Generation, 65 Notre Dame L. Rev. 397 (1990)
Fhima Ilanah Simon, How Does ‘Essential Function’ Doctrine Drive European Trademark Law? 36 International Review of Intellectual Property and Competition Law 401 (2005)
Fisher William W., The Growth of Intellectual Property: A History of the Ownership of Ideas in the United States, in 1 Intellectual Property Rights: Critical Concepts in Law 72 (David Vaver ed., 2006)
Gibbs, Jr. Raymond W., The Poetics of Mind: Figurative Thought, Language, And Understanding (Cambridge University Press 1994)
Greene Timothy, Trademark Hybridity and Brand Protection, 46 LOY. U. CHI. L.J. 75, 79 (2014)
Griffiths Andrew, A Law-and-Economic Perspective on Trademarks, in Trademarks and Brands – An Interdisciplinary Critique 248, 255 (Lionel Bently, Jennifer Davis & Jane C. Ginsburg, eds., Cambridge University Press 2008)
Griffiths Andrew, Adriaan H. Dierx, Fabienne Ilzkovitz & Khalid Sekkat, European Integration and the Functioning of Product Markets 237 (Edward Elgar 2004)
Harris Roy & Taylor Tablot, Landmarks in Linguistic Thought, vol I: The Western Tradition from Socrates to Saussure 211–219 (2nd edn, Routledge 1997)
Hunt Alan, The Theory of Critical Legal Studies, 6(1) Oxford Journal of Legal Studies 1–45 (1986)
Jacoby Jacob, The Psychological Foundations of Trademark Law: Secondary Meaning, Genericism, Fame, Confusion and Dilution, 91 Trademark Rep. 1013 (2001)
Kur Annette, Too Pretty to Protect? Trademark Law and the Enigma of Aesthetic Functionality, Max Planck Institute for Intellectual Property & Competition Law Research Paper No. 11–16 (2011)
Lakoff George, The Invariance Hypothesis: Is Abstract Reason Based on Image-Schemas, 1 Cognitive Linguistics 39–74 (1990)
Lemley Mark A. & McKenna Mark P., Is Pepsi Really a Substitute for Coke? Market Definition in Antitrust and IP, 100 Geo. L.J. 2055, 2063 (2012)
Maniatis Spyros, Scents as Trademarks: Propertisation of Scents and Olfactory Poverty, in Law and the Senses 217, 224–31 (Lionel Bently & Leo Flynn eds., 1996)
McCormick Kevin K., ‘Ding’ You Are Now Free to Register That Sound, 96 Trademark Rep. 1101 (2006)
Nöth Winfried, The language of commodities. Groundwork for semiotics of consumer goods, 4(3) International Journal of Research in Marketing 173–186 (1988)
Peirce Charles Sanders, Collected Papers (eight volumes, 1931–58). Cambridge, Mass.: Harvard University Press
Ricoeur Paul, Existence and Hermeneutics, in The Conflict of Interpretation: Essays in Hermeneutics 13 (Northwestern University Press, 1974)
Schiller Dan, How to Think About Information, in The Political Economy of Information, Vincent Mosco & Janet Wasko eds., University of Wisconsin Press 1988
Senftleben Martin R.F., Trademark Protection— A Black Hole in the Intellectual Property Galaxy? 42 Int’l Rev. Intell. Prop. & Competition L. 383 (2011)
Senftleben Martin, Function Theory and International Exhaustion – Why it is Wise to Confine the Double Identity Rule to Cases Affecting the Origin Function, 36 Eur. Intell. Prop. Rev. 518 (2013)
Sudjic Deyan, The Language of Things (Penguin 2008)
Todorov T., Theories of the Symbol (Basil Blackwell 1977)
Traditional Trademarks, 49 Int’l Rev. Intell. Prop. & Competition L. 1 (2018)
Tushnet Rebecca, Looking at the Lanham Act: Images in Trademark and Advertising Law, 48 HOUS. L. REV. 861, 873 (2011)
Abbott Frederick, Cottier Thomas & Gurry Francis, International Intellectual Property in an Integrated World Economy: 2010 (Wolters Kluwer 2015)
Amanda E., Acquiring a Flavor for Trademarks: There’s No Common Taste in the World, 8 Nw. J. Tech. & Intell. Prop. 340 (2010)
Atkin Albert, Peirce’s Theory of Signs, in The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Edward N. Zalta ed., Standford University 2010
Beebe Barton and Fromer Jeanne C., The Future of Trademarks in a Global Multilingual Economy: Evidence and Lessons from the European Union (December 21, 2022). Trademark Reporter, Vol. 112, p. 902, 2022, NYU Law and Economics Research Paper No. 23–16, NYU School of Law, Public Law Research Paper No. 23–31
Beebe Barton, The Semiotic Analysis of Trademark Law, 51 UCLA Law Review 621–704 (2004)
Berger Arthur Asa, The Objects of Affection: Semiotics and Consumer Culture (Palgrave Macmillan; 2010)
Brown Ralph S., Advertising and the Public Interest: Legal Protection of Trade Symbols, 108 Yale Law Journal 1619–1620 (1999)
Brown Ralph S., Advertising, and the Public Interest: Legal Protection of Trade Symbols, Volume 57, Number 7, The Yale Law Journal, 1948
Calboli Irene, Chocolate, Fashion, Toys, and Cabs: The Misunderstood Distinctiveness of Non-Chomsky Noam, Language and Nature, 104(413) Mind 1–61 (1995).
Compton Amanda E., Acquiring a Flavor for Trademarks: There’s No Common Taste in the World, 8 Nw. J. Tech. & Intell. Prop. 340 (2010)
de Saussure Ferdinand, in Course in General Linguistics, Charles Bally, Albert Sechehaye with Albert Riedlinger eds.; translated and annotated by Roy Harris, Duckworth 1983
Dinwoodie Graeme B., Gangjee Dev S., The Image of the Consumer in European Trademark Law, in The Images of the Consumer in EU Law: Legislation, Free Movement and Competition Law 339, 367 (Dorota Leczykiewicz, Stephen Weatherill eds., Hart Publishing 2016)
Dinwoodie Graeme B., The Death of Ontology: A Teleological Approach to Trademark Law, 84 Iowa L. Rev. 611, 685–91 (1999)
Dinwoodie Graeme, What Linguistics Can do for Trademark Law, in Lionel Bently et al., Trademarks and Brands: An Interdisciplinary Critique 140 (CUP 2008)
Dreyfuss Rochelle Cooper, Expressive Genericity: Trademarks as Language in the Pepsi Generation, 65 Notre Dame L. Rev. 397 (1990)
Fhima Ilanah Simon, How Does ‘Essential Function’ Doctrine Drive European Trademark Law? 36 International Review of Intellectual Property and Competition Law 401 (2005)
Fisher William W., The Growth of Intellectual Property: A History of the Ownership of Ideas in the United States, in 1 Intellectual Property Rights: Critical Concepts in Law 72 (David Vaver ed., 2006)
Gibbs, Jr. Raymond W., The Poetics of Mind: Figurative Thought, Language, And Understanding (Cambridge University Press 1994)
Greene Timothy, Trademark Hybridity and Brand Protection, 46 LOY. U. CHI. L.J. 75, 79 (2014)
Griffiths Andrew, A Law-and-Economic Perspective on Trademarks, in Trademarks and Brands – An Interdisciplinary Critique 248, 255 (Lionel Bently, Jennifer Davis & Jane C. Ginsburg, eds., Cambridge University Press 2008)
Griffiths Andrew, Adriaan H. Dierx, Fabienne Ilzkovitz & Khalid Sekkat, European Integration and the Functioning of Product Markets 237 (Edward Elgar 2004)
Harris Roy & Taylor Tablot, Landmarks in Linguistic Thought, vol I: The Western Tradition from Socrates to Saussure 211–219 (2nd edn, Routledge 1997)
Hunt Alan, The Theory of Critical Legal Studies, 6(1) Oxford Journal of Legal Studies 1–45 (1986)
Jacoby Jacob, The Psychological Foundations of Trademark Law: Secondary Meaning, Genericism, Fame, Confusion and Dilution, 91 Trademark Rep. 1013 (2001)
Kur Annette, Too Pretty to Protect? Trademark Law and the Enigma of Aesthetic Functionality, Max Planck Institute for Intellectual Property & Competition Law Research Paper No. 11–16 (2011)
Lakoff George, The Invariance Hypothesis: Is Abstract Reason Based on Image-Schemas, 1 Cognitive Linguistics 39–74 (1990)
Lemley Mark A. & McKenna Mark P., Is Pepsi Really a Substitute for Coke? Market Definition in Antitrust and IP, 100 Geo. L.J. 2055, 2063 (2012)
Maniatis Spyros, Scents as Trademarks: Propertisation of Scents and Olfactory Poverty, in Law and the Senses 217, 224–31 (Lionel Bently & Leo Flynn eds., 1996)
McCormick Kevin K., ‘Ding’ You Are Now Free to Register That Sound, 96 Trademark Rep. 1101 (2006)
Nöth Winfried, The language of commodities. Groundwork for semiotics of consumer goods, 4(3) International Journal of Research in Marketing 173–186 (1988)
Peirce Charles Sanders, Collected Papers (eight volumes, 1931–58). Cambridge, Mass.: Harvard University Press
Ricoeur Paul, Existence and Hermeneutics, in The Conflict of Interpretation: Essays in Hermeneutics 13 (Northwestern University Press, 1974)
Schiller Dan, How to Think About Information, in The Political Economy of Information, Vincent Mosco & Janet Wasko eds., University of Wisconsin Press 1988
Senftleben Martin R.F., Trademark Protection— A Black Hole in the Intellectual Property Galaxy? 42 Int’l Rev. Intell. Prop. & Competition L. 383 (2011)
Senftleben Martin, Function Theory and International Exhaustion – Why it is Wise to Confine the Double Identity Rule to Cases Affecting the Origin Function, 36 Eur. Intell. Prop. Rev. 518 (2013)
Sudjic Deyan, The Language of Things (Penguin 2008)
Todorov T., Theories of the Symbol (Basil Blackwell 1977)
Traditional Trademarks, 49 Int’l Rev. Intell. Prop. & Competition L. 1 (2018)
Tushnet Rebecca, Looking at the Lanham Act: Images in Trademark and Advertising Law, 48 HOUS. L. REV. 861, 873 (2011)
