Wzór już nie-użyteczny? Nowelizacja definicji wzoru użytkowego ustawą z 16.10.2019 r. o zmianie ustawy – Prawo własności przemysłowej.
Marcin Balicki
Wzór już nie-użyteczny? Nowelizacja definicji wzoru użytkowego ustawą z 16.10.2019 r. o zmianie ustawy – Prawo własności przemysłowej
Artykuł dotyczy nowelizacji ustawy z 30.6.2000 r. – Prawo własności przemysłowej, dokonanej ustawą z 16.10.2019 r. o zmianie ustawy – Prawo własności przemysłowej, w zakresie w jakim ta nowelizacja usunęła przesłankę użyteczności wzoru użytkowego. W artykule przedstawiono stosowanie i wykładnię przesłanki użyteczności wzoru użytkowego w ujęciu historycznym oraz w oparciu o dotychczasowe brzmienie przepisów ustawy – Prawo własności przemysłowej. Następnie, w artykule omówiono przyczyny usunięcia przesłanki użyteczności przez ustawodawcę oraz możliwe konsekwencje tej zmiany.
Słowa kluczowe: wzór użytkowy, prawo ochronne na wzór użytkowy, użyteczność, przesłanka użyteczności, ustawa z 16.10.2019 r. o zmianie ustawy – Prawo własności przemysłowej
dr Marcin Balicki
Intellectual Property Law Chair, Faculty of Law and Administration, Jagiellonian University in Krakow. ORCID 0000–0002–3355–4611
Utility Models No Longer Useful? Change of Definition of Utility Model by the Act of 16 October 2019 on Amendments to the Industrial Property Law Act
The paper concerns amendments to the Act of 30 June 2000 - Industrial Property Law introduced by the Act of 16 October 2019 on Amendments to the Industrial Property Law to the extent to which the latter Act removed the condition of usefulness of a utility model. The paper presents the application and interpretation of the condition of usefulness of a utility model in the historical approach and on the basis of the current wording of the Industrial Property Law Act. Then, the paper discusses the reasons for removal of the condition of usefulness from the law and the possible consequences of this amendment.
Keywords: utility model, utility model protection right, usefulness, condition of usefulness, Act of 16 October 2019 on Amendments to the Industrial Property Law Act
Bibliografia:
Balicki M., Sto lat w cieniu patentu – ochrona wzorów użytkowych w Polsce [w:] 100 lat ochrony własności przemysłowej w Polsce. Księga jubileuszowa Urzędu Patentowego w Polsce, red. A. Adamczak, Warszawa 2018
Balicki M., System patentowy drugiego rzędu – geneza i model w wybranych porządkach prawnych, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Prawa Własności Intelektualnej” 2015/4
Cummings P.A., From Germany to Australia: Opportunity for a Second Tier Patent System in the United States, „Michigan State Journal of International Law” 2010, Vol. 18, Issue 2
Gajewska B., Pawlus M., Słownik synonimów i antonimów, Bielsko-Biała 2005
Grosse Ruse-Khan H., Utility Model Protection in Pakistan An Option for Incentivizing Incremental Innovation, 2014, https://www.ip.mpg.de/fileadmin/ipmpg/content/forschung_aktuell/05_utility_model_protection/wipo_study_on_utility_model_protection_in_pakistan.pdf (dostęp: 3.04.2020 r.)
Grzybowski S., Kopff A., Wzory użytkowe. Refleksje nad prawem obowiązującym i nad zasadnością wyodrębnienia kategorii wzorów użytkowych, „Studia Cywilistyczne” 1971 r., t. XVIII
Kopff A., Szwaja J., Włodyka S., Grzybowski S., Zagadnienia prawa wynalazczego, Warszawa 1969
Kotarba W., Ochrona własności przemysłowej w gospodarce polskiej w dostosowaniu do wymogów Unii Europejskiej i Światowej Organizacji Handlu, Warszawa 2000
Lisiecki P., Szajkowski A., Założenia nowego prawa wynalazczego, Poznań 1973
Ożóg M., Wzór użytkowy po noweli do ustawy – Prawo własności przemysłowej z 16.10.2019 r., „Monitor Prawniczy” 2020/5
Ponikło A., Gutowski J., Polskie prawo patentowe. Komentarz, Warszawa 1935
Poźniak-Niedzielska M., Glosa do wyroku SN – Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z 5.12.1991 r., I PRN 52/91, „Przegląd Sądowy” 1993/4
Poźniak-Niedzielska M., Nowe aspekty pogranicza wzorów użytkowych i wzorów przemysłowych, „Przegląd Prawa Handlowego” 2008/4
Poźniak-Niedzielska M., Wzory użytkowe i wzory zdobnicze – dylematy trudnego sąsiedztwa [w:] Z zagadnień cywilnego prawa materialnego i procesowego, red. L. Antonowicz, Lublin 1988
Promińska U., Nowicka A., Poźniak-Niedzielska M., Żakowska-Henzler H., Prawo własności przemysłowej, Warszawa 2005
Radauer A. i in., The myth of the ‘small patent for the small inventor’ – strategic motives to use second-tier patent systems (utility models) in selected European countries, „Journal of Intellectual Property Law & Practice” 2019, Vol. 14, Issue 10
Sołtysiński S., Szajkowski A., Szymanek T., Komentarz do prawa wynalazczego, Warszawa 1990
Study on the economic impact of the utility model legislation in selected Member States (April 2015), red. A. Radauer, http://bookshop.europa.eu/en/study-on-the-economic-impact-of-the-utility-model--legislation-in-selected-member-states-pbET0415184/ (dostęp: 3.04.2020 r.)
Szymanek T., Prawo własności przemysłowej. Podręcznik akademicki, Warszawa 2008
Tischner A., Wynalazek wzorniczy czy wzór wynalazczy? O potrzebie utrzymywania wzorów użytkowych jako odrębnej kategorii przedmiotów własności przemysłowej w prawie polskim [w:] Aktualne wyzwania prawa własności intelektualnej i prawa konkurencji. Księga pamiątkowa dedykowana Profesorowi Michałowi du Vallowi, red. J. Ożegalska-Trybalska, D. Kasprzycki, Warszawa 2015
du Vall M., Wzory użytkowe i ich ochrona [w:] System Prawa Prywatnego, t. 14A, Prawo własności przemysłowej, red. R. Skubisz, Warszawa 2012
Wojcieszko-Głuszko E., Komentarz do art. 94 p.w.p. [w:] Prawo własności przemysłowej. Komentarz, red. J. Sieńczydło-Chlabicz, Warszawa 2020
Yangoh K.P., Utility Models [w:] Intellectual Property Law in Korea, red. Ch. Heath, Monachium 2003
Jakub Chwalba
Podmiot rozprowadzający program w sieci Internet jako operator w rozumieniu art. 43 ustawy o radiofonii i telewizji
Artykuł dotyczy pojęcia operatora rozprowadzającego program, który zgodnie z art. 43 ustawy o radiofonii i telewizji zobowiązany jest do obowiązkowego rozprowadzania programów (must carry). W polskim prawie radiofonii i telewizji pojęcie operatora zostało ujęte szeroko. W praktyce oraz w literaturze podejmowano próby jego zawężania, w szczególności wykluczając z jego zakresu podmioty rozprowadzające programy za pośrednictwem sieci Internet. Przedmiotem artykułu jest analiza możliwości kwalifikowania tych podmiotów jako operatorów. Rozważania prowadzone są w świetle przepisów ustawy o radiofonii i telewizji, dyrektywy 2002/22/WE w sprawie usługi powszechnej oraz najnowszego orzecznictwa polskich sądów i Trybunału Sprawiedliwości.
Słowa kluczowe: must carry, must offer, prawo radiofonii i telewizji, operator, rozprowadzanie programu, Playmédia
dr Jakub Chwalba
Intellectual Property Law Chair, Faculty of Law and Administration, Jagiellonian University in Krakow. ORCID: 0000–0003–2310–4286
Entity Carrying a Broadcast Station on the Internet as an Operator within the Meaning of Article 43 of the Radio and Television Act
This article concerns the notion of an entity carrying a broadcast station which, pursuant to Article 43 of the Radio and Television Act is obliged to (must carry) broadcast stations. In the Polish radio and television law the notion of operator is defined broadly. Attempts to narrow it down have been made in practice and in literature, in particular by excluding from its scope entities carrying broadcast stations via the Internet. This paper analyses the possibility of such entities being classified as operators. These considerations take into account the Radio and Television Act, Directive 2002/22/EC on universal service, and the latest case law of the Polish courts and the Court of Justice.
Keywords: must carry, must offer, radio and television law, operator, carrying a broadcast station, Playmédia
Bibliografia:
Chałubińska-Jentkiewicz K., Zasada „must carry” – instrument ochrony interesu publicznego, „Przegląd Prawa Handlowego” 2010/2
Chałubińska-Jentkiewicz K., Karpiuk M., Prawo nowych technologii. Wybrane zagadnienia, LEX/el. 2015
Czarny-Drożdżejko E., Ustawa o radiofonii i telewizji. Komentarz, LEX/el. 2014
Matlak A., Must carry z perspektywy prawa autorskiego [w:] Aktualne wyzwania prawa własności intelektualnej i prawa konkurencji. Księga pamiątkowa dedykowana Profesorowi Michałowi du Vallowi, red. D. Kasprzycki, J. Ożegalska-Trybalska, Warszawa 2015
Matlak A., Wyrok TSUE z 1.03 2017 r. w sprawie ITV Broadcasting Limited i in. przeciwko TVCatchup Limited i in. (C-275/15) [w:] Prawo autorskie. Komentarz do wybranego orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE, red. A. Laskowska, R. Markiewicz, Warszawa 2019
Piątek S., Ustawa o radiofonii i telewizji. Komentarz, Legalis 2014
Wasilewski P., Operator IP TV w świetle zasady must carry/must offer, „Monitor Prawniczy” 2019/21
Nicholas Ghazal
Konstrukcja domniemania prawnego a orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości, C-484/18, Spedidam i in. przeciwko Institut national de l’audiovisuel
Domniemanie prawne jest konstrukcją znaną unijnemu prawu autorskiemu. Analiza dyrektyw oraz orzecznictwa Trybunału wskazuje, że prawodawstwo unijne zezwala państwom członkowskim na ustanawianie presumpcji prawnych w prawie autorskim, również takich, które nie zostały unormowane w aktach prawa pochodnego. Z uzasadnienia wyroku TS C-484/18, Spedidam i in., wynika, że konstrukcja domniemania dorozumianego udzielenia zezwolenia przez artystę na eksploatację artystycznego wykonania jest zgodna z uregulowaniami dyrektywy internetowej. Podstawą domniemania może być fakt uczestniczenia artysty w nagraniu audiowizualnym. Z rozważań TS wynika implicite, że przepis państwa członkowskiego, który ustanawia domniemanie prawne, jest o tyle zgodny z unijnym prawem autorskim, o ile nie modyfikuje zasad ochrony przedmiotów prawa autorskiego oraz przedmiotów praw pokrewnych.
Słowa kluczowe: domniemanie prawne, domniemanie prawne wzruszalne, dorozumiana zgoda, artysta wykonawca, artystyczne wykonanie, nagrania audiowizualne
dr Nicholas Ghazal
Intellectual Property Law Chair, Faculty of Law and Administration, Jagiellonian University in Krakow. ORCID: 0000–0002–9216–1009
The Construction of Legal Presumption in the Context of Court of Justice Judgment in Case C-484/18, Spedidam and Others v. Institut national de l’audiovisuel
Legal presumption is a construction that exists in EU copyright law. An analysis of directives and Court case law indicates that EU legislation permits Member States to establish legal presumptions in copyright law, including presumptions that have not been regulated in secondary legislation. What follows from the statement of reasons for CJ judgment in C-484/18, Spedidam and Others, is that the construction of presumption of a (performing) artist’s implied consent for the use of a performance is consistent with the InfoSoc Directive. The grounds for the presumption may lie in the fact that the performer was involved in the recording of an audiovisual work. Implicitly, the conclusion from reflections of the CJ is that a Member State’s provision which establishes a legal presumption is consistent with EU copyright law inasmuch as it does not modify the principles of protection of the subject matter of copyright and related rights.
Keywords: legal presumption, rebuttable presumption, implied consent, performer (performing artist), performance, recordings of audiovisual works
Bibliografia:
Nérisson S. [w:] EU Copyright Law. A Commentary, red. I. Stamatoudi, P. Torremans, Cheltenham 2014
Radwański Z., Olejniczak A., Prawo cywilne – część ogólna, Warszawa 2017
Radwański Z., Zieliński M. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 1, Prawo cywilne – część ogólna, red. M. Safjan, Warszawa 2012
Traple E. [w:] Prawo autorskie. Komentarz do wybranego orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE, red. E. Laskowska-Litak, R. Markiewicz, Warszawa 2019
Wojciechowska A., Status głównego reżysera filmowego w prawie Unii Europejskiej, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego” 2017/4
Ziembiński Z., Logika praktyczna, Warszawa 2002
Katarzyna Jasińska
Subiektywny wybór istotnych z punktu widzenia spraw z zakresu własności intelektualnej zmian dokonanych ustawą z 4.07.2019 r. w Kodeksie postępowania cywilnego i ustawie o kosztach sądowych w sprawach cywilnych
Ustawą z 4.07.2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1469), która w znacznej mierze weszła w życie 7.11.2019 r., dokonano największej w ostatnich latach nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego oraz istotnej nowelizacji ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. W przeciwieństwie do nowelizacji wprowadzonej ustawą z 13.02.2020 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 288), która wejdzie w życie 1.07.2020 r., nowelizacja wspomniana powyżej nie jest ściśle związana ze sprawami z zakresu własności intelektualnej. Nie zmienia to jednak faktu, że niektóre z wprowadzonych tą nowelizacją rozwiązań o charakterze ogólnym będą miały szczególnie istotne znaczenie właśnie dla spraw z zakresu własności intelektualnej i to także po dniu 1.07.2020 r., czyli po wejściu w życie przepisów o postępowaniu odrębnym w sprawach własności intelektualnej. W artykule przedstawione zostały wybrane – spośród wielu znowelizowanych – przepisy, które w nowym brzmieniu będą w stanie wywrzeć istotny (pozytywny lub negatywny) wpływ na postępowania w sprawach dotyczących ochrony własności intelektualnej.
Słowa kluczowe: postępowanie cywilne, postępowania odrębne, postępowanie w sprawach własności intelektualnej, postępowanie w sprawach gospodarczych, koszty sądowe, mediacja, prawo do sądu, postępowanie pojednawcze, fakty, o których informacja jest powszechnie dostępna, wstrzymanie wykonania orzeczenia do czasu ukończenia postępowania kasacyjnego; zmiana powództwa, dowód z opinii sporządzonej w innej sprawie, wartość przedmiotu sporu, sprawdzenie wartości przedmiotu sporu
dr Katarzyna Jasińska
Andrzej Frycz Modrzewski Krakow University. ORCID: 0000–0002–1746–1095
A Subjective Selection of Amendments Introduced by the Act of 4 July 2019 in the Code of Civil Procedure and the Act on Court Costs in Civil Cases, Which Amendments Are Important from the Perspective of IP Cases
The Act of 4 July 2019 on Amendments to the Code of Civil Procedure and Certain Other Acts (Polish official journal Dz.U. 2019, item 1469), which largely entered into force on 7 November 2019, introduced the most amendments into the Code of Civil Procedure in recent years and major amendments to the Act on Court Costs in Civil Cases. Unlike the amendments introduced by the Act of 13 February 2020 on Amendments to the Code of Civil Procedure and Certain Other Acts (Dz.U. 2020, item 288), which will enter into force on 1 July 2020, the aforementioned amending act is not strictly connected with cases from the field of intellectual property. This does not change the fact that some of the general solutions introduced by this amending act will be of special importance precisely for cases from the field of intellectual property, even after 1 July 2020, that is, after the entry into force of provisions on separate proceedings in IP cases. The article presents provisions selected from among the many amended ones. In their amended wording, they will potentially have substantive influence (whether positive or negative) on proceedings in cases relating to IP protection.
Keywords: civil procedure, separate proceedings, proceedings in cases relating to intellectual property, proceedings in commercial cases, court costs, mediation, right to a fair trial, conciliatory proceedings, facts of common knowledge, suspension of enforcement of a judgment until completion of cassation proceedings, modification of statement of claim, evidence from an opinion prepared in another case, amount in dispute, checking the amount in dispute
Bibliografia:
Jakubecki A. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 14C, Prawo własności przemysłowej, red. R. Skubisz, Warszawa 2017, nb 192
Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. III, Postępowanie rozpoznawcze, red. T. Ereciński, Warszawa 2016
Rutkowski D. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Postępowanie procesowe. Komentarz, red. O. Piaskowska, LEX/el. 2020, kom. do art. 4588, teza 1
Szwaja J., Jasińska K., Mediacja w postępowaniu cywilnym: czy wciąż dobrowolna?, „Monitor Prawniczy” 2017/7
Uliasz M. [w:] Ustawa o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Komentarz, red. P. Feliga, Warszawa 2019, kom. do art. 15, pkt 7
Vall du M., Wartość przedmiotu sporu w sprawach o zwalczanie nieuczciwej konkurencji, „Monitor Prawniczy” 2006/5
dr Dariusz Kasprzycki
Intellectual Property Law Chair, Faculty of Law and Administration, Jagiellonian University in Krakow. ORCID: 0000–0001–6397–1750
The Patentability of Plants and Plant-Related Inventions under the European Patent Convention
Under European Patent Convention (EPC) it is certain that individual plant varieties are excluded from patentability. Nonetheless, it still remains unclear whether patents could be granted for plants or parts thereof obtained through essentially biological processes. The answer here is particularly important to patenting novel and inventive plants, which have been produced by conventional methods including breeding. This paper wishes to analyse this issue and will discuss the possible ways of interpretation. Its focus will be on assessing whether is it allowable, basing on the provisions of EPC, to exclude form patentability products obtained through essentially biological processes. In the widely commented decisions of the EPO Enlarged Board of Appeal in consolidated cases “Tomato II” and Broccoli II” affirmed that products (plants or parts of plants) obtained by such processes are principally patentable under the EPC. This decision caused many controversies leading to subsequent modification of EPC Implementing Regulations. Ultimately, the paper wants to analyse whether the Implementing Regulations to EPC provide the clarification in said question through adequate and legitimate manner.
Keywords: patent law, biotechnological inventions, plant varieties, essential biological processes, patentability exceptions
Bibliografia:
Cornish W., Llewelyn D., Aplin T., Intellectual Property: Patents, Copyrights, Trademarks & Allied Rights, London (8th ed., 2013)
Dogbevi K., The Sui Generis System of Plant Variety Protection Under the TRIPS Agreement: An Empty Promise for Developing Countries, available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=2961801 (accessed on 20.04.2020)
Grubb P.W., Thomsen P.R., Patents for Chemicals, Pharmaceuticals, and Biotechnology. Fundamentals of Global Law, Practice, and Strategy, Oxford (5th ed., 2010)
Felchner K., Pacud Ż., Ochrona roślin w prawie własności przemysłowej – porównanie modelu ochrony patentowej i ochrony wyłącznym prawem hodowcy, 1 Europejski Przegląd Sądowy (2015)
Gervais D., The TRIPS Agreement: Negotiating History and Analysis, Sweet and Maxwell, London 1998
Helfer L.R., Intellectual property rights in plant varieties. FAO Legislative Study, Food and Agriculture Organization of the United Nations, Rome (2004), available at http://www.fao.org/3/a-y5714e.pdf (accessed on 20 Apr. 2020)
Lianos I., Katalevsky D., Ivanov A., The Global Seed Market, Competition Law and Intellectual Property Rights: Untying the Gordian Knot, CLES Research Paper Series ISBN 978–1-910801–09–3, 5, available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=2773422 (accessed on 20 Apr. 2020)
Lenßen M., The Overlap between Patent and Plant Variety Protection for Transgenic Plants: Problems and a Solution. Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=924343 (accessed on 20 Apr. 2020)
Llewelyn M., Adcock M., European Plant Intellectual Property, Oxford-Portland (2006)
Louwaars N., Dons H., Van Overwalle G., Raven H., Arundel A., Eaton D., Nelis A., Breeding Business. The Future of Plant Breeding in the Light of Developments in Patent Rights and Plant Breeder’s Rights, Netherlands Ministry of Agriculture, Nature and Food Quality (LNV), Wageningen, Centre for Genetic Resources (CGN) – Wageningen University and Research Centre, December 2009. Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=1720088 (accessed on 20 Apr. 2020)
Rasha Tawfiq A., Plant Varieties Protection: Patent vs. UPOV (28 February 2014). WIPO Academy, University of Turin and ITC-ILO – Master of Laws in IP – Research Papers Collection – 2013–2014, available at SSRN: (accessed on 20 Apr. 2020)
General Introduction to the Examination of Distinctness, Uniformity and Stability and the Development of Harmonized Descriptions of New Varieties of Plants, available at: https://www.upov.int/export/sites/upov/publications/en/tg_rom/pdf/tg_1_3.pdf (accessed on 20 Apr. 2020)
JUDr. Tereza Kyselovská, Ph.D.
assistant professor, Faculty of Law, Masaryk University, Brno, Czech Republic. ORCID: 0000-0002-3803-1350
Law Applicable to International Licence Contracts and „Characteristic Performance” under Article 4(2) Rome I Regulation
The aim of this article is to analyse the law applicable to international licence contracts with international element under the Rome I Regulation. The focus is on the analysis of Article 4 Rome I Regulation, especially section (2) based on the ‘characteristic performance’ criterion. The theoretical analysis is then applied to different types of international licence contracts.
This article is the outcome of Project No. GA17–19923S, ‘Mezinárodní právo soukromé a právo duševního vlastnictví – kolizní otázky’ and was written with the financial support of the Grant Agency of the Czech Republic (Grantová agentura České republiky).
Keywords: licence contract, conflict of law rules, applicable law, Rome I Regulation, characteristic performance
Bibliografia:
The American Law Institute (ALI). Intellectual Property: Principles Governing Jurisdiction, Choice of Law, and Judgments in Transnational Disputes (Reporters: Rochelle Dreyfus, Jane Ginsburg, and Francois Dessemotet). The American Law Institute Publishers, 2008
P.A. Asensio, The Law Governing International Intellectual Property Licensing Agreements (A Conflict of Laws Analysis), [in:] Research Handbook on Intellectual Property Licensing [online], 312–313, Chelthenham (Edward Elgar Publishing, 2013), https://eprints.ucm.es/18063/1/pdemiguelasensio-IP_Licensing_2013.pdf (accessed on 5 Aug. 2019)
A.J. Bělohlávek, Římská úmluva a nařízení Řím I. Komentář v širších souvislostech evropského a mezinárodního práva soukromého, Praha, 1316 p. (1 st ed., C.H.Beck, 2009)
CLIP. Comments on the European Commission’s Proposal for a Regulation on the Law Applicable to Contractual Obligations (‘Rome I’) of 15 December 2005 and the European Parliament Committee on Legal Affairs Draft Report on the Proposal of 22 August 2006 [online], 4 January 2007, (accessed on 10 Apr. 2020)
Commission of the European Communities. Proposal for a Regulation of the European Parliament and the Council on the law applicable to contractual obligations (Rome I) [online]. Brussels, 15.12.2005, 2005/0261 (COD), available at: http://www.europarl.europa.eu/meetdocs/2004_2009/documents/com/com_com(2005)0650_/com_com(2005)0650_en.pdf (accessed on 21 Apr. 2020)
European Max Planck Group on Conflict of Laws in Intellectual Property. J. BASEDOW (ed), Conflict of Laws in Intellectual Property. The CLIP Principles and Commentary, Oxford (Oxford University Press, 2013)
M. Gebauer, Article 4 Rome I, [in:] G.-P. Callies (ed.), Rome Regulations: Commentary, Alphen aan den Rijn (2. ed., Kluwer Law International, 2015)
T. Kyselovská, P. Koukal, Mezinárodní právo soukromé a právo duševního vlastnictví – kolizní otázky, Brno, Masarykova univerzita, 2019, 388 p.
U. Magnus, Article 4 Rome I Regulation, [in:] U. Magnus; P. Mankowski (eds.), European Commentaries on Private International Law ECPIL. Commentary. Volume II. Rome I Regulation, Köln (Verlag Dr. Otto Schmidt KG, 2017)
P. Mankowski, Contracts Relating to Intellectual or Industrial Property Rights under the Rome I Regulation [in:] S. Leible, A. Ohly (eds.), Intellectual Property and Private International Law, Tübingen (Mohr Siebeck, 2009)
HEIN, Jan von. Internationales Privatrecht II: Internationales Wirtschaftsrecht, Einführungsgesetz zum Bürgerlichen Gesetzbuche (Art. 50–253), München, 2788 p. (C.H. Beck 2018)
G. Modiano, Le contrat de licence de brevet: droit suisse et pratique communautaire, Geneve, 319 p. (Libraire Droz, 1979)
Opinion of Advocate General Trstenjak delivered on 27 January 2009, Falco Privatstiftung and Thomas Rabitsch v. Gisela Weller-Lindhorst, Case C-533/07
Opinion of Advocate General Jääskinen delivered on 13 June 2013, Peter Pinckney v. KDG Mediatech AG, Case C-170/12
Opinion of Advocate General Cruz Villalón delivered on 11 September 2014, Pez Hejduk v. EnergieAgentur.NRW GmbH, Case C-441/13
N. Rozehnalová, J. Valdhans, K. Drličková, T. Kyselovská, Mezinárodní právo soukromé Evropské unie, 389 p., Praha (2 ed., Wolters Kluwer ČR, 2018)
Report on the Convention on the law applicable to contractual obligations by Mario Giuliano, Professor, University of Milano, and Paul Lagarde, Professor, University of Paris I [online]. Official Journal No. C 282, 31/10/1980, 0001–0050 (accessed on 1 May 2020)
K. Thorn, Art. 4 Rom I-VO, [in:] T. Rauscher (ed.), Europäisches Zivilprozess- und Kollisionsrecht EuZPR/EuIPR. Kommentar. Band III. Rom I-VO, Rom II-VO, Köln (4. ed., Otto Schmidt, 2016)
P. Torremans, Licences and Assignments of Intellectual Property Rights under the Rome I Regulation, 3 Journal of Private International Law, p. 397–420 (2008)
E. Ulmer, Die Immaterialgüterrechte im internationalen Privatrecht, Köln, 124 p. (Carl Heymanns Verlag, 1975)
Wojciech Machała, Marcin M. Cieśliński
Status normatywny współautorstwa (wielopodmiotowości autorskiej) – próba nowego ujęcia problematyki
Wielopodmiotowość autorska występuje w różnych wariantach: od współtwórczości w ścisłym znaczeniu przez połączenie utworów celem wspólnego rozpowszechniania, utwory zbiorowe, a na opracowaniach skończywszy. Problematyka wielopodmiotowości autorskiej jest złożona i stanowi przedmiot niesłabnącego zainteresowania doktryny prawa. Jakkolwiek, pomimo licznych wypowiedzi, nie wypracowano dotąd zgodnego stanowiska nawet w tak kluczowych kwestiach jak definicja współtwórczości. W niniejszym tekście stawiamy tezę, że możliwą przyczyną tego stanu jest niedostatek ustawowej regulacji zagadnienia. Rozważamy możliwe rozwiązania normatywne, proponując następujące: 1) zawężenie pojęcia współtwórczości do sytuacji, kiedy zostało zawarte porozumienie pomiędzy współtwórcami określające charakter ich wkładów do wspólnego utworu; 2) wprowadzenie szerszej, a zarazem bardziej precyzyjnej definicji utworu zbiorowego; 3) wprowadzenie ustawowej regulacji statusu utworu z zapożyczaniami z innych utworów (który nie stanowi ani opracowania, ani utworu powstałego z inspiracji innym utworem).
Słowa kluczowe: współtwórczość, utwór zbiorowy, utwór z zapożyczeniami, scenografia
dr hab. Wojciech Machała
University of Warsaw. ORCID: 0000–0002–1385–2259
dr Marcin M. Cieśliński
University of Warsaw. ORCID: 0000–0001–5683–1303
The Normative Status of Co-Authorship (Multiple Authors): An Attempt at Reconsidering the Problem
It is not a rare occurrence that a work bears manifestations of creativity from more than one person. Thus understood, creative multilateralism may take different shapes: from co-authorship in strict sense through joint communication of works, to collective works, to translations or other adaptations of somebody else’s works. The problem is complex and it is the object of continuous interest of jurisprudence. However, despite numerous publications there is still no common position concerning even such a crucial issue as the definition of co-authorship. We argue that the cause of ambiguity may lie in the inadequate statutory regulation of the matter. In this article we reflect on the possible regulatory intervention, proposing the following instruments: (1) narrowing down the scope of co-authorship to instances when there is an agreement between authors determining the character of their creative contributions to the co-authored work; (2) introducing a more precise and broader definition of a collective work; (3) introducing a statutory regulation of a work with ‘needle drops’ (borrowings) from other works (which is neither an adaptation nor an inspired work).
Keywords: co-authorship, collective work, work with ‘needle drops’, scenography
Bibliografia:
Banasiuk J., Współtwórczość i jej skutki w prawie autorskim, Warszawa 2012
Barta J., Dzieła wspólne w polskim prawie autorskim, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Wynalazczości i Ochrony Własności Intelektualnej” 1992/58
Barta J., Czajkowska-Dąbrowska M., Ćwiąkalski Z., Felchner K., Markiewicz R., Traple E., Prawo autorskie i prawa pokrewne. Komentarz, Warszawa 2011
Barta J., Markiewicz R., Prawo autorskie, Warszawa 2016
Bidziński Z., Serda J., Przedmiot i podmiot prawa autorskiego w świetle orzecznictwa sądowego, „Nowe Prawo” 1975/6
Błeszyński J., Prawo autorskie, Warszawa 1988
Błeszyński J., Pojęcie dzieła współautorskiego (Perspektywy de lege ferenda), „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Wynalazczości i Ochrony Własności Intelektualnej” 1991/57
Felchner K., Zarządca sądowy wspólności praw autorskich (art. 203 k.c.), „Przegląd Prawa Handlowego” 2010/6
Grzybczyk K., Reklama jako dzieło wspólne, „Monitor Prawniczy” 1997/11
Jankowska M., Autor i prawo do autorstwa, Warszawa 2011
Markiewicz M., Zarząd wspólnym prawem autorskim, Warszawa 2018
Markiewicz R., Dzieło literackie i jego twórca w polskim prawie autorskim „Rozprawy Habilitacyjne UJ” 1984/81
Markiewicz R., Zabawy z prawem autorskim, Warszawa 2015
Poźniak-Niedzielska M., Autorstwo dzieła filmowego. Studium cywilnoprawne, Warszawa 1968
Prawo autorskie i prawa pokrewne. Komentarz, red. D. Flisak, Warszawa 2015
Prawo autorskie i prawa pokrewne. Komentarz, red. W. Machała, R.M. Sarbiński, Warszawa 2019
Sokołowska D., Utwory zbiorowe w prawie autorskim: ze szczególnym uwzględnieniem encyklopedii i słowników, Kraków 2001
Starski A., Stanisławska I.A., Scenografia , Warszawa 2018
Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Komentarz, red. P. Ślęzak, Warszawa 2017
System Prawa Prywatnego, t. 13, Prawo autorskie, red. J. Barta, Warszawa 2013
Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Komentarz, red. A. Michalak, Warszawa 2019
Wojnicka E., Współtwórczość w ujęciu ustawy o prawie autorskim z 1952 r., „Acta Universitatis Lodziensis Folia Iuridica” 1990/44
Andrzej Matlak
Nowe zasady dotyczące nadawania oraz reemisji programów radiowych i telewizyjnych z wykorzystaniem cyfrowych kanałów dystrybucyjnych wynikające z dyrektywy 2019/789
Rozwój technologii cyfrowej spowodował, że obecnie coraz więcej odbiorców posiada dostęp do programów radiowych i telewizyjnych za pośrednictwem różnego rodzaju sieci komunikacji elektronicznej. Chodzi o korzystanie z tego typu przekazów zarówno w czasie rzeczywistego nadawania, jak i na żądanie, za pośrednictwem tradycyjnych kanałów takich jak przekaz satelitarny lub sieć kablowa, a także w ramach usług online. Organy Unii Europejskiej zidentyfikowały w ostatnich latach rosnące zapotrzebowanie na dostęp do programów, które pochodzą nie tylko z kraju zamieszkania odbiorców, lecz również z innych państw członkowskich Unii Europejskiej. Tendencja ta została dostrzeżona także przez nadawców, którzy sami kształtują zawartość swoich programów, oraz przez operatorów zajmujących się reemisją cudzych programów. W związku z tym organizacje radiowe i telewizyjne oprócz nadawania własnych programów coraz częściej oferują dodatkowe usługi online związane z emisją, takie jak usługi typu simulcasting lub catch-up. Jeśli chodzi natomiast o reemisję, operatorzy, którzy zestawiają w pakiety cudze programy radiowe i telewizyjne, przekazują je obecnie użytkownikom nie tylko za pośrednictwem sieci kablowej, lecz także przekazu satelitarnego, transmisji cyfrowej drogą naziemną, sieci mobilnych, przekazu w systemach sieci zamkniętych opartych na protokole IP (np. w Internecie). Mając to na uwadze, organy UE przyjęły dyrektywę 2019/789, która ma na celu przede wszystkim ułatwienie transgranicznego korzystania z programów radiowych i telewizyjnych w wersji cyfrowej na terenie całej Unii Europejskiej. W artykule omówione zostały regulacje wynikające z tej dyrektywy dotyczące: dodatkowych usług online świadczonych przez organizacje nadawcze (w tym tzw. zasada państwa pochodzenia), reemisji programów telewizyjnych i radiowych oraz transmisji programów w drodze tzw. „bezpośredniego wprowadzania” do sieci dystrybucyjnej. Zwrócono uwagę na pewne wątpliwości interpretacyjne dotyczące treści art. 3 ust. 1 oraz art. 8 dyrektywy, wskazując na konieczność ich usunięcia w trakcie implementacji dyrektywy do prawa wewnętrznego państw członkowskich.
Patrząc na to zagadnienie z perspektywy polskiej ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, warto zwrócić uwagę na kilka kwestii. Po pierwsze, trzeba będzie zdefiniować „dodatkową usługę online” w kontekście możliwości zastosowania do niej zasady państwa pochodzenia. Stworzona regulacja powinna wykorzystywać siatkę pojęciową wynikającą z polskiego ustawodawstwa, w celu wyjaśnienia, do jakich konkretnie przekazów telewizyjnych będzie miała zastosowanie polska ustawa autorska. Chodzi tu m.in. o różnice między pojęciami „audycji” i „programu” oraz zdefiniowanie „głównego przedsiębiorstwa” organizacji nadawczej. Po drugie, konieczne będzie poszerzenie zakresu art. 211 polskiej ustawy o prawie autorskim, tak aby jego hipotezą została objęta także reemisja dokonywana przez operatorów platform cyfrowych i usług internetowych prowadzonych w środowisku kontrolowanym (chodzi o sieci zamknięte oparte na protokole IP). Warto rozważyć również zmianę obecnej regulacji dotyczącej mediacji, wynikającej z art. 85 ustawy o zbiorowym zarządzaniu prawami autorskimi i pokrewnymi, która powinna zostać rozszerzona także na spory związane z zawarciem umowy między organizacją nadawczą i operatorem reemitującym jej program. Z obserwacji praktyki wynika, że realne efekty takiej mediacji mogłyby pojawić się wówczas, gdyby była ona jednak obowiązkowa (jeśli z wnioskiem o jej przeprowadzenie wystąpi reemitent, organizacja nadawcza lub organizacja zbiorowego zarządzania). Po trzecie, konieczne będzie dodanie regulacji dotyczącej transmisji programów w drodze tzw. „bezpośredniego wprowadzania” do sieci dystrybucyjnej. Należy jednak pamiętać, aby określając zasady uzyskiwania zezwoleń podmiotów uprawnionych oraz wysokości wynagrodzenia w tym zakresie uwzględnić zakres korzystania z utworów i przedmiotów praw pokrewnych zarówno przez organizację nadawczą, jak i dystrybutora sygnału (w ramach tej pojedynczej czynności publicznego komunikowania). Chodzi tutaj m.in. o wyeliminowanie niebezpieczeństwa pobierania podwójnego wynagrodzenia przez podmioty uprawnione od nadawców i dystrybutorów za korzystanie z tych samych dóbr w ramach jednego pola eksploatacji.
Słowa kluczowe: prawo autorskie, prawa pokrewne, reemisja, nadawanie online, prawo unijne
Prof. Andrzej Matlak
Professor of law, Intellectual Property Law Chair, Faculty of Law and Administration, Jagiellonian University in Krakow. ORCID: 0000–0002–4811–0407
New Principles Concerning Transmissions and Retransmissions of Radio and Television Programmes through Digital Distribution Channels Resulting from Directive 2019/789
The development of digital technology means that more and more audience have currently access to radio and television programmes via various kinds of electronic communications networks. This includes using such programmes both during the actual broadcasting and on demand, via traditional channels, such as satellite transmission or cable network, as well as by means of online services. Authorities of the European Union have in recent years identified growing demand for access to programmes not only from the audience’s country of residence, but also from other EU Member States. This trend has also been noticed by broadcasters which themselves create the content of their programmes and by operators which retransmit other parties’ programmes. Therefore, broadcasting organizations, apart from transmitting their own programmes, more and more often offer ancillary online services connected with transmission, such as simulcasting or catch-up services. On the other hand, as for retransmission, operators which aggregate broadcasts of television and radio programmes into packages, provide them to users not only using cable networks, but also satellite, digital terrestrial, and mobile or closed circuit IP-based networks (e.g. via the Internet). Having regard to the above, EU authorities adopted Directive 2019/789, which aims mainly to facilitate cross-border use of radio and television programmes in digital versions across the European Union. The article discusses the norms resulting from this Directive concerning: ancillary online services provided by broadcasting organizations (including the so-called country of origin principle), retransmission of television and radio programmes, as well as transmission of programmes by means of the so-called ‘direct injection’ into the distribution network. Attention is drawn to certain doubts concerning the interpretation of Article 3(1) and Article 8 of the directive, and to the need to remove such doubts in the implementation of the directive into national laws of the Member States.Approaching this issue from the point of view of the Polish Act on Copyright and Related Rights, it is worthwhile to emphasise a few questions. Firstly, ‘ancillary online service’ has to be defined in the context of the possibility of applying the country of origin principle to these services. The enacted regulation should make use of the conceptual framework provided by the Polish legislation, in order to determine to which television programmes specifically the Polish Copyright Act will apply. This concerns, among other issues, the difference between the notions of ‘broadcast’ and ‘programme’ and definition of the ‘principal establishment’ of a broadcasting organization. Secondly, it will also be necessary to extend the scope of Article 211 of the Polish Copyright Act, so that its hypothesis coves also retransmissions by operators of digital platforms and internet services carried out in a managed environment (this concerns closed circuit IP-based networks). It is also expedient to consider amending the existing norm on mediation, resulting from Article 85 of the Act on Collective Administration of Copyright and Related Rights, which should be extended to cover also disputes connected with agreements between the broadcasting organization and the operator which retransmits its programme. As shown by observations of the practice, the actual effects of such mediation could, however, appear if it were mandatory (if the application for mediation is made by the operator of a retransmission service, broadcasting organization, or collective management organization). Thirdly, it will be necessary to add regulations concerning transmitting programmes by means of the so-called ‘direct injection’. It should, however, be borne in mind that while setting the principles of obtaining permits from the rights holders and determining the amount of remuneration in this field, the scope of use of works and objects of related rights by both the broadcasting organization and the signal distributor should be taken into account (in the single act of communication to the public). This aims, among other things, to eliminate the danger of the rights holders collecting double remuneration from broadcasters and distributors for using the same goods in a single fields of use.
Keywords: copyright, related rights, retransmission, online transmission, EU law
Bibliografia:
Auinger Ch., Ein „besserer grenzüberschreitender Zugang zu Online-Inhalten”: Regulierungsherausforderungen und – antworten auf EU-Ebene, „Zeitschrift für Urheber- und Medienrecht” 2019/7
Dörr R., Ist die Richtlinie fit für das digitale Zeitalter? Chancen und Grenzen der Online-SatCab-Richtlinie aus Rundfunksicht, „Zeitschrift für Urheber- und Medienrecht” 2019/7
Dreier T., Die Schlacht ist geschlagen – ein Überblick. Zum Ergebnis des Copyright Package der EU-Kommission, „Gewerblicher Rechtsschutz und Urheberrecht” 2019/8
Hilty R.M., Sutterer M., Intra-European content circulation [w:] Modernisation of the EU Copyright Rules Position Statement of the Max Planck Institute for Innovation and Competition, https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=3036787 (dostęp: 30.09.2017 r.)
Jütte B.J., Reconstructing European Copyright Law for the Digital Single Market, Baden–Baden 2017
Matlak A., Projekt unijnego rozporządzenia dotyczącego nadawania oraz reemisji programów radiowych i telewizyjnych z wykorzystaniem cyfrowych kanałów dystrybucyjnych [w:] Qui bene dubitat, bene sciet. Księga jubileuszowa dedykowana Profesor Ewie Nowińskiej, Warszawa 2018
Matlak A., Wyrok TS UE z dnia 16 marca 2017 r. w sprawie Staatlich genehmigte Gesellschaft der Autoren, Komponisten und Musikverleger registrierte Genossenschaft mbH (AKM) przeciwko Zürs.net Betriebs GmbH, (C-138/16) [w:] Prawo autorskie. Komentarz do wybranego orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE, red. E. Laskowska-Litak, R. Markiewicz, Warszawa 2019
Matlak A., Reemisja kablowa utworów w świetle orzecznictwa Sądu Najwyższego, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Prawa Własności Intelektualnej” 2009/103
Niebler J., Die Online-SatCab-Richtlinie – Weitersendung 2.0?, „Zeitschrift für Urheber- und Medienrecht” 2019/7
Shapiro T., Rawnsley C., Comments on the EU’s update of the „SatCab” Directive: a brave new digital world for the audiovisual sector?, „Entertainment Law Review” 2019/30(5)
Péter Mezei
Associate Professor, PhD, habil., Institute of Comparative Law, Faculty of Law, University of Szeged (Hungary); adjunct professor (dosentti), University of Turku, Faculty of Law (Finland); Lecturer in Law, University of Toledo College of Law (USA); Visiting Professor, Université Jean Moulin Lyon III (France). ORCID: 0000-0003-4832-2079
The Doctrine of Exhaustion in Limbo. Critical Remarks on the CJEU’s Tom Kabinet Ruling
The Court of Justice of the European Union published its much-awaited preliminary ruling in the Tom Kabinet case in December 2019. Both the Advocate General and the Court of Justice ruled against the application of the doctrine of exhaustion to the online (digital) resale of lawfully acquired e-books via and by an online platform. In its UsedSoft ruling, the CJEU accepted the exhaustion of distribution right of computer programs disseminated online. The CJEU continued to discuss exhaustion (either directly or indirectly) in various other preliminary rulings; however, these judgments complicated further the legal environment of the doctrine. The paper introduces in considerable details the factual background of the Tom Kabinet case, as well as the Advocate General’s Opinion and the CJEU’s Judgment. The paper further discusses four significant issues related to digital exhaustion: the license versus sale dichotomy; whether the transfer of digital contents via the Internet fits in with the definition of the right of distribution or making available to the public; the transfer (migration) of digital copies via the Internet; as well as the issues of lex specialis and the theory of functional equivalence. The paper argues that the first three issues allow for a flexible interpretation and application of the doctrine of exhaustion. To the contrary, the legal status quo is clearly restrictive on this field; at the same time, it looks outdated, and needs reconsideration. The paper therefore takes a critical look at the Opinion and the Judgment through the lenses of these four specific issues, and argues that the Tom Kabinet ruling did not conclusively settle (and eliminate) the idea of digital exhaustion. The paper finally includes several policy considerations to support the need for a legal reform to extend the doctrine of exhaustion to the digital realm at a general level.
Keywords: Tom Kabinet, CJEU, digital exhaustion, online resale of e-books, UsedSoft, comparative law, copyright law, European Union
Bibliografia:
Alexandra Alter, The World of Books Braces for a Newly Ominous Future, The New York Times, 16 March 2020 (https://www.nytimes.com/2020/03/16/books/coronavirus-impact-publishing-industry-booksellers-authors.html)
Clemens Appl, Marlene Schmidt: Zweitverwertung gebrauchter Digitalgüter – Die Folgen des UsedSoft-Urteils für Schöpfungen anderer Werkarten, 4 Medien und Recht, 189–200 (2014)
Stojan Arnerstål, Licensing Digital Content in a Sale of Goods Context, 10 Journal of Intellectual Property Law and Practice, 750–758 (2015)
Brooks Barnes, Nicole Sperling, Studio’s Movies in Theaters Will Be Offered for In-Home Rental, The New York Times, 16 March 2020 (https://www.nytimes.com/2020/03/16/business/media/coronavirus-universal-home-movies.html)
Gunnar Beck, Judicial Activism in the Court of Justice of the EU, 2 University of Queensland Law Journal, 333–353 (2017)
Joke Bodewits, The Reselling of Second Hand E-Books Allowed in the Netherlands, E-Commerce Law Reports, 4/2014, p. 10–11
Michel Olmedo Cuevas, Copyright: Dutch Copyright Succumbs to Aging as Exhaustion Extends to E-Books, 1 Journal of Intellectual Property Law & Practice, 8–10 (2015)
Michel Olmedo Cuevas, Hot News: Amsterdam Court of Appeal Gives Tom Kabinet Three Days to Shut Down, The 1709 Blog, 20 January 2015 (http://the1709blog.blogspot.co.uk/2015/01/hot-news-amsterdam-court-of-appeal.html)
Mark Dawson, Bruno De Witte, Elise Muir (eds.), Judicial Activism at the European Court of Justice, Edward Elgar, Cheltenham, 2013
Yves Gaubiac, The Exhaustion of Rights in the Analogue and Digital Environment, 4 Copyright Bulletin, 2–15 (2002)
Alexander Göbel, The Principle of Exhaustion and the Resale of Downloaded Software – The UsedSoft v. Oracle Case [UsedSoft GmbH v. Oracle International Corporation, ECJ (Grand Chamber), Judgment of 3 July 2012, C-128/11], 9 European Law Reporter, 226–234 (2012)
Lazaros G. Grigoriadis, The Distribution of Software in the European Union after the Decision of the CJEU ‘UsedSoft GmbH v. Oracle International Corp.’ (‘UsedSoft’), 3 Journal of International Commercial Law and Technology, 198–205 (2013)
Helmut Haberstumpf, Der Handel mit gebrauchter Software im harmonisierten Urheberrecht – Warum der Ansatz des EuGH einen falschen Weg zeigt, 9 Computer und Recht, 561–572 (2012)
Thomas Hartmann, Weiterverkauf und ‘Verleih‘ online vertriebener Inhalte – Zugleich Anmerkung zu EuGH, Urteil vom 3. Juli 2012, Rs. C-128/11 – UsedSoft./. Oracle, 11 Gewerblicher Rechtsschutz und Urheberrecht Internationaler Teil, 980–989 (2012)
Evan Hess, Code-ifying Copyright: An Architectural Solution to Digitally Expanding the First Sale Doctrine, Fordham Law Review, 1965–2011 (March 2013)
Nate Hoffelder, Used eBook Website Launches in Europe, The Digital Reader, 19 June 2014 (http://the-digital-reader.com/2014/06/19/used-ebook-website-launches-europe/)
Nate Hoffelder, Used eBook Website Faces Lawsuit in Europe, The Digital Reader, 27 June 2014 (http://the-digital-reader.com/2014/06/27/used-ebook-website-faces-lawsuit-europe/)
Nate Hoffelder, Publishers Lose First Round of Lawsuit against Used eBook Marketplace, The Digital Reader, 21 July 2014 (http://the-digitalreader.com/2014/07/21/publishers-lose-first-round-lawsuit- used-ebookmarketplace/)
Franz Hofmann: Recht der digitalen Güter: Keine digitale Erschöpfung bei der Weitergabe von E-Books – Anmerkung zu EuGH, Urteil vom 19.12.2019 – C-263/18 – NUV u. a./Tom Kabinet Internet u. a. (ZUM 2020, 129), 2 Zeitschrift für Urheber- und Medienrecht, 136–138 (2020)
Philipp Homar, Unzulässigkeit der Weiterveräußerung von E-Books – Schlussfolgerungen aus EuGH C-263/18 – Tom Kabinet, MR-Int: Internationale Rundschau zum Medienrecht, 1 IP- & IT-Recht, 27–35 (2020)
Bernd Justin Jütte, Ein horizontales Konzept der Öffentlichkeit – Facetten aus dem europäischen Urheberrecht, 2 UFITA – Archiv für Medienrecht und Medienwissenschaft, 354–374 (2018)
Harri Kalimo, Trisha Meyer, Tuomas Mylly, Of Values and Legitimacy – Discourse Analytical Insights on the Copyright Case Law of the Court of Justice of the European Union, 2 Modern Law Review, 282–307 (2018)
Dennis S. Karjala, ‘Copying’ and ‘Piracy’ in the Digital Age, Washburn Law Journal, 245–266 (Spring 2013)
B. Makoa Kawabata, Unresolved Textual Tension: Capitol Records v. ReDigi and a Digital First Sale Doctrine, UCLA Entertainment Law Review, 33–78 (Winter 2014)
Linda Kuschel, Zur urheberrechtlichen Einordnung des Weiterverkaufs digitaler Werkexemplare Anmerkung zu EuGH, Urteil vom 19.12.2019 – C-263/18 – NUV u. a./Tom Kabinet Internet u. a. (ZUM 2020, 129), 2 Zeitschrift für Urheber- und Medienrecht, 138–140 (2020)
Gideon Lichfield, We’re Not Going Back to Normal, MIT Technology Review, 17 March 2020 (https://www.technologyreview.com/s/615370/coronavirus-pandemic-social-distancing-18-months/)
Emma Linklater, UsedSoft and the Big Bang Theory: Is the e-Exhaustion Meteor about to Strike?, 1 JIPITEC, 12–22 (2014)
Peter Mezei, Enter the Matrix: the Effects of the CJEU’s Case Law on Linking and Beyond, 10 Gewerblicher Rechtsschutz und Urheberrecht Internationaler Teil, 887–900 (2016)
Peter Mezei: Copyright Exhaustion – Law and Policy in the United States and the European Union, Cambridge University Press, Cambridge, 2018
Alexandra Morgan, Paul Abbott, Christopher Stothers, ECJ Rules That the Sale of Second-Hand e-Books Infringes Copyright, 4 Journal of Intellectual Property Law & Practice, 236–238 (2020)
Pierre-Emmanuel Moyse, From Importation to Digital Exhaustion: A Canadian Copyright Perspective, in: Irene Calboli, Edward Lee (eds.), Research Handbook on Intellectual Property Exhaustion and Parallel Imports, Research Handbooks in Intellectual Property, Edward Elgar, Cheltenham, 478–497 (2016)
Ansgar Ohly, Anmerkungen zur ‘Öffentliche Wiedergabe‘ durch Verkauf ‘gebrauchter‘ E-Books – NUV ua/Tom Kabinet, 2 Gewerblicher Rechtsschutz und Urheberrecht, 184–186 (2020)
Christoph Peter: Urheberrechtliche Erschöpfung bei digitalen Gütern, 6 Zeitschrift für Urheber- und Medienrecht, 490–501 (2019)
João Pedro Quintais, Untangling the Hyperlinking Web: In Search of the Online Right of Communication to the Public, 5 The Journal of World Intellectual Property, 385–420 (2018)
Ole-Andreas Rognstad, Legally Flawed but Politically Sound? Digital Exhaustion of Copyright in Europe after UsedSoft, 1 Oslo Law Review, 1–19 (2014)
Eleonora Rosati: Online Copyright Exhaustion in a Post-Allposters World, 9 Journal of Intellectual Property Law & Practice, 673–681 (2015)
Friedrich Ruffler, Is Trading in Used Software an Infringement of Copyright? The Perspective of European Law, 6 European Intellectual Property Review, 375–383 (2011)
Sven Schonhofen, UsedSoft and Its Aftermath: The Resale of Digital Content in the European Union, 2 Wake Forest Journal of Business and Intellectual Property Law, 262–297 (2015)
Ellen Franziska Schulze, Resale of Digital Content Such as Music, Films or eBooks under European Law, 1 European Intellectual Property Review, 9–13 (2014)
Martin Senftleben, Die Fortschreibung des urheberrechtlichen Erschöpfungsgrundsatzes im digitalen Umfeld, 40 Neue Juristische Wochenschrift, 2924–2927 (2012)
Saba Sluiter: The Dutch Courts Apply UsedSoft to the Resale of eBooks, Kluwer Copyright Blog, 28 January 2015 (http://kluwercopyrightblog.com/2015/01/28/the-dutch-courts-apply-usedsoft-to-the-resale-of-ebooks/)
Giorgio Spedicato, Online Exhaustion and the Boundaries of Interpretation, in: Roberto Caso, Federica Giovanella (eds.), Balancing Copyright Law in the Digital Age – Comparative Perspectives, Springer, Berlin, 27–64 (2015)
Andrea Stazi, Digital Copyright and Consumer/User Protection: Moving toward a New Framework?, 2 Queen Mary Journal of Intellectual Property, 158–174 (2012)
Christopher Stothers, When is Copyright Exhausted by a Software Licence? UsedSoft v. Oracle, 11 European Intellectual Property Review, 787–791 (2012)
Miha Trampuž, An Oracle on European Copyright Exhaustion, Revue Internationale du Droit d’Auteur, 155–255 (July 2016)
Thomas Vinje, Vanessa Marsland, Anette Gärtner, Software Licensing after Oracle v. UsedSoft – Implications of Oracle v. UsedSoft (C-128/11) for European Copyright Law, 4 Computer Law Review International, 97–102 (2012)
Peter K. Yu, Anticircumvention and Anti-Anticircumvention, 1 Denver University Law Review, 13–77 (2006)
Silke von Lewinski, International Copyright Law and Policy, Oxford University Press, New York (2008)
Gregor Völtz, Das Kriterium der ‘neuen Öffentlichkeit’ im Urheberrecht, 11 Computer und Recht, 721–726 (2014)
Herbert Zech, Vom Buch zur Cloud – Die Verkehrsfähigkeit digitaler Güter, 3 Zeitschrift für Geistiges Eigentum / Intellectual Property Journal, 369–396 (2013)
Zbigniew Pinkalski
Regulacja sądownictwa do spraw własności intelektualnej a konstytucyjne prawo do sądu
Uchwalenie przepisów wprowadzających do Kodeksu postępowania cywilnego nowy tryb postępowania w sprawach dotyczących własności intelektualnej i powierzających te sprawy wyspecjalizowanym sądom własności intelektualnej było odpowiedzią na podnoszone od wielu lat apele i postulaty środowiska wskazujące na potrzebę wydzielenia tej materii prawnej. Zważywszy, że regulacja, która wchodzi w życie 1.07.2020 r. była kolejnym podejściem do unormowania tego zagadnienia i pierwszym skutecznym, samo jej wprowadzenie było powszechnie uznawane za dobre posunięcie legislacyjne. Ostateczny kształt tego aktu prawnego zawiera jednak pewne postanowienia, które rodzą uwagi. Niniejszy artykuł koncentruje się na tych uwagach, których ranga i znaczenie wydają się najwyższe, mianowicie konstytucyjności poszczególnych przepisów (tj. zgodności przyjętych w ustawie rozwiązań z normami Konstytucji RP, a w szczególności z gwarantowanym przez Ustawę Zasadniczą prawem do sądu). Celem niniejszego artykułu jest zwrócenie uwagi na te problemy, ich analiza, a także przedstawienie propozycji korekt, które mogą być wprowadzone na wczesnym etapie stosowania nowej regulacji.
Słowa kluczowe: sądy do spraw własności intelektualnej, prawo do sądu, przymus reprezentacji
dr Zbigniew Pinkalski
Intellectual Property Law Chair, Faculty of Law and Administration, Jagiellonian University in Krakow. ORCID: 0000–0001–5335–2649
Regulation on Intellectual Property Courts and the Constitutional Right to a Fair Trial
The adoption of provisions introducing a new procedure in matters of intellectual property into the Polish Code of Civil Procedure and entrusting these matters to specialized intellectual property courts was a response to the numerous appeals indicating the need to separate this legal field. Considering that the regulation, which enters into force on 1 July 2020, was yet another approach to regulating this issue (the first effective one), its introduction was widely recognized as a good legislative move. However, the final shape of this legal act contains certain provisions that give rise to objections. This article focuses on those objections whose weight and importance seem to be the greatest, namely on the constitutionality of the particular provisions (i.e. compliance of the solutions adopted in the Act with the norms of the Polish Constitution, and in particular with the constitutionally guaranteed right to a fair trial). The purpose of this article is to draw attention to these problems, to analyze them, and to present proposals of corrections that can be made at an early stage of applying the new regulation.
Keywords: intellectual property court, right to a fair trial, mandatory representation by an attorney
Bibliografia:
Adamczak A., Kruk M., Perspektywa utworzenia sądu ds. własności intelektualnej w Polsce – obecne realia [w:] Aktualne wyzwania prawa własności intelektualnej i prawa konkurencji. Księga pamiątkowa dedykowana Profesorowi Michałowi du Vallowi, red. J. Ożegalska-Trybalska, D. Kasprzycki, Warszawa 2015
Banaszak B., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2012
Bosek Ł., Konstytucja RP, t. I, Komentarz do art. 1–86, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016
de Werra J., A closer look at specialized intellectual property courts, „Wipo Magazine” 2019/3
Domagalski M., Sprawy autorów w rękach fachowców, „Rzeczpospolita” z 4.12.2019 r.
Du Vall M., Wartość przedmiotu sporu w sprawach o zwalczanie nieuczciwej konkurencji, „Monitor Prawniczy” 2006/5
Kwiatkowski Z., Right to a court in a democraticstateruled by law, „Ius Novum” 2019/2
Ojczyk J., Sejm: Za mało nowych sądów do spraw własności intelektualnej, https://www.prawo.pl/biznes/sady-do-spraw-wlasnosci-intelektualnej-w-sejmie-odbylo-sie,496755.html (dostęp: 25.05.2020 r.)
Podrecki P., Organizacja i działanie sądu ds. Praw własności intelektualnej [w:] Experientia docet. Księga jubileuszowa ofiarowana Pani Profesor Elżbiecie Traple, red. P. Kostański, P. Podrecki, T. Targosz, Warszawa 2017
Wikariak S., Specjalistyczne sądy witane z entuzjazmem, ale i z uwagami, „Dziennik Gazeta Prawna” z 13.05.2019 r.
Zawada K., Majątkowy charakter roszczeń określonych w art. 18 ust. 1 pkt 1 i 3u.z.n.k. i wynikające stąd konsekwencje dotyczące opłat sądowych, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Prawa Własności Intelektualnej” 2007/100
Sybilla Stanisławska-Kloc
Prawo do autorstwa utworu i autorstwa wynalazku – losy „przyrodniego rodzeństwa” (wczoraj, dziś i jutro)
Prawo osobiste do autorstwa wynalazku i autorstwa utworu są uregulowane odpowiednio w konwencji paryskiej z 1883 r. oraz berneńskiej z 1886 r. Przy czym w obu przypadkach przepisy te nie były przyjęte w pierwotnych tekstach, tylko zostały dodane podczas konferencji rewizyjnych (w 1934 r. i 1928 r.). Porównanie pierwszych regulacji dotyczących autorstwa wynalazku oraz utworu, tj. zawartych w obu konwencjach oraz w polskich przepisach, pozwala zauważyć, że te dotyczące prawa do autorstwa utworu były bardziej rozbudowane, gwarantowały twórcy utworu nieporównywalnie lepszą sytuację.
Analiza obowiązujących przepisów wskazuje, że prawa do autorstwa utworu i autorstwa wynalazku, mimo że zbliżone i pełniące podobne funkcje, różnią się, tak w zakresie treści, czasu trwania, jak i instrumentów ochrony. Rozważenia wymaga odrębne uregulowanie w prawie własności przemysłowej czasu trwania ochrony prawa do autorstwa wynalazku oraz zasad jego ujawniania.
To, co „łączy” w przyszłości te prawa i stanowi wspólne wyzwanie tak dla prawa autorskiego, jak i wynalazczego, szczególnie w zakresie praw osobistych twórców, to sztuczna inteligencja – SI (Artifical Intelligence – AI). Podstawowe pytanie, na które należy odpowiedzieć, to czy i w jakim zakresie chronić wytwory sztucznej inteligencji prawem autorskim oraz prawem patentowym. O ile poszukiwanie instrumentów ochrony interesów majątkowych w zakresie korzystania z tych rezultatów SI (które są nie do odróżnienia od utworów tworzonych przez człowieka, a w przypadku prawa własności przemysłowej spełniają przesłanki wymagane od wynalazków), jak wskazuje się w literaturze wydaje się zasadne, o tyle przyznanie praw osobistych SI takie już nie jest. Jednak dopóki twórcą będzie człowiek prawo do autorstwa musi stanowić „fudament” prawa autorskiego i prawa wynalazczego.
Słowa kluczowe: dobra osobiste, prawo do autorstwa utworu, prawo do autorstwa wynalazku, konwencja berneńska, konwencja paryska
dr Sybilla Stanosławska-Kloc
Intellectual Property Law Chair, Faculty of Law and Administration, Jagiellonian University in Krakow. ORCID: 0000–0003–4010–1917
Right of Attribution of (Copyrighted) Works and Right of Attribution of Inventions. The Story of ‘Half-Siblings” (Yesterday, Today, and Tomorrow)
The right of attribution of an invention and right of attribution of a work are regulated, respectively, in the Paris Convention of 1883 and the Berne Convention of 1886, though in both cases these provisions were not included in the original texts, but added during the revision conferences (in 1934 and 1928). A comparison of the first regulations concerning right of attribution of an invention and right of attribution of a work, namely those included in both coventions and in the Polish provisions, allows us to observe that those concerning right of attribution of a work were more extensive and guaranteed the author of a work an incomparably better position. An analysis of the provisions in force indicates that the right of attribution of a work and the right of attribution of an invention, despite their similar nature and functions, differ both in terms of duration and instruments of protection. Consideration should be given to the separate regulation in patent law of the duration of protection of the right of attribution of an invention and the principles of its disclosure. What ‘unites’ these rights in the future and constitutes a common challenge for both copyright law and patent law, especially in terms of protection of the authors’ moral rights, is artificial intelligence (AI). The basic question to be answered is whether, and to what extent, copyright law and patent law should protect products of artificial intelligence. Whereas the search for instruments of protection of economic interests to the extent of using those AI results (which are indistinguishable from works created by humans or which, in the case of industrial property law, meet the requirements set for inventions), as indicated in literature, seems justified, granting AI any moral rights does not. But as long as humans are the authors, the right of attribution has to remain the ‘foundation’ of copyright law and patent law.
Keywords: personal interests, moral rights, right of attribution of a work, right of attribution of an invention, Berne Convention, Paris Convention
Bibliografia:
Abbott R., Artificial intelligence, big data and intellectual property: protecting computer generated works in the United Kingdom [w:] Research Handbook on Intellectual Property and Digital Technologies, red. T. Aplin, Elgar 2020
Adamczak A., Szewc A., Konwencja paryska o ochronie własności przemysłowej. Komentarz, Warszawa 2008
Barta J., Markiewicz M., Prawo autorskie, Warszawa 2016
Błeszyński J., Konwencja berneńska a polskie prawo autorskie, Warszawa 1979
Bodenhausen G.H.C., Guide to the application of the Paris convention for the protection of the industrial property as revised at Stockholm in 1967 https://www.wipo.int/edocs/pubdocs/en/intproperty/611/wipo_pub_611.pdf (dostęp: 5.05.2020 r.)
Czajkowska-Dąbrowska M., Sytuacja prawna autorów obcych w Polsce, Warszawa 1991, przedruk 2019
Czub K., Dobra i prawa osobiste po śmierci twórcy (na podstawie kodeksu cywilnego, prawa autorskiego i prawa własności przemysłowej) [w:] Non omnis moriar. Osobiste i majątkowe aspekty prawne śmierci człowieka – zagadnienia wybrane, red. J. Gołaczyński, J, Mazurkiewicz, J. Turłukowski, D. Karkut, Wrocław 2015
Felchner K., Nazwa odmiany rośliny chronionej wyłącznym prawem hodowcy, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego” 2009/3
Felchner K., Choreografia i pantomima w świetle prawa autorskiego , Warszawa 2012
Giesen B., Autorskie prawa osobiste [w:] System Prawa Prywatnego, t. 13, Prawo autorskie, red. J. Barta, Warszawa 2017
Ginsburg J., People Not Machines: Authorship and What It Means in International Copyright Law: Across Intellectual Property. Essays in Honour of Sam Ricketson, ed. G.W. Austin, A.F. Christie, A.T. Kenyon, M. Richardson, Cambridge University Press 2020
Górnicki L., Rozwój idei praw autorskich: od starożytności do II wojny światowej, Wrocław 2013
Grzybowski S., Kopff A., Serda J., Zagadnienia prawa autorskiego, Warszawa 1973
Grzybowski S., Kopff A., Szwaja J., Włodyka S., Zagadnienia prawa wynalazczego, Warszawa 1969
Kopff A., Fryderyka Zolla koncepcja praw do rzeczowych podobnych [w:] Fryderyk Zoll (1865–1948). Prawnik – uczony – kodyfikator, red. A. Mączyński, Kraków 1994
Kostański P., Ochrona post mortem prawa do autorstwa wynalazku [w:] Non omnis moriar. Osobiste i majątkowe aspekty prawne śmierci człowieka – zagadnienia wybrane, red. J. Gołaczyński, J. Mazurkiewicz, J. Turłukowski, D. Karkut, Wrocław 2015
Kostański P. [w:] Prawo własności przemysłowej. Komentarz, red. P. Kostański, Warszawa 2014
Kruk M., W 200. rocznicę urodzin Wielkiego Polskiego Kompozytora. O ochronie jego dóbr osobistych, „Palestra” 2010/11–12
Markiewicz R., Sztuczna inteligencja i własność intelektualna [w:] 100 lat ochrony własności przemysłowej w Polsce. Księga jubileuszowa Urzędu Patentowego RP, red. A. Adamczak, Warszawa 2018
Markiewicz R., Ilustrowane prawo autorskie, Warszawa 2018
Patry W., Metaphors and Moral Panics in Copyright, „Intelectual Property Quartley” 2008/1
Preussner-Zamorska J., Prawo do autorstwa wynalazku, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Wynalazczości i Ochrony Własności Intelektualnej” 1974/2
Ricketson S., Ginsburg J., International Copyright and Neighbouring Rights: The Berne convention and beyond, tom 1, Oxford University Press 2006
Saunders D., Authorship and Copyright, Routledge 1992
Singer M., Stauder D., European Patent Convention, Carl Heymanns Verlag KG, Munich 2003
Szwaja J. [w:] System prawa własności intelektualnej, tom III, Prawo wynalazcze, red. J. Szwaja, A. Szajkowski, Wrocław 1990
Szwaja J., Prawa osobiste wynalazców w nowej ustawie – prawo własności przemysłowej, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Wynalazczości i Ochrony Własności Intelektualnej” 2002/80
Szewc A., System ochrony autorskiej i patentowej (podobieństwa i różnice) [w:] Oblicza prawa cywilnego. Księga jubileuszowa dedykowana profesorowi Janowi Błeszyńskiemu, Warszawa 2013
Tadeusiewicz R., Wynalazki, które stworzyły elektronikę, https://www.rp.pl/Rzecz-o-historii/309059927-Wynalazki-ktore-stworzyly-elektronike.html (dostęp: 5.05.2020 r.)
Ustawa o ochronie prawnej odmian roślin. Komentarz, red. K. Felchner, K. Jasińska, M. Lampart, D. Marek, Warszawa 2009
du Vall M., Prawo patentowe, Warszawa 2008
Zoll F., Polska ustawa o prawie autorskim i konwencja berneńska z objaśnieniami, Kraków 1926
Tomasz Targosz
Środki pomocnicze w prawie własności intelektualnej i ich sfery zastosowania
Określenie „Środki pomocnicze” używane jest na oznaczenie instrumentów mających wspomóc uprawnionego z tytułu praw własności intelektualnej w dochodzeniu ochrony jego praw, przede wszystkim przez wzmocnienie jego pozycji, jeśli chodzi o odstęp do dowodów i informacji istotnych dla ukształtowania roszczeń z tytułu naruszenia. Z uwagi na cel polegający na wyrównaniu owego deficytu informacyjno-dowodowego należy je odróżnić od zabezpieczenia roszczenia, które również pomaga uprawnionemu, nie jest uzasadnienie potrzebą dostępu do informacji. Środki te mają swoje źródło w dyrektywie 2004/48/WE, a ściślej w jej art. 6-8. Polski ustawodawca zdecydował się niedawno na całkowicie nową implementację przepisów dyrektywy wprowadzając do k.p.c. regulacje zabezpieczenia środka dowodowego, wydania lub wyjawienia środka dowodowego i zobowiązania do udzielenia informacji. Jakkolwiek każdy z tych środków zasługuje na szczegółową analizę, sferą, która wydaje się nieco zaniedbana jest porównanie przesłanek i skutków ich zastosowania. Zamierzenie takie jest uprawnione właśnie dlatego, że wszystkie trzy wyżej wymienione instrumenty realizują w sumie dość podobny cel, którym jest uzyskanie dostępu do informacji. Także dowód jest bowiem w procesie o naruszenie istotny dlatego, że stanowi nośnik informacji o faktach istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy. W konsekwencji, ta sama istotna dla uprawnionego informacja może być często zdobyta przy wykorzystaniu różnych środków, których przesłanki zastosowania oraz wynikająca z nich uciążliwość dla naruszyciela lub domniemanego naruszyciela nie są identyczne. W artykule postawiona została teza, iż za stan ten odpowiedzialne jest w dużej mierze szerokie pojmowanie celów zabezpieczenia dowodów, które nie ograniczać się ma jedynie do ich zachowania w przypadkach obawy zniszczenia lub utraty z innego powodu, ale czyni ten instrument ogólnym, a nawet głównym środkiem zdobywania wiedzy w stadium przedprocesowym. Jakkolwiek pokrywania się zakresów stosowania środków pomocniczych nie da się uniknąć, wydaje się, że celowe byłoby jednak, by każdy z nich posiadał „wzorcową” sferę zastosowania, co oznacza nakaz takiej interpretacji przepisów i ich stosowania, by uczynić zadość zasadzie proporcjonalności i posługiwać się tym środkiem, który na danym etapie sprawy będzie wystarczający, nie powodując dla obowiązanego niepotrzebnych obciążeń.
Słowa kluczowe: zabezpieczenie dowodu, roszczenie informacyjne, wydanie dowodu, środki pomocnicze
dr Tomasz Targosz
Intellectual Property Law Chair, Faculty of Law and Administration, Jagiellonian University in Krakow. ORCID: 0000–0003–0217–0284
Auxiliary Measures in Intellectual Property Law and Their Spheres of Application
The term ‘auxiliary measures’ has been used with respect to measures assisting the IP rights holders in enforcing their rights, in particular by strengthening their position in terms of access to evidence and information relevant to the claims and remedies the right holder wants to pursue. The goal of overcoming the information and evidence deficit makes it possible to distinguish such measures from preliminary injunctions. The latter support and assist right holders too, but not by granting access to information. The legal source of these measures are Articles 6-8 of Directive 2004/48/EC. The Polish legislator has recently decided to overhaul their implementation by introducing new provisions into the Code of Civil Procedure. These include the new regulation of measures to preserve evidence, disclosure of evidence during litigation, and the right of information. While each of these instruments deserves to be analysed on its own, the sphere that seems to be somewhat neglected is their comparison in terms of the conditions for and consequences of their application. This is warranted because, in essence, all of them have more or less the same goal, which is to provide access to information. After all, evidence is significant in infringement proceedings precisely because it provides information about facts that are crucial for the outcome of the case. The same piece of information sought by the right holder can be obtained using different measures, whereby the conditions of applying them and their invasiveness for the (alleged) infringer vary. The article posits that the main reason for the increasing overlaps is the broad understanding of the role of preserving evidence. It is not supposed to be limited to cases when there is a risk of destroying or otherwise concealing evidence, but should serve as a general or even the primary measure to obtain information at the pre-trial phase. While some overlaps between auxiliary measures are unavoidable, it would nevertheless be reasonable for each of them to have its principal sphere of application. Consequently, the law should be construed and applied in a way consistent with the principle of proportionality and the measure that, at a given stage, is sufficient for the right holder and less invasive for the respondent should be chosen.
Keywords: preserving evidence, claim for information, release of evidence, auxiliary measures
Bibliografia:
Antoniuk R., Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 3 października 2011 r., V ACz 624/11, „Studia Prawnicze” 2014/1
EU Copyright Law. A Commentary, I.A. Stamatoudi, red. P. Torremans, Cheltenham; Northampton, MA, Edward Elgar 2014
European Copyright Law. A Commentary, red. S. von Lewinski, M. Walter, Oxford 2010
Felchner K., Prototype? The claim for Information based on the Council Regulation (EC) No. 2100/94 on Community Plant Variety Rights and the Claim for Information based on Directive No. 2004/48 on the Enforcement of Intellectual Property Rights [w:] Aktualne wyzwania prawa własności intelektualnej i prawa konkurencji. Księga pamiątkowa dedykowana Profesorowi Michałowi du Vallowi, red. J. Ożegalska-Trybalska, red. D. Kasprzycki, Warszawa 2015
Fik P., Laskowska E., Charakter prawny roszczenia informacyjnego, „Monitor Prawniczy” 2012/24
Kołodziej A., Roszczenie informacyjne w prawie własności intelektualnej, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego” 2004/88
Kuźnicka A., Egzekwowanie prawa autorskiego w internecie a ochrona danych osobowych użytkowników, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego Prace z Prawa Własności Intelektualnej” 2010, t. 110
Leistner M., Störerhaftung und mittelbare Schutzrechtsverletzung, „GRUR-Beilage” 2010
Marek T., Konstrukcja prawna roszczenia informacyjnego w prawie własności przemysłowej, „Polski Proces Cywilny”, 2015/2
McGuire R-M., Beweismittelvorlage und Auskunftsanspruch nach der Richtlinie 2004/48/EG zur Durchsetzung der Rechte des Geistigen Eigentums – Über den Umsetzungsbedarf im deutschen und österreichischen Prozessrecht, „GRUR Int” 2005
Patent Enforcement Worldwide A Survey of 15 Countries Writings in Honour of Dieter Stauder, red. Ch. Heath, L. Petit, Oxford, Portland 2005
Peukert A., Kur A., Stellungnahme des Max-Planck-Instituts für Geistiges Eigentum, Wettbewerbs- und Steuerrecht zur Umsetzung der Richtlinie 2004/48/EG zur Durchsetzung der Rechte des geistigen Eigentums in deutsches Recht, „GRUR Int” 2006
Prawo autorskie i prawa pokrewne. Komentarz, red. D. Flisak, Warszawa 2015
Prawo autorskie i prawa pokrewne. Komentarz, R.M. Sarbiński, red. W. Machała, Warszawa 2019
Prawo autorskie. System Prawa Prywatnego tom 13, red. J. Barta, Warszawa 2017
Rejdak M., Zabezpieczenie dowodów w sprawach o naruszenia praw własności intelektualnej, Warszawa 2019
Rejdak M., Wydobycie dowodów od pozwanego w postępowaniu cywilnym o naruszenie praw własności przemysłowej (w świetle art. 6 dyrektywy 2004/48/WE i prawa polskiego), „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego Prace z Prawa Własności Intelektualnej” 2012/4
Skubisz R., Roszczenie o udzielenie informacji w prawie własności przemysłowej (w świetle dyrektywy nr 2004/48 i prawa polskiego [w:] J. Gudowski, red. K. Weitz, Aurea praxis aurea theoria. Księga pamiątkowa ku czci Profesora Tadeusza Erecińskiego, t. 2, Warszawa 2011
Skubisz R., Roszczenie o udzielenie informacji na podstawie art. 80 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Ocena w świetle art. 45 Konstytucji i art. 47 Karty praw podstawowych [w:] Opus auctorem laudat. Księga jubileuszowa dedykowana Profesor Monice Czajkowskiej-Dąbrowskiej, red. K. Szczepanowska-Kozłowska, I. Matusiak, Ł. Żelechowski, Warszawa 2019
Stjerna I.B., Pflicht des Schuldners zur Vorlage von Belegen im Rahmen der Auskunft und Rechnungslegung, GRUR 2011
von Staudingers J., Kommentar zum Bürgerlichen Gesetzbuch mit Einführungsgesetz und Nebengesetzen Eckpfeiler des Zivilrechts, Berlin 2008
Szynkarek J., Zabezpieczenie dowodów w postępowaniu cywilnym w sprawach o naruszenie praw autorskich, Wrocław 2018
Targosz T., O zasadności dotychczasowej krytyki roszczenia informacyjnego w prawie własności przemysłowej i o propozycjach jego zmian [w:] 100 lat ochrony własności przemysłowej w Polsce. Księga jubileuszowa Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej, red. A. Adamczak, Warszawa 2018
Tischner A., Odpowiedzialność majątkowa za naruszenie prawa do znaku towarowego, Warszawa 2008
Ustawa o ochronie prawnej odmian roślin. Komentarz, red. K. Felchner, Warszawa 2016
Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Komentarz, red. E. Ferenc-Szydełko, Warszawa 2016
Vivant M., Bruguière J-M., Droit d’auteur et drois voisins, Paris 2019
Anna Tischner
Sztuka użytkowa na bezdrożach prawa autorskiego – kilka uwag z perspektywy horyzontalnej
Twórczość użytkowa od początków kształtowania się systemu ochrony własności intelektualnej rodziła wątpliwości na temat kryteriów i zakresu jej ochrony w prawie autorskim. Problem miejsca dzieł sztuki użytkowej w systemie ochrony prawnoautorskiej, nierozwiązany jednolicie w regulacjach międzynarodowych, nie został również zadowalająco rozwiązany w prawie UE. Art. 17 dyrektywy 98/71 i art. 96 ust. 2 rozporządzenia nr 6/2002 przez lata utrzymywały zastane różnice w podejściu do tej kwestii państwach członkowskich UE. Dopiero przeprowadzana przez TSUE harmonizacja de facto kryterium oryginalności może spowodować rzeczywiste zbliżenie kryteriów ochrony prawnoautorskiej dzieł sztuki użytkowej. Wyroki TS: C-168/09, Flos, C 683/17, Cofemel oraz oczekiwane rozstrzygnięcie w sprawie C-833/18 SI, Brompton nie zapowiadają jednak istotnego przełomu w tej kwestii, mnożąc raczej wątpliwości interpretacyjne niż dostarczając konkretnych rozwiązań tego palącego problemu, na których mogłyby się oprzeć sądy krajowe. Nie uda się ograniczyć zakresu ochrony dostępnej twórczości użytkowej w prawie autorskim, pozbawionym odniesienia do wartości estetycznych i artystycznych, ani przez postulaty jej wyjątkowości na tle innych form ochrony własności intelektualnej (C 683/17, Cofemel), ani też z pomocą autonomicznej, horyzontalnie ujednoliconej, wykładni wyłączenia spod ochrony cech funkcjonalnych (C-833/18 SI, Brompton). Bez interwencji legislacyjnej w postaci ograniczenia czasu trwania tej ochrony oraz jej adekwatnych i horyzontalnie uzgodnionych ograniczeń nie nastąpi istotna poprawa sytuacji, a potencjalnie dostępna ochrona prawnoautorska będzie przeszkodą w bezpiecznym obrocie prawami do twórczości tego typu oraz w bezpiecznym korzystaniu ze sfery wolnej w innych reżimach lub czerpania z domeny publicznej.
Słowa kluczowe: sztuka użytkowa, wzory przemysłowe, design, ochrona kumulowana, oryginalność, funkcjonalność techniczna, utwór, prawo autorskie
dr hab. Anna Tischner, prof. UJ
Intellectual Property Law Chair, Faculty of Law and Administration, Jagiellonian University in Krakow. ORCID: 0000–0001–8297–4578
Applied Art on the Map of Copyright Law. A Few Remarks from a Horizontal Perspective
Since the beginnings of the intellectual property system, applied art has raised doubts about the criteria and scope of its protection in copyright law. The problem of the place of works of applied art in the system of copyright protection, which has not been resolved uniformly in international regulations, has not been satisfactorily solved in EU law either. Article 17 of Directive 98/71 and Article 96(2) of Regulation No. 6/2002 conserved for years the legacy of different approaches to the issue in various EU Member States. It is only the de facto harmonisation of the criterion of originality by the CJEU that may bring about a real approximation of the criteria for the copyright protection of works of applied art. However, CJEU judgments: C-168/09, Flos, C-683/17, C-833/18, SI, Brompton, do not herald a major breakthrough on this issue, multiplying interpretative doubts rather than providing meaningful solutions to this urgent problem on which national courts could rely. It is impossible to limit the scope of protection available for works of applied art in copyright law, which is devoid of any reference to aesthetic and/or artistic values, either through postulates of recognizing its uniqueness as compared to other forms of intellectual property protection (C-683/17, Cofemel), or with the help of autonomous, horizontally coordinated interpretation of exclusion from protection of their functional features (C-833/18, SI, Brompton). Without legislative intervention reducing the term of copyright protection, and without adequate, horizontally agreed, limitations of said protection, there cannot be a significant improvement of the situation, while the potentially available copyright protection will be an obstacle to safe transfer of rights to works of this kind and to safe use of the public domain or the free zone in other regimes.
Keywords: applied art, industrial designs, design, cumulative protection, IPR overlaps, originality, technical functionality, work, copyright law
Bibliografia:
Beldiman D., Blanke-Roeser C., Tischner A., Spare parts and design protection – Different approaches to a common problem. Recent developments from the EU and US perspective, „Gewerblicher Rechtsschutz und Urheberrecht Internationaler Teil” 2020 (w druku)
Bently L., Sherman B., Gangjee D., Johnson P., Intellectual Property Law, Oxford 2018
Bently L., The Return of Industrial Copyright?, „European Intellectual Property Review” 2012/10
Brancusi L., Designs determined by the product’s technical function: arguments for an autonomous test, „European Intellectual Property Review” 2016/1
Crawford A., Ideas and Objects: The Arts and Crafts Movement in Britain, „Design Issues” 1997/1, Vol. 13, Designing the Modern Experience, 1885–1945
Design. The whole story, red. E. Wilhide, London 2016
Endrich T., Pinning down functionality in European design law – A comment on the CJEU’s DOCERAM judgement (C-395/16), „Gewerblicher Rechtsschutz und Urheberrecht Internationaler Teil” 2018
Endrich-Laimböck T., Little Guidance for the Application of Copyright Law to Designs in Cofemel, „Gewerblicher Rechtsschutz und Urheberrecht Internationaler Teil” 2020/3
Fiell Ch., Fiell P., Design. Historia projektowania, Warszawa 2015
Huml [w:] Warsztaty Krakowskie 1013–1926, red. M. Dziedzic, Kraków 2009
Khan A.-E., The Copyright/Design Interface in France [w:] The Copyright/Design Inteface, red. E. Derclaye, Cambridge 2018
Kur A., Unité de l’art is here to stay – Cofemel and its consequences, „Journal of Intellectual Property Law & Practice” 2020/4
Leistner M., Einheitlicher europäischer Werkbegriff auch im Bereich der angewandten Kunst, „Gewerblicher Rechtsschutz und Urheberrecht” 2019/11
Ohly A., The case for partial cumulation in Germany [w:] The Copyright/Design Inteface, red. E. Derclaye, Cambridge 2018
Quaedvlieg A., The Copyright/Design Interface in the Netherlands [w:] The Copyright/Design Interface, red. E. Derclaye, Cambridge 2018
Quaedvlieg A., The Tripod of Originality and the Concept of Work in Dutch and European Copyright, „Gewerblicher Rechtsschutz und Urheberrecht Internationaler Teil” 2014/12
Ricketson S., Ginsburg J., International Copyright and Neighbouring Rights, Oxford 2006
Ricketson S., The international framework of copyright and extra-copyright protection of applied art [w:] Applied Arts under IP Law. The uncertain border between beauty and usefulness, red. S. Ercolani, ALAI 2018
Suthersanen U., Function, Art and Fashion: Do We Need the EU Design Law? [w:] Constructing European intellectual property: achievements and new perspectives, red. Ch. Geiger, Cheltenham–Northampton 2013
Tischner A. [w:] Prawo autorskie. Komentarz do wybranego orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE, red. E. Laskowska-Litak, R. Markiewicz, Warszawa 2019
Tischner A. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 14 B, Prawo własności przemysłowej, red. R. Skubisz, Warszawa 2017
Tischner A., Kumulatywna ochrona wzornictwa przemysłowego w prawie własności intelektualnej, Warszawa 2015
Tischner A., Umowy dotyczące wzornictwa przemysłowego [w:] Materialnoprawne i procesowe problemy ochrony dóbr intelektualnych, ze szczególnym uwzględnieniem obrotu takimi dobrami: zbiór referatów z Seminarium Rzeczników Patentowych Szkół Wyższych, Cedzyna, 15–19 września 2014 r., „Wynalazczość i Ochrona Własności Intelektualnej” 2014/38
Tischner A., Wzory przemysłowe między Scyllą a Charybdą, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2015/2
Tischner A., Zbieg ochrony wzorów przemysłowych w prawie własności przemysłowej i prawie autorskim à la polonaise – refleksje po wyroku TS w sprawie C-168/09 Flos v. Semeraro , „Europejski Przegląd Sądowy” 2011/7
Bohdan Widła
Naruszenie zobowiązania czy naruszenie majątkowych praw autorskich do oprogramowania? Kilka uwag na tle wyroku Trybunału Sprawiedliwości w sprawie IT Development
W artykule omówiono przypadki, w których naruszenie zobowiązania wynikającego z umowy licencyjnej na oprogramowanie komputerowe stanowi jednocześnie naruszenie majątkowych praw autorskich. Według Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, dochodzi do tego jeżeli klauzula umowna odnosi się do praw własności intelektualnej podmiotu praw autorskich do danego programu komputerowego. Jednak mając na uwadze liczne i podlegające ciągłej ewolucji modele licencjonowania oprogramowania, kwalifikacja konkretnej klauzuli nie zawsze jest oczywista. W artykule przybliżono to zagadnienie w odniesieniu do klauzul powtarzających regulację ustawową, klauzul odnoszących się do czasu i terytorium korzystania z oprogramowania, klauzul ograniczających cel korzystania z niego, a także klauzul określających zakres korzystania przy użyciu metryk licencyjnych.
Słowa kluczowe: program komputerowy, licencja, naruszenie majątkowych praw autorskich
dr Bohdan Widła
Intellectual Property Law Chair, Faculty of Law and Administration, Jagiellonian University in Krakow. ORCID: 0000–0003–2100–8506
Breach of Contract or Software Copyright Infringement? A Few Remarks Inspired by the Judgment of the Court of Justice of the European Union in the IT Development Case
The article discusses the circumstances in which a breach of a software licence agreement additionally constitutes a copyright infringement. According to the Court of Justice of the European Union, a breach of a clause in a software licence agreement constitutes such an infringement if the clause relates to the intellectual property rights of the owner of copyright in the computer program in question. However, due to the fact that various and constantly evolving licensing models are used, it is not always obvious how to qualify a particular clause. The article explores this issue in connection with clauses that repeat statutory regulations, clauses that relate to the time or territory of use, clauses that limit the purpose of use of software and clauses that describe the scope of use in connection with licence metrics.
Keywords: software, computer program, license, copyright infringement
Bibliografia:
Barnitzke B., Zurindirekten Nutzung von Software -– Komplex, intransparent und unwirksam?, „Kommunikation & Recht” 2018/7–8
Barta J., Markiewicz R., Oprogramowanie open source w świetle prawa, Kraków 2005
Barta J., Markiewicz R., Z perspektywy legalnego dysponenta programu komputerowego, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Prawa Własności Intelektualnej” 2012/4
Blocher W., Walter M. [w:] European Copyright Law. A Commentary, red. M. Walter, S. von Lewinski, New York 2010
Dreier T., Schulze G., Urheberrechtsgesetz. Urheberrechtswahrnehmungsgesetz. Kunsturhebergesetz. Kommentar, Monachium 2018, wyd. el. Beck Online
Felchner K., Choreografia i pantomima w świetle prawa autorskiego , Warszawa 2012
Felchner K., Re-use utworu (bazy danych), „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Wynalazczości i Ochrony Własności Intelektualnej” 2013/1
Felchner K., Streaming w świetle prawa autorskiego [w:] Własność intelektualna w obrocie elektronicznym, red. J. Kępiński, K. Klafkowska-Waśniowska, R. Sikorski, Warszawa 2015
Felchner K., Nabycie przez uczelnię praw autorskich do pracowniczych programów komputerowych [w:] Komercjalizacja i transfer wyników badań naukowych i prac rozwojowych z uczelni do gospodarki, red. J. Sieńczyło-Chlabicz, Warszawa 2017
Giesen B., License Contracts, Free Software and Creative Commons in Poland [w:] Free and Open Source Software (FOSS) and other Alternative License Models, red. A. Metzger, Cham-–Heidelberg-–New York-–Dordrecht-–London 2016
Giesen. B., Umowa licencyjna w prawie autorskim. Struktura i charakter prawny, Warszawa 2013
Grützmacher M., Wenn die Urheberrechts verletzung zur Vertragsverletzung wird – Anmerkung zu EuGH, Urteilvom 18.12.2019, „Zeitschriftfür Urheber- und Medienrecht” 2020/3
Kroke T., Ist die Lizenz – und Vergütungspflicht für indirekte Nutzung von Software urheberrechtlich unwirksam?, „Computer und Recht” 2019/2
Łętowska E., Osajda K. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 1, Prawo cywilne – część ogólna, red. M. Safjan, Warszawa 2012
Machała W., Wybrane cywilnoprawne aspekty licencji „creative commons”, „Monitor Prawniczy” 2009/8
Markiewicz M., Zarząd wspólnym prawem autorskim, Warszawa 2018
Metzger A., Zur Zulässigkeit von CPU-Klauseln in Softwarelizenzverträgen, „Neue Juristische Wochenschrift” 2003/27
Metzger A., Hoppen P., Zur Zulässigkeit von Nutzungsbeschränkungen in Lizenzverträgen bei Verwendung von Drittanbietersoftware, „Computer und Recht” 2017/10
Scholz J., Zurindirekten und automatisierten Nutzung von User-based lizenzierten Software, „Computer und Recht” 2019/7
Traple E. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 13, Prawo autorskie, red. J. Barta, Warszawa 2017
Targosz T., Włodarska-Dziurzyńska K., Umowy przenoszące majątkowe prawa autorskie, Warszawa 2010
Traple E., Umowy o eksploatację utworów w prawie polskim, Warszawa 2010
Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Komentarz, red. A. Michalak, Warszawa 2019
Żok K., Kwalifikacja umowy o korzystanie z programu komputerowego jako usługi (Software as a Service, SaaS) -– uwagi na tle prawa polskiego i wybranych zagranicznych systemów prawnych, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Wynalazczości i Ochrony Własności Intelektualnej” 2015/3
https://www.computerweekly.com/news/252437245/AB-InBev-settles-out-of-court-in-600m-SAP-licensing-dispute (dostęp: 31.03.2020 r.)
https://www.gnu.org/licenses/gpl-3.0.html (dostęp: 31.03.2020 r.)
https://www.ibm.com/software/passportadvantage/pvu_licensing_for_customers.html (dostęp: 31.03.2020 r.)
https://www.oracle.com/downloads/licenses/binary-code-license.html (dostęp: 31.03.2020 r.)
Michał Wyrwiński
Nowe obowiązki dostawy treści lub usług cyfrowych. Uwagi wybrane do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/770
Treści cyfrowe mogą mieć wartość ekonomiczną, podobnie jak przedmioty materialne. Istnieje możliwość oceny treści cyfrowych na podstawie ich jakości lub przydatności do określonego zastosowania. Konieczne jest zatem opracowanie zasad oceny treści, które są zgodne z cechami charakterystycznymi wartości niematerialnych i jednocześnie spełniają oczekiwania konsumentów co do jakości treści cyfrowych lub usług.
Przedmiotem niniejszego artykułu jest analiza kilku wybranych zagadnień, charakterystycznych dla dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2019/770 z dnia 20 maja 2019 r. w sprawie niektórych aspektów umów o dostarczenie treści cyfrowych i usług. Wybrane zagadnienia obejmują znaczenie prawne rozróżnienia między treściami cyfrowymi a usługami cyfrowymi, problemy z interpretacją umów, które nie wymagają płatności i zostały wykonane częściowo, a także trudności z określeniem odpowiedniej jakości wykonania w takich umowach.
Słowa kluczowe: treści cyfrowe, ochrona konsumenta, prawo UE
dr Michał Wyrwiński
Intellectual Property Law Chair, Faculty of Law and Administration, Jagiellonian University in Krakow. ORCID: 0000–0001–9195–3920
New Obligations to Supply Digital Content or Digital Services. Selected Remarks about Directive (EU) 2019/770 of the European Parliament and of the Council
Digital content can have an economic value, as can tangible objects. It is possible to assess digital content on the basis of its accuracy or fitness for a particular use. It is therefore necessary to construct rules for assessing content that are consistent with the characteristics of the intangible asset, while meeting consumers’ expectations as to the quality of the digital content or service. The subject of this article is an analysis of several selected issues, typical of the Directive 2019/770 of the European Parliament and of the Council of 20 May 2019 on certain aspects of contracts for the provision of digital content and services. Selected issues include the legal significance of the distinction between digital content and digital services, problems of interpretation of contracts that do not require payment and have been partially performed, and difficulties in determining the appropriate quality of performance in such contracts.
Keywords: digital content, consumer protection, EU law
Bibliografia:
Carvalho J.M., Sale of Googds and Supply of Digital Content and Digital Services – Overview of Directives 2019/770 and 2019/771, https://ssrn.com/abstract=3428550 (dostęp: 3.05.2020 r.)
Cauffman C., New EU rules on business – to consumerand platform – to business relationships, „Maastricht Journal of European and Comparative Law” 2019, XX(X)
Helberger N., Loos M., Guibault L., Mak C., Pessers L., Digital Content Contracts for Consumers, „Journal of Consumer Policy” 2013/3
Kocot W., Europeizacja materialnego prawa prywatnego – stan obecny i perspektywy, „Państwo i Prawo” 2020/2
Macierzyńska-Franaszczyk E., Treści cyfrowe – ujęcie definicyjne w unijnych i krajowych regulacjach prawnych, internetowy „Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny” 2018/6(7)
Mańko R., Contract Law and the Digital Single Market, EPRS In-|Depth Analysis, https://pure.uva.nl/ws/files/2610548/168869_Rafal_MANKO_Contract_Law_and_the_Digital_Single_Market_EPRS_2015.pdf (dostęp 16.06.2020 r.)
Pisuliński J., Stosowanie wspólnych europejskich przepisów o sprzedaży do treści cyfrowych [w:] Spory o własność intelektualną, red. Matlak A., Stanisławska-Kloc S., Warszawa 2013
Rainer Schmitt T.T., A new warranty law for digital content ante portas, „University of Vienna Law Review” 2018/2
Wyrwiński M., Dostarczanie treści cyfrowych w Internecie – problem kwalifikacji prawnej świadczenia, [w:] Nie tylko hipoteka... Zeszyt jubileuszowy dedykowany Profesorowi Jerzemu Pisulińskiemu, red. Kućka M., Pałka K., Warszawa 2015
Zoll F., Personal data as remuneration in the proposal for a directive on supply of digital content [w:] Contracts for the Supply of Digital Content: Regulatory Challenges and Gaps, red. Schulze R., Staudenmayer D., Lohsse S., Munster Colloquia on EU Law and the Digital Economy II, Nomos
