Zeszyty Naukowe UJ. Prace z Prawa Własności Intelektualnej 2(164)/2024

„Plagiat wyników” we współautorskich utworach naukowych z perspektywy prawa autorskiego i Kodeksu cywilnego

Coraz częściej pojawiające się zjawisko „plagiatu wyników” polega na przywłaszczeniu obie autorstwa cudzych wyników badań. Plagiat jest związany z prawem autorskim i definiowany jako przywłaszczenie sobie autorstwa całości lub części cudzego utworu. Wyniki badań nie stanowią przedmiotu prawa autorskiego i przez to przywłaszczenie ich autorstwa nie jest plagiatem w rozumieniu tej regulacji. Przywłaszczenie autorstwa wyników badań stanowi naruszenie dobra osobistego określonego jako „twórczość naukowa”, chronionego na podstawie Kodeksu cywilnego. W przypadku zespołowych wyników badań każdy współtwórca, którego wkład nie stanowi samodzielnej części, jest podmiotem odrębnego prawa osobistego – nie powstaje tu wspólność prawa. To oznacza, że zarzut „plagiatu wyników” może być postawiony osobno każdej z takich osób. Zarazem każdy ze współtwórców jest uprawniony do samodzielnego dochodzenia roszczeń z tytułu popełnienia przez osobę trzecią „plagiatu” wspólnych wyników.

Słowa kluczowe: plagiat, wyniki badań, prawo autorskie, dobra osobiste, twórczość naukowa

 

Dr hab. Jerzy Szczotka
Doctor habilitated of laws, professor at the Chair of Economic and Commercial Law, Institute of Legal Sciences, Maria Curie-Sklodowska University in Lublin, Poland. 
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-2197-8406

The increasingly common phenomenon of so-called ‘plagiarism of results’ involves appropriating the authorship of another person’s research results. Plagiarism is related to copyright law and is defined as appropriation of authorship of another person’s work in whole or in part. Research results are not the object of copyright, and thus appropriation of their authorship is not a plagiarism within the meaning of copyright law. Appropriation of authorship of research results is, however, a violation of personal interest referred to as ‘scientific creativity’, which is protected under the Polish Civil Code. In the case of team research results, each co-author whose contribution does not constitute an independent part is the holder of a separate personal right – no joint right arises here. This means that the allegation of ‘plagiarism of results’ can be made against each of such persons separately. On the other hand, each of the co-authors has the right to independently pursue a claim against a third party for committing ‘plagiarism’ of joint results.

Keywords: plagiarism, research results, copyright law, personal interests, scientific creativity

Bibliografia / References
Banasiuk J., Prawa autorskie do wyników badań naukowych opartych na ludzkim materiale biologicznym w odniesieniu do badaczy oraz uczestników badań [w:] Ciało ludzkie w badaniach naukowych i praktyce medycznej. Ujęcie transdyscyplinarne, red. J. Pawlikowski, Warszawa 2020
Banasiuk J., Współtwórczość i jej skutki w prawie autorskim, Warszawa 2012
Banasiuk J., Wybrane aspekty problematyki współtwórczości w utworach naukowych, „Białostockie Studia Prawnicze” 2015/19
Barta J., Dzieła wspólne w polskim prawie autorskim, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Wynalazczości i Ochrony Własności Intelektualnej” 1992/58
Barta J., Plagiat muzyczny, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Wynalazczości i Ochrony Własności Intelektualnej” 1978/17
Barta J., Markiewicz R., Prawo autorskie, Warszawa 2016
Barta J., Markiewicz R. [w:] Prawo autorskie i prawa pokrewne. Komentarz, red. J. Barta, R. Markiewicz, Warszawa 2011
Barta J., Markiewicz R., Matlak A. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 13, Prawo autorskie, red. J. Barta, Warszawa 2017
Błeszyński J., Utwór naukowy w świetle prawa autorskiego, „Acta Iuris Stetinensis” 2017/2 (18)
Błońska B. [w:] Prawo autorskie i prawa pokrewne. Komentarz, red. W. Machała, R.M. Sarbiński, Warszawa 2019
Bojańczyk K. [w:] Prawo autorskie i prawa pokrewne. Komentarz, red. W. Machała, R.M. Sarbiński, Warszawa 2019
Cisek A., Dobra osobiste i ich niemajątkowa ochrona w kodeksie cywilnym, „Acta Universitatis Wratislaviensis” 1989/1016
Ćwiąkalski Z. [w:] Prawo autorskie i prawa pokrewne. Komentarz, red. J. Barta, R. Markiewicz, Warszawa 2011
Drzewiecki A. [w:] Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Komentarz, red. E. Ferenc-Szydełko, Warszawa 2011
Ferenc-Szydełko E., Prawo prasowe. Komentarz, LEX 2013
Ferenc-Szydełko E. [w:] Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Komentarz, red. E. Ferenc-Szydełko, Warszawa 2011
Gadek-Giesen B., Plagiat dzieł naukowych – zagadnienia wybrane, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Prawa Własności Intelektualnej” 2011/112
Gienas K. [w:] Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Komentarz, red. E. Ferenc-Szydełko, Warszawa 2011
Giesen B. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 13, Prawo autorskie, red. J. Barta, Warszawa 2017
Grzybczyk K. [w:] Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Komentarz, red. P. Ślęzak, Warszawa 2017
Grzybowski S., Ochrona dóbr osobistych według przepisów ogólnych prawa cywilnego, Warszawa 1957
Janiszewska B. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. I, Część ogólna, cz. 1 (art. 1–55 4 ), red. J. Gudowski, LEX 2021
Jankowska M. [w:] Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Komentarz, red. P. Ślęzak, Warszawa 2017
Jankowska M., Autor i prawo do autorstwa, LEX 2011 nr 128793
Kopff A., Charakter i treść praw z art. 14 ustawy o prawie autorskim, „Nowe Prawo” 1967/7–8
Kopff A. [w:] S. Grzybowski, A. Kopff, J. Serda, Zagadnienia prawa autorskiego, Warszawa 1973
Machała W. [w:] Prawo autorskie i prawa pokrewne. Komentarz, red. W. Machała, R.M. Sarbiński, Warszawa 2019
Machnikowski P. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Legalis 2021
Marciniak M., Marciniak J., Plagiat prac naukowych – wybrane zagadnienia, „Radca Prawny”, dodatek, 2012/1
Markiewicz R., Ochrona prac naukowych, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Wynalazczości i Ochrony Własności Intelektualnej” 1990/55
Mietelska-Porowska A., Z kodeksu etyki pracownika naukowego. Problemy współautorstwa w doniesieniach naukowych, SliceToDoc, 3.06.2019 r., https://slidetodoc.com/z-kodeksu-etyki-pracownika-naukowego-03–06–2019/ (dostęp: 30.07.2023 r.)
Mozgawa M. [w:] M. Poźniak-Niedzielska, J. Szczotka, M. Mozgawa, Prawo autorskie i prawa pokrewne. Zarys wykładu, Bydgoszcz–Warszawa–Lublin 2007
Nowicka A. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 13, Prawo autorskie, red. J. Barta, Warszawa 2017
Olszyński M. [w:] M. Brzozowska-Pasieka, M. Olszyński, J. Pasieka, Prawo prasowe. Komentarz praktyczny, LEX 2013
Panowicz-Lipska J. [w:] Kodeks cywilny, t. I, Komentarz. Art. 1–352, red. M. Gutowski, Legalis 2021
Pazdan M. [w:] Kodeks cywilny, t. I, Komentarz. Art. 1–449 10 , red. K. Pietrzykowski, Legalis 2020
Poźniak-Niedzielska M., Niewęgłowski A. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 13, Prawo autorskie, red. J. Barta, Warszawa 2017
Poźniak-Niedzielska M., Szczotka J., Prawo autorskie. Zarys problematyki, Warszawa 2020
Poźniak-Niedzielska M., Tylec G., Działalność naukowo-dydaktyczna na wyższej uczelni w świetle prawa autorskiego, „Państwo i Prawo” 2009/5
Ritterman S., Komentarz do ustawy o prawie autorskim, Kraków 1937
Sadomski J. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. serii K. Osajda, red. tomu W. Borysiak, Legalis 2022
Sarbiński R.M. [w:] Prawo autorskie i prawa pokrewne. Komentarz, red. W. Machała, R.M. Sarbiński, Warszawa 2019
Sobczak J., Prawo prasowe. Komentarz, LEX 2008
Sokołowska D., Pojęcie i postaci utworów naukowych w świetle prawa autorskiego, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2015/2
Stanisławska-Kloc S., Plagiat a inspiracja cudzymi pomysłami, „Kwartalnik Urzędu Patentowego RP” 2011/2
Sylwestrzak A. [w:] M. Balwicka-Szczyrba, A. Sylwestrzak, Kodeks cywilny. Komentarz, LEX 2022
Szczotka J., Granice plagiatu w utworach naukowych – kiedy „plagiat” nie jest plagiatem [w:] Działalność naukowo-dydaktyczna w świetle prawa autorskiego, red. W. Lis, G. Tylec, Lublin 2015
Szczotka J., Prawnoautorska ochrona wyników prac naukowo-badawczych, „Wynalazczość i Ochrona Własności Intelektualnej, Biuletyn” 1994/10
Szczotka J., Twórczość naukowa – czy autoplagiat jest plagiatem?, „Studia Iuridica Lublinensia” 2014/XXIII
Szewc A., Plagiat, „Monitor Prawniczy” 1996/2
Tylec G., Dobra osobiste prawa cywilnego jako niezależna od prawa autorskiego podstawa ochrony interesów twórczych, „Monitor Prawniczy” 2012/10
Wojciechowska A. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 13, Prawo autorskie, red. J. Barta, Warszawa 2017
Wojnicka E., Ochrona autorskich dóbr osobistych, Łódź 1997
Wojnicka E. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 13, Prawo autorskie, red. J. Barta, Warszawa 2017
Wojnicka E., Giesen B. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 13, Prawo autorskie, red. J. Barta, Warszawa 2017
Wolter A., Ignatowicz J., Stefaniuk K., Prawo cywilne. Zarys części ogólnej, Warszawa 2020
Wyrwiński M., Autorskie prawa osobiste w obrocie prawnym, Warszawa 2019
Zagrodnik J. [w:] Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Komentarz, red. P. Ślęzak, Warszawa 2017
Zaremba M. [w:] Prawo prasowe. Komentarz, red. M. Zaremba, LEX 2018
Zoll F., Polska ustawa o prawie autorskiem i konwencja berneńska, Warszawa, Kraków, Lwów, Poznań 1926

Dr. Viktoria Kraetzig
Postdoc at Goethe-University, Frankfurt am Main.

Copyright grants its owner an exclusive right in a work, which is at all times also a communication content. If third parties copy the work, they might infringe copyright while invoking their fundamental right of free speech. Copyright doctrine must therefore provide mechanisms that strike a fair balance with freedom of expression – in the digital age more than ever because we communicate more and more via copyright-protected subject matter. This article tries to provide a blueprint for dealing with an extreme case of this conflict: the abuse of copyright as ‘censorship law’ to suppress free speech. As long as copyright exists, right holders have taken advantage of the speech/copyright overlap to silence others. Copyright doctrine does contain built-in safety valves for free speech to solve the conflict: the idea/expression dichotomy and exception instruments for privileged forms of use. However, these built-in safety valves as such cannot prevent censorious use of copyright. The idea/expression dichotomy cannot reconcile copyright with free speech in cases in which copies serve free speech purposes that cannot be achieved through their description but only verbatim; the exceptions and limitations under Art. 5 of the InfoSoc Directive are designed in such a way that they grant users of copyright-protected subject matter privileges in narrow defined cases. In two par excellence censorious uses, the CJEU held that a case-by-case balancing of interests must take place within the framework of the exceptions and limitations of the InfoSoc Directive to strike a fair balance between the conflicting fundamental rights. In most of the cases, censorious use of copyright can be overcome by the fundamental-rights-friendly interpretation of the exceptions and limitations for quotation and a reporting on current events under Article 5(3)(c) and (d) of the InfoSoc Directive. It is the task of national courts to implement this case law within the framework of their national copyright regimes. They do not have to implement it within the framework of exceptional provisions, but any safety valves of national law can be opened to strike a fair balance between copyright and freedom of speech – such as the concept of ‘unlawfulness’ in German copyright law. Insofar, the national courts must not misunderstand the case-by-case balancing act as an ad hoc balancing decision. Dogmatically, the balancing is a proportionality test that must be undertaken in the light of CJEU and ECHR case law. While it must be recognized that copying can be most valuable in constitutional terms, it must also be acknowledged that not every copy serves free speech values. Very often, copying is just for fun and not in public interest – but it can be.

Bibliografia / References
Alpin, Tanya & Bently, Lionel, Global Mandatory Fair Use (2020).
Auer, Marietta, Der Privatrechtliche Diskurs der Moderne [The Discourse on Private Law in the Modern Era] 156 (2014).
Balkin, Jack M., Digital Speech and Democratic Culture: A Theory of Expression for the Information Society, 79 N.Y.U. L. Rev. 1 (2004).
Clegg, Cyndia Susan, Press Censorship in Elizabethan England (1997).
Cornish, Bill/ Llewelyn, David & Tanya Alpin, Intellectual Property: Patents, Copyright, Trade Marks and Allied Rights, 9th ed. (2019).
Deazley, Ronan, Commentary on the Stationers’ Royal Charter 1557 (2008), in Primary Sources on Copyright (1450–1900), Lionel Bently & Martin Kretschmer eds., www.copyrighthistory.org.
Drassinower, Abraham, A Rights-Based View of the Idea/ Expression Dichotomy in Copyright Law, 16 Can. J. Law Jurisprud. 3 (2003).
Drassinower, Abraham, What’s Wrong with Copying? (2015).
Eisgruber, Christopher L., Censorship, Copyright, and Free Speech: Some tentative skepticism about the campaign to impose First Amendment restrictions on copyright law, 2 J. on Telecomm. & High Tech. L. 17, 22 (2003).
Fisher, William W., Reconstructing the Fair Use Doctrine, 101 Harv. L. Rev. 1661 (1988).
Fromer, Jeanne C., Should the Law Care Why Intellectual Property Rights Have Been Asserted?, 53 Hous. L. Rev. 549 (2015).
Geiger, Christophe ‘Constitutionalising’ Intellectual Property Law? The Influence of Fundamental Rights on Intellectual Property in the European Union, 37 IIC 371 (2006).
Geiger, Christophe & Izyumenko, Elena Copyright on the Human Rights’ Trial: Redefining the Boundaries of Exclusivity Through Freedom of Expression, 45 IIC 316 (2014).
Geiger, Christophe & Izyumenko, Elena, The Constitutionalization of Intellectual Property Law in the EU and the Funke Medien, Pelham and Spiegel Online Decisions of the CJEU: Progress, but Still Some Way to Go!, 51 IIC 282 (2020).
Gliściński, Konrad, Reclaim the State: Public Interest in Copyright and Modern Monetary Theory, 3 internet&sociedade 89 (2022).
Goldman, Eric & J Silbey, Jessica, Copyright’s Memory Hole, 4 BYU Law Rev. 929 (2019).
Goldstein, Paul, Copyright and the First Amendment, 70 Colum. L. Rev. 983 (1970).
Habermas, Jürgen, Faktizität und Geltung [Between Facts and Norms] 445 (1998).
Hesse, Konrad, Grundzüge des Verfassungsrechts der Bundesrepublik Deutschland [Fundamentals of the Constitutional Law of the Federal Republic of Germany] 68 (1995).
Hohfeld, Wesley, Newcomb, Fundamental Legal Conceptions as Applied in Judicial Reasoning, 23 Yale L.J. 16 (1913).
Holdsworth, William Searle, Press control and copyright in the 16th and 17th centuries, Yale L.J. 841 (1920).
Izyumenko, Elena, The Freedom of Expression Contours of Copyright in the Digital Era: A European Perspective, 19 J. World Intellect. Prop. 115 (2016).
Jackson, Vicki C., Constitutional Law in an Age of Proportionality, 124 Yale L.J. 3096 (2015).
John Tehranian, John, The New ©ensorship, 101 Iowa Law Rev. 101 (2015).
Kant, Immanuel, On the Unlawfulness of Reprinting, 417 (1785), in Primary Sources on Copyright (1450–1900) (Lionel Bently & Martin Kretschmer eds.), https://www.copyrighthistory.org.
Kraetzig, Viktoria & Lennartz, Jannis, Copyright as Democracy of Aspiration: Rethinking EU Laws Approach to a protected “Work”, 1655, CMLR 60 (2023).
Kraetzig, Viktoria, Netzsperren – Eigentumsschutz oder Zensur? [DNS blocking – property protection or censorship?], 3 ZUM 181 (2022).
Kraetzig, Viktoria, Reformistischer Aufbruch in Richtung „urheberrechtliche Interessenabwägung“? [Reformist departure towards a “copyright balancing of interests”?], 9 GRUR 955 (2020).
Kraetzig, Viktoria, Urheberrecht als Zensurrecht [Copyright as Censorship Right] 7 (2022).
Kraetzig, Viktoria, Zensururheberrecht [Censorship Copyright], 23 GRUR 1707 (2022).
Lennartz, Jannis & Kraetzig, Viktoria, Urheberrechtsschutz digitaler Alltagsspuren [Copyright protection of digital everyday traces], 3 RuZ 205 (2022).
Lennartz, Jannis, Digitale Filter zwischen Konsum und Kommunikation [Digital filters between consuming and communicating], EuGRZ 482 (2022).
Lessig, Lawrence, Remix (2008).
Litman, Jessica, The Exclusive Right to Read, 13 Cardozo Arts & Entertainment Law Journal 29 (1994).
McGowan, David, Why the First Amendment Canneueot Dictate Copyright Policy, 65 U. Pitt. L. Rev. 281 (2004).
McKeown, Margaret, Censorship in the Guise of Authorship: Harmonizing Copyright and the First Amendment, 15 Chi.-Kent J. Intell. Prop. 1 (2016).
Möllers, Christoph, The Three Branches (2013).
Netanel, Neil Weinstock, Copyright and a Democratic Civil Society, 106 Yale L.J. 283 (1996).
Netanel, Neil Weinstock, Locating Copyright within the First Amendment Skein, 54 Stanford Law Review 1 (2001).
Nimmer, Melville B., Does Copyright Abridge First Amendment Guarantees of Free Speech and Press?, 17 UCLA L. Rev. 1180 (1970).
Petersen, Klaus, Zensur in der Weimarer Republik [Censorship in the Weimar Republic] (1995).
Plachta, Bodo, Zensur (2006).
Rendas, Tito, Exceptions in EU Copyright Law, (2021).
Schack, Haimo Schutzgegenstand, ‘Ausnahmen oder Beschränkungen’ des Urheberrechts [Subject matter of protection, ‘exceptions or limitations’ to copyright], 7 GRUR 904 (2021).
Senftleben, Martin, Copyright, Limitations and The Three-Step Test (2004).
Senftleben, Martin, Grundprobleme des urheberrechtlichen Dreistufentests [Fundamental problems of the three-step test under copyright law], 3 GRUR 200 (2004).
Senftleben, Martin, The International Three-Step Test, 1 JIPITEC 67 (2010).
Smend, Rudolf, Staatsrechtliche Abhandlungen [Constitutional Law Discourses] 95 (1994).
Smith, Cathay Y.N., Copyright Silencing, 106 CLR Online 71 (2021).
Stieper, Malte, Rechtfertigung, Rechtsnatur und Disponibilität der Schranken des Urheberrechts [Justi-
fication, Legal Nature and Disposability of German Copyright Lim itations] (2009).
Tischbirek, Alexander, Die Verhältnismäßigkeitsprüfung, Methodenmigration zwischen öffentlichem Recht und Privatrecht [The Proportionality Test, Method Migration Between Public and Private Law] (2022).
Tushnet, Rebecca, Copy This Essay: How Fair Use Doctrine Harms Free Speech and How Copying Serves It, 114 Yale L.J. 535 (2004).
Volokh, Eugene, Freedom of Speech and the Right of Publicity, 40 HOUS. L. REV 697 (2003).
Yen, Alfred C. First Amendment Perspective on the Idea/Expression Dichotomy and Copyright in a Work’s ‘Total Concept and Feel’, 38 Emory L.J. 393 (1989).

Bernard Kociołek

W artykule została przedstawiona problematyka klonowania mobilnych gier wideo w świetle prawa autorskiego. Powszechna dostępność i różnorodność gier wideo, a także ich sukcesy komercyjne spowodowały, że deweloperzy zaczęli kopiować już istniejące gry, w celu osiągnięcia wysokich dochodów. Tego typu gry, które imitują bądź stanowią niemalże idealne repliki pierwowzorów, określa się mianem klona. Obecnie praktyka klonowania związana jest w szczególności z sektorem mobilnych gier wideo. Zarówno analiza ochrony gry wideo oraz jej elementów, jak i kwalifikacja prawnoautorska klonów, została przeprowadzona w świetle polskich przepisów prawnych. Jednocześnie dla szerszego zobrazowania omawianej problematyki, w opracowaniu przedstawiono potencjalny kierunek zmian w stosunku do zakresu ochrony prawnoautorskiej gier wideo w świetle stanowisk sądów federalnych Stanów Zjednoczonych w sprawach Tetris Holding, LLC v. Xio Interactive, Inc. oraz Spry Fox, LLC v. Lolapps, Inc.
Pierwsza część artykułu przedstawia proces tworzenia gry wideo oraz określa kategorie elementów składowych gry. Autor zastosował podział elementów ustalony przez J. Schnella dzieląc elementy gry na cztery kategorie: mechanikę gry, część fabularną, estetykę gry oraz część technologiczną. Następnie, w świetle powyższego podziały, zostały wyszczególnione elementy gry mobilnej, które mogą przejawiać cechy twórczości. Pierwszym z nich jest koncepcja gry. Autor wskazuje, że koncepcja gry, która jest jedynie pomysłem na grę nie może być chroniona w świetle prawa autorskiego. W opracowaniu zwrócono szczególną uwagę na ścisłe połączenie koncepcji gry z gameplay. Autor przedstawił możliwości ochrony gameplay (całej gry) jako zbioru. Zaznaczono, iż uznanie każdego gameplay za chronioną część składową gry wideo prawdopodobnie prowadziłoby do ochrony pomysłu lub technicznego rozwiązania, nie zaś twórczego wyrażenia. Jednakże ocena przejawu twórczości w ułożeniu zbioru wzorców powinna być prowadzona w oparciu o przyjęte rozwiązania dla danego rodzaju mobilnej gry wideo. Oznacza to, że subiektywnie nowe ułożenie wzorców w gameplay, inne niż standardowo ułożona sekwencja, mogłoby podlegać prawnoautorskiej ochronie. Następnie przedstawiono model ochrony pozostałych elementów składowych gry wideo, które mogą przejawiać charakter twórczy tj. programu komputerowego, grafiki, dźwięku, fabuły oraz tytułu gry mobilnej. Autor zaprezentował również potencjalne sposoby ochrony gry wideo postrzeganej jako jednolita całość. Na podstawie przeprowadzonej analizy wskazano, że w świetle obowiązujących przepisów gra wideo powinna zostać zakwalifikowana jako utwór nienazwany.
W drugiej części opracowania Autor opisał praktykę klonowania oraz wskazał cechy charakterystyczne klona gry wideo. Następnie przedstawił klasyfikację klonów gier wideo w świetle prawa autorskiego. Ze względu na różnorodność budowy klonów mobilnych gier wideo, klony gier mogą być postrzegane jako utwory inspirowane lub utwory zależne. Analizując proces klonowania oraz orzecznictwo dotyczące klonów gier wideo, należy jednoznacznie stwierdzić, iż klon gry nie jest jej kopią.
Dla pełnego zobrazowania problematyki klonowania gier wideo w niniejszym opracowaniu przedstawiono również dwie istotne sprawy sądowe dotyczące klonów gier mobilnych. Orzeczenie w sprawie Tetris Holding, LLC v. Xio Interactive, Inc. oraz opinia sądu w sprawie Spry Fox, LLC v. Lolapps, Inc. jednoznacznie wskazują, iż sądy amerykańskie próbują ochronić mobilne gry wideo przed klonowaniem. Jest to niewątpliwie związane ze wzrostem znaczenia rynku gier mobilnych w branży gier wideo. Przedstawiona analiza powyższych sporów sądowych ukazuje możliwy kierunek zmian w stosunku do oceny prawnej klonowania gier wideo.

Słowa kluczowe: prawo autorskie, ochrona gry wideo oraz jej elementów, elementy mobilnej gry wideo, klonowanie mobilnych gier wideo

Bernard Kociołek
Graduate of the Faculty of Law and Administration, Jagiellonian University in Krakow, Poland.
ORCID: https://orcid.org/0009-0000-2737-2099

The article describes mobile video game cloning in the light of copyright law. The widespread availability and diversity of video games, as well as their commercial success have led developers to copy existing games in order to achieve high revenues. Such games, which imitate or are near-perfect replicas of the originals, are referred to as clones. Nowadays, the practice of cloning is associated in particular with the mobile video game sector. An analysis of the protection of a video game and its elements, as well as the legal classification of clones have been made in the light of Polish legal regulations. In order to provide a broader picture of the issue at hand, the essay presents the potential direction of changes in relation to the scope of copyright protection of video games in light of positions expressed by US federal courts in the Tetris Holding, LLC v. Xio Interactive, Inc. and Spry Fox, LLC v. Lolapps, Inc. cases. The first part of the article presents the process of creating a video game and defines the categories of game elements. The author applied the division of elements established by J. Schnell, dividing game elements into four categories: game mechanics, the story, game aesthetics, and the technological part. Then, in light of the above division, the elements of a mobile game that can demonstrate the attributes of creativity were identified. The first of the above is the game concept. The author points out that a game concept, which is merely an idea for a game, cannot be protected under copyright law. The study draws particular attention to the close connection between game concept and gameplay. The author presents the possibilities of protecting gameplay as a collection. It is noted that considering each gameplay as a protected component of a video game would probably lead to the protection of an idea or technical solution, not a creative expression. However, a demonstration of creativity in the arrangement of a set of patterns should be assessed on the basis of established practices for a given type of mobile video game. This means that a subjectively new arrangement of patterns in gameplay, different from a standardly arranged sequence, could enjoy copyright protection. Then, the author presents the model for the protection of the other components of a video game that may demonstrate creative qualities, i.e. the computer program, graphics, sound, storyline and the title of the mobile game. The author also presents potential ways to protect a video game seen as a unified whole. Based on the analysis, it is pointed out that in light of the current legislation, a video game should be classified as an unnamed work. In the second part of the essay, the author describes the practice of cloning and points out the characteristics of a video game clone. Further, the classification of video game clones under copyright law is presented. Due to the variety of constructions of mobile video game clones, such clones can be viewed as inspired works or derivative works. When one analyses the cloning process and court rulings on video game clones, it is clear that a game clone is not a copy of the game. In order to fully demonstrate the concept of video game cloning, this paper also presents two important court cases involving mobile game clones. The ruling in Tetris Holding, LLC v. Xio Interactive, Inc. and the court’s opinion in Spry Fox, LLC v. Lolapps, Inc. clearly indicate that US courts are attempting to protect mobile video games from cloning. This is undoubtedly related to the growing importance of the mobile game market in the video game industry. The presented analysis of the above lawsuits shows a possible direction of change in terms of the legal assessment of video game cloning.

Bibliografia / References
Adamczewski P., Leksykon informatyki stosowanej, Poznań 2000
Balicki M., Prawo z rejestracji wzoru przemysłowego jako narzędzie ochrony gier wideo przed zjawiskiem klonowania [w:] Ochrona gry komputerowej. Aktualne wyzwania prawne, red. E. Traple, Warszawa 2015
Barta J., Dzieło muzyczne i jego twórca w świetle przepisów prawa autorskiego, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Wynalazczości i Ochrony Własności Intelektualnej” 1980/20
Barta J., Markiewicz R., Matlak A. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 13, Prawo autorskie, red. J. Barta, Warszawa 2017
Barta J., Markiewicz R., Prawo autorskie, Warszawa 2016
Curtis T., Gamasutra’s Best Of 2011: Top 5 Social Games, Game Developer, 27.12.2011 r., https://www.gamedeveloper.com/business/gamasutra-s-best-of-2011-top-5-social-games (dostęp: 24.07.2023 r.)
Casillas B., Attack of the Clones: Copyright Protection For Video Game Developers, „Loyola of Los Angeles Entertainment Law Review” 2013/33 (2)
Castree S., A Problem Old as Pong: Video Game Cloning and the Proper Bounds of Video Game Copyrights, „SSRN Electronic Journal”, 8.09.2013 r. SSRN: https://ssrn.com/abstract=2322574 (dostęp: 19.07.2023 r.)
Cińcio-Pętlicka A., Game Developer – jak wygląda praca twórcy gier?, No Fluff Jobs, Log., 15.11.2022 r., https://nofluffjobs.com/pl/log/praca-w-it/game-developer-jak-wyglada-praca-tworcy-gier/ (dostęp: 8.08.2023 r.)
Corbett S., Videogames and their clones – How copyright law might address the problem, „Computer Law & Security Review” 2016/32 (4)
Dalrymple J., Apple unveils iPhone SDK, Macworld, 6.03.2008 r., https://www.macworld.com/article/189618/iphonesdk-2.html (dostęp: 13.07.2023 r.)
Dean D.S., Hitting reset: Devising a new video game copyright regime, „University of Pennsylvania Law Review” 2016/164
Drozdowicz M., Dzieło multimedialne jako nowa kategoria polskiego prawa autorskiego na tle koncepcji budowy utworu, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Wynalazczości i Ochrony Własności Intelektualnej” 2001/78
„ERAS TOUR” pierwszą w historii trasą, która zarobiła ponad miliard dolarów, https://www.pap.pl/aktualnosci/eras-tour-pierwsza-w-historii-trasa-koncertowa-ktora-zarobila-ponad-miliard-dolarow (dostęp: 4.06.2024 r.)
Fava E., Hyper-casual simulation video games may not be original enough to enjoy copyright protection, but game cloning could still be prevented by relying on unfair competition: Voodoo v Rollic Games and Hero Games (Tribunal Judiciaire de Paris, 4 September 2020), „European Intellectual Property Review” (EIPR) 2021, maj, https://ssrn.com/abstract=3759956 (dostęp: 18.07.2023 r.)
Flisak D., Utwór multimedialny w prawie autorskim, Warszawa 2008
Grzybczyk K., Zagadnienie idei w prawie autorskim, „Państwo i Prawo” 1997/4
Hague J., The Giant List of Classic Game Programmers, Dagadum, 26.05.2024 r., https://dadgu m.com/giantlist/ (dostęp: 26.05.2024 r.)
Hamburger E., Indie smash hit ‘Flappy Bird’ racks up $50K per day in ad revenue, The Verge, 6.02.2014 r., https://www.the verge.com/2014/2/5/5383708/flappy-bird-revenue-50-k-per-day-dong-nguyen-interview (dostęp: 19.07.2023 r.)
Harn Lee Y., Play again? Revisiting the case for copyright protection of gameplay in videogames, „European Intellectual Property Review” 2012/34 (12)
Historyczny rekord Barbie. Film zarobił w kinach miliard dolarów, PAP, Money.pl, 7.08.2023 r., https://www.money.pl/gospodarka/historyczny-rekord-barbie-film-zarobil-w-kinach-miliard-dolarow-6927943365745344a.html (dostęp: 10.08.2023 r.)
Hristov V., Zarkov G., 16 Best FPS/TPS (first- and third-person shooter) games for Android, iPhone and iPad, 13.12.2018 r., https://www.phonearena.com/news/16-Best-FPSTPS-first--and-third-person-shooter-games-for-Android-iPhone-and-iPad_id62894 (dostęp: 18.07.2023 r.)
Kaplan O., The truth about hypercasual games, Venture Beat, 24.03.2019 r., https://ventu rebeat.com/business/the-truth-about-hypercasual-games/ (dostęp: 23.07.2023 r.)
Kluska B., Dawno temu w grach. Czas pionierów. Szkice z historii gier komputerowych, Łódź 2008
Küçükkarakurt F., Introduction to game graphics, DEV, 27.12.2021 r., https://dev.to/fkkarakurt/introduction-to-game-graphics-3l89 (dostęp: 18.07.2023 r.)
Laskowska-Litak E. [w:] Ustawy autorskie. Komentarze, t. I, red. R. Markiewicz, Warszawa 2021
Lech M., Ile trwa rejestracja znaku towarowego w Polsce, Unii Europejskiej i na świecie?, Kancelaria Patentowa „LECH”, bd., https://znakitowarowe-blog.pl/ile-trwa-rejestracja-znaku-towarowego/ (dostęp: 10.08.2023 r.)
Markiewicz R., Dzieło literackie i jego twórca w polskim prawie autorskim, Kraków 1984
Markiewicz R., Ilustrowane prawo autorskie, Warszawa 2018
Matusiak I., Gra komputerowa jako przedmiot prawa autorskiego, Warszawa 2013
Mäyrä F., Mobile Games [w:] The International Encyclopedia of Digital Communication and Society, red. R. Mansell, Peng Hwa Ang i in., New Jersey 2015
McArthur S.C., Clone Wars: The Five Most Important Cases Every Game Developer Should Know, Game Developer, 27.02.2013 r., https://www.gamedeveloper.com/bu siness/clone-wars-the-five-most-important-cases-every-game-developer-should-know (dostęp: 22.07.2023 r.)
Myslewski R., iPhone App Store breezes past 500 million downloads, The Register, 16.01.2009 r., https://www.theregister.com/2009/01/16/half_billion_iphone_apps/ (dostęp: 13.07.2023 r.)
Nagy E., Klony w branży gamedev – czy można się przed nimi uchronić?, Co do zasady, 6.05.2021 r., https://codozasady.pl/p/klony-w-branzy-gamedev-czy-mozna-sie-przed-nimi-uchronic (dostęp: 20.07.2023 r.)
Nieborg D., From Premium to Freemium: The Political Economy of the App [w:] Social, Casual and Mobile Games: The Changing Gaming Landscape, red. T. Leaver, M. Willson, New York 2016
Niewęgłowski A., Prawo autorskie. Komentarz, Warszawa 2021
Nowicka A. [w:] Ustawy autorskie. Komentarze, t. II, red. R. Markiewicz, Warszawa 2021
Nowocień R., Tworzenie gier komputerowych. Kompendium producenta, Gliwice 2020
Patel A., Kay Berry, Inc. v. Taylor Gifts, Inc. 421 F.3D 202 (3D CIR. 2005), „DePaul Journal of Art, Technology & Intellectual Property Law” 2006/16 (2)
Pezza F., Oxfordshire’ snipers: multimedia marks are best served cold, Media Laws, 7.01.2019 r., https://www.medialaws.eu/oxfordshire-snipers-multimedia-marks-are-best-served-cold/ (dostęp: 20.07.2023 r.)
Phillips T., „Don’t clone my indie game, bro”: Informal cultures of videogame regulation in the independent sector, „Cultural Trends” 2015/24 (2)
Podręczny słownik terminów literackich, red. J. Sławiński, Warszawa 2005
Porter, The Difference Between a Blatant Clone and Building on a Proven Game, Envato Tuts+, 2.03.2014 r., https://gamedevelopment.tutsplus.com/the-difference-between-a-blatant-clone-and-building-on-a-proven-game--gamedev-14363a (dostęp: 19.07.2023 r.)
Rutkowska-Sowa M., Inne znaki nietypowe [w:] Prawo własności intelektualnej. Teoria i praktyka, red. J. Sieńczyło-Chlabicz, Warszawa 2021
Sceen Mirroring: 2048 with Screen Cast, APKPure, 6.04.2020 r. https://apkpure.com/screen-mirroring-2048-with-screen-cast/com.artoholic.game2048 (dostęp:18.07.2023 r.)
Schell J., The Art of Game Design: A Book of Lenses, Boca Raton 2014
Sokołowska D., Utwory zbiorowe w prawie autorskim ze szczególnym uwzględnieniem encyklopedii i słowników, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Wynalazczości i Ochrony Własności Intelektualnej” 2001/76
Traple E., Umowy o eksploatację utworów w prawie polskim, Warszawa 2010
Video Game Monetization Models Overview, blog, Rocket Brush Studio, 16.06.2022 r., https://rocketbrush.com/blog/game-monetization-models-overview (dostęp: 13.07.2023 r.)
Vogelstein F., The Untold Story: How the iPhone Blew Up the Wireless Industry, „Wired”. 9.01.2008 r., http://archive.wired.com/gadgets/wireless/magazine/16–02/ff_iphon e?currentPage=all (dostęp: 13.07.2023 r.)
Wachowska A., Problematyczny status gier komputerowych na gruncie prawa autorskiego – czy gra komputerowa to utwór audiowizualny, program komputerowy, czy inny utwór? [w:] Ochrona gry komputerowej. Aktualne wyzwania prawne, red. E. Traple, Warszawa 2015
Wesołowski F., Zasady muzyki, Kraków 1986
West J., Mace M., Browsing as the killer app: Explaining the rapid success of Apple’s iPhone, „Telecommunications Policy” 2010/34
Wijman T., Raport, Newzoo’s games market revenue estimates and forecasts by region and segment for 2023, 8.02.2024 https://newzoo.com/resources/blog/games-market-estimates-and-forecasts-2023 (dostęp: 4.06.2024 r.)
Williams K., Top Hyper-Casual Games Worldwide for February 2020 by Downloads, Sensor Tower Blog, 13.03.2020 r., https://sensortower.com/blog/top-hyper-casual-games-worldwide-february-2020 
(dostęp: 20.07.2023 r.)
Wirtz B., Video Game Graphics Through The Years, Game Designing, 9.09.2023 r., https://www.game-designing.org/gaming/video-game-graphics/ (dostęp: 4.06.2024 r.)
Wiśniewski S., Prawnoautorska kwalifikacja gier komputerowych – program komputerowy czy utwór audiowizulany?, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Prawa Własności Intelektualnej” 2012/115
Wright Ch., A Brief History of Mobile Games: In the beginning, there was Snake, Pocket Gemer.biz, 14.03.2016 r., https://www.pocketgamer.biz/feature/10619/a-brief-history-of-mobile-games-in-the-beginning-there-was-snake/ (dostęp: 13.07.2023 r.)

Ewa Szych

Dualistyczny model obowiązujący w Polsce przewiduje podział praw autorskich na dwa niezależne prawa – majątkowe i osobiste. Przedmiotem ochrony autorskich praw osobistych jest więź twórcy z utworem. Więź ta charakteryzuje się tym, że jest nieograniczona w czasie. Świadczy to o istnieniu autorskich praw osobistych także post mortem. Autorskie prawa osobiste należą wyłącznie do twórcy, mają charakter bezwzględny i co do zasady nie mogą być przenoszone. Niezbywalność autorskich praw osobistych nie wyklucza konieczności ich ochrony po śmierci twórcy. Artykuł 78 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych wymienia osoby uprawnione do wystąpienia z roszczeniem o ochronę autorskich praw osobistych zmarłego po jego śmierci, chyba że twórca wyraził odmienną wolę. Przepis ten był przedmiotem obszernych analiz, a jego wykładnia prawna nie jest jednolita. Kwestia losów autorskich praw osobistych po śmierci twórcy jest kontrowersyjna i pozostawia wiele otwartych pytań. Najistotniejszym celem pracy jest ustalenie pozycji spadkobiercy z punktu widzenia autorskich praw osobistych.

Ewa Szych
Maria Curie-Sklodowska University in Lublin, Poland. 
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-9227-2876

The dualistic model existing in Poland provides for the division of copyright into two independent bundles of rights – economic rights and moral rights. The subject-matter of moral rights protection is the link between the author and the work. This link is characterized by the fact that it is not limited in time. This demonstrates the existence of moral rights also post mortem. Moral rights belong only to the author, are absolute and, in general, cannot be transferred. The non-transferability of moral rights does not exclude the need to protect them after the death of the author. Article 78 of the [Polish] Act on Copyright and Related Rights lists the persons entitled to bring claims to protect the moral rights of a deceased author after their death, unless the author has expressed a different will. This provision has been the subject of extensive analysis and its legal interpretation is not uniform. The issue of the fate of moral rights after the death of the author is controversial and there are many open questions. The most significant aim of the work is to establish the position of the heir from the point of view of moral rights.

Bibliografia / References
Barta J., Markiewicz R. [w:] J. Barta, M. Czajkowska-Dąbrowska, Z. Ćwiąkalski, R. Markiewicz, E. Traple, Prawo autorskie i prawa pokrewne. Komentarz, Kraków 2005
Barta J., Markiewicz R., Ochrona dóbr osobistych w zakresie twórczości naukowej i artystycznej [w:] Dobra osobiste i ich ochrona w polskim prawie cywilnym, red. J.S. Piątowski, Wrocław 1986
Bierć A., Zarys prawa prywatnego, Warszawa 2012
Czajkowska-Dąbrowska M. [w:] Prawo autorskie i prawa pokrewne. Komentarz, red. J. Barta, R. Markiewicz, Warszawa 2011
Czub K., Dobra i prawa osobiste po śmierci twórcy (na podstawie Kodeksu cywilnego, prawa autorskiego i prawa własności przemysłowej) [w:] Non omnis moriar. Osobiste i majątkowe aspekty prawne śmierci człowieka. Zagadnienia wybrane, red. J. Gołaczyński, J. Mazurkiewicz, J. Turłukowski, D. Karkut, Wrocław 2015
Darras A., Du droit des auteurs et des artistes dan les rapports internationaux, Paris 1887
Dietz A. [w:] Urheberrecht Kommentar, t. II, red. G. Schricker, München 1999
Dreyer G. [w:] Urheberrecht Heidelberger Kommentar, red. G. Dreyer, J. Kotthoff, A. Meck, Strafgesetzbuch w wersji opublikowanej 13.11.1998 r. (BGBl. I s. 3322)
Fabian J., Pełnomocnictwo, Warszawa 1963
Gawlik B. [w:] System prawa cywilnego, t. I, Część ogólna, red. S. Grzybowski, Ossolineum 1985
Giesen B., Wykonywanie autorskich praw osobistych po śmierci twórcy, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Prawa Własności Intelektualnej” 2015/2
Gil I. [w:] System Prawa Handlowego, t. 6, Prawo restrukturyzacyjne i upadłościowe, red. A. Hrycaj, A. Jakubecki, A. Witosz, Warszawa 2020
Gil I., Status syndyka w postępowaniu cywilnym i realizacja przez syndyka uprawnień prawnoprocesowych w sprawach dotyczących masy upadłości. Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z 3.02.2022 r., III CZ 82/22, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2023/1
Gitter W. [w:] Münchener Kommentar zum Bürgerlichen Gesetzbuch: BGB, t. I, red. F.J. Säcker, F. Jürgen, R. Rixecker, K. Rebmann, München 1993
Gnela B., Uwagi o specyfice autorskich dóbr osobistych oraz koncepcji ich ochrony (na przykładzie prawa do autorstwa utworu), „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2015/77 (2)
Grzybowski S., Autorskie dobra osobiste [w:] S. Grzybowski, A. Kopff, J. Serda, Zagadnienia prawa autorskiego, Warszawa 1973
Grzybowski S., Prawo cywilne. Zarys części ogólnej, Warszawa 1985
Jakubecki A. [w:] A. Jakubecki, F. Zedler, Prawo upadłościowe i naprawcze. Komentarz, Warszawa 2010
Jhering R. von, Geist des römischen Rechts auf den verschiedenen Stufen seiner Entwicklung, cz. 1, Leipzig 1852
Konach T., Autorskie prawa osobiste w ustawodawstwach Francji i Republiki Federalnej Niemiec – analiza prawnoporównawcza, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2014/76 (3)
Lendvai Z., Die Realisierung der Urheberpersönlichkeitsrechte in Deutschland und England, München 2003
Markiewicz R., Dzieło literackie i jego twórca w polskim prawie autorskim, Kraków 1984
Mazurkiewicz J., Non omnis moriar. Ochrona dóbr osobistych zmarłego w prawie polskim, Wrocław 2011
Modrzejewski E., Wybrane zagadnienia prawa autorskiego, Katowice 1969–1970
Niewęgłowski A., Prawo autorskie. Komentarz, Warszawa 2021
Niżankowska A.M., Prawo do integralności utworu, Warszawa 2007
Poźniak-Niedzielska M. [w:] M. Poźniak-Niedzielska, J. Szczotka, Prawo autorskie. Zarys problematyki, Warszawa 2020
Rehbinder M., Urheberrecht. Ein Studienbuch, München 1998
Ritterman S., Komentarz do ustawy o prawie autorskim, Kraków 1937
Serda W., Droit moral po śmierci twórcy, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Wynalazczości i Ochrony Własności Intelektualnej” 1978/17
Smyk M., Pełnomocnictwo według Kodeksu cywilnego, Warszawa 2010
Szczotka J. [w:] M. Poźniak-Niedzielska, J. Szczotka, Prawo autorskie. Zarys problematyki, Warszawa 2020
Widerski P., Pełnomocnictwo w prawie polskim, Warszawa 2018
Wojciechowska A., Ochrona autorskich dóbr osobistych [w:] System Prawa Prywatnego, t. 13, Prawo autorskie, red. J. Barta, Warszawa 2003
Wojnicka E., Autorskie prawa osobiste [w:] System Prawa Prywatnego, t. 13, Prawo autorskie, red. J. Barta, Warszawa 2007
Wojnicka E., Autorskie prawa zależne, Łódź 1990
Zedler F. [w:] A. Jakubecki, F. Zedler, Prawo upadłościowe i naprawcze. Komentarz, Warszawa 2010
[Zoll F.] Prawo autorskie w projekcie Prof. Fryderyka Zolla, członka Komisji Kodyfikacyjnej Rzecz. P ., Ministerstwo Kultury i Sztuki, Warszawa 1920

Problematyka zakresu stosowania środków pomocniczych w sprawach własności intelektualnej budzi wiele wątpliwości. Po 4 latach obowiązywania przepisów o postępowaniu odrębnym w sprawach własności intelektualnej ujawnia się coraz więcej pytań związanych z redakcją przepisów. W orzecznictwie sądów I instancji przeważa stanowisko o odmiennym zakresie stosowania zabezpieczenia środka dowodowego (wszystkie sprawy własności intelektualnej) oraz wezwania do udzielenia informacji i wyjawienia lub wydania środka dowodowego (sprawy o naruszenie praw podmiotowych bezwzględnych). Stanowisko to prowadzi jednak do rozczepienia (rozczłonkowania) zakresu stosowania środków pomocniczych wbrew wykładni celowościowej i systemowej, uwzględniającej również dyrektywę 2004/48/WE. Orzecznictwo sądów II instancji jest zaś podzielone po równo. Sąd Apelacyjny w Poznaniu opowiada się za szerokim zakresem wszystkich środków pomocniczych, natomiast Sąd Apelacyjny w Warszawie wybiera koncepcję rozczepienia. Celem tego artykułu jest, oprócz analizy judykatury, także krytyczne spojrzenie na stosowaną przez sądy argumentację. Niniejszy artykuł broni tezy, że zakres stosowania wszystkich środków pomocniczych powinien być ujmowany jednolicie, a polski ustawodawca zgodnie z motywem 13 dyrektywy 2004/48/WE rozszerzył zakres stosowania środków pomocniczych również na czyny nieuczciwej konkurencji oraz na pozostałe sprawy wymienione w art. 479⁸⁹ § 2 pkt 2 k.p.c. Odmienne podejście prowadzi do niedających się rozwikłać wątpliwości.

Słowa kluczowe: postępowanie w sprawach własności intelektualnej, prawa własności intelektualnej, środki pomocnicze

dr Krzysztof Kurosz
Faculty of Law and Administration, University of Lodz, Poland.
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-0605-3392

The scope of application of ancillary measures in intellectual property cases gives rise to many questions. Four years after the entry into force of provisions on separate proceedings in intellectual property cases, more and more questions about the drafting of the rules are coming to light. In the case law of courts of first instance, the prevailing view is that there is a difference in the scope of application of measures to preserve evidence (all intellectual property cases) and requests for disclosure of information or release of evidence (cases concerning infringements of absolute rights). However, this position leads to an uncoupling (fragmentation) of the scope of application of ancillary measures, which is contrary to a purposive and systemic interpretation that also takes into account Directive 2004/48/EC. The case law of second-instance courts, on the other hand, is divided evenly. The Court of Appeal in Poznan favours a wide scope of all ancillary measures, while the Court of Appeal in Warsaw opts for the concept of uncoupling. In addition to analysing case law, this article also aims to take a critical look at the courts’ reasoning. This article defends the statement that the scope of application of all ancillary measures should be viewed uniformly and that the Polish legislator, in accordance with Recital 13 of Directive 2004/48/EC, has extended the scope of application of ancillary measures also to acts of unfair competition and to the other cases listed in Article 479 89 (2)(2) of the Code of Civil Procedure. A different approach leads to unresolvable doubts.

Bibliografia / References
Antoniuk J., Postępowanie o udzielenie informacji w związku z naruszeniem własności intelektualnej jako rodzaj postępowania cywilnego, „Przegląd Sądowy” 2014/11–12
Antoniuk J., Wysokie prawdopodobieństwo naruszenia własności intelektualnej jako przesłanka uwzględnienia wniosku o wezwanie do udzielenia informacji, „Monitor Prawniczy” 2024/3
Barta J., Markiewicz R., Prawo autorskie, Warszawa 2016
Drzewiecki A. [w:] Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Komentarz, red. E. Ferenc-Szydełko, Warszawa 2021
Dziurda M. [w:] System Prawa Procesowego Cywilnego, t. II, Postępowanie procesowe przed sądem pierwszej instancji, cz. 3, Postępowania odrębne w szczególnych kategoriach spraw, red. S. Cieślak, Warszawa 2023
Ereciński T. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. II, Postępowanie rozpoznawcze, red. T. Ereciński, LEX 2022
Fik P., Laskowska E., Charakter prawny roszczenia informacyjnego, „Monitor Prawniczy” 2012/24
Giesen B., Kurosz K., Wizerunek modela w stosunkach kontraktowych, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Prawa Własności Intelektualnej” 2021/4
Gołaszewska A., Postępowanie odrębne w sprawach własności intelektualnej w orzecznictwie sądów powszechnych [w:] Reforma prawa własności intelektualnej, cz. III, red. A. Adamczak, Kielce 2023
Grzeszak T., Prawo do wizerunku i prawo adresata korespondencji [w:] System Prawa Prywatnego, t. 13, Prawo autorskie, red. J. Barta, Warszawa 2017
Karolczyk B., Koncentracja materiału procesowego w postępowaniu cywilnym przed sądem pierwszej instancji, Warszawa 2013
Kurosz K., Standard dowodzenia w ramach środków pomocniczych służących pozyskiwaniu dowodów i informacji a zakres przedmiotowy postępowania w sprawach własności intelektualnej [w:] Reforma prawa własności intelektualnej, cz. III, red. A. Adamczak, Kielce 2023
Kurosz K., Środki pomocnicze w sprawach własności intelektualnej a pojęcie własności intelektualnej w prawie unijnym, „Przegląd Prawa Handlowego” 2024/5
Matusiewicz-Kulig B., Sokołowska-Ławniczak A., Sądy ds. własności intelektualnej w Polsce – wybrane zagadnienia, „Monitor Prawniczy” 2020/20
Niewęgłowski A., Pojęcie spraw własności intelektualnej. Wybrane zagadnienia, „Białostockie Studia Prawnicze” 2022/27 (1)
Niewęgłowski A., Prawo autorskie. Komentarz, Warszawa 2021
Nowak-Gruca A., Roszczenie informacyjne w ustawie – Prawo własności przemysłowej w świetle ekonomicznej analizy prawa, „Monitor Prawniczy” 2008/15
Rasiewicz J. [w:] K. Jasińska, Z. Pinkalski, J. Rasiewicz, A. Sokołowska-Ławniczak, Metodyka pracy pełnomocnika w sprawach cywilnych z zakresu prawa własności intelektualnej, Warszawa 2021
Rejdak M., Poznawanie faktów oraz gromadzenie dowodów przez powoda w polskim postępowaniu cywilnym ze szczególnym uwzględnieniem spraw z zakresu ochrony własności intelektualnej, „Polski Proces Cywilny” 2013/2
Rejdak M., Wydobycie dowodów od pozwanego w postępowaniu cywilnym o naruszenie praw własności przemysłowej (w świetle art. 6 dyrektywy 2004/48/WE i prawa polskiego), „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego Prace z Prawa Własności Intelektualnej” 2012/4
Rejdak M., Zabezpieczenie dowodów w sprawach o naruszenia praw własności intelektualnej, Warszawa 2019
Rząsa G. [w:] Prawo autorskie i prawa pokrewne. Komentarz, red. W. Machała, R.M. Sarbiński, Warszawa 2019
Skubisz R., Roszczenie o udzielenie informacji na podstawie art. 80 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Ocena w świetle art. 45 Konstytucji i art. 47 Karty Praw Podstawowych [w:] Opus auctorem laudat. Księga jubileuszowa dedykowana Profesor Monice Czajkowskiej-Dąbrowskiej, red. K. Szczepanowska-Kozłowska, I. Matusiak, Ł. Żelechowski, Warszawa 2019
Skubisz R., Roszczenie o udzielenie informacji w prawie własności przemysłowej (w świetle dyrektywy nr 2004/48 i prawa polskiego) [w:] Aurea praxis, aurea theoria. Księga pamiątkowa ku czci Profesora Tadeusza Erecińskiego, t. 2, red. J. Gudowski, K. Weitz, Warszawa 2011
Stanisławska-Kloc S., Wizerunek w XXI w. – nowe możliwości wykorzystania (jako znak towarowy) i nowe problemy prawne [w:] Ad cuius bonum? O wartościach i interesach zasługujących na ochronę prawną. Księga jubileuszowa Profesor Heleny Żakowskiej-Henzler, red. Ż. Zemła-Pacud, T. Zimny, Warszawa 2023
Stepaniuk S., Sznajder M. [w:] Postępowanie cywilne w sprawach własności intelektualnej. Komentarz dla pełnomocników procesowych i sędziów, red. B. Karolczyk, Warszawa 2021
Targosz T. [w:] Ustawy autorskie. Komentarze, t. II, red. R. Markiewicz, Warszawa 2021
Targosz T., Środki pomocnicze w prawie własności intelektualnej i ich sfery zastosowania, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Prawa Własności Intelektualnej” 2020/2
Tischner A., Odpowiedzialność majątkowa za naruszenie prawa do znaku towarowego, Warszawa 2008
Tomaszek A., Wojewódzka J., Sprawy własności intelektualnej – nowe postępowanie odrębne w polskiej procedurze cywilnej, „Monitor Prawniczy” 2020/15
Traple E. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 13, Prawo autorskie, red. J. Barta, Warszawa 2017
Zoll F., Prawo cywilne w zarysie, Kraków 1948