Szczególna zdolność sądowa organów państwowych w sprawach o publikację sprostowania prasowego. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 31 stycznia 2023 r., II CSKP 793/22dr hab. Marcin Dziurda, prof. UW
Katedra Postępowania Cywilnego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Warszawski, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-2896-818X
Szczególna zdolność sądowa organów państwowych w sprawach o publikację sprostowania prasowego. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 31 stycznia 2023 r., II CSKP 793/22
Glosa ma charakter częściowo krytyczny. Przedstawia stanowisko, że należy dążyć do ograniczenia liczby przypadków szczególnej zdolności sądowej, ponieważ nie tylko stanowi ona odstępstwo od konstrukcji postępowania cywilnego, lecz także wywołuje poważne trudności praktyczne.
Nie ma zaś konstrukcyjnych przeszkód, by w sprawie o publikację sprostowania dotyczącego publikacji prasowej na temat działań organu państwa w sferze władczej występował Skarb Państwa reprezentowany przez ten organ. Nie jest konieczne, by – tak jak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 31 stycznia 2023 r., II CSKP 793/22 – doszukiwać się szczególnej zdolności sądowej organu państwowego, którego dotyczy publikacja, skoro de iure civili jest to organ Skarbu Państwa.
Słowa kluczowe: Prawo prasowe, podmiotowość prawna, zdolność sądowa, sprostowanie prasowe, Skarb Państwa, organ państwowy
Dr Hab. Marcin Dziurda, professor of the University of Warsaw
Department of Criminal Proceedings, Faculty of Law and Administration, University of Warsaw, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-2896-818X
Special judicial capacity of state authorities on matters regarding the publication of press corrigenda. Commentary on the ruling of the Civil Chamber of the Supreme Court of 31 January 2023, II CSKP 793/22
The commentary is partly critical. It presents the position that efforts should be made to limit the number of cases of special judicial capacity, because it not only constitutes a derogation from the structure of civil proceedings, but also creates serious practical difficulties.
However, there are no structural obstacles to the State Treasury represented by this body appearing in a case regarding the publication of a corrigendum to a press publication on the authoritative activities of a state body. There is no need – as the Supreme Court held in its judgment of 31 January 2023, II CSKP 793/22 – to seek special judicial capacity of the state authority to which the publication applies, since it is, de iure civili, a State Treasury body.
Keywords: press law, legal personality, judicial capacity, press corrigendum, State Treasury, state authority
Bibliografia / References
Bosek L., Dziurda M. (red.), Prokuratoria Generalna RP. Komentarz, Warszawa 2019.
Drozdowicz K., Status prawny redaktora naczelnego dodatku dziennika lub czasopisma. Glosa do wyroku SN z dnia 4 września 2020 r., II CSK 801/18, „Polski Proces Cywilny” 2022/2.
Dziurda M., Legitymacja procesowa a szczególna zdolność sądowa [w:] Dostęp do ochrony prawnej w postępowaniu cywilnym, red. K. Flaga-Gieruszyńska, R. Flejszar, E. Marszałkowska-Krześ, Warszawa 2021.
Dziurda M., Podmiotowość procesowa na tle prawa materialnego, „Państwo i Prawo” 2023/6.
Dziurda M., Strona pozwana w sprawach o publikację sprostowania prasowego, „Monitor Prawniczy” 2017/23.
Dziurda M., Szczególna zdolność sądowa, Warszawa 2019.
Dziurda M., Szczególna zdolność sądowa a postępowanie egzekucyjne [w:] Symbolae Andreae Marciniak dedicatae. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Andrzejowi Marciniakowi, red. J. Jagieła, R. Kulski, Warszawa 2022.
Machała W., Status pozwanego w sprawie o publikację sprostowania prasowego. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 4 września 2020 r., II CSK 801/18, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2021/7–8.
Obrębski R., Zdolność sądowa redaktora naczelnego w sprawach o sprostowanie publikacji prasowej, „Polski Proces Cywilny” 2016/2.
Starościak J., Prawo administracyjne, Warszawa 1977.
Tomasz Kotarski
uczestnik Prawniczego Seminarium Doktorskiego w Kolegium Prawa, Akademia Leona Koźmińskiego w Warszawie, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-9623-288X
Przesłanki uznania osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą za konsumenta – problematyka umów o podwójnym charakterze. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 18 kwietnia 2023 r., II CSKP 914/22
W glosowanym wyroku poruszono zagadnienie umów o podwójnym charakterze. Umowy takie obejmują świadczenie, którego przedmiot może służyć do użytku zarówno zawodowego (związanego z działalnością gospodarczą), jak i konsumpcyjnego (osobistego), a sama umowa jest zawierana przez osobę fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą w celu zaspokojenia przynajmniej częściowo potrzeb o charakterze osobistym. W wyroku podjęto próbę określenia ogólnych przesłanek kwalifikacji czynności prawnej jako dokonanej przez konsumenta albo przedsiębiorcę. Omawiany wyrok zawiera pewne wskazówki interpretacyjne dla sądów w sprawach dotyczących powoływania się przez osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą na status konsumenta.
Słowa kluczowe: konsument, przedsiębiorca, umowa o podwójnym charakterze
Tomasz Kotarski
participant of the Legal Doctoral Seminar at the Law School, Koźmiński University in Warsaw, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-9623-288X
Premises for considering a sole proprietor as a consumer – the problem of dual purpose contracts. Commentary on the ruling of the Civil Chamber of the Supreme Court of 18 April 2023, II CSKP 914/22
The judgment in question addresses the issue of dual purpose contracts. Such contracts involve a provision that may serve both professional (business-related) and consumer (personal) use, while the contract itself is concluded by a sole proprietor conducting business for satisfying personal needs at least in part. The judgment attempts to set out the general premises for qualifying a legal act performed as either by a consumer or an entrepreneur. It provides certain interpretative guidelines for the courts in cases where sole proprietors claim they have the status of consumers.
Keywords: consumer, entrepreneur, dual purpose contract
Bibliografia / References
Kotarski T., Problem stosowania niektórych przepisów o ochronie konsumenta do osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, „Acta Iuris Stetinensis” 2023/2, vol. 43.
Rządkowski M., Pojęcie konsumenta a umowy mieszanego użytku w prawie polskim, „Monitor Prawniczy” 2016/17.
dr Bartłomiej Gadecki
sędzia Sądu Okręgowego w Olsztynie, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-9542-3919
Uprawa konopi a wytworzenie środka odurzającego albo usiłowanie wytworzenia środka odurzającego. Glosa do wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 11 września 2019 r., II AKa 84/19
W glosie krytycznie odniesiono się do poglądu, że w sytuacji gdy sprawca tylko uprawiał konopie, reguła z art. 5 § 2 Kodeksu postępowania karnego sprzeciwia się przyjęciu kwalifikacji prawnej z art. 53 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. Wskazano, że przyjęciu powyższej kwalifikacji prawnej sprzeciwia się prawidłowa wykładnia znamienia „wytwarza”. Jednocześnie wskazano, że uprawy konopi nie można również zakwalifikować jako usiłowania wytworzenia środków odurzających z uwagi, że takie zachowanie nie jest bezpośrednim zmierzaniem do dokonania tego czynu. Odniesiono się również krytycznie do poglądu wyrażonego w glosowanym wyroku, według którego jeżeli oskarżony w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, wbrew przepisom ustawy i w celu osiągnięcia korzyści majątkowej uprawiał 343 sztuki krzewów konopi w różnej fazie wzrostu, z których można było uzyskać od 2445–4891 porcji marihuany, to wyczerpuje to znamiona art. 63 ust. 3 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii w związku z art. 12 § 1 Kodeksu karnego. Wskazano, że w takiej sytuacji kwalifikacja „w zw. z art. 12 § 1 k.k.” jest zbędna, bowiem mimo że krzewy konopi były w różnej fazie wzrostu, to dalej była to jedna uprawa w rozumieniu art. 63 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii.
Słowa kluczowe: uprawa konopi, wytworzenie środka odurzającego, usiłowanie, czyn ciągły
Dr Bartłomiej Gadecki
judge of the Regional Court in Olsztyn, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-9542-3919
Cultivation of cannabis vs. production of narcotic drugs or attempted production of narcotic drugs. Commentary on the ruling of the Court of Appeal in Kraków of 11 September 2019, II AKa 84/19
The commentary critically addresses the view that, in a situation where the perpetrator only cultivated cannabis plants, the rule of Article 5 § 2 of the Criminal Procedures Code opposes the acceptance of the legal qualification from Article 53 of the Act on Counteracting Drug Addiction. It was pointed out that the acceptance of this legal qualification is in conflict with the correct interpretation of the feature ‘produces’. It was simultaneously pointed out that, likewise, the cultivation of cannabis cannot be qualified as an attempt to manufacture narcotic drugs because such behaviour is not the direct intention for performing this act. Critical reference was also made to the view expressed in the judgment in question, according to which, if the accused was cultivating 343 cannabis plants at various stages of growth, from which 2445–4891 bags of marijuana could be obtained, executing a premeditated intention that is contrary to the law and for the purpose of achieving financial benefits, this satisfies the provisions of Article 63, para. 3 of the Act on Counteracting Drug Addiction in connection with Article 12, para. 1 of the Penal Code. It was pointed out that, in such a situation, the qualification ‘in connection with Article 12 § 1 of the Penal Code’ is superfluous because even though the cannabis plants were at different stages of growth, they still formed a single plantation in the meaning of Article 63 of the Act on Counteracting Drug Addiction.
Keywords: cultivation of cannabis, production of a narcotic drug, attempt, continuous act
Bibliografia / References
Andrejew I., Polskie prawo karne w zarysie, Warszawa 1976.
Andrejew I., Ustawowe znamiona czynu. Typizacja i kwalifikacja przestępstw, Warszawa 1978.
Bafia J., Mioduski K., Siewierski M., Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 1987.
Ćwiąkalski Z., Zoll A., Przegląd orzecznictwa Sądu Najwyższego z zakresu prawa karnego materialnego za II półrocze 1985 r., „Nowe Prawo” 1987/2.
Daszkiewicz K., Glosa Krystyny Daszkiewicz, „Orzecznictwo Sądów Polskich i Komisji Arbitrażowych” 1968/7–8.
Dębski R. (red.), System Prawa Karnego. Nauka o przestępstwie. Zasady odpowiedzialności. Tom 3, Warszawa 2013.
Filar M. (red.), Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2012.
Giezek J. (red.), Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz, Warszawa 2007.
Gosieniecki P., Kunze E., Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 13 marca 1990 r., IV KR 229/89, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 1992/4.
Góral R., Kodeks karny. Praktyczny komentarz, Warszawa 2000.
Górniok O. (red.), Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2004.
Grześkowiak A., Wiak K. (red.), Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2012.
Gubiński A., Zasady prawa karnego, Warszawa 1974.
Huk T., Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 22 stycznia 1985 r., IV KR 336/84, „Palestra” 1986/12.
Konieczniak P., Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 13 marca 1990 r., IV KR 229/89, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 1992/4.
Królikowski M., Zawłocki R. (red.), Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz do artykułów 1–31. Tom I, Warszawa 2010.
Małecki M., Przygotowanie do przestępstwa. Analiza dogmatycznoprawna, Warszawa 2016.
Marek A., Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2005.
Pikulski S., Glosa do wyroku z dnia 22 stycznia 1985 r., IV KR 336/84, „Nowe Prawo” 1987/5.
Rejman G. (red.), Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz, Warszawa 1999.
Rejman G., Glosa do wyroku SN z 23.10.1967 r., III KR 113/67, „Orzecznictwo Sądów Polskich i Komisji Arbitrażowych” 1970/3.
Rejman G., Glosa do wyroku z 5.05.1961 r., IV K 124/61, „Orzecznictwo Sądów Polskich i Komisji Arbitrażowych” 1961/12.
Rejman G., Przygotowanie a usiłowanie (O rozgraniczeniu tych pojęć na tle orzecznictwa Sądu Najwyższego), „Państwo i Prawo” 1961/4–5.
Rejman G., Usiłowanie przestępstwa w prawie polskim, Warszawa 1965.
Srogosz T., Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii. Komentarz, Warszawa 2008.
Stefański R.A. (red.), Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2015.
Szkiłądź H., Bik S., Pakosz B., Szkiłądź C. (red.), Słownik Języka Polskiego, Tom III, Warszawa 1981.
Śliwiński S., Polskie prawo karne materialne. Część ogólna, Warszawa 1946.
Świda W., Prawo karne. Część ogólna, Wrocław 1975.
Wąsek A., Glosa do wyroku SN z 22 stycznia 1985 r., IV KR 336/84, „Państwo i Prawo” 1986/6.
Wojciechowski J., Kodeks karny. Komentarz. Orzecznictwo, Warszawa 1998.
Wolter W., Prawo karne. Zarys wykładu systematycznego. Część ogólna, Warszawa 1947.
Jarosław Jankowiak
sędzia Sądu Rejonowego Poznań-Grunwald i Jeżyce w Poznaniu, Polska
Upływ kadencji sędziego niezawodowego współrozpoznającego sprawy sądowe w modelu echevinage a utrzymanie przez niego mandatu do dalszego orzekania w danej sprawie sądowej. Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 16 marca 2023 r., II Zo 13/23
Przedmiot tej glosy stanowi kwestia statusu szczególnej kategorii sędziów niezawodowych („ławników”), którzy uczestniczą w rozpoznawaniu spraw sądowych łącznie z sędziami zawodowymi, czyli w modelu echevinage, przy czym ci pierwsi sędziowie zarazem są sędziami wybieranymi na określoną kadencję (sędziowie kadencyjni). Chodzi o sytuację, gdy określonemu kadencyjnemu sędziemu niezawodowemu upłynęła dana kadencja i nie został on wybrany na następną kadencję sędziów niezawodowych, a mimo to – w czasie przypadającym na tę kolejną kadencją – utrzymuje on, na określonych warunkach, mandat do dalszego orzekania na gruncie poszczególnej sprawy sądowej. Autor glosy opowiada się za ścisłą wykładnią tych wyjątkowych regulacji ustawy o Sądzie Najwyższym oraz ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych, w jakich znajduje się unormowanie przesłanek zachowania przez sędziego niezawodowego jego mandatu po upływie kadencji. Dlatego uważa, że glosowane orzeczenie jest nietrafne.
Słowa kluczowe: sędzia kadencyjny, kadencja sędziowska, mandat sędziowski, sędzia niezawodowy, skład sądu, system echevinage
Jarosław Jankowiak
judge of the District Court for Poznań-Grunwald and Jeżyce in Poznań, Poland
End of the term of office for a non-professional judge co-hearing court cases in the echevinage model and the continuation of his or her mandate to adjudicate in a given court case. Commentary on the ruling of the Criminal Chamber of the Supreme Court of 16 March 2023, II Zo 13/23
This commentary addresses the matter of the status of a special category of non-professional judges (‘lay judges’) who take part in the hearing of court cases together with professional judges, namely in the echevinage model, whereby the non-professional judges are also judges elected for a specified term (term judges). This applies to the situation in which the term of office of a specific non-professional judge operating in a term of office expires and he or she is not elected for the next term of office of non-professional judges, and despite this – during the next term of office – he or she remains in office under certain conditions to adjudicate on a specific court case. The author of the commentary supports the strict interpretation of these exceptional regulations of the Act on the Supreme Court and the Law on the Structure of the Ordinary Courts, which contain regulations of the conditions for a non-professional judge to remain in office after his or her term of office ends. Therefore, he believes that the ruling in question is incorrect.
Keywords: judge operating in a term of office, judicial term of office, judicial mandate, non-professional judge, composition of the court, echevinage system
Bibliografia / References
Jałoszewski M., Chaos w nowej Izbie SN. Przestaje sądzić sędziów i prokuratorów, przez Manowską i ławników, publikacja z 27.01.2023 r., www.oko.press.pl (dostęp: 17.01.2024 r.).
Jankowiak J., Wyjątkowe przedłużenie się mandatu sędziego niezawodowego na podstawie art. 61 § 4 ustawy o Sądzie Najwyższym. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych z dnia 18 stycznia 2023 r., II NSNc 13/23, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2023/9.
Krzyżewski Ł., Problematyka wygaśnięcia mandatu ławnika sądów powszechnych, „Studia Prawno-Ekonomiczne” 2023, vol. CXXVII.
Ławnicy nie chcą orzekać w nielegalnych izbach SN i z neo-sędziami. Uchwała Rady Ławniczej SN, informacja z 16.10.2023 r., www.Konstytucyjny.pl (dostęp: 17.01.2024 r.)
Matłacz A., Powstał społeczny projekt zmian w ustawie o Krajowej Radzie Sądownictwa, www.prawo.pl, publikacja z 12.01.2024 r. (dostęp: 17.01.2024 r.).
Opinie prawne dotyczące zmiany na stanowisku Prokuratora Krajowego, informacja z 12.01.2024 r., www.gov.pl (dostęp: 17.01.2024 r.).
Tas/prpb, Wnioski Manowskiej o odwołaniu 13 ławników negatywnie zaopiniowane, publikacja z 12.01.2024 r., www.tvn24.pl (dostęp: 17.01.2024 r.).
Adrianna Szczechowicz-Raś
radca prawny; adiunkt, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie; Rzecznik Dyscyplinarny do Spraw Studentów, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-6598-2103
Jednorazowe odszkodowanie dla członków rodziny ubezpieczonego. Glosa do uchwały Sądu Najwyższego – Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 14 grudnia 2022 r., III UZP 4/22
Kwestia poruszona w glosowanej uchwale dotyczyła możliwości przyznania jednorazowego odszkodowania członkom rodziny ubezpieczonego, który nie miał w chwili śmierci ustalonego prawa do renty wypadkowej. Zdaniem Sądu Najwyższego problem wynikał z faktu, że dosłowne brzmienie przepisu nie pozwalało na jednoznaczne rozstrzygnięcie, czy rencistą w rozumieniu art. 13 ust. 1 ustawy z 30.10.2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych jest także osoba mająca ustalone prawo do renty z powodu ogólnego stanu zdrowia i która (dodatkowo) jest uprawniona do renty z ubezpieczenia wypadkowego. Sąd Najwyższy, poszukując odpowiedzi na skierowane zagadnienie prawne, odwołał się do wykładni celowościowej i historycznej. Autorka zgadza się z końcową konkluzją przedstawioną w orzeczeniu, jednak zwraca uwagę na budzące wątpliwości argumenty przedstawione przez Sąd Najwyższy, jako uzasadnienie przyjętego stanowiska.
Słowa kluczowe: ubezpieczenie wypadkowe, wypadek przy pracy, jednorazowe odszkodowanie, renta z tytułu niezdolności do pracy
Adrianna Szczechowicz-Raś
legal counsel, assistant professor, Faculty of Law and Administration, University of Warmia and Mazury in Olsztyn, Disciplinary Officer for Students, Olsztyn, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-6598-2103
One-off compensation for the family members of an insured person. Commentary on the resolution of the Labour and Social Insurance Chamber of the Supreme Court of 14 December 2022, III UZP 4/22
The issue addressed in the resolution in question applied to possibility of granting one-off compensation to the family members of an insured person who did not have an established right to an accident pension at the time of death. According to the Supreme Court, the problem arose from the fact that the literal wording of the provision did not allow for an unambiguous decision as to whether a pensioner, in the meaning of Article 13, para. 1 of the Act on Social Insurance of 30 October 2002, from accidents at work and occupational diseases is also a person who has an established right to a general health pension and who is (additionally) entitled to a pension from accident insurance. When looking for an answer to this legal issue, the Supreme Court referred to the teleological and historical interpretation. The author agrees with the conclusion presented in the judgment, but draws attention to the questionable arguments presented by the Supreme Court as the justification of the position taken.
Keywords: accident insurance, accident at work, one-off compensation, pension for the incapacity to work
Bibliografia / References
Antonów K. [w:] Emerytury i renty z FUS. Emerytury pomostowe. Okresowe emerytury kapitałowe. Komentarz do trzech ustaw emerytalnych, red. K. Antonów, LEX 2019.
Babińska R., Prawa nabyte in abstracto [w:] Wzruszalność prawomocnych decyzji rentowych, LEX 2007.
Ślebzak K. [w:] B. Gudowska, K. Ślebzak, Emerytury i renty z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Emerytury pomostowe. Komentarz, Legalis 2013.
dr Ernest Nasternak
radca prawny, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Polska
Zbieg prawa do renty rodzinnej przysługującej z powszechnego systemu emerytalnego oraz z rolniczego systemu ubezpieczenia społecznego. Glosa do Wyroku Sądu Najwyższego z dnia 9 listopada 2022 r. I USKP 122/21
Glosa ma charakter aprobujący, a podjęta w niej polemika wynika z potrzeby dokonania zmian w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników w zakresie zbiegu prawa do rent rodzinnych z odrębnych systemów ubezpieczenia społecznego. Problem ten ma istotne znaczenie ze względu na mogące się pojawiać roszczenia związane z dochodzeniem swoich praw przez osoby uprawnione do renty rodzinnej po osobie zmarłej, której do dnia jej śmierci przysługiwało prawo do emerytury z rolniczego i powszechnego systemu ubezpieczeń społecznych.
Słowa kluczowe: renta rodzinna, ubezpieczenie społeczne rolników, emerytura rolnicza, zbieg prawa do świadczeń
Dr Ernest Nasternak
legal counsel, Ministry of Agriculture and Rural Development, Poland
Coincidence of the right to a survivor’s pension from the general pension system and from the agricultural social insurance system. Commentary on the judgment of the Supreme Court of 9 November 2022, I USKP 122/21
The commentary is of an approving nature. The discussion taken up in it arises from the need to make changes to the regulations on agricultural social insurance regarding the coincidence of the right to survivors’ pensions from separate social insurance systems. This problem is important because of the claims that could appear in connection with the assertion of rights by people entitled to a survivor’s pension from a deceased person who, until the date of death, was entitled to a pension from the agricultural and general social insurance system.
Keywords: survivor’s pension, agricultural social security, agricultural pension, coincidence of the right to benefits
Bibliografia / References
Bińczycka-Majewska T., Wybrane zagadnienia prawa do renty rodzinnej, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2007, tom XVII.
Jędrasik-Jankowska I., Pojęcia i konstrukcje prawne ubezpieczenia społecznego, Warszawa 2010.
Morawski L., Zasady wykładni prawa, Toruń 2006.
Wypych-Żywicka A., Renta rodzinna z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Zagadnienia materialnoprawne, Gdańsk 2006
dr Krzysztof Piotr Sokołowski, LL.M.
Europejska Wyższa Szkoła Prawa i Administracji w Warszawie, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-4790-1469
Odmowa wpisania do polskiego rejestru stanu cywilnego aktu małżeństwa osób tej samej płci. Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 25 lutego 2020 r., II OSK 1059/18
Glosa dotyczy problematyki odmowy transkrypcji zagranicznego aktu małżeństwa jednopłciowego do polskich akt stanu cywilnego. Wbrew twierdzeniom Sądu taka transkrypcja nie jest naruszeniem ordre public. Porządek prawny, a wraz z nim jego podstawowe zasady, są zmienne w czasie. Uznanie zawartego za granicą małżeństwa dwóch mężczyzn nie byłoby oburzające w świetle przyjętego w Polsce systemu wartości i zasad moralnych, zwłaszcza że 70% elit prawniczych i społecznych popiera związki jednopłciowe. Glosowany wyrok godzi w chronione konstytucyjnie, unijnie i międzynarodowo prawa człowieka do ochrony życia rodzinnego, a także stoi w sprzeczności z najnowszym orzecznictwem ETPC. Prowadzi do dyskryminacji. Należy go zatem ocenić zdecydowanie krytycznie.
Słowa kluczowe: postępowanie administracyjne, akt małżeństwa osób tej samej płci sporządzony w innym państwie, transkrypcja aktu małżeństwa, dyskryminacja, małżeństwo jednopłciowe, ordre public
Dr Krzysztof Piotr Sokołowski, LL.M.
European School of Law and Administration in Warsaw, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-4790-1469
Refusal to enter a same-sex marriage certificate into the Polish civil status register. Commentary on the ruling of the Supreme Administrative Court of 25 February 2020, II OSK 1059/18
The commentary addresses the problem of the refusal to transcribe a foreign same-sex marriage certificate into the Polish civil status register. Contrary to the Court’s assertions, such a transcription is not a breach of public order. The legal order and its basic principles are variable over time. The recognition of a foreign marriage between two men would not be outrageous in the light of the Polish system of values and moral principles, especially since 70% of the social and legal elite support single-sex unions. The judgment in question breaches the protection of family life, which is a human right protected by the Constitution, as well as international and European law and is in conflict with the latest judgments of the ECtHR. It leads to discrimination. It should therefore be assessed decidedly critically.
Keywords: Administrative proceedings, same-sex marriage certificate prepared in a different state, transcription of the marriage certificate, discrimination, same-sex marriage, public order
Bibliografia / References
Anton A., Beaumont P., Private International Law, Edinburgh 1990.
Brzozowski A., Kocot W.J., Skowrońska-Bocian E., Prawo cywilne. Część ogólna, Warszawa 2015.
Calliess G.-P. (red.), Rome Regulations: Commentary on the European Rules of the Conflict of Laws, Alphen aan den Rijn 2009.
Juenger F.K., Choice of Law and Multistate Justice, Dordrecht 1993.
Lagarde P., Public Policy [w:] International Encyclopaedia of Comparative Law. Vol. III, red. K. Lipstein, Tübingen 1994.
Larenz K., Wolf M., Allgemeiner Teil des Bürgerlichen Rechts, München 2004.
Malinowski A. (red.), Logika dla prawników, Warszawa 2002.
Niboyet M., Predelle G., Droit international privé, Paris 2011.
Pauknerova M., Private International Law in Czech Republic, Kluwer Law International 2011.
Paulsen M., Sovern M., Public Policy in the Conflict of Laws, “Columbia Law Review” 1956, vol. 56.
Pazdan M., Prawo prywatne międzynarodowe, Warszawa 2012.
Radwański Z. (red.), System prawa prywatnego. T. 20a. Prawo Prywatne Międzynarodowe, Warszawa 2014.
Radwański Z., Prawo cywilne – część ogólna, Warszawa 2003.
Rüthers B., Rechtstheorie, München 2007.
Sokołowski K.P., „Następca prawny” w rozumieniu art. 1 ust. 3 i art. 5 ustawy z 29.07.2005 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości, „Przegląd Sądowy” 2009/2.
Sokołowski K.P., Ausgewählte Probleme der Auflagenschenkung nach polnischem und deutschem Recht [w:] Deutschland und Polen in der europäischen Rechtsgemeinschaft, red. Ch. v. Bar, A. Wudarski, München 2012.
Sokołowski K.P., Der Unionsbürger als Empfänger des Alg II, „Zeitschrift für europäisches Sozial- und Arbeitsrecht” 2015/11–12.
Sokołowski K.P., Die Abtretbarkeit der Sicherungsgrundschuld nach der Neuregelung durch das Risikobegrenzungsgesetz, „Juristische Rundschau” 2009.
Sokołowski K.P., Die Reallast – ausgewählte Probleme, „Zeitschrift für die notarielle Beratungs- und Beurkundungspraxis” 2011.
Sokołowski K.P., Die Schenkung unter Auflage nach polnischem Recht, „Jahrbuch für Ostrecht” 2010.
Sokołowski K.P., Effusum vel deiectum (art. 433 k.c.) a zalanie mieszkania, „Przegląd Sądowy” 2008/9.
Sokołowski K.P., Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 11 lutego 2011 r., I CSK 288/10, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2013/4.
Sokołowski K.P., Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z dnia 9 grudnia 2011 r., III CZP 79/11, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2013/3.
Sokołowski K.P., Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 16 maja 2014 r., I ACa 113/14, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2017/2.
Sokołowski K.P., Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 7 marca 2013 r., II CSK 486/12, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2016/3.
Sokołowski K.P., Ist die Reallast noch zeitgemäß?, „Zeitschrift für Immobilienrecht” 2011.
Sokołowski K.P., Karnoprawny obowiązek naprawienia szkody a udział w bójce lub pobiciu, „Probacja” 2009/3–4.
Sokołowski K.P., Koszty najmu pojazdu zastępczego jako szkoda, „Monitor Prawniczy” 2022/23.
Sokołowski K.P., Los spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu po likwidacji spółdzielni mieszkaniowej, „Rejent” 2012/9.
Sokołowski K.P., Nabycie nieruchomości przez Skarb Państwa na podstawie art. 713 Kodeksu Napoleona, „Rejent” 2016/4.
Sokołowski K.P., „Następca prawny” w rozumieniu art. 1 ust. 3 i art. 5 ustawy z 29.07.2005 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości, „Przegląd Sądowy” 2009/2.
Sokołowski K.P., Odpowiedzialność uprawnionego do zachowku za legaty damnacyjne i polecenia według art. 998 § 1 k.c., „Rejent” 2015/7.
Sokołowski K.P., Tajne zarachowanie zapłaty i inne problemy art. 451 § 1 zd. 2 k.c., „Rejent” 2017/8.
Sokołowski K.P., Tollik M., Herb prawem podmiotowym Habsburgów, „Przegląd Sądowy” 2011/7–8.
Sokołowski K.P., Uchylenie zaświadczenia Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego w Polsce i w Niemczech a prawo europejskie, „Przegląd Sądowy” 2011/6.
Sokołowski K.P., Umgang mit dem Kinde und seine Ausreise ins Ausland – Analyse der Rechtsprechung, „Deutsch-Polnische Juristen-Zeitschrift” 2014/4, 2015/1.
Sokołowski K.P., Zasiedzenie lokalu i budynku warszawskiego, „Przegląd Sądowy” 2011/2.
Sokołowski K.P., Die gemischte Schenkung, Eine dogmatische und rechtsvergleichende Analyse, München 2013.
Sokołowski K.P., Przeniesienie zagranicznego aktu małżeństwa jednopłciowego do polskiego rejestru stanu cywilnego – Glosa do wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 3 listopada 2017 r., IV SA/Wa 1893/17, „Monitor Prawniczy” 2023/2.
Sokołowski K.P., Transkrypcja zagranicznego aktu małżeństwa jednopłciowego, „Rejent” 2019/3.
Sokołowski K.P., Termin do odstąpienia od umowy przedwstępnej za zatrzymaniem zadatku, „Studia Prawa Publicznego” 2023/1.
Sośniak M., Klauzula porządku publicznego w prawie międzynarodowym prywatnym, Warszawa 1961.
Stawecki T., Winczorek P., Wstęp do prawoznawstwa, Warszawa 2002.
Vlas P., Public Policy in International Private Law and Its Continuing Importance [w:] A Commitment to Private International Law: Essays in Honour of Hans van Loon, Cambridge 2013.
Zachariasiewicz M.A., Nowa ustawa o prawie prywatnym międzynarodowym a małżeństwa i związki osób tej samej płci, „Przegląd Prawa Prywatnego Międzynarodowego” 2011/11.
Zawada K., Klauzula porządku publicznego w międzynarodowym postępowaniu cywilnym, „Nowe Prawo” 1979/5.
Zoll F., Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 5.03.2002 r., I CKN 1156/99, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 1/2003.
Adam Bojarski
radca prawny przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Poznaniu, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-9951-5677
Opodatkowanie mieszkań podatkiem od nieruchomości w przypadku najmu krótkoterminowego i długoterminowego. Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 12 lipca 2023 r., III FSK 250/23
Wyrok dotyczy stawek podatkowych podatku od nieruchomości dla nieruchomości objętych wynajmem długoterminowym i wynajmem krótkoterminowym. Zdaniem glosatora o ile słuszny jest pogląd, że stawką preferencyjną podatku od nieruchomości powinna być opodatkowana nieruchomość zaspokajająca potrzeby mieszkaniowe, o tyle glosator nie zgadza się ze stwierdzeniem, że automatycznie należy wymierzyć wyższą stawkę podatku od nieruchomości w przypadku najmu krótkoterminowego.
Słowa kluczowe: podatkowe prawo, podatek od nieruchomości, operator najmu, najem krótkoterminowy, najem długoterminowy, stawka podatkowa
Adam Bojarski
legal counsel at the Regional Bar Association of Legal Counsels in Poznań, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-9951-5677
Taxation of flats with property tax in the case of short-term and long-term lease. Commentary on the ruling of the Supreme Administrative Court of 12 July 2023, III FSK 250/23
The judgment applies to rates of property tax for long-term and short-term lease properties. In the commentator’s opinion, while the view that the preferential rate of property tax should be levied on property serving residential needs is correct, the commentator disagrees with the statement that a higher rate of property tax should automatically be levied on short-term leases.
Keywords: tax law, property tax, lease operator, short-term lease, long-term lease, tax rate
Bibliografia / References
Dowgier R., Etel L., Liszewski G., Pahl B., Podatki i opłaty lokalne Komentarz, LEX 2021.
Interpretacja indywidualna prawa podatkowego wydana przez Prezydenta Miasta Stołecznego Poznania, znak sprawy Fn-XIV.310.2020 z 21.07.2020 r.
dr hab. Jan Chmielewski, profesor Akademii Leona Koźmińskiego
Katedra Prawa Administracyjnego i Publicznego Gospodarczego, Akademia Leona Koźmińskiego w Warszawie, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-5818-7339
Sposób rozumienia pojęcia „naruszenie prawa” stanowiącego podstawę do uchylenia przez wojewódzki sąd administracyjny decyzji lub postanowienia w całości albo w części. Glosa do wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z dnia 13 kwietnia 2023 r., II SA/Op 552/21
Glosa dotyczy problematyki sądowej kontroli administracji publicznej. Jej autor w pełni aprobuje pogląd składu orzekającego Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu, zgodnie z którym nie ma uzasadnionych podstaw, aby użyte w treści art. 145 § 1 pkt 1 lit. b Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi pojęcie „naruszenie prawa”, ograniczać wyłącznie do części przesłanek wznowienia postępowania administracyjnego. Taka konkluzja wynika z faktu, że naruszenie prawa nie może być odnoszone tylko do sytuacji, w której zachodzi prosta sprzeczność między treścią przepisu a sposobem jego zastosowania przez organ administracji. Przyjąć bowiem należy, że każda podstawa wznowienia postępowania administracyjnego jest tożsama z „naruszeniem prawa” i dlatego też powinna być brana pod uwagę w toku sądowej kontroli aktów administracyjnych.
Słowa kluczowe: postępowanie sądowoadministracyjne, kontrola administracji publicznej, wznowienie postępowania administracyjnego, uchylenie decyzji, podstawa orzeczenia, naruszenie przepisów dające podstawę do wznowienia postępowania, zakres naruszenia
Dr Hab. Jan Chmielewski, professor of the Koźmiński University
Department of Administrative and Public Economic Law, Koźmiński University in Warsaw, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-5818-7339
Understanding of the notion of a ‘breach of the law’ constituting the grounds for a voivodship administrative court to overturn a decision or order in whole or in part. Commentary on the ruling of the Voivodship Administrative Court in Opole of 13 April 2023, II SA/Op 552/21
The commentary applies to the issue of judicial control of public administration. Its author fully approves the view of the Voivodship Administrative Court in Opole, according to which there are no justified grounds for the notion of ‘breach of the law’ used in Article 145 § 1, item 1, point b of the Law on Proceedings before Administrative Courts, to be limited only to some of the premises for resuming administrative proceedings. This conclusion arises from the fact, that a breach of the law cannot be applied exclusively to a situation in which there is a simple contradiction between the wording of the provision and the way it is applied by the administrative authority. This is because it should be accepted, that every basis for resuming administrative proceedings is equivalent to a ‘breach of the law’ and should therefore be taken into account in the course of the judicial review of administrative acts.
Keywords: resumption of administrative court proceedings, control of public administration, resumption of administrative proceedings, overturning a decision, basis of a judgment, breach of the laws giving the grounds for resuming proceedings, scope of a breach
Bibliografia / References
Daniel P., Naruszenie przepisów postępowania jako przesłanka uchylenia decyzji lub postanowienia w postępowaniu sądowoadministracyjnym, Warszawa 2016.
Jagielska M., Jagielski J., Stankiewicz R., Grzywacz M. [w:] Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, red. R. Hauser, M. Wierzbowski, Legalis 2021.
Janowicz Z., Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa-Poznań 1995.
Janowicz Z., Postępowanie administracyjne i postępowanie przed sądem administracyjnym, Warszawa-Poznań 1982.
Kiełkowski T., Naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego jako przesłanka uchylenia decyzji przez sąd administracyjny, „Przegląd Prawa Publicznego” 2008/4.
Woś T., Postępowanie sądowoadministracyjne, Warszawa 1999.
Woś T. [w:] Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, red. T. Woś, Warszawa 2016.
Zimmermann J., Glosa do wyroku NSA z 6.01.1999 r., III SA 4728/97, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2000/1.
Zimmermann J., Prawo do sądu w prawie administracyjnym, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2006/2.
